장음표시 사용
801쪽
ips Malacenses in ea classe ducebat. Cu his copi is &uibus in Muaris fluuiu invehitur. Ripae sunt viridissimae. quas utrinq; desissimae sylusvestiebant, adeo multis in locis fluuiu opacantes, ut caeli aspectum adimat. Viginti aut passuum millia progressis aestuarium occurrebat . Hoc in loco rex Bintami statione duplici vallo munierat, firmaq. in ea militum presidia collocarat,
ne Lulitani possent Padum quo in loco ipse belli commodius gerendi gratia consistebat, inuadere. Ea statio
fluminis alueo profundo, sed perangusto, quu erat necessario nauigandiam, imminebat, cic ς stuarii latitudinem transuersis molibus occupabat. In medio porta inerat, qua ijs, qui Pado veniebant, aditus in fluuium patebat. Nocte vero foribus obductis claudebatur. I qua huius stationis claustra rex naues continebat, ut facilius subitas, & improuisas Lus Iano tu incursiones,
quas aperto Marte non poterat, claustrorum ope repelleret, stationis autem huius custodiam impigro viro commi scrat. Correa lembo virum nomine Georgiunt Mesura dum exploratum misit.Is renunciat, in statione magnam vim militii a Rege dispositam fuisse, ipsu Orreae tu que ducem su's admonuisse, ut se ad certamen animis piniamen- praepararent. Sibi namq; compertu esse, Lusitanos prolibus praeli pediem adfuturos. Correa nihilo seciui ultra progredi m. tur,& prima luce stationem acriter oppugnax,& tandem cu reliquis ducib irrumpit . Fit magna caedes, maxima tamen hostili pars ad regem effusa fuga se contalit. Correa ne hostes se possent spatio sumpto a repentino pauore reficere, in aestuarii ipsius introitu odoacdum Melium cum aliquot nauigiis reliquit, dc ipse claustris reuulsis aestuariu ingreditur.Sed rex ne id fieri facile posset , consilio multo ante prouiderat. Arboribus enim succisis,atq; in fluuium utrinq; deiecti , nauium cursu impedierat. Fuit haec res maximi laboris. Prius enim. quam nauigia pro3redi ultra possenti erant a i bores transuersae, quae transitu impediebant , extrahendae. Sed tandem Correa in oppidum disiectis om-
802쪽
is obuiam processit. Nostri hostibusinuitis terram oecuparunt. Praelium deinde commissum fuit. Hoste fusi fugatique sunt . Correa cum Lusi a nos auidius insequi cerneret, receptui signum dedit nec enim regiones illas nouerat,&timuit, ne lustris incognitis impediti, ab hostibus rursus conglobatis damnum acciperent. Oppidum direptum continuo fuit,& incensum: naues supra centum coniectis ignibus absumptae. Eorum , qui moriqi in utroque praelio sunt, certus numerus iniri non putuit. Constat tamen non mediocrem
multitudinem suisse. Ad hunc modum Correa, rebus correari ex animi sententia gestis , cum praeda dc multis capti- floria. uis Malacam rς dijt,&fuit ab omnibus cum honoribus
summis, perinde atque meritus erat exceptus . InJe in citeriorem Indiam nauigauit. Rex vero Bintaini,ctim se militum δέ nauium penuria cerneret in maximas
angustias id ductum , in Bintainum cum graui damno& insigqi dedecore reuersus est,& a bello tunc cesnandum statuit. Neque Coulami res quietae in citeriore India fuerunt. Lusitani enim a regina pςtcbλnt, x fidς coulaviὸου suam liberaret, dc ea , quyesue anticussi Antoniuβ ββ sir bellio. ia interfectus est, ablata, restitueret δέ popdus piperis quod ςx foedere debebat, sine recusatione solueret. Regina qua lauis in principio fidem tueri statuisset, Sar cenorum tame a prebris sermonibqs inducta, non modo fidem violare sed etiam arcem capere. & cxitium Lusitanis moliri constituit. Et primum id insidiis tentare voluit. Cum doli minime successissent, apertam vim intentare decreuit. Eam indide partςm, quae Coulamo finitima est.&ad Austrum Cori promuntorio desipitur, fidiam Comorim appellant,quaedam regina tunc imperio tencbat, cu qua Coulami regina debusitanorum excidio coniurauit. Itaque Reginae utriusq;ςopijq, trium fratrum , qui plurim im inter Naires opinionς vi Ilxitis excellebant, opera coniunctis. meo se I inio, quo mense byemis ing im' vis in regi opibus illis est,bellum excitari coepit. Supra viginti hominii nati-
803쪽
quatio impediretur.&arx circumsessa , & magnis viribus oppugnata, di aliqui ex Christianis Indis. qui urbem incolebant, occisi . Arcem triginta tantum viri Lusitani tuebantur. Ex illis quinque erant mo ibis Oppressi : hyems erat impedimento quominus facile
Cochimo auxilium mitteretur. Commeatus crat per exiguus, praeterea pulueris tormentari j summa pentaria. Hector Rodericus per hominem impigrum, qui se fluctibus committereminime dubitauit, Alexium Menesium, qui se tunc Cochimi tenebat, de statu . in quo reserant, admonuit. I s.confestim Λlson sum Menesium fratris sui filium , cum quinque dc viginti iris Lusitanis, Jc munitionibus, recommeatu Coulamumisit. Alson sus Menesius longa naue vectus, in arcem cum exiguis illis copiis ingressus est . Arcem interim hostes acriter oppugnabant, eosque nostri singulari virtute repellebant: ct crebris eruptionibus saepe decertabant nec tormentis tantum eminus utrinque P
gnabatur, verum hastis&gladiiss penumero praelium fiebat. Enostris aliqui caesi sunt, multi grauissim E sauciati : ex hostibus magnus numerus interemptus fuit.Tandem cum Regi iis cernerent, arcem capi intra duos menses minime potuisse: &accepissent . Alexium Menes uiri inagna auxit in comparare, bello finem paueum imponendum esse statuerunt. Itaque pacem postilla- coulambu runt, debitam violari sorieris poenam quae illis fuit imposita, persolui runt. di pax iterum conditionibus Maia. aequis confirmata fuit. Hoc anno percepit Rex Emmacb. eii nucl db homine curioso fc diligente multa , quae anicis Edri. murn illius ad rerum magnarum studium multo acri- per strina. u incitarunt Evpositum est superius, quemadmodu. dum clastis Odoardi Lei j promontorium Guard fumcnie peragrabat celoxicui Georgius Quadra praeerat . a reliqua clati e disiecta ad Zeilae portum appulsa fuerit. Lusitani, qui illa vehebantur, capti,&ad regem Adeo ensem abducti sunt : qui eos in ergastulum d reudi iussit. in quo diutissime vitam in extrema inopia
804쪽
rabiae huic tyranno finitimus, illi bellum intulit, multisque illum praelijs deuicit, maximaque regni parte spoliauit, dc vinctos, qui ergastillo inclusi fuerant, liberos abire permisit. Ad hunc modum Quadra cim quinque Lusitanis reliqui enim laboribus attriti fame consumpti perierant e vinculis emissilis, dc in libertatem restitutus est. Is vero, ut facilius eas terras, quas lustrare cupiebat, minore cum periculo peragrareret, ec Arabicam linguam probe teneret co namque tepore,quo Vinctus fuerat, ilii summam operam dederat) se Saracenum esse simulauit, egregiamque in Mahumetis disciplina sanctitate in prae se tulit. Illa igitur ficta specie religionis . quam ementiebatur, &singulari calliditate simulabat, omnium oculos in foco auertit, atque tandem ea opinione sese in familiaritatem Regis insinuauit. Erat enim Rex humanus,lcreligioni illi deditus. Qui deinde hominis ingenio d
lectatus, eum a se dimittere nolebat. Cum vero sepulchrum Mahumetis inuiseret, Quayram secum duxit. Ibi citin accepisset Quadra, camelorum turmam ante duos dies , quam Rex in eam vi bem venisset. Damal- cum profectam suisse, finxit, se intro desiderio teneri sepulchra nepotum. Mahumetis, quae erant in Perside, visendi. Damasco namque facili orem, Sc minus peririculosam esse in Persidem viam. A Rege igitur contendit, ut sibi faceret potestatem turmae illius vestigiis ii sistendi. ut eam consequeretur. Rex illum ab eo consilio deterrere conatus fuit, tum quia non libenter ibi ius consuetudine carebat, tum quia illam turmam consequi posse omnino desperabat. Sed cum Quadraillum precibus urgeret, illi non modo facultatem, qua petebat , verum & pecuniam , S commeatum, ouan tum ipse portare posset, attribuit. A Rege digressus, iii regiones vastas & incultas, ipsique prorias ignotas penetrauit, camelos minimh consequi potuit: & quo soconferret, penitus ignorabat. Commeatum intra dies paucos consumpsit: Sqles ardentissimi illum veheme-
805쪽
Dat, illa Quadrae oratio nimis apposita videbatur. Et mita suspicari coepit, a regno Cogensi facilem in eum lacum, unde Nilus erumpit, transitum fore, hominem Gεωρθiana sponte sua satis incitatum, ad illud explorandum sua aepromissis in ii i tat. Illud igitur in Congum cum literis adb ε id mittit . ut inde in Nili sontes iter faciat, atque inde ad pi e RME Dauidem Regem AEthiopiae tandem perueniat. Rusi legasio. cum ad Congi portum delatus,deinde ad Regem perductus fuisset, exceptus benigne fuit. Itineris tamen illius explorandi facultatem malignitate Lusitanorum qui plurimum apud illum Regem poterant, non im-l tetrauit Itaque reuersus est , &ciam iam Emmanue-em mortuum reperimet , Diui Francisci instituturii sequi decreuit, in quo vitam sanctissime ad extremit perduxit. Haec exposita sunt, ut animaduerti possit, animum Regis Emmanuelis, quam iis illius corpus in
Lusitaniae terminis versaretur, Orhem terrarum peragrare, dc magna semper & nimis ardua moliri. Ea V ro ratione fiebat, ut suorum Opera regioncs incognitas, & terras ultimas indagaret. Sed omnes humanae cogitationes momento temporis obruuntur. Sub id REI En
tempus. Maximilianus Imperator e vita discessit. De ROPE E succesIione Imperii erat apud Germanos disceptatio. Maxι Multi namque ad Franciscum Valesium Galliae Regellant ii-i inclinabant, multo tamen plures animis in Carolum petatoris propendebant. Galliae Rex donis atque ingentibus mors. promissis non paucos ad sui studium vehementer allexerat. Carolum tamen absentem & educatio fuerat enim apud Germanos ei uitritus & superioris Pannoniae pri nci patus, di peri pecta i ii doles. & m ultorum etiam Principum amnitas aduersus Galli munera tuebatur. Fuit autem Carolus in Germaniam, quasi ad impolum minime dubium multorum literis euocatus. Is antequam ex Hispania discederet, omnium ordinum concilium inὸixit, S consilio Guillelmi Decie 1mmanoui Xebrensis Dynastae, qui illius aetatem regebat, prae tribatum ter pecunias, quibus illum Hispani iuueram, immania in 'aniae
iributa populia imperauit. In quo quidem non meri- couilla.
806쪽
to pollum Carolum cupiditatis .aut potius inconsige
ratae temeritatis insimulare . cum aetatis excusationem
habuerit. Paedagogum vero summa vituperatione dignissimum iudico. Rex enim non est in altissimo illo gradu dignitatis locatus, ut acerbissimis exactionibus ciuitates sibi commissas exhauriat. sed ut earum salutire incolumitati prospiciat. Si recte eruia regis nomen usurpat, pater patrue est, ex pro Reipubl. salute debet, si opus ita fuerit , caput in quod uis magnum discrimenim jcere. non Rempub. ipsam immodicis sumptibus euertere. Fateor equidem, Regem esse subditorum opibus adiuuandum,ut Rempubl. tueri possit. Negotia e nim infinita sustinet: aeqv ibile ius omnibus administrat periculum a Repub. cum necessitas postulat, a mis atque virtute propulsat: bonis praemia pro dignitate constituit: improbos suppliciorum acerbitate coercet : patriam denique uniuercam Sc ab externis hostibus, & ab intestinis fraudibus tutam vigilantia sua praestat. Haec quide munera aut opere tuetur, aut quoties opus fuerit, armis tuenda suscipit. Qui aute existimat, haec tam multa munera sine maximis sumptibus sustineri posse mentis expers est . atque Vitae communis ignarus Et idcirco hoc. quod est communi more receptum, Ut Reges populi sumptibus alantur, non est humano tantum iure, sed etiam diuino vallatum . Is tamen modus adhibendus est, ne . vel ut immodicis sumptibus, sine ullo Reipubl. fructu, uti pollit, velut ad avarissimos homines, quoru cupiditas nullis Opi bus expleri potest. opes Reipub. transferat, pecuniam cum Reipub. gemitu & querimonia coaceruet. S dupotentium domos immanibus diuitiis cumulare studet, tenues domos exinanire contendat: ut ita , dum falsum nomen liberalis , atque magnifici obtinere nititur, verum iusti atque clementis nomen amittat. Alia deinde causa in Carcilo inerat. quae consilium illud magis odiosum Zcinuisum eisiceret. Quamuis enim ad illum regni patrimonium legitimo S haereditario iure veniret, erat tamen educatione & institutis a mo
807쪽
, ὶbus Hispanis alienus. Quocirca erat illi in principio Hispania specie humanitatis & benignitatis allicienda, donec se penitus in omnium animos instruaret. adcirco magis es at illi tunc aliqυ id de diibutis diminuendum, quam nouum onus populis ire solacia dii, Sed adolescens, qui insita mcd stia piaedagogi monitis obtemperabat.& Hispaniae mores non tenebat, defendi mea ito potest. Nominis senis auat ilia, qui illum in eam fraudem impulit, est merito detestanda-2 ulti populi nobilitatis prasidio confirmati, Caroli
postulatis costanti animo res ite iunt. Et hoc quid c mactionis principium, si cum debita moderatione sus ceptum suis et haud vituperandum omnino Videro tur. Sed cum in multitudine neque modus, neque costium, neque ratio, cum immodi ae libertatis sudio ducitur vlia sit:& multi viii nobiles se multitudini, nescio quo mentis errore ducti, Duces & author es praebuissent factum est, ut multae Castellae ciuitates a Carolo desciverint. CMolus in initio tumultus in Galliam Belgicam se contulerat. In ciuitatibus, quae a Pi incipe suo dc fecerant, iuestinae seditionis excitabantur. Maxima namque nobilitatis pars in fide permanebat : nonnulli aut a populari non mediocritcrinflati, populis assentabantur. Populis, qui contulauerant, erat decretum non Carolum tantum Icgno
spoliare . sed cunctos etiam Hispaniae Principes omnibus bonis euertere. ut libertate summa Helueti Ociam more fruerentur. Nec enim intelligebant. id, quod apud Helvetios, ex antiquissimo tempore legibus patrijs assuefactos, cum omnium admitatione fit, apud gentem insito naturae fastu tumentem conseruari non posse. Itaque elim plebs in si a natu laetemeritate modum seruarc nequeat. tum multitudo, quae in Hispania in Caroli perniciem conlutauerat, tanto furore & amentia flagrabat. ut quasi iam omnia illis est ent ex animi sententia constituta . serro dcflamma omnibus,qui Principum partibus studebULacerrime minarentur. Interi R Iapinae, caedes, iri
808쪽
eor dies ipsius praesecti pecunia redemptus fuit. stoe
anno rex Emmanuel arcem in ostio fluminis, quod, Tetuanium praeteii luit, aedificare constituit. Carolusubda .ae Rcη cum accepisset Emmanuelem per literas, ut ' , . tam eo reo tum opus emceret, adhortatus est. Est enim
n, Ouuidum illud pilatarum receptaculum , qvi ande prodeuntes, maria crebris latiocin is infelta 1 actuat.
Ad arcissitum contem p andum Petrus Masta regnas missus sim. qui altitudinem portus explorauit. situm diligentissimi perspexit, aquationis commoditatem, di facillimam arcis excitandae atque muniendae ratio nem fore vidit. Sed Emmanuel ne id, quod vehementer cupiebat . exequeretur, negotiis innumerabilibus
impeditus fuit, ἐκ ob id in aliud tempus opust differendum iudicauit . Ioannes interim Cout ignus cum P ο'era Petro Mascaregna aliam excursionem maximo cum coui igni periculo secit, qua arduis montibus & densis nemori-O M ea. bus , & arctissimis angustiis sine ulla hostium sus-νepnae ex picione superatis, in hostes inopinantes inuectus est. cursio. Fos autem primo impetu sudit. fugauitq; :& ita domum victor cum captivis N praeda rcuersus est . Non multis post diebus Antonia Azeuedia,que nupta fu- νῆα tum erat lacob O SOue ratio. nauem unam ex iis . quas Carauelas appellant, conduxit , ut Tingi Arailam petei et . Eam duo illius fratres patruelcs deduccbant. ni Ioannes Coelius , alteri Arius Coelius nomen e- , Iat . In ea naui vehebatur piscator quidam , nomine Antonius Grimal dus. qui cum ab hostibus , qui una naue longa piraticam in cicbant, cum alijs piscatoribus captus esset, e naui se demiserat atque nando Tingina peruenerat: dc Odoardo Menesio nunciarat, piraticam nauem iter Tettianum suscepisse. Sic enim opinatus fuerat. Hac autem fiducia nostri citius quam temporis occasio ferebat, e portu soluerant. Non mul-- tum progressi sucrant cum in eos eadem hostium nae Mis incurri . Ex hostibus octo in nauem nostram in siliunt . Coelii cum Grimal do festinanter accurrunti.
di cum hostibus , qui ingre1si fuerant, acre certamen,
809쪽
ineunt quatuor interficiunt. quatuor reliquos expel-Iunt. Nautae interim ita cursum diligunt, vi lioi mlem nauem post se relinquerent. At hostes, cum ex ijs. qui pulsi fuerant, intellexi si cnt, solos tres viros esse apud nostros qui pugnarent, reliquam turbana esse mulierum , atque nautarum : nauem sitiam remi S, quantum possunt, impellunt, & nostros rursus impetum dant, & serreas manus ini jciunt. Tum sedecini armati per proram in nostram nauem ingrediuntur. Duo Coeli j fratres ei sacri animo repugnant, Grimal dus inermis, cum hasta Jc gausapina vcste , qua complicata sinistrum brachium arre atterat, cum fratribus animo magno coniungitur. Fit acrius practium . quam si magna utrinque multitudo manum conseruisset. Maior tamen pars hostium cadit, reliqui se rursus in nauem suam recipiunt. Dum hoc geritur. alii
hostes per puppim insiliunt, qui a nautis repulsi sunt.
Gramaldus focum nostrae natiis arripuit, & in hostilem nauem coniecit : de hostibus partim inflammationem intulit t. partim multo cinere conspcrsis aspectum ademit. Hostes igitur sese a nostris abstraxerutata Sagittis tamen & pilis eminus decertabant. Duae naues Cantabrae cursum illum tenebant. Cantabri cum praenium illud spectarent, in scaphas desiliunt , ut ope celeriter afferrent. Naues enim eb propter magnitudinem appropinquare non poterant. Sed cum illi ad nostros accesserunt. iam hostes adscesserant. Cantabri
nostram nauem ad suas naues remulco traxerunt, dc saucios curauerunt, nec ullum humanitatis officium
fuit ab illis praetermissiim . Saucii deinde fuerunt Odoardi Menesi j iussu Tingim deportati : nauis autem Cantabrorum praesidio munita Argilam peruenit. Grimal divero hominis infimi , sed animo maximo praediti virtus inter omnes excelluit qui quidem mul raroquutis,& valde periculosis vulnerib ' laborauit. Sabid tem quij eum pus, Franciscus Castrensis oppidi, quod promontortu tuatio m Cuerense nominant, praesectus, qui in Lusitania suae Maurori. tei gerendae gratia apud Emmanuelem versabatur, in stra es.
810쪽
Africam redierat.Turoquuquum oppidum erat tune
valde opulentum, dc multorum mercatorum celebritate, & commercio frequentatum. Turoquuquenses tam Lusitanis, qui promontorium Guerense tueba tur, quam Mauris scederatis non mediocre damniini
inferebant. Itaq; Franciscus Castrensia copias eduxit,&Xequium vilichiun. qui semper in reg:s Emm n uelis fide permanserat, accivit. Nocte protinus, prima luce hostes inopinantes aggreditur, oppiducapit, oppidanorum stragem edit: Christianos, qui captiui crant, liberat, magna hostium imultitudinem in seruia tutem abducit,& quaquam nostri multos occidissent. multo tamen plures a Xequii Melichii Militibus occisi sunt. Quibus enim damnis affecti fuerat, valde meminerant, di idcirco, ut dolorem animis inustu acti vindicta sanarent, operam eniXe dederunt. Haec qui detriin Africa gerebantur. In India,ut dictum es , Malaca erat a Binta mi Rege obsidione vexata,& magnis viribus oppugnata, & in summum discrimen adducta.& Antoni j Correae quem Sique ira Pegum miserat. Acui in mandatis dederat, ut si opus esset, Malacs auxilium afferret aduentu liberata. Correa cum urbem hostium metu liberam & vario commeatu refertam ce neret, Pegum iter instituit,& Martabatim, maritimam.
regni illius ciuitatem secuda tempestate peruenit. Regio est latissima, & maxim fertilitate praedita. Gemmis praeterea variis. dc auri & argenti metallis abu dat. Homines sunt colorati. & lautissime viuunt: vitiis valde dediti sunt, quibus es em i nantur. Maxima ex parte numina commentitia colunt, Sc simulachris immolant. Sacerdotes in summo honore sunt : aedibus
amplis multi religiosi homines includiitur, qui se ex cellentius in studio pietatis gerere cupiunt. Similite x& Virgines ali is eiusmodi septis inclusae pudicitiam se
perpetuo colere profitentur. Multis in rebus sunt Sinis vitae cultu similli mi. Correa cum primum classem iri urbis portu collocauit, Antonium Pagagnam ad Regem, q i tunc Pegu se tencbat, legatum instituit. Is cuni