장음표시 사용
811쪽
cum c ijs fuit a Rege satis benigne Jc hospitaliter a ceptus. Illis autem responsum breui reddidit, & cum illis sacerdotem summae aut horitatis hominem hosi olines appellant & alium virum prima rati, qui magnum apud illum locum tenebat. Mariaba una misit. Illis autem potest aliena dederat pacis iusto & aequabili foedere iaciendae. Pax firmata . & monumentis consignata fuit. Correa publicum foederis testimonium is nostro more conscriptum, Peguensibus Obtulit, lili ii ἡ ρὸσδε nomine Regis. eiusdem foederis testi amni una in au I. in si rea pagina, ut Res bus illis mos est. clim foedus sanci Ount, inciderunt : quod Correae similiter detulerant. Interim illis usus di consuetudo tanta cum hominibus nostris iniarcesserat, ut Lusitani quasi in patria
communi versarentur, ita sine ullo metu peil urbem incederent.Cum v ero secundus ventus a Septentrione flaret,Correa cum nauibus quinq; , cibari js onustis Malacam redi j t. Dum Correa apud Peguenses negotia gerit, in Zamam apud Pacem enses inge. 5 tumul- tus exoritur. Vir ςnim quidam regnandi cupidus, in regem insidias comparauit, di illo occiso, regnum Oc Pacemen cupauit, di ciuinqj dc ao. Lusitanis, qui ibi Veii abantur, H iuviisl necem intui it operi; illorum abstulit,&quibus signi Sim. Oeω potuit, qu nto odio nomi reis Lusitani teneretur, oste- εο dit.Garsia Sala,qui tunc Malacae praeerat, nauem una armis,& munitionibus & valido militum praesidio diligenter in liruxit, illiq; Emmanuelem Paci ecum prς- fecit:cui praecepit. vi oram, quae inter Pacem ensem &Αxemensem portum interest, summa vigilatia specularetur, ne comeatum Vltu in urbem importari, neve
cuiqua in altum pisca di gratia ectelii liceret. Hoc autebelli genus acerrimum erat. Gens enim cibis importatis utitur,& piscatu plurimu alitur. Vtriusq; igitur rei usu prorsus impedito necesse erat, urbem inopia atq; fame cruciari. Id Paciectis non segniter exequutus est. Verum cum aque recentis desiderio teneretur, scapha in terram propius urbem misit. Ea aut, prRer ren Ps, Stupenda
812쪽
studorum tionem secerunt Deinde secundo fluuio nauem repe faciam. tebant, cum exi in prouiso hostes innumerabiles utraq;il irini j ripam occuparunt. Tum lapidu atque sagittarunniltitudo. grandinis initar, in nostros decidit ita, ut maximii vitae discrimis adirent qui tamen parmis tecti elim totis viribus scapham incitarent, e ripis emersi, in altum vecti sunt. Sed cum aestus ςsset aduersus. Axentas eos deficeret, tres naues humiles quidem , sed
valde longae, multorum militum capaces, quae remis
impelluntur incolae Lancharas appellant arinis & va lido militum praesidio munitae, quibus multi nobiles homines vel, bantur, scapham consequutae sunt. Na-uibas praeerat Iao ensis vir egregi h sortis, qui Zudame-cius appellabatur. Nostri oblimatis animis decreuere
mori notius, quam seruitutem pari. Deinde cum Omnem suam spem in Christi numine collocassent, ad pagnam se compa iant. Vnus ex quinque viris Lusitanis tonsor crat. Is cum es t viribus summis. Jc animi singulari alacritate preditus, nauis praetoriae, quae reliquas antecesserat. & in scapham inuasserat, proram manibus arripuit. Qnatuor reliqui in nauem conscend cre: - quos ipse consequutus fuit.Tanto , impetu in hostes irruere ut multi se metu in mare dei jcerent. Dux suis. a tergo ense disti icto seroster instabat, & mo item illis, nisi tortissime pugnarent, minabatur. Et cum nihil neq; exhortando, neq; minitando proficeret, qua tuor occidit. Erant adhuc hostes ancipiti metu districii. Qui etiam Lusitanotum impetum sit stinebant, ab illis caedebantur illis. qui fugiebam. erat manibus ducis sui mors nec eliario subeunda. Tandem postquam aliquo spatio fuit utrinq; dimicatu , omnes hostes aut ferro concisi. aut ductibus demersi sunt. Tautus enim illis terror i iuccius est. vi se in mare demitteret. Ipse-q.ie dux multis priua vulnerib acceptis se in mare praeeipitem dedit. Erant aut supra centum & quinquaginta, qui naue illa veli bantur. Reliquae daae naues cum primae casum octin aspexissent, metu perterritae con-
813쪽
tati,& vulneribus confecti , ut nullas ad resistendum vires haberet. Sed eodem numine quo fuerunt in praelio confirmati , ut tam admirandum sacinus ederent. hostes exterriti sunt, ita Vt eos aggredi no auderet Nauis hostium capta remulco ad nauem primum . deinde Malacam perducta.& in terram subducta , di inte gumento contecta suit, ut diutilis me permaneret miraculi stupendi monimentum . Hostes etiam a Christi Victusta sanctissimis sacris alieni perspexerunt . id nullo modo plauὸ viribus humanis. sed Dei praesentis auxilio gestum tu aina. 4sse. In quo multa valde miranda contag re . Primum suit, ardor dc alacritas anam Oria, qua quinq; Viri mori maluertit, si hostibus in deditione Venire. Deinde praelium ipsum tam felici successu confectit, ut centum ocquinquauinta hostes serocissimi,quinq; virorum manibus vel caederentur, vel metu adeo turbarentur, ut lein mare praecipitarent. Postiemu fuit, ille metus duab' nauibus integris incussus,quae non ausae sunt in homines quinq; Vulneratos atq; prauissimo labore defatigatoS. inuadere.Verum eo catu dux edoceri potuit, non esse sitorum sanguine ludendum . Multo nanq; illi honestius fuisset,aqua putrida sitim depellere, quam propriae voluptatis causti suos in tantum discrimen inducere. Attamen Rex Pacemcnsis huiu admirandis 4 it --ham terrore perculius, pacem continuo peti it qui fuit,acce opta prius satisfactione, confirmata. Nomina quatuot' ' hominum, per quos hoc facinus editum i uit, haec erat: Ioanncs Almeida. Antonius Pagagna, Antonius V ra. Franciscus Gramaxus. Tonsoris artificium nomen viri ipsius, qui tonsor erat. occuluit. Rex atri Bintamibellum interim summo studio renovabat. Antonius Correa contra stationem aliam, quae in ripa Muaris flaminis a Rege munita fuerat, copias educere, dc simul oppidum Padum . quod rex ipse munierat, expugnare cupiebat. Itaq; consilio cum Garsia Sala arcis Nurbis praefecto communicato. ab eo triremem cum celoce, ct triginta minora nauigia precibus impetrauit. Centum A quinquaginta vito. usitanos, sic quadtingen-
814쪽
ips Malacenses in ea classe ducebat. Cu his copiis &μibus in Muaris fluuiu invehitur. Ripae sunt viridissimae. quas utrinq; desissimae syliisvestiebant, adeb multis in locis inuti tu opacantes, ut caeli aspectum adimat. Viginti aut passuum millia progressis aestuarium occurrebat . Hoc in loco rex Binta mi statione duplici vallo munierat, firmaq. in ea militum presidia collocarat,
. ne Lusitani possent Padum, quo in loco ipse belli commodius gerendi gratia consistebat, inuadere. Ea statio
fluminis alueo profundo, sed perangusto, quo erat nCcesiario nauigandiam, imminebar. oc estuarii latitudinem transuersis molibus occupabat. In medio porta inerat, qua ijs, qui Pado veniebant. aditus in fluuium patebat. Nocte vero foribus obductis claudebatur. Iatra huius stationis claustra rex naues continebat, ut facilius subitas. & improuisas Lusitano tu incursiones, quas aperto Marte non poterat. claustr'rum ope repelleret, stationis autem huius custodiam impigro viro
commisserat. Correa lembo virum nomine Georgium Mesura dum exploratum misit. Is renunciat in statio
ne magnam vim militia a Rege dispositam suisse, ipsu orreae ea que ducem suos admonuisse, ut se ad certamen animis Sintamen- praepararent. Sibi namq; compertu esse, Lusitanos prohibus praeli pediem adfuturos. Correa nihilo scςiu ultra progredi Em. tur.& prima luce stationem 'crites oppugnax, & tandem chi reliquis ducib irrumpit . Fit magna caedes, maxima tamen hostili pars ad regem effusa fuga se contalit. Correa ne hostes se possent spatio sumpto a repentino pauore reficere,in aestuarii ipsius introit Odoacdum Melium cum aliquot nauigiis reliquit. Jc ipse clarestis reuulsis aestuariu ingreditur.Sed rex ne id fieri facile posset , consilio multo anth prouiderat. Arboribus enim succisis, atq; in fluuium utrinq; deiectis, nauiuio cursu impedierat. Fuit haec res maximi laboris. Prius enim. quam nauigia progredi ultra possenti erant a . bores transuersae, quae transitum impediebant , extrahendae. Sed tandem Correa in oppidum disiectis om-
815쪽
sis obdiam processit. Nostri hostibusinuitis terram occuparunt .Praelium deinde commissum fuit. Hoste fusi fugatique sunt . Correa clim Lusitanos auidius insequi cerneret, receptui signum dedit: nec enim regiones illas nouerat,& timuit, ne lustris incognitis impediti, ab hostibus rursus conglobatis damnum acciperent. Oppidum direptum continuo fuit,& incensum: naues supra centum coniectis ignibus absumptae. Eorum , qui mort i in utroque praelio sunt, certus numerus iniri non putuit. Constat tamen non mediocrem multitudinem fuisse. Ad hunc modum Corrca, rebus Corre bex Animi icntentia gestis , cum praeda dc multis capti- floria. uis Malacam rςdi jt,&suit ab omnibus cum honoribus summis, perinde atque meritus erat exceptus. InJe in citeriorem Indiam nauigauit. Rex veru Binta mi, climia militum lc nauium penuria cerneret in maximas angustias indi ictu ira , in Bintainum cum graui damno di insigqi dedecore reuersus est,& a bello tunc cessandum statuit. Neque Coulami res quietae in citeriore
India fuerunt. Lusitani enim a regina pςtebynt, Vt f dc couI-husuam liberaret, dc ea , quie sue anticulm Antoniuβ S u.bestio. ia i ierfectus est, ablata, restituerer dipo odus piperis
quod ex foedere debebat, sine recusatione solueret. Regina qua diuis in principio fidem tueri statuisset, Saracenorum tamen prebris sermo 'ib is inducta, non modo fidem violare sed etiam arcem capere. & cxitium Lusitanis moliri constituit. Et primum id insidijstentare voluit. C im doli minime successissent aperiani vim intentare decreuit. Eam indiae partςm, quae Coalamo finitima est.&ad Austrum Cori promptatoriudesipitur, quam Comorim appellant,quaedam regina tunc imperio tenebat, cii qua Coulami Iegina de usi
tanorum excidio coniurauit. Itaque Reginae utriusq;
copi jβ, trium fratrum , qui plurIm lm inter Naires opinionς vututia excellςbanI, Opera coni luctis. mepse I inio, quo mense livem is m g ina a vis in regionibus illis est,bellum excitari coepit. Supra viginti hominii mil-
816쪽
quatio impediretur. 6carx circumsessa , & magnis viribus oppugnata, di aliqui ex Christianis Indis qui xt-bem incolebant, occisi . Arcem triginta tantum viri Lusitani tuebantur. Ex illis quinque erant morbis oppressii : hyems erat impedimento. quominus facile Cochimo auxilium mitteretur. Commeatus crat perexiguit' praeterea pulueris tormentarii summa penuria. Hector Rodeticus per hominem impigrum, qui se fluctibus committere minime dubitauit, Alexium Menesium, qui se tunc Cochimi tenebat, de statu . in quo reserant, admonuit. I, confestim Alson sum Mene- sum fratris sui filium , cum quinque dc viginti iris, Lusitanis, & munitionibus, re commeatu Coulamumisit. Alson sus Menesus longa naue vectus . in arcem. cum exiguis illis copiis ingrestus est . Arcem interim hostes acriter oppugnabant, eosque nos fri singulari virtute repellebant: ct crebris eruptionibus saepe decertabant nec tormentis tantum eminus utrinque pugnabatur, verum hastis&gladiiss penumero praelium fiebat. Enostris aliqui caesi sunt, multi grauissim Esauciati : ex hostibus magnus numerus interemptus . fuit.Tandem cum Regi iis cernerent, arcem capi intra
duos menses minimὶ potuisse: &accepissent . Alexium Menes uin inagna auxilia comparare, bello finem Pax eum imponendum est ' statuerunt. Itaque pacem postula uiambu runt, debitam violati scaederis poenam, quae illis fuit suem dubia imposita, persoluerunt. di pax iterum conditionibus Maia. aequis confirmata fuit. Hoc anno percepit Rex Emmaiab. ii nucl 4b homine curioso Jc diligente multa , quae anisu dri inum illius ad rerum magnarum studium multo acri-hmrirmi us incitarunt. E positum est superius, quemadmodu. dum classis Odoardi Lemii promontorium Guard fumente peragrabat. celox fui Georgius Quadra praeerat . a reliqua classe disiecta ad Zeilae portum appulsa suerit. Lusitani, qui illa vehebantur, capti,&ad regem Ad coensem abducti sunt : qui eos in ergastulum detrudi iussit. in quo diutissime vitam in extrema inopia
di nundi itata uaduxtiunt. quidam inta. un Rex A -
817쪽
rabiae huic tyranno finitimus, illi bellum intulit, multisque illum praelijs deuicit, maximaque regni parte spoliauit, dc vinctos, qui ergastulo inclusi fuerant, liberos abire permisit. Ad hunc modum Quadra cimi quinque Lusitanis reliqui enim laboribus attriti A fame consumpti perierant e vinculis emissiis, di inlisbertatem restitutus est. Is vero , ut facilius eas terras, quas lustrare cupiebat,minore cum periculo peragraret, di Arabicam linguam probe teneret co namque tepore,quo vinctus fuerat, illi summam operam dederat) se Saracenum esse simulauit , egregiamque in Mahumetis disciplina sanctitate in prae se tulit. Illa igitur ficta specie religionis , quam ementiebatur, dc singulari calliditate simulabat, omnium oculos in se
conuertit, atque tandem ea opinione sese in familiaritatem Regis insinuauit. Erat enim Rex humanus, dcteligioni illi deditus. Qui deinde hominis ingenio de
lectatus, eum a se dimittere nolebat. Cum v cro sepulchrum Mahumetis inuiseret, inagram secum duxit Ibi cum accepi get Quadra, camelorum turmam ante duos dies , quam Rex in cam vibem venisset, Damal cum prosectam fuisse finxit, fetiitro desiderio teneri sepulchra nepotum. Mahumetis, quae erant in Perside, visendi. Damalco namque faciliorem, dc minus peririculosam esse in Persidem viam. A Rege igitur contendit, ut sibi faceret potestatem turmae illius vestigiis in sistendi. ut eam consequeretur. Rex illum ab eo con silio deterrere conatus fuit, tum quia non libenter iblius consuetudine carebat, tum quia illam turmam consequi posse omnino desperabat. Sed cum Quadraillum precibus urgeret. illi non modo facultatem, qua
petebat, verum &pecuniam , dc commeatum, Quantum ipse portare posset, attribuit. A Rege digressius, iri
regiones vastas ocincultas, ipsique prorsus ignotas penetrauit, camelos minime consequi potuit: & quo soconferret, penitus ignorabat. Commeatum intra dies paucos consumpsit: SQles ardentissimi illum veheme-
818쪽
bat, illa Quadrae oratio nimis apposita videbatur. Et quia suspicari coepit, a regno Cogensii facilem in eum lacum, unde Nilus erumpit, transitum fore, hominem Geoutyiam sponte sua satis incitatum, ad illud explorandum suadrae promissis inuitat. Illud igitur in Congum cum literis uilAonida mittit . ut inde in Nili sontes iter faciat. atque inde ad piae ReIE Dauidem Regem AEthiopiae tandem perueniat. Qui legaιio. cum ad Congi portum delatus, deinde ad Regem tarductus fuisset, exceptus benigne fuit. Itineris tamen illius explorandi facultatem malignitate Lusitanorum qui plurimum apud illum Regem poterant, non impetrauit. Itaque reuersus est , &cum iam Emmanuelem mortuum reperisset . Diui Francisci instituturi sequi decreuit , in quo vitam sanctissime ad extremuperduxit. Haec exposita sunt, ut animaduerti possit, animum Regis Emmanuelis, quam iis illius corpus in
Lusitaniae terminis versaretur, Orhem terrarum peragrare,& magna semper & nimis ardua moliri. Ea V ro ratione fiebat, ut suorum opera regioncs incognitas, & terras ultimas indagaret. Sed omnes humanae cogitationes momento temporis obruuntur. Sub id REI EG
tempus, Maximilianus Imperatore vita di cessit. De ROPEAE successione Imperii erat apud Germanos disceptatio. axuni-Multi namque ad Franciscum Valesium Galliae Rege liani si- iinclinabant, multo tamen plures animis in Carolum peratoris propendebant. Galliae Rex donis atque ingentibus mors. promissis non paucos ad sui stirdium vehementer allexerat. Carolum tamen absentem & educatio fuerat enim apud Germanos elui tritus)& superioris Panno-hiae principatus, Sperspecta indoles.& multorum etiam Principium affinitas aduersus Galli munera tuebatur.Fuit autem Carolus in Germaniam, quasi ad impolum minime dubium multorum literis euocatus; Is antequam ex Hispania discederet, omnium ordinum concilium indixit, S consitio Guillelmi Decie 1mma ui Xebrensis Dynastae. qui illius aetatem regebat, prae tributum ter pecunias, quibus illum Hispani iuuerant, immania Hi aniae
tributa populis imperauit. In quo quidem non meri- consilio.
819쪽
γὶbus Hispanis alienus. Quocirca erat illi in principio Mispania specie humanitatis Z. benignitatis allicienda, dc nec te penitus in oravnium animos insinuaret. Idcirco ma qis ei at illi tunc aliquid de ilibutis dimi-Muendum, quam n Culim Cnus populis imponcndii,
Sed adolescens, qui insita mcd. ia piae dagogi monitis obtemperabat . di Hispaniae mores non tenebat, defendi mei ito potest. Hominis senis auaritia,qui illum in eam fraudem impulit, est metito detestanda-Multi populi nobilitatis pras dio consimati, Caroli postulatis costanti animo restiterunt. Et hoc quid c mactionis principium, si cum debita moderatione susceptum suis et haud vituperandum Omnino Videre- - - tur. Sed cuin in mulii tuditae neque modus, neque cO-
rillum, neque ratio, cum immodi ae libertatis studio l. iducitur vlia sit: bc multi viii nobiles se multitudini, a iaci
nescio quo mentis errore ducti, Duccs & author es in praebuissent factum est, ut multae Castellae ciuitates a Carolo desciverint. C Olus in initio tumultus in Galliam Belgicam se contulerat. In ciuitatibus, quae a Pi incipes Odcfecerant, intestinae seditiones excitabantur. Maxima namque nobilitatis pars in fide permanebat: nonnulli aura populari non mediocritcrinflati, populis assentabantur. Populis, qui cCntula .iuerant. erat decretum non Carolum tantum Iugno , ,
spoliare. sed cunctos etiam Hispaniae Principis omni tibiai.isbus bonis euertere. ut libertate summa Helvetio timmore fruerentur. Nec enim intelligebant . id, quod apud Helvetios, ex antiquissimo tempore legibus patrijs assuefactos, cum omnium admitatione fit. apud gentem insito naturae fastu tii mentem conseruari non posse. Itaque elim plebs insita natui te me risisseaeritate modum seruarc nequeat. tum multitudo, qu* ιio oravi in Hispania in Caroli perniciem conlutauerat, tanto furore & amentia flagrabat. ut quas iam omnia illis essent ex animi sententia constituta . frro dcflamma omnibus, qui Principum partibus studebant.
820쪽
eehdia, horribes armorum fremitus tectorem passies
incutiebant. Antonius Fonscca Metim nam Campensem. vibem opulentissimam, quq Caroli partibus aduersabatur, instamn auit. dc imierabili illo incendio maximas opes absumpsit. Nemini tue in populis fa-pienter Sc libere loqui licebat. Si enim aliquis diceret.
Verum esse. libertatem modice tueri, non cum legitimo Principe ad intei necionesti dimicare, scelus illud erat cotinuo morte acerbissima luendum. Multis in locis, xbi causa libertatis agebatui, neque gemitus quidem ciuis ullius liber erat. Principes communi consilio cum ciuitatibus. quae minime rebella rut .cum dio cordiam sedare flustra vellent bellum summo studio comparauerunt. Hi ad Regem Emmanuelem legatos miserunt, i auxilium aduersus rebelles ab eo postularent. Simul dc Hispaniae populi. qui a Carolo desciu Iant,cum se viderent in extremo discrimine constitatos, ad eundem Regem legatos misere. summa legationis hae et erat,se tantis iniurijs vexatos extitisse, ut nopotuerint ullo modo tam indignas contumelias perferre. Se ciuitates, de moenia,& arces atque denique rerum suarum omnium potestate illi tradituros. Orare deinde dc obsecrare. vi regnum illud opulentum. ipsius Emmanuelis studio vehementer incessim. Dei pere vellet, dc iniurias immeritis illatas vindicare Emmanue Εω mamiel munus oblatum repudiauit, dc Legatos Iis ad re- admonuit, ut discerent fidem erga Reges conseruare, besses re- α modum cupiditati statuere. Illam controuersiam
stonsum. Caroli benignitate tolli facillime potuisse. si populorum recto ita no ita ferociter populorum cauiam succepissent. Et preterea grauite, illos accusauit, T cunai, in principio furori causam publicae libertatis ob ted rent, postea publice de dominatione populari dimicat Tent. Si vehet errore agnoscere, di veniam a Carolo postulare, se ad eam compositionem libenter operam suam polliceli. Quod verba d oblatum regnum attinebat, se nunquam ullum imperii additamen rufide& officio antiquius habiturum. Principum autem legatis