Tetras chymiatrica, proponens praestantiam et in medicinam efficaciam, auri, merurii, antinomii, & vitrioli, & medicamentorum ex illis paratorum opposita misochymis eadem sat frivolè calumniantibus, ab Arnoldo Kernero Lipsiensi ..

161쪽

Actio tertia de Mercurio. ilneompertum esse argentum vivum extinctum gravitate sua obvia quaeque corrodendo interficere. Sane posteriores Medici Argentum vivum plurimum valere ad curanda uic ra contumacia cancrosa & phagae denica; ad dissolvendos item tumores nodosos, expelleno jdos ventris lumbricos, omnemque putrilaginem emendandam manifestis experimentis deprehenderunt: Imo recentiores ulterius progressi eundem Mercurium ad tuis venereae curationem admovere ausi sun , primo quidem extrinsecus in Emplastis unguentis &iuf- sitibus; & tandem etiam internum ejus usum non reformidarunt dogmaticorum saniorum haut pstremi; dum certo artificio in pulverem praecipitatum & inpillulas concinnatum exhibuerunt. Et experientia hisce suffragata est& Mercurium in multis ardoribus urinarum, gonorrhaeis faetidis & pustulis ac exulcerationibus malignis saluberrimum demonstravit: . Atque hinc magna pars modernorum Dogmaticorum eruditione & artis operibus celeberrimorum tam salubri ti multiiuga experientia commota unanimi sumpto a priscorum accusatione venenositatis Mercutiunt penitus absolverunt; & eum contra summis

laudibus in usu Medico extulerunt, ita ut et iam crudum illum citra solertiorem aliquam praeparationem, tuto multis morbis opitulari testati

162쪽

restati fuerint nonnulli & ii non vulgaris eruditionis & experientiae Medici uo*matici. De Hermeticis quid dicam pHi Mercuri

naturam penitius & intimius perscrutati, longe praestantiores & majores adhuc vires in eo deprehenderunt adversus vel deploratissim oci morbos essicacissimas. Hinc illlipsi in id sum- ino studio incubuerunt, ut ex Mercurio plurima ea. saluberrima pararent remedia diverso & summε artificioso apparatu: Ihter quos elucet, dc omnibus merito praee minet Mysteri urcha noster Paracelsus; quem post modum sei cuti viri Chymiatri omnibus temporibus ac- eutatissimas & pr cellentissimas Mercurii prς-

parationes eXcogitaverunt, paraverunt, experti sunt, & vel scriptis veI ore tenus posteris

eommunicaverunt .

Priusquam autem praeparationum ex Mem, eurio Catalogum subnectam, liceat hoc loco' Mercuri omastyges 'quosdam insolentiores confutare & insontςm innocentemq; Mercurium ab eorundem calumniis vindicareo. Ceterum ut Misochymici rei veritate Meuidentia convicti quodammodo concedgreeoguntur, ex Auro Paratas Medicinas posse tuto intra corpus adhiberi: Sic nullo pacto si-hi patiuntur persuaderi ex Mercurio & aliis mineralibus parata remedia tuto in usum me dicum adsumi posse, cum ea omnia sint illi filamine venenos ,. Et

163쪽

nctio renia de Merciso. in ut alia paulo seponam, Mercurius qui

dieitur sublimatus iis tanta qualitate maligna. toxica & summe deleteria praeditus habetur ut inde nullo modo fieri 'posse medicamenta pios fleua & salutaria arbitrentur & putent .

Exinde ergo Misochymici, qui se jam, quod volunt, obtinuisse sibi imaginantur, quod a partibus ipsis rum stare videant Fernelium vi rum alioquia doctissimum & experientissimum, Argenti vivi usiam ex agro medico proscribunt , quod videlicet sit venenum maximὸ deleterium e quodq; immania iis qui eo utuntur superveniant sympto mala; quod experiri junt, quibus tu usum Medico per suffumigia & inunctiones, vel manuali ut metallariis& aurifabris id fuit famiIiarius. Verum ut ab his divortium faciam & dbscentium, moveor praeter ipsissimam experientiam, squa edoctus sum, mercurium debite praeparatum & legitime administratum atq; exhibitum salutarem & innoxium se prε-fiitisse non lue venere solum infectis, verum etiam aliis & iis periculosissimis morbis ad desperationem usq; excarnificatis J suffragiis

visorum in arte Medica versatissimorum αsialeni etiathsectatorum strenuorum . 'Hi unicum argentum vivum pro solo vero

164쪽

Sectio tertia de Mercuri αusurparunt, & scriptis suis ad hanc&aIta pliurimum commendaverunt: . inter quos praeci

pui sunt, Fallo pius, Matthio ius, Bras avola, Antonius Gallux, Lucas Chinus, Caesalpinus, Mercatus Saxonia, Felix quondam ille Platerus; Ste egius 3 ut taceam alios quam plurimos Italiae, Galliae, Germaniae Medicos Dogmati-

COS. in

Ne quid interim dicam de Medicis Hermeticis, Quercetano, Crollio, Harim anno Be-guino & aliis etiamnum viventibus & arsis operibus celeberrimis. Neque tanti apud me potest Fernelii authoritas, quem alias merito plurimi aestimandum duco, ut cum ipso &ingratiam ipsius aliorumq4e Miso thymicorum credere velim aut debeam Mercurium esse venenum & quidem ex eorum genere , quae tota sui substantia Θανά n e sint & funesta, curri eundem rationis & experientiae judicium redargua . . . si enim tale & tantum esset venenum utiqι . nil nisi perniciem & internee ionem adferret& inferret iis, quibus daretur & propinaretur : sed experientia quotidiana docuit, & experimenta Fallopii, Mahariae Matthioli PIateri & aliorum comprobarunt, citra omne ni inoxam mulieribus dissiculter parturientibus pueris & adultioribus lumbricis divexatis salutariter propinatum fuisse; ut taceam mine

165쪽

Sectio terria de Mercurisequantu molumenti Mercurii rite praepara , ii usus attulerit quam plurimis Gallica lue infectis de ad desperationem decumbentibus. Quid ergo Misochymici guthoritate Ferne lii vostulcire praesumitis ξ Mullum est hoc fundamentum &dudum experientia authoritateque plurimorum Dogmaticorum penitus destructum & sublatum. Neque vos hac in pat- te tuetur Galeni quoq; authoritas ,1 licet enimiis alicubi asserat, Mercurium esse venenum Morrodens, attamen non videtur id ex sua se

tentia asserqre, sed potius ex vulgi persuasione falsa & futili. Hoc quod di , ex ipsis met ira- leni verbis supra allatis facile colligo, quando ait & sine circuitione fatetur se nullum planε fecisse experimentum , unde de argenti vivi qualitate & viribus statuere & judicare po

Si ergo Galenus argenti vivi vires nunquam per usum Medicum fuerit expertus, quo sundamento alio, quam ex vulgi relatione & persuasione id de Mercurio asserere potuit Et dato, Mercurium esse venenosum, quid interim obstat, quin per debitam praeparationem omnis venenositas sequestrari valeat ξ Αc, ut

dicam quod res est, Mercurius per se & in sua

essentia consideratus, omni caret venenositate, violentia & malignitate: quemadmodum dexter ejus ritu & secundum artem praeparati

166쪽

Sectio tertia de Mercuris. usus saepius docuit & etiamnum docet. Quod si quid venenositatis & eflectus deleterii acciderit, id adscribendam est, non ipsim et per se

Mercurio, sed aliis extrinsecus eidem adhae- . rentibus heterogeneis et quae debita praeparatione, antequam inutans veniat, sent ab essentia Mercurii; homogenea separanda; & haec Mercurii essentia homogenea saluberrimum est & fit medicamentum . Inde porro constat, symptomata illa iter x ex usa hydrargyri nonnunquam provenientia tnon in Mercurium per se de homogeneam ejus essentiam referenda esse, sed in adhaerentia heterogenea non debite separata: quanquam debite praeparatus, cujus ratione plane innoxius esset, sinistre tamen aut intempestive usurpatus, &sic ex accidenti obesse potuit. Quo enim medicina si debite administretur, salubrior est, eo per sinistrum Ec intempestivu usum evadit calamitosior:quod ipsum, si occasio ferret , & me in exempla diffundere animus mihi essed, per purgantia , optata laudana, medicamenta diaphoretica & diu retica, ipsumq; divinissimam omnium antidotorum Galeni carum Theriacam satis superq; demonstrare possem. Sed facessat abusus, dexter usus

Chymiatros occupet. Si quae mala eveniunt, ea ab usui potius accepta sunt rςferenda, minime autem dextro usui: Et in specie adscribenda

167쪽

li e sunt Mercurio vel omnino crudo, vel et dem non debite aut sufficienter praeparat . Unde colligitur, iniquos eos esse plane mainlevolos, qui dicta non considerantes ex sola ες mera invidia in Chymica &Chymiatros, Mercurium non solum privatim apud aegros&alios, verum etiam in publicis quandoq; con ventibus suis onerare, & Chymiatros eodem artificio genuino praeparato dextrὸ utentes 'audacter & quasi in faciem calumniari erube scunt, dum Mercurium dulcem dictum, dul- . die nominant venenum, &Chymiatros vel triis bus pillulis ex Mercurio paratis, impune ene- ῆ care homines plenis buccis mentiti fue

runt . ,

Tales profecto ante secum habitare debuiu

sent& suas verrere aedes, quam injuste dcinique de aliis contra propriam conscientiam αrei veritatem tot mala & tanta mἡndacia proinfundere animum induxissent. Profectosistam hi produnt ignorantiam & caninam malediiseendi insaniam & invidiam, dum id quod ne sciunt quid sit, nec praeparare norunt, aut deX- tre in usum adhibere, ta proterve calumnian tur. Cur enim vobis Mercurius dulcis, dulce est venenum t Dicite ι & probate veris rationum 2 experientiae fundamentis, crudum in curium esse venenum; & communica te qu 'os dulcem. paratis Mercurium, qui sit vene-

168쪽

, Sectio tertia de Mercurio. num dulce. Is enim qui modo vere spagurico paratus Chymicis est in usu, omni careeuton

tantum veneno strate, verum etiam Omnivehementia alterius operationis. Quae contra pillulas Mercuriales evomu Tunt modo non attingo ; commodius lintra ubi earundem in specie facturu sum mαnti O-nem defenfio illarum suscipietur; mora m ne aegre ferant. Id interim sciant Misochymici Merci rium & inde remedia debite para ta salutares effectus ob eorum calumnias in inime

deperdere; sussicit, experientiam stare deesseu partibus Mercurii & aliis omnibus C hymi- Corum genuinorum remediis: imo ea i psa e Perientia luculentissime hactenus demonstra vit Chymica remedia trino isto adve rbio, cisto tuto & jocunde, quibus ossicium Medici describit Galenus passim & cum eo Lornes. Celsi. 3. de med. c. . vulgaribus istis dictis G lenicis, quorum tamen plurima Gaici Ius,ignOravit, longissime esse praeferenda , sicuti alia quanto fusius prima sectione probat unia.. Sed haec lassiciant; ad Mereuriure i reversus subjiciam nunc nonnulla, de remedii s quibusdam ex Mercurio paratis, quae pluriri u ac sal taris usus in Medicina docuit experiet alia , Sane inter Medicos, qui se Galento Is profi- letentur, ut redia monet doctissimus a uercet

Mus in coasilio de lue venerea, licet sint, qui

169쪽

. Sectio tertia de Meremio. Mercurium ex agro Medico non rejecerunt, nullax tamen eorum, nisi una spa gyricae Medicinae fuerit deditus, legitimam Mercurii prael rationem attentavit, nec ullus dictorum a tisi tentare potuit, cum nullus fere intimam Mercuriinaturam ctignoverit , & nullus vere Sp, gyricam ejus praeparandi rationem sciverit aut addiscere voluerit: hinc. crudum eum, aut crasso saltem modo praeparatum & praecipitatum in usum Medicum receperunt & stria piis suis commendarunt . .

Quod si his integrum fuit & laude dignum hoc modo Mercurium usurpasse & depraedia' easse; quid obstabit quo minus Chymiatri eo- dem exacte repurgato & debite praeparato uti debeant a ut possim Quid etiam prohibet quominus chymiatri Medicamenta Chymice ex Mereurio confecta dignis extollantEnco is, eum, quid utilitatis praestet ita purificatus M praeparatus Mercurius probe norint, & iapi Lsime experti fueri ut Qui ex Mercςrio crudo faeiunt coctum, ex

vulgari plebeioq; nobilem & philosophicum

ex noxio 1alutarem suIphur illi quod habet arsenicabe exuendo, & seperfluam illam humuditate ni aqueam eonsumendo, inque, alexite rium & benignom naturae medicamentum

170쪽

Sectio tertia de Mercuris. , Tum expulsos, citra metum omnium eorum symptomatum, quorum ex crudo alius &imis ' Puro consequentium ratione & causa communiter suspectus esse solet Mercurius: tales nonne summa laude digni videntur PEt sic cum

Dogmaticis fatentur Hermetici crudum Me Curium tremorem facere & rigorem , nisi ut Theophrastus loquitur, optime praeparetur si in tuo corpus sumatur, quos essicit Extra cor-Pus. De hoc crudi Mercurii effectu, qui dubitare ausix, is consulat aurifabros &inaurat res, eosq; qui in fodinis versantur,atq, tales &consimiles noxas saepissime experiuntur. Verum enimvero Iicet non negem dictas noxact& incommoda evenire iis qui crudo utuntur Mercurio ; ausim tamen adfirmare, damna ea omnia fieri, non a Mercurio per se & simpliciter, sed ut est impurus, &-m accidenti, prO-i pter commixtos illos quos habet vapores a senicales summe noxios & sedulo metuendos.

Λb iisdem ubi per solertis artificis ac PhiIosophi manus fuerit liberatus,non solum inno-i xie sumitur Mercurius, sed vere hunc est, ut eum aIicubi vocat Theophrastus naturalis Theriaca. Quando ergo Chymici Mercurio

utuntur, utuntur eo non crudo , quanquam

crudus etiam non sit toto gentre deleterius aut venenatus, sed accurate & philosophic. Praeparoco per quam praeparatione antiquam