De erysipelate neonatorum : dissertatio inauguralis medica ...

21쪽

Sin autem res ista ita se haberet, etiam Girtan-neri opinio, erysipelas recens nat0rum interdum congenitum esse, recta nominanda esset, quod hucusque eX- perientia non satis demonstrari p0tuit, et 0b id a pluribus jure omnino 0ppugnatur.

Proximis modo diebus aliquid legi fl), quod ad ery-isipelas e matre in suetum transiens attinet, qua de causa j illius hic mentionem saeiam. Medicus quidam ad muliel rem eXeunte mense n0110 gravidam arcessitus invenit la-lborantem febri catarrhali, ad quam tertio aegrotatiouisi die erysipelas saciei accedebat, quod sensim totum peri caput pervagatum maXim0s efficiebat dolores. Septimo inde die secutus est ab ortus pueri tenerrimi quidem, sed vivi. Post partum conditio matris melior facta est, de- siit erysipelas; sed puerulus cum maXime perspicuis e - sipelatis notis in lucem provenerat et decimo octavo die obiit erysipelate bullos0 magis magisque propagato. Quid et quomodo de hoc c0gitandum sit, suo quisque modo i sibi respondeat ipse. Equidem intelligere nequeo, qu0- modo erysipelas faciei simplex ad abortum provocandum vim habeat; mihi potius res sic se habuisse videtur, ut muliere simul aut haud gravi rheumatismo uteri laborante, aut alia complicatione m0rbi uterini, quae saepe 'inveniri solent, eX utero eXpelleretur infans, in quem sorsitan temperies rheumatico - catarrhalis essectum habuit.

Systematis digestionis atque assimilationis turbationem, quam quidam pro hujus erysipelatis foco habent,

i) C. E. Fenger, de erysipelate ambulanti disquisitio. 2.

22쪽

equidem potius deuter0pathicam explicem hac in re p6sitam, ut cutis externae sun eti0 ad partes internas, imprimis ad tunicas mucosas reflectatur, et sic tunicae intimae ventriculi atque intestinorum turbationes prov0cet, quare chylopoesis alienetur et impediatur. Itaque una irregularitatem et in systemate sanguineo iet respiratorio nec minuS Secretorio conspicimus. Sententia denique medicis a quibusdam lata, morbum in brephotropheis atque nos0comiis resertis perSaepe existere, cujus rei causam in aere corrupto inveniri suspicantur, omnino salsa esse videtur pr0pterea, quod insans recens natus, qui hucuSque in utero viXerat, aeris minus idonei certe ita capax n0n est, ut infaustum habeat ad vitam integram essectum. Simplici vero ratione explicanda est illa res. Cur nos non miramur, quod in luno noso comio urbis amplae magna aegrotorum copia iimpleto saepissime morbos rariores atque plures inveni. mus ac tota urbe eXigua P Νec magis admirari debemus, .

quod in brephotropheis, ubi insantes jam a teneris unguiculis rebus infaustis eXcipiuntur, etiam erysipelas ne0natorum saepius spectatur, quoniam ibidem pari plane ratione multi alii morbi rari animadvertuntur.

Λ vetustissimis temp0ribus morbus ille medicos eruditissimos in tim0rem conjecit, et certe exitum, sicuti

23쪽

plures insani uiu alii morbi acuti infaustissimum sumit.

Tamen casus quidem raros sanationis memoria n0bis tra-idit, et egomet ipse talem gaudeo observasse hujuscei morbi eXitum. Hucusque nobis innotuit primum et qui- idem rarissime exitus in desquamationem, quae tali modo tuti in exanthematibus maximam partem die quarto' usique seXtum initium cepit. Qui exitus sere semper lau-idabilis est; raro quidem morbus ab integro hoc stadio maturam obtinet perversam si). Porro erysipelas neonatorum sumit in indurationem lexitum, qui multo frequentior est atque ratione quam imaXime diversa sinem assequitur, modo induratio pedilbus, modo cruribus aut eXtremitatibus superioribus asst- gitur. L0nge periculosior autem illa est, si ad abdomen laut partes tendit genitales, ibique sedem obtinet. Unum etiam observavi infantem, cujus abdomine erysipelaS eX- ortum est, ubi plures per dies mansit; tum in medium sese collegit, denique serotum est assecutum, quod omnino induravit, ita iit scrotum sungi speciem praeberet. Decem .diebus post insans sinivit. Tertius sit exitus rarius in suppurationem, frequentius in gangraenam, quam semper, perpaucis exemplis exceptis, quae in libris quibusdam dispersa sunt fidemque Drsan n0n habent magnam, m0rs sequitur. Exitum hunc, si gangraena aut in genitalibus aut in umbilici vicinitate aut denique supra os, exempli gratia os Sacrum incipiat, infaustissimum esse certo constat. Ex hac

24쪽

enim jam evenit re, qu0d organa illa, quia cum visceribus conjuncta sunt, haud parva sunt dignitate ad vitam' servandam. Gangraena illa eo magis timenda est, quod rabide magis magisque sese dilatat et brevi aegr0- tuli vires comedit.

Verbis supra modo allatis nullo m0do sausta est ponenda, ViX illo eXcepto casu, ubi morbus organa non

ameit nobili0ra et desquamatio primis Occurrit diebus; imo tum admodum dubia est. Sane illa illustrissimi

Wend verba, insantem diem septimum morbi assecutum maXima ex parte Servari, auctoritate digna sunt. Nec magis prognosis est b0na atque sanatio amplius speranda aegrotulorum, in quibus erysipelas sedem non obtinet certam, sed cursum sumit vagantem; itaque seri solet, ut, si mihi ita dicere licet, circuitu m0rbi peractos no extremitatis distinguatur. Periculosissimum Vero morbus minatur sinem, si vel in indurationem vel in suppurationem tendit transire: tum quidem de omni desperandum est sanati0ne. Unius tantum sanationis casus mentionem laciam, quem haud dubie rarissimum et sorsitan unicum sui generis Meis sner in libro de morbis infantum suo narrat; Scilicet gangraena, quae Scrotum occupavit, sese eXcorticavit, scrotum destruxit, et omnino

25쪽

i dejecit, infans vero sanus redditus est. Nihilominus illel casuS unicus nos prognosin meli0rem posituros saltat.

Morbus nisi in indurationem aut gangraenam tranS- iit, in infante secto vas0rum oppleti0nem cutis et spartim telae cellulosae, et saepe Vel sanguinis vel lym- sphae effusionem in telam subculaneam, ostendit. Interidum morbus, si magnam corporis partem occupavit, in visceribus sive abd0minis seu pectoris seu cranii inflamimationem erysipelatosam, imo exsudationes spectari ju-lbet. Singularibus in casibus D stander telae destru-ictionem ejusque dissolutionem cum fistulis observavit. Sin Vero mors suppurationem aut gangraenam secuta est, symptomata sicuti in phlebitide nobis obvia sunt, i nempe animadvertimus, quia pus a vasis lymphaticis et venis resorbetur, in iisdem massam purulentam, quae vasa obstruit.

Νullo in morbo infantili medici, quod ad curam attinet, iam dissentiunt quam in erysipelate, sed si eorum

26쪽

methodos comparamus varias, gelieratim in duas reducendae sint. Una illorum pars methodum tantum antiphl0gisticam, altera irritantem commendat; utraque vero e casibus multis a viris maXime egregiis memoratis non est comprobata, quia plurimam aegrot0rum partem morte amisit, paucos tantum insantes servavit. Dis ficultatem in cura sola positam non eSSe, Sed

potius in morbi natura, jam alio loco memini. Sed methodus curandi quaenam est praeserenda P Equidem

methodum eXpectativam atque symptomaticam statuim0rbi singulari acc0mmodatam puto maxime Valere, et m0rbum quasi generatim erysipelas esse curandum, qua ratione medicus certe detrimentum minus parabit. Itaque medicamina eXterna antiphlogistica. veluti epithemata

aquae frigidae, rejiciam, pr0ptera qu0d sat scimus, aquam frigidam uti frigus vim summe repellentem habere, et ob id inflammationem superficialem quasi exanthematicam, quam frigus ipsum tangit, in corporis profundum tendere atque sie sd organa prosundiora atque interna nobilia tranSire. Rem ita se habere, uti eXempli mentionem saeiam, conspicimus in eXanthematibus, quae eadem ratione, si aegrotus res rigerio commotus est, evanescunt, in pariealia autem morbum provocant inflammatorium. Alium

vero praebet essectum et quidem b0num aqua frigida in inflammationibus pr0s undi0ribus, cujus causam eXplicare, hie mihi non licet. Aqua frigida multo melior est inunctio levis cum oleo miti, uti oleo lini, amygdal. dulc. etc.; pars m0rbosa obtegenda est lino iacto, aut ipso linteo semper calido ita tuenda est, ut nullum a b

27쪽

venire possit irritamentum. Hirudinum usus medicorum laude tanta dignus non est, quantam multi dicunt; illae enim persaepe noeuerunt, rarius et quidem si procul a loco morboso applicentur, forsitan utilitatem asserant quandam. Interna medicamina tot habemus, ut qu0d praeseramus sere neSciamuS. Initio morbi nisi jam exitum sumsit malum, Saturatio cum cali carbonico sussciat, cui addere potes aliquantum vini stibiati, non vomendi causa, sed refracta in dosi, ut medicamen vim ad 'nervorum Systema Vertendum eXerceat; nec minus medicamina alvum aperien- ita , sicuti Syrupus rhei, manatus etc., caute adhibita commendari possunt. Sin vero vehemens est febrisi comitans, raro medicamentum restat, quod m0rbum ini eXitum bonum vertere possit. Hydrargyrum muriat. mite interdum usum habere dicitur summum, quod medicamen tum tantum exhibendum sit, si diarrhoea non adest;

contra illam insusum ipecacuanti. se gr. Jj: ad uiae. j j)i omni biliorio cochlear minus dimid. et in forma clysma iis ad une. j) e0mmendari et jure praeserri possit Opio, quod in insantibus nullo exitu fausto gaudet. Ipe-caeuantiae usum egomet ipse bono cum eventu observavi in neonato laborante ex erysipelate, cui brevi di- arrhoea Se associavit, quam illud medicamen, quod abi initio et interne et in s0rma clysmatis exhibebatur, si-siere jussit. Medieamenta irritantia, uti eamph0ram, Chinam et: alia similia, iam interue quam externe nullam ferrei utilitatem, facile est ad intelligendum; ex praxi enim

28쪽

insantili cognitum habemus, insantes, maXime neonatos, illa refugere et recuSare. Optima curationis methodus, quam Supra memoravi, est exspectativa, neutralis, neque strenue antiphlogistica, neque irritans; et quum V endi se c0njunctione medicaminis antiphlogistici Calomel.) cum irritanti Camphora) maximum vidisse pro insante commodum dicat, hac ex re concludendum est, medicamentum, quia methodus una alteram tollat, neutrale esse praeserendum.

29쪽

VITA.

N aius sum die vicesimo septimo mensis Augusti anni MDCCCXVIII. Mechnicii, Silesiae oppid0, patre Ignatio, matre Johanna e genie Julius berg, quos jam diu m0rte ereptoS Semper lugebo. Fidem veterem confiteor. Primitiis littera-

ium C0seliae imbutus sum et Glivitiae, ubi gymnasium ad classem ieritam frequentavi; tum per du0s annos in gymnasi0 opp0liensi, qu0d directuret Pichat geli sorebat, versabar. Deinceps Vratis aviam me contuli, ibique primum per biennium scholis medico- chirurgicis intersui; iunitu gymnasio Si. Mathiae, cui vir Cl. Visso va

30쪽

liticusque praeest, ieSi iniunio matiuitatis instructus , anno Mi CCCXXXIX. inter cives aua- .denaicos almae litterarum universitatis ab Ill. Hallu, apud quem tum saSues academici erant, receptus et sub auspiciis Ill. Hens chel, i. i. decant, ordini medicorum grati0S0 nomen pr0

Per tres annos et dimidium his intersui lectionibuS: Ill. Harho w de anatome corporis immani,

comparata, path0l0gica; Ill. Bene di et de chirurgia et optithalmiatrice; Ill. Detes cliter de gynaecologia; Ill. Ne es ab Esenbeck de bota uice; Ill. Fis cher de chemia experimentali; lli. Glocker de mineralogia; Ill. Graventior si de goologia; Ill. Heus chel deho degetice studii medici et hist0ria medietuae;

Ill. Κlose de p0litia medica; Ill. Polit de physice et de luce et calcire; Ill. Pur L iiij ede physi0l0gia et palliol0gia universali; Ill.

Item er Sen. de thera pia speciali et de medi