장음표시 사용
21쪽
13 morbus Contagiosus reperiatur, eum febrem Typhum tum comitari.
bum praecaVere, Sed et inducti, curationem adjuvare ostendenteS. Quam minime quoque vera sit haec sententia, demonstratur in Columitate qua milites nostri dum per vincas Hispanicas iter facientes, uvas devorabant. Licet nemo inficias ire possit, ex iis plurimos, Sive quod parum Curiosi de earum maturitate fuerunt, Sive quod Copiam nimis magnam ad famem compeScendam ingurgitaverunt, Diarrhoea et Cholera Ilorbo correptos fuisse. Miasmata Paludum.-Dysenteria intermittentibus ac remittentibus haud raro stipatur
et in quibusdam exemplis remittentem vel tertianam mutari fertur. In hujusmodi exemplis tertianarum ParOXysmi dejectionibus ac
22쪽
saevis torminibus Comitantur, quae quidem res Intermittentes ac Dysenteriam eaSdem causas remotas videtur. Haec opinio haud parum confirmatur eo quod in iisdem tempestatibus ac terrae locis contingunt. Haud ita facile tamen eXplicatu est, cur eadem eXhalatio morbos tam dissimiles genuerit, neque Dysenteriae naves in alto aggredientes, nimirum ubi Causae hujusmodi nullam vim eXercere POSSUnt, rationem reddere valebit; saepius quoque, hoc conce88ο, in plagis paludosis, quibus Intermittentes Saeviunt, videre debuerit.
frequentissima Dysenteriae videtur, atque iis aeris mutationibus, quibus milites tam perpetuo subjiciuntur, sere Stipatur. Humor, qui multum Consert, in omnibus locis paludosis scatet atque hie verisimile eSt, Cur VaporeSpaludosi causae Dysent eripe credantur, in Causis est. 2Estu diei torrente, itineribusque longis, fatigantibus, perspiratio et secreti ο
23쪽
15bilis vehementer augetur, eoque facilius a frigoribus, humidis noctis, locis paludosis
humi dormire vestitia, forsan madido, reprimitur. Sanguis sic in partes internas rejicitur, Hepatis functiones impediuntur, atque intestinorum fabrica tenella male habetur ab hoc, sanguinis per superficiem suam amu Xu adventitio.
CAUSA PROXIMA.Nui Lis ratiocinationis de hac re ambagibus initis, si nobiscum brevi reputemuS Varia signa morbum Comitantia, Statum Partium quem dissectio patefacit, pronius Credemus inflammationem membranae internae Seu muc OSpe intestinorum, praecipueque Coli, esse causam DySenteriae Pro Ximam, SpaS-mumque effectum potius mobilitatis ejusdem membranae existere. Quidam inflammatio-
24쪽
nem hanc erisipelatosam Crediderunt, at Confitior hoc nullo fundamento mihi niti videtur. Nunquam enim dissectione vel in unum hujus modi exemplum incidi, neque unquam vidi talis sententiae fautorem qui se dissecando similem Statum reperisse amrmaret. RATIO INDICIORUII.
ΙΝΤ EST1NA sunt admodum irritabilia et magna sentiendi facultate pollent, inflammata igitur membrana musculosa spasmo facile assiciatur, hinc foeces in Colo, sede scilicet morbi, praecipue retinentur, et tamen partibus tenuioribus resorptis indurantur, et irritando partes jam inflammatas et admodum sensiles, tormina saeva excitant. Hinc facile intelligitur quare Scybalis evacuatis, Omnia signa plerumque le-VantUr, non autem Semper eX toto mitigantur, cum enim tunica villosa exeditur et inflamma-
25쪽
tio mimum intenditur, res blandissimae tormina excitabunt; dejectiones sanguinolentae aut Sanguinis, a vaSis sanguiferis eXesis proveniunt. Canalis Alimentarius nonnunqUam Praetermodum distenditur, quia flatus ob spasmum discendere nequit; prolapsum ani ab iteratis ac violentis desidendi conaminibus oriri minime qnidem mirandum est. Dysuria Sive a
ConSenSU, quem Contiguum vocant sive inflammatione a recto in Organa Urinae accommodata extendente, oriri potest. DIAGNOSIS. DI IRRIMEI, Dysenteriam incipientem adeo nonnunquam Simillat, ut non semper facile distingui possunt. Haec autem similitudo Tara est, et discrimen brevi quidem inveniri potest, post Paucos dies in Dysenteria sinces retinentur et raro nisi scybalorum sorma deji-
26쪽
ciuntur. Diarrhina nonquam habet pyrexiam, tormina ac tenesmus leniora sunt et sinces alvinae semper dejiciuntur. Enteritis a Dysenteria per dolorem fixum pertinacem, per vomitum et alvum obduratam, per tormina et tenesmum sibi non praesentes, discriminari ConsueVit. Cholera Morbus, vomitionibus biliosis copiosis, dejectionibus, Cum Surarum Spasmatis Satis Superque denotatur. Colica, praeterquam quod tenesmus absit, venter pertinaciter dura est, dolor circa umbilicum tantummodo torquet, pressione levatus, Contractionibus musculorum abdominis spasticis fere stipatus.
DE PROGNOSI. JUDIctuM de diri hujus morbi eventu valde incertum et saepe infelix sit, Oportet, pluri-
27쪽
mum enim periculi habet, praecipue in castris, ubi causa hujus mali potentissime valet, Ubique Plurima commoda, quae ad faustam Curationem multum conserunt, veluti vestimenta OpPortuna, Stragula, plerumque desunt. Periculum, caeteris paribus, Videtur eSSe Proratione vehementiae indiciorum, aegrique Viribus ; sin autem ille valde sit debilitatus, seu hujus, seu alius morbi cau8a, metus eadem ratione intenditur. AEtate provectiores, foeminae, pueri multo rarius revalescunt, quam qui florente aetate vigent, quamquam milites juniores si regiones calidiores adeant, morbo
facilius petuntur quam qui vitam ibi diu tolerarunt. Si brevi post remedia administrata
signa leventur, si tormina ac teneSmus minuantur ac rarius recrudescant; si dejeetiones sanguine non tingantur et copiosior evadant;
si aegri vires haud insigniter frangantur, Si Somnus Satis reficiat, et denique si febris levior fiat, cum miti sudore, eXitum faustum
28쪽
sperare licet. Contra, pyreXia Vehemens, VO- mitio, dejectiones numero auctae et solito minores, Spumosae, scelidae, vix tolerandae, in-8cio aegro elabentes, tormina ac tenesmus alaCta, pulsus debiles ac abn OrmeS, abdominis tumor, petechise, delirium, Convulsiones, animi deliquium, frigus extremarum, SUnt signa pessimi ominis. Singultus quidem, morbo initio non adeo timendus est, sed finem
VerSUS, CSt pe88imum Signum et gangraenam indicat. Ardoris in abdomine se Sus, et tormina immania subito cessantia instare mortem
signiscant. PROPHYLAXIS DOLENDΠΜ est, quod in locis ubi hoc horrendum malum Saepi US Occurrat, CaStris, inter proelia strepitu Sque armorum, praesidia quibus milites licet uti ad causas praedisponentes atque
29쪽
situdines tempestatis, quibus vita laboriosa subjicit, iisdem defendant; neque mirum eSt, si fatigati, laboribus consecti, vel praesidia quae
in manu sunt aut negligunt aut Omittunt. Multum tamen proficere possunt imperatores et ductores castra per loca sicca et perflata metando, ipsorum Castrorum locum Saepe permutando, tentoria in dies ventilando. Lignum Comburendum ut vestimenta siccessat praebendo, victui militum ejusque coctioni acriter invigilando, vestem denique laneum, vinculum ve latum ejusdem naturae sibi circumdare cogendo. CURA.Qu ΠΜ fabricam delicatam partium morbo assectarum contemplamur, CUIN praeterea quam nihili saepe fiunt extremi conatuc nostri adgressum ejus impediendum recordamur, utilis
30쪽
certe consideratio fiet, si docuerit morbum tantum superari posse per alacrem inter initia, vixque non temerariam curationem. Necessitas maturati huc attendendi ab Ill. GEORGIO BARER sic urgetur, Primo neglec- tus tractatu asperior occurrebat; etenim Corpus e Xtenuatum atque Confectum Ut morbo fervido impar erat, ita ipsi impar curationi. Itaque optimum erat Occurrere ipsis principiis atque auXilia mature praeri- pere. In hoc enim corpus assee tu aliquod certi in medicina opus est, haud multum in
natura beneficio. ' Taedii nimium, utilitatis parum asserret hic omnes Dysenteriae Curationes variis temporibus in eam laudatas, Sigillatim exsequi: quae dicturus sum igitur, intra remedia quae tempus comprobaVerit, quibuSVe ex usu proprio vel aliorum magis fidere
VenaSeclio.-Μorbi indicia, signaque dis- Sectione corporum patefacta, hanc naturaliter