Orationes tres historicæ eruditæ, insignes et patheticæ de optimo ac beatissimo ex hac vita discessu ... Christiani III. Daniæ ... regis (Iacobo Bordingo)

111쪽

Bd si in multis Germaniae locis

si ianiti principuna cura praecaueretur,inon tantis conuiciorum plaustris immerito obruerentur viri de Theologi optimidine tot dolendae de perniciosae Ecclesii inllansiones in summa impunitate menes actorum excitarentura leui litisi petulantibus ingeniis, quibus usitate fraudes C. ni Panici clamoribus rumusculos sic iicio, sparge. quaererer ut sim mos ac clarissimos viae ros, optime de Ecclesiis meritori suspicionibus praegrauent, sibi applausus populares de eruditio reis opinione inconcilient Wrudiores in dubitatio nes aut errore perducant.

Audistis quae sit diuina atque in credibilis pietas regis qua non modo, corum, ominum qui inimcsint glo- Lam sed et i m antiquitatis memori in ione impetrauit. Re in t virtutes caeterae, qua Spatro lo ante commemorare Cepetram,

112쪽

quae magnae: multae sunt. Non enim sola pietas iniunxino Rege quae tenda

est. sed uitae limi virtutes eximiae humius effectus comite Sc virtutis sed uis litas studium pacis, rilasticia facilitas, liberalitas, fides in promii sis, atque id genus praeclarae heroica virtutes, ira onmes numerare nostri non est instituti. Ac prinatim quanta sedulitate stra erit, tum res eius praeclare gestae, vinctiam symbolum . quo admodum est delectatus, satis commonstrat. Est enim ratio mentis character de mos

hic apud Magnates inolevit ut tua qui apophthegmata dc symboluin

habeat vocale.

Quemadmodum Iulius Caesar in ore semper Graecos versus Euripidis de Phoenissis habebat:

Qu' Cicero vertit in ossicij hoc pacto: Nam

113쪽

Nam si violandum est tus,regnandi gratia Violandum est: alijsicbus pietatem colas.

Antonitatis Pius saepe dixisse fertur: Malo unum ciuem Hsctuare, quanam ille hostes occidere. Ab hoc adoptatus Antoninus Philosophus fertur in ore habuisse Platonis dictum:Tunc floret respub qua do vel philosophus regit, vel rex philosophatur. Sapientissimus rex Neapolitanus Alphonsus, ad esti giem pelccani, rostro elicientis ex pectore sanguinem, ad pullosso, uendos, addidit inscriptionem Pro

Austriacus, Maximiliani pater,assidue dixit: Dissimulare qui nescit, imperare nescit. Maximilianus I hoc sumbolia. temperantiae .prudentiae praecepto compositum habuit Tene modum,

respice finem. Eius filius Phili pispus, pater Caroli V. dicit ut hoc ymbolo oblectatus sui curas voleta Carolus V. frequenter symboli vice dixit: ULTERIVS.

114쪽

Quoriam tu idem omnium graviuissimum est modestissimum Alphon si dictum. At modestius, cunimal ori pietate, sanctili sinus rex CHIUSTIANUS II duo symbola usurpa' uit, v m multis locis etiana ad aedificia ornanda ascribi curauit:

Eoussi iiderii scili.

Sim licet in mimeris ainc curis rade periclis Cincius,ar amplector te, Deus alme, fide. Omnia tu solus mihi tu solatia praestas Caetera nil prosunt, nil peritura iuuant. stas, Cunci, me s cedrint, qu esses t tua Clariste volsi, Ut tibi solliciti munera grata serant.

Horum autem ut prius firmam regis in Deum fiduciam, ita posterius sedulitatem eius non vulaarem indicat: qua non modo ipse recta facere nitebatur. de Deo placentia: sed, pro ossicio suo urgebat strenue repjjs, Oritis

115쪽

tis a Deo precabatur, ut in politia,E clcsij si Oeconomijs, bona, salutaria Deo grata fierent ab omni bit S. Decet autem, ut symbolum illustrissimae eius Reginae DOROTHEIE, Dominae nostrae clementiissimae laude dignissimum prioribus addatur. Ea enim, ut est exinaia pietate , virtute, gratia, ita hoc dicto utitur assidue, ius in boli loco habet:

DEO omnia.

Quae vox quom quantas virtutes, Omni praeconio maiores ei tribuat, singulis cogitandum relinquo.Quanto praeterea studio pacis moerit, apparet ex bello mox post electionem contra grassatores quosdam suscepto quod ea animi moderatione confecit, ut nihil aliud, nisi pax quaesita videretur. Nec se bellis vllis ab eo tempore implicuit, sed idem sensit, quod Martianus Imperator, cu-

116쪽

ius symbolum stiisse fertur Quando in pace vivere possumus,non est opus

induere arma.Nouit tot stanta esse belli incommoda, quot sunt pacis commoda: nouit bella per sese doctrinasi disciplina delere: maluit ergo in pace Ecclesiis, politis de scholis consulere, quam bello ijs vastitatem attrahere tamauit 'κνοπιι , quam et A. ces etc esse appellari. Hoc pacis amore adducius Rex sapientissimus, filio suo FRIDERI.COGL in regni successionem legiti me electo, homogium a subditis praestari voluit, anno a nato Christ oris a. ut est in disticho, quod simul mae tatem Principis innum Domini complectitur.

En ut rex Dan gictu FRIDERICE vocaris, Non anni plures octo sucre tibi.

sdit chim optimus patriae pater, ea se erili cordia firmari de ovi mo

l tibus octasiones denegari. Habuiti ame

117쪽

ante oculos summortam regum ex emplum, quo sibi id faciendum quod illi fecerunt iudicrint. Meminit idem ab ata, patruo suo factitatum tam eis minit Dauidem, Valentinianum I. Theodosium, Carolum Magnu . Heia ricum Aucupcm, ejus filium Otho, nem I. ridericu Austria cum aliosi nonnullos Reges imperatores, hoc pacto subditis no modo successi, rem Certum, sed plerunci etiam pacem de tranquillitatem, ab intestinis disicii-sionibus alienam reliquisse.

Non aut in pace diutina inani c

ta ignavo ocio deditus erati sed fuit reue

Lacedaemonios ait Thucydides ubia loca aedifici j ornauit, arces permulta suo sumptu fundamentis extrui fecit in arce agniensi bibliothecam nobilis limam instituit: 'quoties per aduersam valetudinem non impedic-

batur singulas regni oras ad ij ipse.

118쪽

liberaliter attribuit iusti clam intabsciplina tuenda de politica iurisdictisone exercuit diligentillime. Nihil enim turpius. aut se indignius iudicabat quam in numero cor una esse iudicum qui , t inquit Comicus nollet saepe propter inuidiam adi natant diuiti, aut propter misericordiam addunt pauperi. Et quia eam esse laudem in anima induxit maximam quam maxime ser uire suorum commodis remo ad saalutem Udignitatem populi administrare curam legum honestarum utilium non modo non recusauit sed etiam cum pleraeque leges, a valde.

13aaro I. ante annos 3 i. latae correcti

onem quandam postularent, propter circumstantias personarum negoclorum xlocors hoc tepore a prioribus

diuersas ipse aliquoties post suscepta

horum regnorum gubernationem ac praesertim ultimo vita ®ni mense,

tuas quasdam leges possiti uas, non silent

119쪽

pinne consensu Senatus tulit, certis factorum, poenarum circumstantiis quae cum iusticia seruandae admodum prosint,in legi diuinae non repugnent, magni faciendae sunt: partim propter autoritatem regiam, partim propter probabilem honestatis citi litatis rationem, necessario a subditis obseruandae. Potissimum a tuem in iis comm moratione dignum est decretum, graui consilio recens editum, de noua periuri poena qua semel periuru S, aut falsus testis, non amplius ad praestan

dum iuramentum, vel testimo mum dicendum admittitur sed perpetua notatur fiamia, pr maius bonis omnibus, duobus truncatur digitis, 'lios in altum erexit, cum Deum per iura testem inuocaret ac vindicem.

Voluit enim bonus princeps hac poenae seueritate frenat vulgatanain peierando leuitatem ne quis teme

120쪽

re periurio sese politiat, nisi malit di

gitorum iacturam facere. Facilitate insuper tota fuit ut ei verius, qua in Pompeio Ciceronis illud Conueniat quod ita faciles aditus ad eum priuatorum, ita liberae querimo niae de aliorum iniurijs fuerint, ut is, qui dignitate principibus excellit, facilitate par intimis esse videatur. Caeter tam quae fuerit Regis nostri sapientia, multarum artium peritia, memoria vere diurna: qtiae heroica inuicta animi fortitudo in bellisi rendis de ferendis vulgi erratis quae

patientia in morbo annorum octois decim , quae clementia, quae humanitas quae comita S, qua munificentia ins os di peregrmos, maxime exules Ob

Euangesi professionem qui amor studio solum quae denici in consilii R ipublicae utilibus constant id,& in .s - .deribus seruandis delitas eius fuerit, omnibus non solum huius re en , sed totius, ne Europa incolis uotissi