Dissertatio : nonnulla ad morbos infantum spectantia proponens ...

41쪽

digestionem pertinentium, haberi dCbcant. Ergo quid de dentitione ut morbo sentiendum sit, abunde patet, quid de dentione morbosa infra

vid chim II S. De assimilatione, seta coctione alimentorum in viis secundis, Ne JUC CUlter anatomicus, neque directa experimenta certi quidquam adhuc docueriant. Sed hanc quoque insignem in modum et roborari et immutari, conjectare licet ex varietati majori alimentorum a Sirmiorurn , E quibus omnibus una eademqUe lympha praepara

tur, Nec non CX inflammationibus chronicis, tu-

moribus, aliisque morbis quibus toties in hac aetate glandulae lymphaticae assiciuntur. Lucae quidem δ) chylum per vasa lactea ad diactum thoiaraci cum deportatum, a Zoti proportione aucta, animalem naturam magi S magisque nancisci assirmat. Sed potius conjecisse id ex supra allatis argumentis, qUam ex analysi chemica chyli odoctus fuisse videtUr. De sangUificatione perfectiore non solum lymphae qualitates mutatae, sed etiam respiratio validior, et magis conspicua venos iam inter Ct arterio sum Sanguinem differentia i stantur. Ex quo magis elaborato et Oxydato sanguine, singula Organa Proprio SUO modo nutrita, in anatomicis, y l. c. I. 9.S.

42쪽

chcmic Is, dynamicis relationibu S ita mutantur, Ut omnia solidiora, sarmiora reddantiar, et fluidorum ad solida proportio minuatur.

Ut patica tantum C multis asserantiar, musculi exempli gratia solidiorem structiaram, colorem magis fusciam, majorem crUoris Et fibrinae proportionem nanciscuntur, aVota simul et roborata energia; in osSibus calcaria Phosphorica Buget Ur, gelatina minuitur, medulla NUnc tandem deponitur; partes permultae ad litic cartilagineae ossescunt; capilli antea parcissimi et tenta es Nunc lae-itias crescere incipiunt; icta cellulosa, quamvis

valde succia lenta at huc, tarnen Solidiorem structuram jam habet. Totius corporis volumen in dies

. alagetiar, Sed minus rapide quam primis vitae tem poribus, eo lentius qui O magis aetas Progreditiar. Sicuti nutrilio, ita secretiones qUOQUO Ct CX- cretiones qualitate altCratae, qui antitate a Uciae,

aliam induunt indolem, de qua qui tiberiora legere cupiat videat Lucae librum citatum f. 08 et

Io I. in quo tamen m Ulta hypothetica, DC que satis demonstrata proferuntur. An Cnim magis

Comb Urantiar excreta, quod voluit Lucae J mihi quidem non satis liqUet, neque certis CX perimentis extra dubium positum est; aliam vero eortam compositioncm quam in primis vitae mensib Us ) l. c. f. 101.

43쪽

esse debere jam ex qualitatibus externis mutatis abunde Patet; verbi cauSa ex foeculentis magis foeditisque excrementis alvinis, CX Urina Satiaratiore et salibus phosphoricis Uricisque ab iandante, ex bile profundius tincta, Sudore copiosiore, capillorum colore mutato, Pluribusque aliis. Quod ad

organa ipsa S cernentia attiti et de canalis alimeniaris, eiqUE anzCXoriam organorum evolutionibus jam supra sermo fuit. Renum iobuli in hac ae late concre Sciant, cutis solidiorum texturam habet, pulmones firmantur Ct e X Pandiantiar. In gestio quamvis prae egCStione adhUc prae-Valeat, tamen resorptionem quoque insignem in modum evolvi, Organa qUaedam, qUale S Stant re- ratis succenturiati glandia laqUe thymia S, ostendiant, quae sub isto vitae statu sUpcrIlua lare tota re

Irritabilitas, quam in lactente imbecillimam, et vegetationi nec non sensibilitati subjectam de prehendimus, etiam in hac insantili aetate, quamvis ejus quoque et organorum ad ipsam pertineri.

tium evolutio non parum procedat, tam eri a Sequentium annorUm energia procul abest.

Quod enim primo ad circulum sanguinis et

Systema Vasoriam SangUiserorum pertinet, disserentia inter arteriosum et venosum Sangia in Em NUNC tandem magis conspicua observatur, de qua jam supra suit sermo. Comitatur autem hanc san grai -

44쪽

nis disserentiam, vasorum ipsorum CVolutio, qUR arteriarum solidiorum et rigidior iam, et tenerioriam v narum discrimen Sis litur. Simul, quo magis organum quodlibet volumine incrcscit, eo Inagis vasa silaoque sanguis era ipsum ad utilia dilatatitur et amplificantur, qUod O. gr. in m Usculis, CX- tremi aliam praesertim, in cerebro pulmonibusque

Observatiar. En Crgia Systematis arterio si a iacta pulsuum Numerias mira UitUr QUOTUm ratio, atac

iores Blumen bach, in infantibus haec est: In NCO Dato itis ante centum Ct quadraginta pulsus in Se-Xagesima num Cratat UT, Post Primiam anniam centum Et viginti quatuor, Post Sectandiam centiam etd Ccem, post tertitam nota aginta SCY, Sub finem aetatis instantilis Octoginta SEX J. . Cum hac systematis vasoriam e VGItatione vis ac potestas in reliqua systemata re ag tidi quotidio quidem, sed lCnte augetur, quod morborum 1 Ebrilium huic aetati communium freqUentia testat UT. Musculorum, eorum inprimis qui voluntati subjecti sunt, evoliatio Terra, Non soIiam sangUinis arterio si major asilia Xus, Non solum firmior teXtU-

ra color ita C profundius rhiber indicant, Vertam etiam contractionum atque expansioniam, VOlUΩ-tati magis magisque Obedientium, constantia et energia, Ct rectior Successio, quibus si, Ut Ct cor Poris pondus sustin re inuruli valeant, et infans

λ Vi J. Elument acti instit. physiolog. f. 1 I

45쪽

sub initio hujus aetatis Danci Scatur, manci Um iri. Numeris in usibus confirmetur, et corpus agitandi perpetuo flare de Siderio ardeat. Singularum quas ossa in infantia subetant mutationum descriptioni supersedemias, id tantam monentes, partilam adhuc cartilaginearum Ossificationem sensim Procedere, eum in modiam ut Si Ggtalorum Osfitam prCPortiones magis magis ille Si miles reddantur iis proportionibus, qua S c OrPUS adultum haberC solet. Respirationis organa non minorCm quam Systema Va3culare Patitantiar evoliationem, per thoracem amplificat Um, Iaryngis Ct tracheau conformationem PCrfectam, at tuo incipientem loqUelam, per Darium Ct quae iis an TEXAC SUnt cavitates, scilicet antrum Uigh mori, sinus frontales et sphe-noidales, cellulas et limoidales, dilatatas. Ouibus Omnibus, Hoc non molia thoracis regia lariori et voluntatis imperio magis fribiccto sit, ut respirationis tum mechanica, tiam chemica actio rectius procedat, Unde cantandi facultas, et variae illae respirationis modificationes, quales sunt risus, scitis, Sternutatio, Sed etiam frequentissirni pectoris morbi oriuntur, de quibus infra crit sermo. Accedimus tandem ad sensibilitatis phaeno-

bus jam sub denti ionis narratione aliquam meri.

46쪽

iionem iniecimus. Monuimus enim c robri volu

men tam absolutiam, qUam Telati Tum aci Nervos augeri, consistentiarn Solidescere, med taliae proportionem ad substantiam corticalem incrcscere.

Omnes istae evolutiones, dentitioni S tempore non sine impetu quodam incipientes, per totam infantiam teritius et modo magis insensibili continuantur, unde cerebri in reliqUas systematis nervet provincias impcrium magis in die S confirmatur, et tum ganglior iam tum spinale Systema cer brali magis subjiciuntur, et eam ad cerebrum relationem scia sim adipi Muntur quam totam Per Vitam reli-

Non minus quam dicta Phaenomena de cere-hri somatica et dynamica evoliatione testantur mentis facultates et quae eas comitat Ur loquela, Dori ita multo post dentitionem Sege manifestani e S, totam Ue pCr infantiam magis magisque e X-etaliae, qVarum primae et omnium validissimae percipiendi facultas atque memoria osse videntur. Ouod denique ad scias u Um organa e Criam Ueevolutiones pertinet, in Oetalo camera anterior magis dilatatur, iris saepe colore mutatiar, in retine nunc Primum Observatur macUla sava, lacry

Auditus organum, quoad essCntiales ejUS partes jam in primo vitae stadio formatum minores in instantia mutatἱones subit, majorem gla Stus et

47쪽

ollactus per cavitatum narium et oris amplification C m.

His creto omnibus evolutionibus infans rerum externarum imperio magis magisque subtractus, ad altiorem libertatis et spontane itatis gradum e v liitur, et ad veram l1Umanam naturam Propi Usin ditis accedit. Ex variis evolutioniblas quas ti Unc adumbravi-m Us, ex mUltiplici organorum conseDsu et Inia tua actioTe, ex toti HS organismi vita in insanii magis

complicata. major etiam morbortam nil merias, Cinatura magis complicata, quam in lactente, redian dant, qui hoc clam lactentium morbis Commiancthabent, quod magna CX parte in Vegetatione ab- Tormi, Pleriamque accelerata et alienata, rarius

retardata radices Aglant.

In harum aegritudiniam recensione primus formo esse debet de morbis e X magna illa evolvatione pro Venientit, HS quam Stapra leviter strinximias ciajus liae maxime in Oculos cadens phaenomenon dentitio est. Quae, qua medicorum rixis ansam Praebuerit, et quam Variae fuerint sententiae de ratione dentitionis ad morbos quos toti CS in hac vitae periodo observam ras, satis sta Per UEHOtum est, ita ut earum examini diutius hic immorari supervacaneum videatur. Symplomata per

48쪽

multa dentit Ionem comitantia, olim pro morbis peril eram habita, et medicam Cntis, magUUm aegrorum in damnum, debellata, ex recentiorum de hac re

saniore judicio nilii aliud sunt quam generalis

illius evolutionis, quam totus CrganiSmUS Stabit, effectus a st singulorum organorum e Voltationes Perficiendas maxime necCSsarii, nequC arte ullo

modo perturbandi. Hujusmodi sunt, procul dubio, congestiones ad capiat, salivatio, impetigines

variae circa capiat, qUin Et PAVOres, cODVUlsione S, et status librilis, horum phasnorum frequentissimus connes; hujUsmodi di arrho Cac, dolores colici, Eingultias, vomitia S, Pilara JUC alia symptomata quo- clam ope EVOltation CS Crganoriam digestivorum perficiuntur, aut quae pro criticis evacuationibus habenda sunt, quibus qUae NOVO QUAS i et regenerato corpori nociva forcnt, eliminantur. Possunt vero molimina illa, sub rCriam CX- tornarum iniquo infici via, justum et ad evolutioncs

persciendas Necos saritim modiam VCl CXCC dentia,uci alienata et a recto tramite ab Crrantia, variis orbis originem daro. Hanc non raro agnoscit causana hydrocePlial US acritias, angina membrana.

49쪽

tea, agnoscunt febres var ae indolis huic acta si

commune S, inflammationes OctatorUm, hepatis et cannalis alimentarii, agnoscunt deniqUC convul-Sione S, e clam Psiae, coma, qtaae toties vitae insan. tum periculum inserunt. Non adeo facilem osse concretis in casibus accuratam distinctionem Phaenomen riam qUae evolutionibus dentitionem comitanti hi s communes esse Solent, et Periciato vacant, a veris illis morbis, lubenter confiteor, neqUC CXisVam S a CPQ r

quiri sagacitatem, Ut recte judicet medicUs, quae .

Dam affectiones Iatillam, quaena In Acti Uam medendi methodum postulerat, facile concedo; sed Ultorior hujus rei expositio, quiam praX in tantiam

spectet, a Praesenti fine meo Plane aliena est. Datur etiam alius modias, qUo de tititio, sensu strictiori, id est dentium ipsorum eruptio morbos excitare Valet. Morbosa Craim haec eruptio fieri et a recta Via aberrare PoteSt, nempe qUtam dentes ordine praeternat arati, Vel justo citius ct fro quentiores, vel diaplici UUmero Proventiant, quum gingivae more insolito tument, calent, inflammantur. Hoc rerum sub statia, licet rariori, dentitionis a nomalia per consen Stam Varios morbos, in primis convulsivo S excitare potest, qui tunc optimo jure dentitioni adscribuntur. Ejusmodi mora

bos non solum infantes invadere, sed etiam adultis interdum supervenire ObSerVatum est, cujus

50쪽

exemplum narravit Ideler, qui Viriam rusticum, robustum viginti trium annorum, ultimis dentibus mo- Iaribus provenieriti blas, non solum colore Et instam matione gingivae laborantem vidit, sEd etiam ver ii linc, dolore capitis, m UscUlorum faciei convulsionibus, oculorum distortionibus, denique veris epi- Iopiicis insultibus, quae Omnia Symplomata post deri. tium sapientiae Criaptionem illico disparuerunt. His ita quo modis dentitio morbis oriundis ansam praebet; falso a Utem, et injuste, haec evo Iulio ipsa pro morbo a mUltis habita tisi, salso morbi permulti eodem temporC corpus invadentes sed causam Prors US alia In agnos Crates dolatitioni adscribuntur. JNon raro C. gr. Ct anicia laeci ipsi medici de dysenteria tanquam de symptomate dcti titionis loquuntur dies Zahuruser . Quod

plane absurdiam est. Cra enim dySenteria morbus est, neque a dentitione, neque ab Ulla alia, corporis evolutione Pendens, Sed ab adrno sphaericis et cosmicis mutationibus, et qui omnes aetates pariter infestat. Eiusdem indolis sunt, se bres rheumaticae, gastricae, hecticae vel aliae,

et plures alii morbi qui olim dentitioni adscriptia causis longe diversis generantur, qUortam tamen cum dentitione fortuita complicatio, hanc evolutionem turbare, et ejus Symplomata graviora

reddere posse quis non videbit P