장음표시 사용
31쪽
que suere sensus, ut, quasi quinque interpretes,4 nun
cij, foribus assiderent eorum q. praecipui in capite col locati , tamquam in altissilia arce: Oculi praeserti quorum cum uis sit acerrima, uti exploratores adhibiti. ut plus, quam ceteri sensus, ueluti ex specula, possent
prospicere. Et, quia rerum. Odores, exspirantes, ut plurimum superiorem petunt regionem Nares ipsae in superiori parte collocatae sunt ut, quae illarum sensui pa
tent, facilius, aptiusque , comprehenderentur : Aures uero, os in perforat Orbis speciem fuere conformata hoc, ut uocem edere, illae, ut audire non incomΠΟ- de possciat. In eodem capite fuit Lingua constituta, ut simul epularem uarietatem degustarct, , dentium quo
dana saepto,& freno, coercita, uerborum copiam, qua si profluentem, seseq. efferentem, uim frenaret,& illi articulos germanos, distinctam q. formam, redderet atque ita ex nostra uoluntate,&ratione, usus prodi jt Locutio nis quae, cum Eloquentiae suauitate coniuncta, mira biliter audientes oblectat, animosq. nostros incredibili uoluptate perfundit dum animi arcana, tamquam uoca lis imago rerum, explicat, ijs, qui audiunt, uelut ea, quae cernuntur, Oculis sub ij cit; , quaecumque animus, rat: Oni sui, diu per uestigata, comperit, aut uera esse, aut si isti, ea ceteras recludit atque communicat. Sed, quo,
di immortales, artificio Aures ipsae fuere comparatae, atque factae, ut simul emineant,&, quasi quodam amfra et u in orbem flectantur ut &ad audiendum attentius arri , possent,in uerba diutius retinc rentur, quo explicatior illorum esset notio,&intelligentia. Et, ne Natura ulla in parte deesset, prouidit, ut, cum perpetua haec nostra uita esse non possit, expiscari, indagare, Liti cras posset homo in qualibet lingua, unde sapientum uerba, di oratio, chartis consignata , atque litteris, ad omnem
aeternitat cm commendaretur; nec umquam eorum me
moria intermori posset, sed posteris etiam, qui longe ab
futuri sunt, lucubrationibus, scriptis, mirificam utilitatem impartiret his, amicos alloquimur ab series, non secus attitie si adessent; rerum praeteritarum memoriam,
32쪽
tamquam in thesauro reconditam , conseruamus; legiis
per has condimus , quae uniuersum terrarum orbem regunt,4 corrigunt per has Deo hymnos decantamus; bene uiuendi praecepta tradimus, omnes scientias, ab omni saeculorum memoria inuentas, quasi heredita tio iure ad posteros transmittimus. Verum, ut ad uiuam hominis uocem, irationem , mea se conuertatir tio per hanc de omnibus quaerimus, sciscitamur, re spondemus haec disceptat disserit, docet, altercatur, consultat, atque decernit. hac una laudantur, uit Perantur, homines inac suademus,4 deterremusci hac defendimus,4 accusamus hac ineuntur amicitae, foemdera societates, pacta, conuentus, hominum cominu 'niones, Omnes denique actiones quae omnia sine oratione aut minime fierent, aut facta conseruari nullo modo possent. suauis, atque benigna, Natura, uerebe nigna, atque suauis; quantum tibi de hac tua immensa bonitate, liberalitates, debemus quantas tibi gratias agimus quantis q. tua diuina merita praeconsj efferimus Tu optimum summi Dei, atque immortale, in strumentum, tantum hominis decus extulisti, ut nihil iam in uniuerso caeli, terraeque ambitu reperiatur,
cuius imaginem non referat ex quo, iure, paruu mundus Homo uocari solet, quod omnia fere, quae in magno sunt, in hoc pusillo eius mundo conspiciantur. Sed, ut in orbem quasi propositi reuertar, quid dicendum erit
de partibus animae praestantioribus, cum tantam industriam, atque curam, in sensibus Natura defixerit laec autem sunt Mens ipsa, quae ad rerum diuinarum, principum caussarum, cognitionem inuestigandam est tributa Ratio, quae ex certis, atque exploratis, rebus multa colligens, incertis,&d ubi js, fidem facit Imagmandi uis illa, quae res perar duas, ea quae inter
dum feri minime possunt, sic sibi fingit, , ponit, ut alios plerumque seq. ipsam saepissime, fallat i cmorsa, quae Omne id, quod aut Imagmatrix animi facula ase plurimis rerum Haraginibus expressit, aut illa suprema uirtus animi, ac mentis, ratiocinando, collegit, id
33쪽
omne in se reconditum, atque fideliter asseruatum, OP portune nobis exhibet, atque depromit. Qu is his miri mricus animi facultatum concentu stram ordo incredibilis ξ Quae uarietas iucunda, atque suauis: Sileant in grati, qui queruntur, ci aetant illud suum , Naturam
nobis tuisse Nouercam, quae tam breui temporis curriculo, tantis rerum uicissitudinibus, tot fortunae aduer
sae telis propositam uitam circumscii plerit. Ipsi porro ingrati , nisi haec pulcherrima munera, atque dona, perspiciant, nisi Naturam parentem agnoscanto dc mentes existimari profecto debent, si feliciorem nobis Ceruum arb1rrantur , quod diuitius uiuat Canc in quod
odorandi ui longe antecella: Aquilam, quod perspica
cio risit acie oculorum Leonem , quod maiori robore, uirum firmitate, sit praeditus Satis profecto, fatis ad haec incommoda compensanda uideri debet, quod rattionis commoditatem ite largua mentis lumen, cognitionem ueri, summi boni optionem, de adeptionem, Admiremur itaque, querimoni j so missi S beneficiat, quantum Possumus, gratiaS Largitor agamus. Ceteri SNatura an ma antibus Oritanti pellem, plumas, squamas, dedit; quibus se suum et corpus, tuerentur, d En Les, rostra, Ungues, cornua homi hi uero corpus exiguum, imbecille, nudum in inerme, concessit. NOS uero ne propterea tam iustam ueniamns in sentcntiam, ut suspicemur cariora illi fuisse huiusinod leuia animalia, Onchylia, atque ic studines, homine ipso, omnium rerum interris dominatore, ceterorum q. animantium gubernatore ZAd hoc profecto nati sumus, ut non olum hanc uitam, corpuSque tueamur, aut uoluptatibus pcrsi uamur; sed, ut cum uirtute eam tia ducamus, illa l. toti
simus addicti. Hinc plus animi nobis tribuit, quam corporis plus mentis, quam uirium, atque roboris ut, hλrum ope, meminisse praetcrata, nosse praesentia, 'ut ara prospicere .pOillimus immortalitatem nomini praeclaris factis, uirtuti praemium honestissimi na, proponens. Ille prosccio, qui tantummodo corporis abdomini seruit aulinum q. turpi otio sinit hcbesccre, simi
34쪽
I lis mihi uidetur homini, qui, cum equorum alendorum studio magnopere delectetur, ei tamen equo, quem dc nobilitate armenti, sedum uelocitate Omnibus an teponat maximi q. faciat, clitellas imponat, aut Omlam in pistrino trudere cogat. Nulla igitur sui parte abutantur homines , aliorsum earum osticia traducentes quamqtio Natura direxit Carthaginiensem quendata
adolescentci , crunt, cum Leonem a teneris sumpsi flet, ita imm inem efferatae belluae animum paullatim mansuefecisse, cicurcmq. adeo reddidisse, ut iam corroboratus,& grandior tactus, Leo, ad omnes usus facile flecteretur. Senatus, iudicio condemnatum adolescentcin morte multauit quippe qui maximo se scelere obstrinxiis uideretur, quod ingenium ferae, naturalem immanitatem, mutare conatus esset. Quanto maiori supplicio, atque poena afficiendus uideatur is, qui animum, ad comparanda uirtutes a Natura tributum, praestantissimo, tere a diuino, munere abductum, uoluptatum illecebris delenitum, parere sensibus,&inseruire , cogunt 'quibus ille datus est, dominus, atque moderator, princeps Quare, si homini haec duo spectanda sunt, haec duo quaerenda boni cognitio, ieri quorum in altero scientia est posita, in altro modus, ct ratio uiuendi cum uirilites credendum est , in utraque summum nostrum bonum, felicitatemq. eis repositam. Haec duo uitae genera, activum 4 cot Cmplativum. sic ab antiquis appellata, duo sunt illa uehic illa in alae, cliuini Platonis uoce celebratae, quibus humo surgit nostra mens, in caelum tis caue transfertur haec nobis caelestum' ne uolentiam conciliant, & natui de haec nos in Ciuium luce honestos reddunt, amicis iucundos, possciis fructitosos , , per omnes actates, OmnibuSaln-guis , atque memoria, celebratos a uulgi hiatina,&aplcba faccri sciungunt his denique sustentata humana natura, quantum assequi per se ipsi potest, similem se Deo rc iocre contendit meditatione Diuinam sapientiam, actione prouidentiam, imitata
Reliquum mihi cst, ut ad huius cognitionis, scientiae.
35쪽
tiae excellentiam uos inflammem, honestissimi adole scentes, ali ditores mei quod praestare contenderem totis uiribus, nisi mihi esset exploratum, uos, praeclare ad uirtutem animatos, tamquam ad me tam gloriae stimulis incitari . Solum igitur uos rogabo, atque perea quam in uobis ardere uideo, cupiditatem, sitimque discendi, obtes ibor, ut institutum industiae uestrae cursum retineatis,& me ducem, qui me uobis semper amantissimum atque studio sitisunum , praestabo, adeo uestra diligentia in attentione, subsequamini, ut neque uos umquam cohortatione egeatis, nec ullum plane uestri
desiderandi studi locum nulli uideamini reliquisse. Et
fine, inter praecipua caussas, quibus adductus, Patriae commoda in ornamenta, contempsi, in qua honestissimo loco eram, apud illos uere Heroes , non minus Christianae, quam Venetae, Rei p. propugnatores; ut uestris commodis , atque stud ijs consulerem hoc uel primum fuit, quod audieram , Academiam hanc optimis florere ingeniis , qui non solum optime essent ad laudem informati , sed duorum etiam finium, quos superius
commemoraui, sectatores,in cognitores. Cuius quidem rei, ne ab uniuersa doctorum hominum cntentia discrepem , existimo , praeter cetera , Caelum quoque ipsum praecipuam caussam afferres quod bonorum omnium refertissimam copiam in hanc Vrbem istundere uidetur, quibus eam reddit, Mamoenitate, pulchritudine, conspicuam in uisentibus iucundissimam ; eam q. praecla oris ornat ingcnijsci quorum uis maXima, in omnis cognitionis, scientiae, g cnere, tamquam e equo Troianc, semper exstitit. Est enim profecto Bononia, uetustissimum, honcstissimum, omnium uirtutum seminarium, in sinu Italiae , ut omnes sciunt, constituta , quam undique amoenissimorum camporum cingit, lamplectitur, ubertas; cx quibus larga omnium rerum copia , quae ad humanam uitam uidentur pertinere , colligitur;
inter duas praecipue Italiae prouincias Calliam Cisalpinam, Flaminiam; a in gyrum soli magnitudine, quae maXimas quasque Ciuitates aeque populo-
36쪽
Yum frequentia, ancolarum copia, substructionum,
aedium , magnificentia, templorum quoque ornatissimorum amplitudine, cohoncstata addo Scholarum, Academiae, pulchritudinem. pulcherrima, ad pauperum stibleuandam inopiam, hospitia, summa cum pietate coniuncta, ita omnibus rebus, ad illorum usum necessarijs , instructa, atque parata, ut nulli in Europae finibus Ciuitati, quamuis opulentissimae, concedat in aedium uero priuatarum collocatione, in porticuum serie, sub quarum latissimo, amplo spatio, per uniuersam Civitatem, uelut intra domesticos parietes, dis curritur, nulla profecto, neque in Italia, neque alibi usquam, reperiri potest, quae huic nobilissimae conferri, nedum anteponi posse uideatur. Sed haec, etsi magna per se sint, sunt illi tamen cum ceteris communia quod liis bonis omnes fere Ciuitates, inter se, nulla sint alia, nisi quantitatis, ratione distinctae, cum alia magi S, alia minus, ijdem sit rebus ornata Atque ideo has Ego non recensendas, sed breuiter dicendo perstringendas, putaui, ut ad eas properarem , quas iamdudum comme-naorare cupio, quae q. magis ad laudem pertinere uidentur, majorem mihi segetem orationis proponunt. Cum trita bonorum partitione uti possimus: quae q. iam commemorauimus, e fortuna pendere constet quae uero
deinceps enumerabuntur, animi esse appareat. Illa igitur, quae huius Vrbis arbitror esse propria bona, sua, quasi munera; quorum si partem nulla uenit alia; sunt, ciuilis maXime, summa cum honestate, cultus, singulatas, in uiuendi consuetudine, urbanitas, facilitas, humanitas,
morum suauitas,&politissimi, liberalissimique, mores, non solum in js, qui nobilitate excellunt, uerum etiam mediocrium δε ipsius plebisci cum fere iacino sit, quin,
pro rerum natura, in loquendo, in agendo, ita se gerat, ut amabilissimos mores, seq. humanissimum, pro bet, cum patrio Caelo simul haustam suauitatem, Manimi moderat sonem, pracstet hoc enim quasi humanitatis lacte educantur animi in hac Urbe mutuam l. inter se consuetudinem tuentur, societatem l conseruant: neque
37쪽
r ciue tamen cum aduenis hanc hontrahunt liberalitatem,
spitalitatis,4 omni beneficenti e gooςx: gyra
suos omnemri spem, Lexspectationem, Mane uincun tanto illos studio, tanta hilaritate, excipiunt xantur. Quicumque Bononiam diuertit, ita tum amicos, sed prope fratres amantissimos
credi potest, officioὶ os comparat qui ' hi omnino praetet mittunt, quod ad eum honorifςςςης Φρ
facilitate, liberalitate, plerumque icta Vibe diu ζ
e reptae uirtutis splendore collustrant. Qu9 qui ac uin sanienter mehercule faciunt. Nam si tanto studio
ἴ a M. V. si bii, non familiae solum, sed Ci
tii ter&Prouinci medrus fidius ornantur un1 uesae. u insa rerum pulcherrima gentium domu a, or
38쪽
mnibus communicarit nostroq. hoc saecuIo, idem no-
nassum, atque Pindum 'Ne v. h.
anteponendam putei u in abest, ut ullusti Ontcndam rix ei cribi, ' i' 'i' i in s ni consortitisse lem crediderim, quam
39쪽
mnes liberales artes tatopere uigueriit, dicelebratae iunci
in quibus illi antiquitatis,4 doctrinae, ratione uenerandi,Philosophi floruerunt, qui naturalium,atque diuinarum, reru cognitionem,& scientiam ita locupletarunt, qui q. tantum studij,4 diligentiae, in ea recollocarunt, ut nobis praecepta,& quasi normam, praescripserint, qua adiuti, cum uirtute homines uersari, morum praestantia eminere, possemus. Quorum adhuc cxstat, ulgetque,memoria scriptaq eorum doctissima leguntur. Et, quantum assequi coniecturis optimis, ratione posse sumus, ut Cicero quoque multis in locis testatur, inuisaepius Atticum leporem appellat Atheniensium Ciuitatem optimis, iumanissimis , moribus fuisse credimus institutam. Multos item exstitisse Atheniensium minime u bitamus huiusmodi liberalitate praeditos quamuis e terorum nomina, praeter Cimonis, Miltiadis filii, liberalitate instignis, tenebris,in obscuritate, uel temporum , uel scriptorum, iniuria, delitescant. illius enim domus semper omnibus patuit neque cuiquam umquam, in quo praesertim aliqua uirtutis sit gnificatio appareret ,hospitum denegatum accepimum qui q. etiam, eadem liberalitate adductus, uillas habuit, nullis muris, atque saepibus, munitas, ut omnium usui paterent huic, qui ex manubijs hostibus ereptis,in spolijs e bello reportatis, ditissimus fuit, multos alios fuisse similes Athenis credideriis quemadmodum hoc quoque, sine ulla dubitatione, audeam astirmare, multos fuisse in hac Vibe, tunc etiam esse, Cimones, qui tam praeclara laude, uirtute. excellant quod, qui huc proliciscuntur, uel ot ij, uel nego iij, caussa experiendo magis fortasse re ipsa, quam extiterarum monumentis addiscendo, facile cognoscunt. Quae inquam Civitas in hoc quoque dignissima est, quaecumandi qui silanis Athenis conferatur quod, ab ultima
paene hominum, litterarum nostrarum, memoria,&praeclarissima ipsa tulit ingenia, aliunde accersitos, celiberrimos, in omni disciplinarum genere, uiros,&in iuris potissimum cognitione, aliquando uel inuitis ijs, in ovorum imperio erant, honestissimis condicionibus
40쪽
ex alienis fecit suos . Quorum praeclarissimorum studio rum caussa, ut olim Athenas, sic nunc quoque ex omnitius gentibus ad hanc Vrbcin praestantissimorum adole, a centum fit concursus qui mox domum reuertenteS, popula rum gubernationi praeficiuntur, ad res publicas
Dent testimonium pulcherrima Hispaniae,&Galliae, Regna allaeq. exterae Prouinciae, in primis q. Italia,
allius caput, atque princeps, RiM A 'in quali inper so-
quae Nomano, &Apostolico, parent Imperior oui tam
as, procellas fluctuantem Petri Nauim rexere,&a sco-
ς' prouidentia, ruigilantia, struata recta est Doc usus olim uirtutibus perpetuo non solui Bononia Eius
cogitationes, atque consilia, non id solum fellera