Burcheri de Volder philosophiæ & matheseos professoris Laudatio ab Jacobo Gronovio peracta ex decreto rectoris magnifici & senatus academici

11쪽

oportuit novari tam moesta & luctuosa , quidni pergo ploratibus innuietas horas in aegro spiritu ducere publico abstinens ac sine doloris insigniobus , prout fuit libitum , aut ad urnae tuae, VoLDERE, & ossium tenebras clanculum adsidens 3 Quae violentia me sic evocat, ut conspectu tam multiplici quasi captato videar facere , quod ex attonito & defixo intima viscera e- vibrant i praesertim quum etiam manes tuos re vellere videar, offerendo ingrata & impia libamenta , quippe per quae abstraheris ab integra tua certaque ratione , qua assidue mandavisti, silentium morti tuae concedi. Pereunt profecto &evertuntur mores, si id quoque tantillum potest invidiae subjici ;& ne hoc quidem obtineri, quod nulli

est molestum . ut mortuus pro mortuo habeatur. Videtis , Auditores , angorem meum , &quantopere suspensus non haeream magis quam per omnes partes exulcerer & exacerber. Sed

dum ita vobis me patefacio, deprehendo simul nec mensuram cladis a me capi posse, & pariter ita impetrabilem hunc moerorem esse, ut tamen laxari fauces in vocem permittat. Propterea qualitercunque depressus conabor absconditis paulisper miseriis & sustinebo ire in sententiam vocis publicae , qua nulla major me urgere potest

12쪽

B. DE VOLDER rtest neeessitas. Placet ut in Philosopho parumper utamur Philosophia, hoc est, meditatione mortis. velim & nunc & diu posthac in ore, in

oculis, in corde habere VOLDERUM. Velim pectoribus aliorum velut sanctis templis imprimere

UOLDERINAE mentis imaginem, atque ita adjuvare pro viribus, ut ejus memoriam excipiant omnes anni consequentes. Non enim ille spectatorem magis egit in transeundo hoc vitae mercatu, quam

spectaculum se ipse fecit, praebito posteritati exemplo Prosessoris, qui ita pares cum Academia rationes habeat, ut naec nihil queat illi imputare. Justissime igitur, Clarissimi Collegae, statuistis eminentis hujus viri exsequias ab promiscua & taciturna sepultura separare, ut accipiant habeant e propriam apud posteros ovis imationis verae declia ationem, quam respiciat juventus sequutura. Me quoque id postremum amoris mei opus exsequi conantem tuebitur facilitas Amicissimi modo Capitis, semper mihi patens, semper indulgens, & dicis causa me deludam imitatione

moris antiqui: ubi quum consanguineus arcebatur parentare defuncto , mittebat vicarium, qui inter libandum Alloquens eius manes narraret, a

quo & qua causa mitterentur inseriae, quas ita placatus acciperetia Quippe & mihi, dum haec Λ--

13쪽

cademica solennia optimo collegae persolvo . pro ponam eum non rejecturum suisse haec munera, si pariter novissima amicitiae petitio δc publicae causae gratia incubuissent. Credam nefas esse non posse , ut quod VOLOERUS ipse praestitit Viris Doctissimis Sibero Coemanno & Lucae Schachtio, Dilectissimis Amicis, Cronovius praestem VoLDgsto ex illa ipsa cathedra, unde ipse non dedugnatus fuit & patrem meum & me nominare non sine amoris testimonio. Deinde dc ipse nomen ejus saepe vocaturus, ante omnia non tuebo, qua auctoritate munitus curationem hanc obire nitar. Haee quum a vobis, Academici Patres,

praecipue prosecta sit, ac tamen perinde magnum pondus mihi esse debeat Vestra, Viri Amplissimi , expcctarat . qui smni omnes declaravistis saepe , defunctum curae Vobis nil ne ue plurimi etiam familiaritatem ejus mutuis officiis grate coluistis ι tum Vos , inquam , Proceres Illustres, tum Vos, Prosessores Clarissimi, ac denique qui

adestis omnes , nolle rogari credo utique VoLDERI causa, ut benevolo auditu hanc horam concelebretis , quod tamen & oboriens tremor & inde succrescens suspicio compellunt me, ut mea causa vel enixe rogem, quod facio. Notum vulgo est articulos & gradus humanam vitam Diuiligod by Corale

14쪽

vitam stato numero producentes diversia similitudinis elegantia, ab variis illustratos esse. Ex his specimen unum, sermoni per voLDERI nostri vitam decursuro placet arcessere , quod & excellentius sane & apte congruum , & mihi perplacitum , omnes credo fatebimur, petitum ab ingenio Secundi etiam philosephi. Hic enim ab Hadri,no Caesare talibus acquiescente rogatus de homine respondit eum similem balneo esse , cujus prima sit cella tepidaria unctuaria , sic infantiae propriam partem tangens, reliquis ordine sequuturis. Ad quam ut accedamus, nosse licet me venisse in hujus Academiae coetum nulla ante no titia defuncto nostro conciliatum , & ubi nos Deus & ratio justa colligavit, non ipsum multa

qua suisso, riride venissem aut oriundus essem, nec me de ipB. I alia aliena nobis non tempus permisit, non voluntas. Respeximus nos inviscem solos,& ex amore mentes utrinque trans

dimus, has explorandas & probandas dedimus,

ut veritatem hic quoque amplexis contingeret copulari, ac commilitones, immo & contubernales. promtiores faceret oblivio loci natalis codinationumque & majorum , & quidquid harum

nugarum aut ab sortuna aut ab natura adspergiolim dixerunt apud vanos ultra fas aestimari soli-B tum s

15쪽

tum, R ustum, quo is jactitadi plane etiam fenes sine puerilibus crepundiis, quippe quae &dimunt saepe & nocent. Non aliter nunc res instituenda est a vobis , Auditores, VOLDERUM contemplari volentibus. Λe licet recordemut multis ex natali solo adspersa fuisse eonvitia , tamen tot iaculorum spatia quid nisi monstrarunt Deum in efferendo splendore non adhaesisse uni regioni aut urbi, sed vim & potentiam suam mbique signatam exstare voluisse s Utique inte est, - stualis, non unde batus. Habet tamen noster, in quo sibi placeat , rura Hollandis, felicia illa & totius Europae quaedam

Jolaesa, quae celebrabantur Sardiniae, primas vagitui suo cunas dedisse , idque in vici Mega lapoli , totius orbis murum ac rerum uberrimo ac sapientissimo hospisio , idque in domo, quam sicut nec Mausolea proavorum illustrant, nec magna lucra intraverunt , sic nec damna, serme quotidiana illic conversione , nec ullius degeneris nota; lato scilicet ita componente animum ejus ad privatum quidem nitorem, sed tamen amplitudinem patriae mente aequandam & stabilem modum rebus capessendum. Domum cer te negari nequit honestam suisse, ex qua matrem

ejus Diuiligod by Coosla

16쪽

ejus Mariam van Ues id antea in viduitate comtubernalem sororis, in extrema aetate aliquamdiu

domesticam filio vidimus a se immus , frugi& modestam; quae nupta iusto de Volder, i

ter aliam subolem , nec numero arctatam, nec

sexu uniformem, sed utroque satis prosperam hunc BURCHERUM quarto conjugii anno peperit sexto Ac vigesimo die mensis Julii anno tertio &quadragesimo praeteriti proximi saeculi, qui erat dies Dominicus noctis hora sesquiprima. Quod ita acriter & perstrutari mihi libuit Ac palam prodere, non quo tempora discernam instar astr Ini R ex genitali hora dimensus spatia siderum vaticinari velim , quales annos diesque habiturus

foret noster , sed ut laetae relationis auditu illam jubeamus macte esse praeclarae frugis ubertate.

Risisse ipsum in ulnis parentum & circa eorunisdem genua lusisse, etiam provolvente aetate pertiterularum exordia teneritudinem ejus productam suisse, ultro intelligitis. Non tamen progredi oportet, retinente hanc narrationem prima quinque indolis sestivae in acriculo nostro BuRCHERO exundantia. Nam quum pater primos annos impendisset pingendo , tam feliciter, ut plane ex, stimaretur habilis i postea tamen mutavit vitam B di adis

17쪽

adversariis 3c compulis ratiociniorum inter meriscatores comparandis ; ita ut animo & corpore involutus numeris, hunc nostrum exactissimum numerorum non in pecuniariis sordibus, sed coeli terraeque retrusis inveniendis ratiocinatorem genuerit. Eam vero artem sive operam ita sancte, ita perite dexterrimus vir exercuit, ut quantam

vellet pecuniam offerrent primarii in sero Amst lodamensi , immo fierent, si quos ob quascunque causas putaret deserendos. Inter haec tamen quas serensia otium domesticum utiliter coli cans , in quorumvis hominum , sed a Latinis minus paratorum gratiam, libros VI. Hugonis Grotii de veritate religionis Christianae in se monem vernaculum transtulit; ut inde pateat, quo se tulerit viri illius ingenium, cujus quidem

tia Dei, ita eidem vocanti obtemperans decessit anno LXIX. ipsis nempe, qui anteeessit vocationem siti Leidensem. ISed dum ita se domusque suam laudabiliter

tuetur, ac tempus, Dei donum, non spernit; &nascitur & augetur annis ac mensibus hic filio. lus, oppido minutus ac tenuatus, cujus erat haec indoles, ut quum more puerili varia tangere, versare, spargere, discerpere etiam vellet, nulla alia sic

18쪽

sic integra servari cupere, nulla sibi sic allub scere ostenderet, quam . libellos & chartam. Haec res advertit patrem, qui, velut ex arte pingendi solitus lineamenta vultuum inscrutari ac sibi infigere , didicisset quoque internam animi indolem rimari, istam adumbrationem suturi temporis, vah l quam praesagus agricola non dubitavit retinere & ingenii hujus agrum colere , qu vel cum millesimo sementem efferre pollicebatur. Fovit enim id enixe chartas 3c libellos offerens filiolo ad lubitum & cumulos, idque perrexit facere etiam in majoribus annis , ut vix domum veniret, quin aliquid libelli denuo emptum filiolo donum ferret. Immo quum ob id saepe derideretur ab matre etiam cerebri imbecillitatem verente, gaudere illam jubens respondebat nihil praeberi filio , nihilque in domum adferri, nisi cujus pretium ab ipso numeratum esset, ac si matri non daretur ante prospicere, quid in isto BURCHERULo absconderetur, permitteret spei

paternar aliquid indulgeri . Apprehenditis primam & satis fatalem studiorum desuncti nostri originem. Nam sagacissimus pater, perpenso quid ad propensionem ejus, insitam seret, blandientia haec primordia usque& usque sequens ac nutriens non modo infantem B A ad--

19쪽

adhuc docuit differentias literarum monstrantibus digitulis cognoscere ipso prominciante, sed etiam, quum pueritiae anni vocarent, Latinis de Graecis inspiciendis ad ludos literarios filium duxit, repulsis aliis vitae ornamentis, quibus destinari poterat. Et sic cernimus VoIDERUM nostrum transscribi in cellam sudatoriam, cui pueritiam & adolescentiam assimulabat Secundus. Regebat tunc eos ludos Cornelius Stadus, vir artificii istius laudatus , cujus quoque gratam si bi esse recordationem nobis declaravit filio ejus Matthaeo, Medico & Graecis literis mirabilitet dedito, nuper Oxonii mortuo & sepulto, in hinspitium come admisso. Enimvero patefacta hac

area effusus exscruit, quia ira ἰpλ lar res, nus piam tergiversatus aut remisse agens, quin pe curreret illarum Scholarum sacra; & sicat exacte annos mensesque annotari non refert, ita inos.

sensio impetu vehens per medias & magistrorum N aequalium laudes ac praemiorum testimonia, &plerisque quae ibi tradebantur initiatus, anno septimo & quinquagesimo supremam stholam laudatus deseruit, testante id Annaeo Seneca, cujus operibus eum tunc jussu Scholarcharum donavit Sladus, quasi abhinc Philosophica commendantium. Toto autem isto tempore ha exiguae Diuitigeo by Corale

20쪽

B. DE VOLDE R. is guae staturae itaque macilentus suit noster, ut nullius praemii lator domum esse posset, capsario

identidem eum adjuvante.

Ab isto etiam adductiore disciplinae modo Iiber & jam magis sui arbitrii, nihil moratus ad

majora se in patria urbe contulit. Nam quum Amstelodamo tunc ita bene esset provisum , ut Philosophicas varietates liceret accipere simul Mathematicis , credidit se tam robustae dc capacis esse mentis, ut quum duo incliti Doctores separatimeas traderent, sub utroque posset crescere. Horum nomina ipse nec une gratissimae voluntatis prosessione & justae laudis commemoratione iudicavit in utraque, quam dixi, Laudatione, quum Coemannum & annis aequalem & ejusdem Musae

haberet aemulum. 6οι rati ipsa tirociniorum ori

gine additum, etsi hic elegisset scholam. Juni nam , sive ab consortio Philosophiae, S consensu

animi electum. Cui industriae ne existimetur bonus eventus defuisse, enimvero ita res cecidit , ut quum per mediocre tempus illic exercitsistatuisset,

magnus jam & plane optabilis incrementi noster praebuerit se spectandum Ultrajectinis, ita ut post disputationem de Simplicitate Dei, de Echo, de Republica coronatus fuerit in Philosophia 3e Li. beralium Artium Magister die Octobris octavo

dein