장음표시 사용
331쪽
bus rationibus, de exemplis dec. Adest aliud Capitulam XVII. in emdem Chronica tenoris huiusmodi, videlicet: Κarolus Magnus hujus nominis Primus &c. In eadem eriam chronica folio XII. adest Capιtuluis, quod est XXVIII. in ordine tenoris bulamoi, videlicet: Otto Henrici Alamanorum Regis filius Re. Duum autem prefatus D. capit eus, dicti T D canonici, deptitati, crego Iidiant f 2btarius ut supra, ac dicti infraserioli ali, Notarii. σtestet predictis expeditis egres i essemiis dictum Archivum, nobiAue omnibus existentibus in Ecclesia pradidia, canonici ipsi prefuto D. Capitaneo, ac diuis Deputatis , O nobis Notari s , o testibus in stascriptis quamdam tabulam marinoνeam ιn muro posteriori loci, super, o can. tantur Epistola, O Eυangelium in eadem Ecclesia, quando Misss s lemnes celebrantur, asxam ostendissenι, asseverantes in eadem j culmtus esse carimonisi solitas in huiusmodi coronationibus servari, propte- rea ego Iulianus 2 starius, ut supra, cupiens huius reι veritatem indagare , ct elicere , apposita iuxta dictam marmoream tabulam stata, per gradus astendens ipse tabula propinquus facitus. astatu ibus, ct prs entibus , vident ιbusque predictis D. Capit auro, Canovicis, Deptitatis , ctriota ηs , ac testιbus ι rascripsis , cum vidissem in ea Tabula si ueptas esse plurimas statuas , CP infrascriptas etiam quasdam liιeras, descripsi statuas ipsas , ac siteras , oecompei η , quod in tabula ipsa sculptum est Altare maius m. - . t Quibus omnibus peractis, iussu prafati D. Capitanei, σ auctoritate Isiis attributa per Reverendismum , O Magnificum Senatum, Moulianus Piscina una eum inst criptis 2 Olariss de prsdictis omnibus . Osingulis tam a dicta Chronica, quam a 'procmyta tabula marmorea fideliter extra iis, boc publicum transumtum conlecimus, publicam oeo tradimus Instrumentum. ' ... . haec fuerunt in Palatio communis Modoetia praesentibus Veram rabile D. Presistero Ioanne de dispa canonicopradicta Ecclesiiae S. Damvis Baptista , nec non ω i ii
sucritxr tam S. siregorias M. Arcbiepiscopis Mecistimensibus ius - eligendi Reges Italia contulerit . 2Pgatis. Sub Francis 'c' aribus bre ius obtinere coepit. Explieata Modoetiensis Archipresbyteri praestantia restat, ut aliquid
de Mediolanensis Archiep scopi sure in eligendis Regibus Italicis commentemu o Sighi idem Sigonius lib. I. de Regno Ital. Annosor. his seribit: Medaolanenses produnt Annales, Mediolanensem Archie -
332쪽
ipse post xIV. dies Sufraganeorum suorum ciuilicia advocarer , atque ex eorum stntentia Rexem constitueret, eumque coronaferrea a Theodesin instituta Modoetis redimiret. Quod Sigonius alieno tantum nomine tradit, Gaspar Bugatus in Hist. univers. lib. 2. ad Annum 6o3. probavit, tum Morigia in Hist. Mediol. lib. r. cap. 3. Joseph Ripa montius lib. 8. Dec. r. Hist. Eccies Mediol. aliique Medio. Ianenses Historici retulere. Ego horum testimoniis recensendis super- .sedeo, utpote cuilibet obviis, oc e ML Codicibus longe antiquioribus . sententiam hane peti oportere censeo. Seculo Christianae Epochae da-cimo tertio vivebat Philippus a Castro Seprii, qui res Mediolanensium memoriae prodebat. Ex ejus Chronico haec refert Gualvaneus Flamma
cap. so3. Chron. Majoris bis. Statuit B. Gregorius Papa de eonsensis. Senatus , quod Archiepiscopus Mediolane is convocatis omnibus suis Stifraganeis Episcopis eligeret untim virum virtuosum, ct imperio apis tum , non in Imperarorem, sed in Comitem totius Itali e . Addie infra: Si aatem Archiepiscopus Mediolanensis a Regm ratione omniem valle non eligeret insta dies xIV, pro illa vicecadebat a iuresuo .
.er electio pertinebat ad Papam. Hoc privilegio usi sunt Arehiepiseopide Mediolano, sieut expresse babetur de Miserto, ct Heriberto, opturibus at s Archiepiscopis. Ad hoc etiam Mediolanensium Archiepiis .scoporum jus procul dubio respexit Auctor Chronici de Comitibus Angleriae, qui, ut alibi dichnmeit, seculo Christi decimo tertio floruit,
ubi Alionum filium quondam Regis Mittis de Inglexio Regis Italiae electumfuse factum comitem totius Italia Anno DCVI. per eoi lium generale Domim Arebiepiscopi Mediolanensis constanti, scribere nono ubitavit. Verum ne noliris quidem Mediolanensibus assentari didicimus, qui veritatem ubique P ae oculis, veluti Historiae animam, habendam esse arbitramur. Commentitium igitur appellare nunc liceat privilegium istud Archiepiscopis tantae Urbis a Gregorio concessum, quam lententiam rationibus exemplisque Probare contendam. Nemo
est, qui nesciat Gregori ι M. temporibus inselicem Italiam geminis Paru . ne Principibus, videlicet Graecis imperatoribus, ct Langobardorum Regibus. Hi non solum totum agrum, qui Pado alluitur sed alias quoque provincias occupaverant, su que imperii fines tam late prot ierant, ut ipsas arbes Beneventum, Spoletum, Forum Iulii, aliaque , ut relari Paulus V varnemdi, insignia Oppida barbarae uitioni adiecerint. Graecis vero Imperatoribus cum Kavenna, elusque Exarcha tu ipse Roma, aliaeque provinciκ adhuc obtemperabant. Qis igitur per ea tempora credat, a Gregorio M igno in Mediolanensem Archiepi- se inum eligendi in Italiam Regis iura fit ille translata e Irritus D ne S. Pontificis conatus fuisset, si italiam dc Graecorum , de Langobardorum paribus tunc subtraxisset, quum urr que natio aut vi gladii, aut successionis antiquitate provinciam notiram teneret. Sed de ab eorum
temporum, Gregoriique moribus ea sententia abhorruisset, quippe ex
333쪽
Vira per Joannem Diaconum scripta , atque ex ejus Epistolis
constat, nihil ei antiquitis fuissse, quam intacta Graecis Augustis jura servare, provincia' tie Italicas in eoium Obedientia continere. Ad
haec cur Mediolanenti Archiepiscopo conferret, &non sibi jus eligendi Regis retineret Gregorius , quum Romae non minusquam Mediola- ni imperaturus Rex ille suis leti inae tamen prorsus opinionem hanc evertunt, exempla sunt , eaque vulgaria; Etenim post Gregorii moriatem ad Caroli usque Magni tempora Graecis imperatoribus eadem suit,nc antea suerat, regnandi in Italia consuetudo, atque potestas. Sive armorum potentia, sive jus si iccedendi Principes illos ad solium perduceret , nullo Mediolanensis Antistitis suifragio illi indiguere, ut iuste in Italia imperarent. Neque diversa regnandi ratio apud Langobardos fuit, quos Paulo Diacono teste aut a Regni Optimatibus Langobardis electos suisse,aut parentibus succellisse liquet. Atq; hςc pauca ui Diiciant e muttis, quae in hanc rem proferrι pollent. Qilou enim est ad eruditii limos Scriptores, illi de tam praT laro privilegio Omnes dubitare videmur. Sigonals enarratis iis,qtiG supra retulimus, addit: suod
ius a Rege ullo Longobardorum usurpatum, Paulus nusquam ostendit oee. Lib. vero . idem Auctor sic loquitur: Cmolus M. hegnum Italicum sibi iure victoriae vindicavit. Quod ut novo praeterea ιure sanciret, vetus, ut putabatur, Pontilicis Gregorii Decretum adbibuit, Se tamen
hac in re Mediolanensibus fidem abrogare non poste profitetur Sigo nius, quod hoc muneris Gregorium Theodelindae petenti tribuisse non sit absonum. Haec ille. atque utinam tam vere quam modeste; nam ct nos, si firma argumenta pro hoc tanti Arcniepiscopi iure succurre rent, in eius sententiam lubentissime iremus. Eamdem porro opinio nem a Sigonio mutuatus Erycius Puteanus lib. a. Hiii. Insubr. proposuit, si tamen, inquit, Annalibus est fides ; in notis vero ad haec verba se addit: Putria Mediolanensium lingua conscriptis. Atque hinc est, quod
doctissimus Cointius in Annal. Franc. ad Annum 77 . relatis Sigonii, ac Ripa montii verbis in hanc sententiam loquitur: At ubi legitur boe
Trivilegium uando babitum ab Arcbjγύcopo Mediolanensi , oecomprovincialibus Episcopis c oncilium, ut ex eorum sententia Rex Italiae crearetur λ Fiuitia profecto sunt , qua temporibus Theodelindae Reginae de corona Ferrea, deque Privilegio concesso a Gregorio Muns circumferuntur. Emanuel quoq; Thesaurus lib. 3. de Regno dialiae S. Henricum Imperatorem hi ilus a Ominis Primum ab Arnul A Medio Ianensi Archiepiscopo contra Ardoinum regnantem Regem electum, Sceptroque Italico fuiste donatum scribit , sotio intempestiυi pretesti sunt eius verba in d'υn' antica Constitudione di S. Gregorio Magno , prι-va dlautorevole te limonta a, ne mai riceuuta, o praticata ista' LOu- gobardi. In notis vero ad Thesturum valerianus alii honaeus multa asteri, queis penitus hoc privilegium explodat. Puteam tamen verbis .inibus plurimum insibit, decept est ille, nam non Annales tantum patria
334쪽
patria Mediolanensium lingua conscripti, sed vetustissimae etiam Hi-Horiae Latino sermone lucubratae privilagii istius mentionem fecere. Quod etiam magis mirere, Gualvaneus cap. 67 . de Ilduino Archiepiscopo Mediolanens circiter Annum Cndisti sue o. haec habet. Hic fuit primus Archiepiscopus, qui de electione Imperatoris se umquam ni misi , Iphe emm contregato Concilio Praelatorum Baronum in Ecclesia S. Auibrosii elegu in Regem Italia Vxonem Regem Buetundia.
Quibus animad versis ea λrtasse nobis sententia placeae,non a Gregori Magno,sed a Gregorio V. potius privilegiu huiusmodi prodiisse, quod etiam Blondus lib. 3. Dec.2.scripsit, Auctore'; eoru nomina confud:sse. Certe ab hoc Pontifice Imperatorum, Regam3ue Italiae electionem novis sanet: onibus ornatam, & confirmatam ni itie, quamplures tr cunt, legiturque in c. venerabilem extra. de Eleistione.& Electi potest. Verum utcumque se res habeat, etsi Archiepiseopo Mediolanensi ius eligendi Regis a Gregorio M. tributum non fuerit, extra omnem ta-rnendubitationis aleam positum reor , hujusmodi iure primum sub - Tolo Magno, eiusque Sticcet Ioribiis Antistites Mediolanenses frui corispisse. Et francis quidem Regibus per ea tempora Langobardorum provincia parebat, sed Regum illorum iura Episcoporum, Procerumque in Langobardia viventium eiectione , aut laltem approbatione ni- rebant ii r. Quum vero totius provinciae primas absque dubio teneret Mediolanensis Praesul, aequum erat, ut eligendi Regis potestas ad ii 'lum praecipue pertineret. Illustre hujus rei documentum dabo, nempe Synodum Ticinensena habitam Anno 876. a Synodo Pontigonensi emdem Anno confirmatam , de ab eo, qui Aimoini Historiam proseqiii tur , ab Annalibus Bertinianis, a Sirmondo , atqtie a La eo publici m-ris fictam. Ibi Caroliis Calvus imperiitor Cisalpini Regni patronus, Dominus , ac defensor eligitur, praeeunte omnium sententiae An sperto S. Mediolanensis Ecclesiae Archiepiscopo . os unanimiter, alii ni Patres , vos Carolum protesiorem, vomiaum, ae deferiorem nostrum omnium eligimus, cui σ gaudentes toto ι ordis affectu subdi gaudemus.
Lectorum patientia facile abuterer, si singulos Regum Italicorum ab Archiepiscopo Mediolanensi ad solium evectos enumerarem. Duo-hus vetuli illi mi A lictoribus contentus heic ero, primiisque erit mihi Landulfus senior Mediolanensis Historicus, qui, iit alias signific.i vi, subseculi Epochae nostrae undecimi finem Hii oriam scripsit S. Datii nomine celebrem, dc apud nos hodie M s. Ab Arnu so Archiepistopo Henricum Primum electum fuiste his verbis narrae: In Ronchalia Arnufus
cum omnibus Italiae primatibus eoiloquiam statuit, ubi cum diverse de NRegni negotiis traciassent, Arduini spreto dominio quod malis artibus usurpserat,m reum Teutonicsi scientia illustrem, armis bonismum, militumque copiis abundantem ac divitiis adfluentem elegit. idem tra
saltem seculis Archiepiscopos Mediolanenses iure eligendi Reg s usos
335쪽
silasse. nemo inficias ibit. Accedit alter Scriptor, videlicet Arnutilis, Mipse Mediolanensis Historiogra plaus, cuius Historiam eodem seculo undecimo compositam in Ambrosiana Bibliotheca MS. adservamus. inradum Primum circiter Ann. Christi Ioa . a Germanis renunciatu Regem Heribertus Mediolanen. Archiepiscopus Italici Regni acceiasione potentiorem enecerat. Anno vor IOII. quum Romam Conradus se contulisset, ut Augustalia insignia de manu P6Misicis Magni reciperet. inter Mediolanensem, Ravennatemque Archiepiscopos controversia exarsit, dum quisque Regem coronandum Pontifici sistere vellet. Hinc singulorum Civium pro suis Archiepiscopis studia excitata ,-ad tumultum seditionemque res adducta. Qii id tum Conradus Audi Arnullam: Rex igitur tumultirantium strepitu attonitus, Inita tandem rei veritate,gradum scandens, taliter est contionatus e certum quidem est Reverendι Patres, quod sicut privilegium est Apostolicae Sedis consecratio I erialis, ita Ambrosianae Sedis privilegium est Electio, ct Consecratio Regalis. Vnde ratum videtur, ut ma/ius, quae benedicit, ct prius Coronam Regi imponit, si praesens fuerit,repraesentet Regem ad Imperium promovendum S. Petro, eius Vicario, quatenus Ambrosiano testimonio iure post imperare, qui ab Ambrosiana consecratione didicit, corrui regnare c. Huius rei geliae fidem non Aria nullas tantummodo, 1 risianus Chalcus, Gualvaneus, Sigonius, aliique Scriptores faciunt, verum superest adhuc illius insigne monimentum in Capituli Metropolitani Bibliotheca, ubi antiqui stimus Beroldi MS.Codex legitur, atque in eo Historia haec ita inscripta: commemoratio superbie Ravennatis Arcbiepiscopi oec. Illic non semel ego legi, sed de ante me legerat Puricellus, a quo luci tradita fuit invita Laurentii Lit tae cap. 1 . num. 19. videas ibi iisdem fere verbis descriptam Conradi Crationem. Et quandoquidem inea Antistiti Mediolanensi electio consecratio Regum Italicorum luculenter tribuitur, nullum expectes huius iuris uberius testimonium.
' coronationum ritus varii explieantur. Othonis M. Coronatio descripta . Vetustissima Liturgia e MS. codicibus depromta proponitur. Qi vero coronationum ritus Brent, diligenter nobis explorandum,
videtur, ut quantum lizet Coronae ferreae usus per nos illuliretur. atq, ut copiosiorem segetem scribendi Clarissimo Vuagensellio Paretur, qui de Coronis Caesareis amplissimum Commentarium medi- ιτatur, uti me per literas certiorem fecit celeberrimus Mediceae Biblio. .
uncae P a sectus Antonius Maglia chius. Hoc autem mea quidem
336쪽
sententia praestari mel ins non poterat, qtiam si ex aluiquis Codicibus MS. in Ambrosiana Bibliotheca extantibus, & ex aliis documentis luce adhuc carentibus singula describamtis, Itaque exor itum a MS. Chro nico Comitum Angleriae ducamus, cuius Auctorem Danielem fortata sis nomine in seculo Christi decimo tertio floruisse iam diximus. Is quidem Comitibus Angleriensibus nimium addictus plura m eorum gratiam commentatur, quae suspicione falsi absol vere vix possum; Attamen heic nonnulla invenias quae ad veritatem accedere nemo negabit.
Ita igitur hic Auctor loquitur rQuando Rex Alamaniae electus est, ct qui est Rex Romanorum, debet venιre in Italiam ad recitendam primam Coronam Imperii, quam debet reeipere in Ciυitate Mediolani in Ecelesia S. Ambrosii. Et ante qua, recipiat istam coronam, dictus Rex debet iurare super Missale S. Ambrosii quod poni debet extra dictam Ecclesiam, ubi est Lapis marmoreus
directus, oe istum Librum, sive Mimis didit Comites de Inglexis debene
praestare dicto Regi, qui comites sunt obedientes tam in Spiritualibus, quam in Temporalibus S. Romana Ecclesiae. Quorum primum saeramentum est, quod Imperator obediens erit S.Romanae Ecclesia, o Domiano Apostolico, oe omnibus Sanctis obedientibus dicti Apostolici, ct tam in temporalibus, quam in spiritualibus. Et quae Corona debet ese de ferro, ct debet amplexari dictum directum L apidem , ct sicut Lapis dia rectus est, ita directa debet esse justitia in istis Imperatore. Et qui manr est prior de istis Comitibus de Inglexio, debet habere crucem in manu. Et dictus Rex, sis Imperator debet stecteregenua ante dictam Crucem christi, σosculari Christi pedes. Et iste Comes debet portare crucem istam, o quando vadit ad Altare S. Ambrosii, ubi est sculptus in lapide Hercules, qui est signu- istorum Regum σ Comitum de Iuglexio, O qui
Hercules est a parte dextera eundo versus Altare S. Ambrosii, σ ιuxta dictum Herculem debet poni iuxta Crux ,σ debet dictus Imperator flectere genua ante Crucem, O debet osculari pedes disii Hereulis , σhoc ex quadam regula, O bonore istorum Dominorum Regum, eY Comi tum de Iulexio. Elpradictιsfactis debet praedictus Imperator post diactam crucem ire ad Altare S. Ambrosii, σ ibi se inclinare, O flebere genua, Odebet esse ibi dictus Archiepiscopus Mediolani, siυe Abbas S.Ambrosii, O dictus Comes de Iulexio debet aecipere coronam de capite Imperatoris, σ eam ponere super Altare S. Ambrosii, o dictus Dominus Archiepiscopus, βυe Abbas S. Ambrosii tune debet dare dicta Imperatori suam benedictionem. Dictus Comes de Inglexio debet acetis fere coronam de Ferro, o ponere super caput dicti Imperatoris, ct de-ent ibi esti duo de quadam Parentela de Mediolano de Porta Noetia , qui nominantur cotti, qm duo debent aecipere dictum Dominum Imperatorem in brubiis, ct ipsum ferre ad cathedram S. Ambrosii, σ eumila ponere, o dictus Comes de Anglexio, qui coronaυit dictum Impera-ἔorem, debet se genibus flectere coram isto Imperatore, σ siti osculari pedem
337쪽
pedem dexterum, olui duode cottis debent sibi ostulari pedem simia
strum. Et tune dictus Imperator debet confirmavre dictos comites de malexio in suis honoribus,σ Regalibus sicut fecerunt alii Imperatω es. Et praedicti comites debent facere fieri publicum Instrumentum. quomodo, ct qualiter dictus Imperator recepit dictam coronam. σ fuit ob diens in omnibus tam Temporalibus, quam viεitualibus. Et post istam
coronam dictus Imperator non debet habere moram in civitate Medio. lani ultra tres dies, nisi casus infirmituis accideret . . IAuctorem Anglemensis Chronici serme descripserunt Gualvaneus Flamma cap. so6. Chronici Maioris, & Auctor alterius Chronici MS. de antiquitatibiis Civitatis Mediolani, cui titulus est Flos Florum . Ea
de caussa ab eorum verb;s heic iterum inculcandis abstineoso maxime quia Gualvanei locum retulerit Pumcellus in Monum. Basil. Ambr. num. io2. Ceterum in collatione Augustalis Coronae pluribus exe-plis constat, Imperatores sacris Diaconi , vel Subdiaconi, vestibus cinctos incruento Sacrificio ministrasse. Hoc autem & olim in coronatione Italicorum Regum fuisse usurpatum, luculentis probabo auctoritatibus. Florebat, ut alibi signincatum est , seculo Christi XL Landulfus, cuius Historia Mediolanensis MS. apud nos sub Datii. nomine populari errore legitur. Describit ille Othonis Magni cor nationem in Ambrosiana Basilica peractam anno MSi .his plane verbis: Otho ab omnibus in Negem munis cum triumphis Mediolanum electus , sublimaths est. Interea Vriperto Mysteria Divina celebrante, multis Episcopis circumstantibus Rex omnia negalia, ι uam in Goauus Domini habebatur, ct ensem regalem, bipennem bestheum, chlamrdens I erialem, omnesq; regias vestes super s. Consemris Ambrosii .sequare
deposuit, perfici nitbtts, atque celebrantibus Clericis, omnibusque brosianis ordinibus d vinarum soletinuitatum mysteria, Valpertus magnanimus Archiepisco ιιs o nimbus regalibus indumentis cum manipulo sub Diacone Corona superimposita, astantibus L. Ain brosii Suffraganeis avi iversis, multisque Ducibus, atque Marcbloriabus, dcc extisme, atq; mi
rifice Othonem Negem collaudatum, O per omnia confirmatam induit ,
atq, perunxit. litis it heic Gimi vaneo aures praebere ita disserenti
cap. so6. Chron. Majoris: De Othone primo legitur, quod quando debuit corouari ιπS. Ambrosio deposuit omnes regias vestes, o in modum Subdiaconi indutus fuit stricie cum manipulo ιnsiniura manu . In Manipulo vero Florum rem eamdem describit, ac ait: Postea stola , m nipulo induitur quasi Subdiaconus Dii Diaconus, ut fert Puri celli exemplar σ celebratis Amsteriis Arιbiepiscopus Uaepertas ipsum Ot nem ὶaudatum, oe confirmatum ιn Imperatorem, perunxit, ac coronam
eapιτι eius ιmposuit.bigismundi Imperatoris coronationem anno I 3 i.
in Ambrpsiana Basilica Mediolan: celebratam,quam describunt Coraus in Historis Mediolanensi, de luculentius Moragia in Hiii.Mediol. lib r. Lap. 1 f. nu Omitte satius duxi, dc plurima quoetae alia Scriptorum
338쪽
documenta, ne inutili, ac ambitiosa exemplorum verborumque copia chartam potius impleam, quam Lectores nova eruditione instruam. Oniam vero ad perfectiorem livius materiae formam futurum eli, ut . Plurimum conducat, si & Liturgia proferatur, qtiae in ipsa Italicorum Regum coronatione usurpabatur , en antiquis limam exhibeo et : dc Codice descriptam. Modoetiensi in Archio monumemum hoc olim extabat, ejusq; exemplar inde educendum euravit doctissimus vir Ioannes Baptista Blanchimis Mediolanensium antiquitatum egregius cultor, illudque mihi perhumaniter communicavit. Arbitrabar ego Primum, his precibus ritibusque Henrici VII. coronationem rume delignatam, atqui decoratam. Verum intime rem perpendenti Ad tem- Iora longe antiquiora Liturgiam hane esse reserendam visum est mihi. tenim uni tantummodo Regi hos ritus inservisse patet, quum tamen una quoque cum Henrico VII. eius conjux Margarita Augusta Coronam sumserat. Praeterea in Italici Regni jura successisse patribus suis Henricus ille dicitur iis verbis: retine amodo locum quem bueuse
in paterna successione retinuisti, hareditario iure tibi delegatum oec.
Quae sane verba Henrico VII. convenire nequaquam possunt, quum hic e Germanicorum Electorum voto Imperium obtinuerit, de nemo ex ejus Majoribus Caesarea Dignitate auctus aliquando fuerit. Additur etiam: Ut regale solatium Saxonum aliorumque podilorum sibi subditorum sceptra non deserat oee. Sod Henrico VII. nom.
ita liquido tribui potest non enim is in Saxoniam revera dominabatur. Scriptores quidem Mediolanenses tradunt, provinciam illam, atque Normandiam Italicae ditioni ab Othone Magno suisse conjunctas, ita ut cum Mediolanenti Corona non in italiam solum, sed in eas
quoque provincias iura Caesirbus conserrentur; At ex Modoctiensi marmore didicimus, alus'; alictoritatibus ostendi potest , coronatione Insubrica BGes t .intum smilis Italiae Atigii si os pronunciari. Demum ante Henrici VI l. tempora procul dubio u Itirpab itur haec Liturgiae is,
nam ut BOninc Om rus lib. 2. cap. 5. Chron. Mo loet. memorat , idem
Imperator e Modoctiensi Sacrario accipi H sit baculum abbani, ct Libellum orationum ad eius coronationem locum habentium , qui dudum indicta Ecclesia B. Ioannis fuerant. Igitur Henricum potius Quartum,
quam alios Henricos, Liturgia nolim respicit, qm seculo a Christi ortu duodecimo ineunte Mediol inensi Corona redimitus fuit , Is enun e Saxonum sanguine prodierat, atque meam provinciam potestatis iura exercebat. Similis autem Liturgiae Sigonius mentionem habet initio lib. . de Regno italiae, ubi Italicam coronationem describens in hane
sententiam loquitur; Ea remaxima fieri caeremonia consuevit , qua in Rituali antiquissimo continetur, qui Ordo Romanus vocatur. Perducto scilicet per Emscopos ex cubicuώ in Templum , atque ad aram maxis clusas po- atque illius mam Rege, Archiepiscopus post solennes aliquot precationes effusas populum viloquatas ιιιιerrogabat, num D tali negi subjicere, ι
339쪽
mandatis, ct iussonibus constanti fide vellet obtemperare ni verρρο- pulus se υelle rhyonderat, Regis caput . pectus, scapulas, atque 'ipsas
brachiorum eo ages oleo Sancto uuebat, Deum orans, ut in bello gerendo, o in sobole propaganda votis eius annueret. Ornaro deinde ense. armillis, pallio, annulo, sceptro Coronam imponebat, σper chorum ductum in solio eollocabat, atque osculo pacis oblato divinam inde rem faciebat. Haec Sigonius ex ordine Romano mutuatus, quae Regum
omnium, vel extra Italiam, coronationi adhiberi posse videntur. Nostra vero Liturgia Mediolanensem tantum coronationem in Ambroiasiana Basilica peractam respicit, in usu etiam futura, si quando contingat, ut Romanorum Reges designati sola electione minime contenti Italicarum Coronarum splendorem expetant, amentq; Imperii iura
Aligustali diademate e Summi Pontificis manu suscepto firmiora es5
Liturgia ferme ante sexcentos Annos in Mediolanensi Imperatoris Henraci coronatione usurpata, atque e MS. Codice descripta . Neipit ordo ad consecrandum Regem . Ueniant eum magna proina editione in Palatium Regis Episcopi suffraganei Episcopaliter para
ti-Chorus Maiorum decenter adornatorum cum Crucibus, Sc incenso, ut mos est in solemnitatibus incedere . Et illi de centum cum Primicerio, qui Primicerius habeat pluvialem, de baculum cum Thuribulo,& Cruce. Ipsi vero habeant Cottas albas.. Modus Processionis talis est. Primo incedunt Vegioni, dc Vegionae decenter ornati, ornatae. Seeundo incedunt Oerici de numero centum . Tertio Chorus ordinariorum cum suis Officialibus . inarto incedunt Episcopi Suffra sanet. Cum autem pervenerint ad Palatium, ubi est Rex, dicat unus Episco- Porum hanc Orationem :iominus vobiIcum. N. Et cum spiritu tuo . Omnipotens Iempiterne Deus, qui famulum tuum Henrubum, Regni fastigio dignatus es sublimare, tribue ei quaeismus, ut ita in eius seculi
cursu cunetorum in communem salutem dijonat, quatenus a tua veritatis tramite non recedat. Per Dominum G. Postea suscipiant duo Episcopi dextra, laevaque t Clerici autem cantant responsorium:
Dirumpam vincula populi mei, dieit Sominus , o disperdam omnia mala, quae diduxi super eos , ut auferam uniuersum dolorem a facie terra, o a civitare ista . Versus. Israelsi me audieris,non erit in te Dominus
340쪽
mi reeens, neque adorabis Dominum alienum. x Deducitur Rex ab ipsis Episcopis cum Processione usque ad Ecclesiam Beati Ambrosii Ducibus, Marchionibus, nobilibu ite cum populo ipsos Episcopos,& Regem comitantibus, Clericis autem canentibus Psallendas rBenedices Coronam anni benignitatis tua, ct campi tui replebuntur ubertate. Psiimus. Te decet ismnus Dominus in Sion, ct tibi reddetur votum in Hierusalem. Antiphona secunda. Benedictus homo D mine , quem erudieris , ct de lege tua docueris. Antiph. III. Iacandus
homo qui diJonit Iermones suos in iudicio, non movebitur in aeternum. Antiphona lv. In via peccatorum non uetit, ct in Cathedra pestilentiae non I edit , sed in lege Domini fuit voluntas eius . Antiphona U. Erit Iulius tanquam lignum fructiferum, quod plantatum est Iecus decursus aquarum. Antiphona vi. Desiderabiliora sunt Deus mandata tua super aurum, o lapidem pretiosum dulciora super mel, ct favum. Antiphona VII. Et si coram bominibus insecutus est, 'Deus tentavit illum, tamquam auram in fornace mobavit eum, oesicut holocausti bostias accepit illum. Antiphona VIII. Ticit Dominus: super quem requiescam esuper humilem, O mansuetum trementem verba mea. Antiphona IX. Sicut fui cum Moyse, ita ero tecum , dicit Dominus . Confortare populum tuum, ne tImeas , ecce Dominus 'Deus tuus ante te, se non te der linquet . Antiphona X. Ecce mitto Angelum meum, qui praecedat te ,
custodiat semper. conserva, ct audi Vocem meam, σ praecedat te
Ad ostium autem Ecclesiae Clerus subsistat. Alter Episcopus dicie
Orationem hanc: Dominus Vbbiscum. Et cum spiritu tuo. Deus qui scis genus humanum nulla virtute possesubsistere, concede propitius , ut famulus tuus Henrubus, quem populo tuo voluistiprastris ri, ita tuo fulciatur adiutorio, quatenus quibus potuit praesse valeat, O prodesse. Per Dominum ocis Introgressi cantent Clerici Antiphonam : In virtute tua Domine laetabitur Rex, super salutare tuum exultabit vehementer. Desiderium anima eius tributui ei Domine. Usque ad introitum Chori. Illis autem subsistentibus dicat Dominus Archiepiscopus e Dominus V biscum a Omnipotens sempiterae Deus caelestium, terrestriumque moderator, qui famulum tuum Henrichum ad Regni fastigium mowbere dignatus es, concede quaesumus , ut a cunctis adissitatibus liberatus σ Melesiastica pacis dono muniatur, o ad arerna pacis gaudia te donante pervenire mereatur. Per m num m.
Cantent Clerici Antiphonam post Karie cum Gloria. Exaltene eam in Ecclesiaplebis, ct in cathedra seniorum laudent. Post haec inter manus Episcoporum perductus in Chorum usque ad Altaris gradum incedat, cunctoque Pavimento tapetibus, dc paleolis