Marsilii Ficini ... De vita libri tres, recèns iam à mendis situque vindicati, ac summa castigati diligentia, 1. De studiosorum sanitate tuenda. 2. De vita producenda. 3. De vita coelitus comparanda

211쪽

in stirisii per radios uberius emicante. Praetereaba riat naturalis ipse motus aeris , qui perp per Solis tuus-in orbem,quauis ob lenitatemrψdisti. suum, consuetudinesnque diuturnam. viis percipi'tur ab ullo, te die sub diuo deambulant ,habitantemque in patentibus editsique kςix libere lambit,

penetratque pure,ac motum Vigorem que spiritui tuo mu danii mirifice. pra stat.Dix requidem die,c5pertum enim habemus nocturnum aerem esse spiriatibus inimicum.Conseret autem diur-nivsus, prxsertim si plurimum in ape

to deambulans, deuites primo quidem nimiam aeris intemperiem:deinde se quentius mouearis in eo;quassio preter

temperiem & serenitatem eius, steli rum positio magis est hominibus lat ea is.Ite si loca eligas prae caeteris od risera per quae situ quotidie mutes , de ipse quasi colinuri& leniter mouearis. Mutare locum quamuis semper cum delectu praecepi , quo am bona coel mu & uniuersae natur: apuae nos sune rebus locisque aliis passim atque aliis distributa, quibus deniqueomnibus est fruenduia Μitto quὁd varietas taedium prohibet , spiritibus inimicum , pro-yriumque saturno: Voluptatem verci

212쪽

assert,per quam ut ita dixerim Venus

ipsa voluptatis amica venit in spiritu, atque,quod eius ossicium est,hunt si aim ingrcssa propagat. Summarim v

ro si quisco sideret paradisum,& pomi vitae usum apud Moysen:Item similem victum a Platone positu in Phaedone: idi quae Plinius de populis est odore via

uentibus, intelliget esse vera quae dicimus.Sed ad naturam spiritus descedamus. Spiritus quidem qualitas est pro cui labio Iovia , cuius tempore nobis M. itio infunditur. Est & solaris:Iupiter enim se μ' tam hunc infundi quatenus ingente Solis in se temperat potestatem. Item, alia quoque ratione Iovia est,quoniam e lida est & humida, & calore abundae potius quam humore, nasciturq; in guine, vapor quida sanguine us appellatur.Rursus quonia feruet, & Lbtilis est admodum atque luces, oritumque a corde, Solaris proculdubio iudicatur. Habet & quodamodo Venerea

In se virtute: Na motu Venereo pro sus exundat,profluit,transfertur, pr

aemque propagat , ad voluptatem c iussi bet sensus se dilatat; refugitque do rem.Summatim ver spiritus quate-aius corpori ad vitam remotum pro-

213쪽

pagationemque conducit Jovius,. V . nereus, Solaris existimatur. Quatenus animo ad sensum imaginationemque ministrat,Solaris Mercurialisque censetur,& ubiq; Mercurialis existit, tua doquidem adeo mobilis est, & tam famcile conuertibilis,atque formabilis. S turn Μari Lunae, sanus comuniter

spiritus non multum habet. Alioquin ex illo saepe stupidus, ex hoc furiosus, ex hac obtusus quodammodo foret. Quamobrem Lunaria quidem veluti erassiora simulque humidiora a subtili

. .. . & volatili natura spiritus sunt ad in . dum aliena.Qus vero Saturnalia mutim φ ς' tu,atque nimium Martialia suntliquasi Venena sunt,spiritui naturaliter inimia 'μ ea quidem ob extremam frigidita

tem atque siccitate: hse autem ob siccitate, loremque edacem. Iouia igitur

di solaris in primis, deinde Mercuri lis,& quodammodo Venerea, spiritus natura creetur. Distinctione vero prascipua,spiritus quide naturalis Ioui proprie dedicatur,vitalis autem Soli, an malis ver5 Mercurio. Quando igiturres postulat aliquem ἡ tribus spiritum

adiuuare,patrono tunc suo insortuna

io,vel debili,no facile clientulo succu

214쪽

rere poteris: Dissicillime vero piritui animali,dum Mercurius infeliciter est affectus,qui tantam in animali spiritu autoritatem habet, ut caduceo quod suo animos tum consepire, tu suicitare dicatur,id est,suo quodam aspectu; sic aut aliter se habente obtundere ingenium,vel acuere,debilitare,sue co)-borare,Vexare, vel sedare mirifice possi. T v igitur quoties spiritum aliquem

studes excolere, no n modo patronum

suum obseruabis fortunatu atque potentem,sed etiam Lunam eliges ad nucopportune directam.Non creatur a tem,neque recreatur ahquado proprie

per influxum Saturni solum substa tia spiritus, sed semper ab externis ad intima: & saepe ab imis reuocatur ad summa. unde ad secretiora & altiora contemplanda coducit. Potest tamen, etsi raro,vis Martis atque Saturni,spiuritui tanquam medicina prodesse , vel calefaciendo quum opus fuerit, & e citando atque dilatando, vel vicissim

nimis volatilem coercedo. Per ea vero

potissimum quae quatuor illis Planetis

consentanea sint,creatur natura spiritus atque recreatur. Verum si ad Sola

ria qwaelibet valde & absque delecta

215쪽

declines,exacues illum,& exiccabis i dem atque dissolues: Similiter ad Venerea liquefacies paulatim, vel obtundes. Si cosdas tantum Mercurialibus, paru admodii inde proficies. Erit igia

tur operaepretiu Iovialibus uti quamplurimum, eisque reliqua mediocritera linistere,ac frequetius uti rebus, quae vel his omnibus aeque sint communes, vel proprie Ioui.Na hae quoque omnibus quodamodo sunt communes. C muniter autem ad hos omnes attinet, quae substantiam ha bent nec ignea numis,nec prorsus terream,nec limpliciter aquea,nec acutissimam, nec obi

cissimam qualitatem, sed mediocre,&tactu tenuem,& quodamodo mollem, vel saltem non duram, siue asperam: item gustu,ciuodammodo dulcem, o factu 1uauem,risu gratam,auditu blandam atque iucundam,cogitatu laetam.

Dulcedo igitur quaeda saporis, & gr tia his omnibus est communis. Si duia cedo quasi aquea est, & simul pinguis,

ad Venerem magis attinet:Si quali i ' spida,vel aliquatum austera,potius ad . . Nercuriu: atque haec spiritui non muti tu promt,necessaria tame sunt inte dum,ad hebetandu nimium eius ac

216쪽

me. Si dulcedo manifesta sit atque sutatilis, & paulii habeat styptici acutiqueo saporis,Iouialis proprie iudicatur. Cui congruit substantia dulcis amygdalae, pinei,auellanae, pistatij,amidi, glycyrrhizae,passularum,uitelli oui carnium gallinacei pulli fasianarii , pauonum, perdicum, similiumque:item radicum been,atque enulae.Rursum vini odor seri clari,aliquant rim dulcis,& styptiuci, sacchari candidissimi, tritici albiss- ' mi. Ad Iouem pertinet etiam manna, is mdo myrobalani infusa virtutes metur,alioquin non minus ad Ven rem attinet, quam ad Iouenia Haec est ':

utique substantia dulcedoq; Iotaspr pria,qus sane spiritui creando dcreer

ando ante omnia confert. Iouia vero' 'plurimu sunt omnia, quae in libro Delonga vita diximus & seruare iuuentu- tem,& senibus saltabria fore Sin autem

dulcedo admodum pauca sit,multumque acutinyptiesque habeat,vel etiam ononnihil amari6 Solaris esse censetur. Similis quaedam ratio est & distinctio de odoribus: Hi enim saporii germani sunt.Similis etiam de coloribus:Colores sane aquei,alba itides,aliqua niunxerocei,similes violarumsiosarum lili

217쪽

ir DE V aTA C OELr Tuscolores rum coloribus, necnon odores eiusmo- potentes di Verre rem referunt,& Lunam atque

quia Mercuriu. Colores vero sapphirii, qui . etiam dicuntur aerei: item purpurei

pleniores, aureique argento misti , α perpetuo virides, Iovem. Ardentes a tem crocei,aurei,puri,purpurei clari

res, Solem. Quilibet vero colores si via ui sint,vel saltem seritis,magis sellares existuntan metallis quoque & lapidibus atque vitiis propter coelestem simia litudinem sunt potentes. Sed ut redeamus ad Iouem,sapor & odor eius ira

s est;qualis in aureo pomo Persico, λmilique pyro,vel aranceo,& vino mata uatico leuiore leuique vernaceo, qu lis in viridi 1inribere,vel cinnamomo, vel dulci marathro,vel doronico, si liscplurimo saccharo condita gustentur.

Nam ouatuor haec,& nux muscata recens; sola si sunt, potius Solaria sunt, solarli & caryophyllus & muscus, sedo odoratu,h5 gustu,nd aspectu. Ambram' 3 se Solaris plurimum atque Iouia. Crocus laris, in omnibus est Solaris , tamets color eius & odor apud astrologos omnibus, ratiis dedicatur: Sapor autem ad So γ te proprie pertinet.Deniq; omnia odo' risera & aromatica,quatenus odorem gratum

218쪽

c H uri An AN D A tr , rir. iis gnatum serui, ita ad Iouem Vene mque & Mercurium pertinent ut ad Solem:quamuis inter naec,acutiora malis ad solem,obtusiora ad Venerem Meria curiumque potius, ad Iouem propriὰ temperata, olfactu,gustu, auditu, visu, tactu. Soni quinetiam cantusque grati, blandiq; ad gratias omnes spectat atq;

Μercurium : Μinaces aute admodum

atque flebiles Μartem praeserunt & Saturnum. Neque vero mireris hos muti tum coloribus,odoribus ocibus attrisbuere. Nam sapores quidem ad spiriatum praecipue pertinent naturale:od res autem potius ad vitale animalόmque, holores, figurae, voces, ad animalem. Motus quoq; animi vel laetus, vel incestus,vel constans,spiritum ad simi,

Iitudinem sua agitat vehementeriAntia. malam primo, per hunc vitalem, per hunc insuper naturalem. Spiritusta dem omnis quia ob naturam quodam- . modo igneam, aeriamque omnino &lucidam atque mobilem, similis es luminibus, ideόque coloribus & vocibus . aeriis , & odoribus motibusque animi , ideo per haec subito in utramve .

partem mouetur atque sermatVr. Ex . .

qualis evadit ipse, talem vicissim eiscito ε

219쪽

xis DE VITA COELI vvs . quodammodo affectum animi & omnino corporis qualitatem. Denique cum primum per illa quae gratiarum propria sunt,opportune gratiis est exposiatus, utpote qui& naturaliter illis eo sentaneus erat,, statim per trirum radi tum ubique vigentes, tu ipsi germanos, mirifica reportat munera gratiarum Mulud res naturales atque etiam artisciosa habent virtutes a stellis occultas, per

im vero dicimus spiritum ex- .poni gratiis per illa quae sunt. .

gratiarum, non solum per qualitates quae vi dentur, audiuntur, Odorantur, . russantur,sed etiam per illas quae tan-Suntur ,accommodariputamus Me mento isitur calidum in primo gradu. Io uisese In secundo Solis cum Ioue: In tertio Martis cum Solli: In quarto Martis. Frigidum in primo Veneri unsecundo LunariIn tertio Lunae cunESAE turno: In quarto Saturni. Humidum in primo Μercurij cvm.Ioue:In secum. do Veneris cum Luna:In textio Limae

cum V qacre in v xtu Lunae, quando Veneri

220쪽

Veneri Μercurioque coniungitur.Siccum in primo Iouis an secundo Mercurij cum sole: In tertio solis cum Marte. In quarto Martis cum saturno. Summatim ex qualitatibus Planetarum, quas Ptolemaeus describit in Quadris partito, colligimus harmoniam ex cunctis conflatam ad calorem humoremque declinare: Calor enim Martis in gens atque Solis & temperatus Iouis, ingentem superat Saturni frigidit te,& Veneris Lunaeque exiguam,ita ut calor ibi frigus excedat. Item humiditast Lunae Venetisque plurima & propii

qua nobis atque temperat Iouis sicci'tatem saturni Μartisque multam. sis-perat, & temperatamsolis. Calar igiatur humdrque frigori siccόque domunantur, atque sinuliter calor humori: Quemadmodum in sani corporis homine ad coelestem consonantiam tem perato ex Calare & siccitate cordis: ite calore & humore iecoris ,rursum. se, gore & humore cerebri,coatacit complexio qusdam ad caloremhumoremque Vergens , mediocriter caIare regnante. Calor enim cordis &Jecoris, Nigus. cerebri .superat: Dem humoni coris atque cerebri siccitatem cordit