De vrbis Florentiae ac Mediceae familiae nobilitate. Francisci Nouelli Romani iurisconsulti commentarius

21쪽

haberetur indoctior . ita ut Crates summam eruditionem in neruorum.

ε vocum q. cantibus censebant, S cum bene vivendi ratione coniunctam

existimabant, de ideo in Graecia Musicos maxime floruisse, multa nobis argumento sunt. Bene igitur hanc disciplinam latinitatis, & eloquentiqparens Marcus Cicero,in primo Tustulanarum quaestionu libro laudat, S Quintilianus primo de oratoria institutione dicens antiquis temporibus Musicam,non studii modo, verum venerationis plurimum habui iis, ut ijdem mulici,& vates,& sapientes iudicarentur. Plato Musicam ciuili viro necessariam duxit. Aristiateles, S multum, Se saepe laudauit,disciplianamq. liberalem atquc honestam constituit. Lycurgus & si durissim tu legum auctor iberit,probauit,qua inter sacra domini nostri Leonis D cimi Sanctissimi animus,de quadoq. multiplici sollicitudine, de curis uiaximis, quibus his pcirseritin temporibus in hoc florentissimo Pontific tu assidue premiciarauiquando quam laetissime recreatur. Nec mirum ad tantarum curam honestameelsationem quandam,quia licet iuuenis sit, di dignitate, honoribus, de diuitijs a iuuat, nullum tamen ocium eum ab illis ablirahit,nec avocat. Epaminundas clarissimus Craaeie princeps Polymni filius inter primos habitus philosephus summus, rebus omnibus praefulgen vir modestus,prudens, grauis,peritissimus belli, sortis manitianimo maximo, adeo veritatis amicus,vi ne iocans quidem mentireturi

qui de Republica nihil pra ter gloriam coepit, fidibus praeclare cecini liedicitur,& in neruorum pulsu,& vocum modulatione versatus est. Duces

etiam alij quam prlurimi fidibus, ct tibijs canere soliti sunt,& Pythagorici ad cantum lyrae obdormistere, de ad nouos rursiis labores excitari. Poetae testimonio Cithara regalibus illam est conuiuijs, & ille philosophorum sons Socrates iam senex institui lyra non erubuit, de Themist cles,qui suit Atheniensi loge princeps, quia huiusmodi estet artis ignarus,indoctior,de m nus civ iis iudicatus est.Gracchus sui temporis ora, tor principuus musicam sibi consonantem confbnare voluit,& Iopas ille Virgilianus errante iunam, solisq. labores canit. Omnes enim artes cum vita sibi linuenerit, hac una mortalibus beneficio naturae est tributa,qua non solum oblectarentiir, sed ad tollerandos labores,velut numeris quibusdam uteremur, in bellicis enim motibus fuit multum auxilio; Lydi in procinctu belli Tibias habueredyra I. acedemonij, Romani lituoS,dc co

nua; Tubas vero, tam veteres, quam recentiores, ita ut constet musicos

etiam sapientes iudicatos uise, tritoq. prouerbio receptum sit, It qui indocti essent,a mulis abesse, de gratijs dicerentur. Habet enim quis non videt) musce cognationem cum astrorum scientia haud indubie , ut pinte e caelo oriunda, quam si quis altius consideret, fatebitur tam sublimia sciciatiae repertores , diuino potius, quam huniano fuiste ingenio

22쪽

unde is allos eosiderare velimus, & LeonIs Decimi optimi Maximi

Pontificis a teneris annis vitam honestissimam, ac sanctissimos mores,' mirandum quidem non erit, si hanc honestam musices virtutem, & elem pantiam, etiam ad relaxandum animum tot curis implicitum adhibet, ν& quam honestissime quandoque chordis, & cantu permulcet. Nox, ligitur immerito huic arti tanta ab initio veneratio accessit, alta suit, illa Pythasorae indagatio; per quam dixit linundum harmonia compositum: altioris disciplins Plato summus ille vir credidit, nullam sine si hac armonia esse iuviem competentiam, ipsamque mundi animam , numerorum concordia constare, ut in Timeo ausus est affirmare. Praeteribo, quae de Lino, & Orpheo vatum antiquistimo dici possent vulgo nota . Sed illud silentio non praetereundum quod olim canere suit,oloqui, Linumque & Orpheum velut Dijs genitos,multa in veneratio-. ne fuisse. David Rex, gloriosius propheta, & sanctissimus vates cithara delectatus est, & lyrae concentu laboranti Sauli subuenire solebat. Leo Secundus Pontifex Optimus Maximus natione Siculus, vir Latine , de Graece doctissimus, eloquentia clarus. , religione singularis, mirae pie tatis,& clementiae, Musices peritissimus habitus fuit , ut multa ad musicam mira vocum concordia, & ratione, quibus modis intense disci in prima reperiantur elementa, figurae, toni, numeri, & insuper multiplices composuerit hymnos, ad meliorem concentum redegerit, de artem huiusimodi exercitatione confirmauerit.'Nec semper negocijs

occupati esse esse possumus, & a libris secedenduestaliquaό atland q.

sunt intermissiones, & sic non dedecet animum cuiusque etiam lapientis viri honestissimi honeste musicis aliquando recreari. Veteres enim dum remoti a foro, 6e senatu feriarentur, ociosique essent, animum quandoque musca relaxare solebant. Plurimum namque spiritus reficit, Mad tollerantiam laboris exhilarat mentes . Pythagoricis mos erat lyram suauiter ad tolerandos labores adhiber . Homines ut Ciceri, secunda Phylippica docet quamuis in turbidis rebus sint, tamens in do homines sint', intercilin animis rela antur .iVnde Pontanus idem. ille meus , nostri temporis decus in illo sitio opere de Principe dicit, in hae cessatione musicos quandoque adhibenos , ubi inquit inter alios

Alsonsium illum seniorem Aragon una Regem,u um sapientissimum,arricu se meridianis horis cym iuuenibus exercuisse, & Augii stum Suetorinio teste 'pila atque solliculo. Tamen sanctitas eius nil ad voluptatem, sed ad virtutem, et religionem refert Dum igitur Decimus dominus noster Leo puer essetJapientum Graecorum institutiones imitatus Muscam, et prima Crycaruntiet Latinarum litterarum rudimenta tam breui cupidissime imbibit, ut mox vix dum pueritiam egressus adiarii in i r doctri-

23쪽

doctrinarum capax suerit, adeo ut bonis eius moribus;& opesma indola

tantu probitatis,& generosae virtutis,& praestantis doctrinae,ex eo lumbnis effulsit,ut eius accuratissimi, & doctissimi praeceptores,plurimiq. lieteratissimi di sapientissimi,in eo sic puero obstupescerent,& maxime admirarentur, eo praesertim quod omnis aequaliu aemulat io sibi merito cedebat. A puero autem gradior factus, veluti diuinitus institutus,& recte ab illo paterno Laureo uberrimo virtutis, & sapientiae sonte educatus, quatus futurus esset ad virtutem, gloria,& dignitate natus,egregiu eius optimae, & pulcherrimε naturae , bonarumq. diseiplinarum specimen

ostendit. Nam liberalibus stud ijs utriusque linguae disciplinis,Graecae de

Latinae semper, & Graecorum, & Latinorum facundissimorum virorum consuetudine versatus tam ardentissime operam dedit, quod morum eius integritate, vita, doctrina, continentia, grauitate, patriae dignit Misa Ite, maiorum splendore, ac amplitudine; Innocentius Octauus Ponti sex

L in optimus Maximus quietis & tranquillitatis idoneus auctor& Pallor Hii e pε saluberrimus, quo nihil innocentius fuit, nihil humanius, nihil ad boni Um ' - &-i Gltum iustius, & aequius, nihil ad rem seu mentariam, rerumq.

.:x νώ aliarum omnium ubertatem,& largam in urbe copiam, Pugalius, se dis . m. ctuosius, & aTuentius, nihil religiosius, nihil membrorum aequitato , compactione, proceritate, oris dignitate, Brina, matellate, astatu. de tandem corporis decore venerabilius,honoratius, & ad traquillitatem,

cura Cy- oeium, & pacem quietius; Cui vetusta, & clara Cyborum familia, siue Neapolitanos Tomacellorum fuit, ex qua etiam Bonifacius No-nus Maximus Pontifex, amplissimi Cardinales, Episcopi, & complures G. senatorii Ze equestris ordinis viri probatissimi prodierunt, & Innocen. Bonifaeim tius dicti Decimi Sanctissimi Leonis Optimi Pontificis ex Magdalena

L ' P-- sorore Nepos, sanctorum Cosmae, Se Damiani amplissimus Cardinalis ingeni amoenitate,litteris, humanitate, munificentia,& eximia libera-c b. t.2- litate prosectus etiam est, pie, innocenter, clementer, prudenter, & fa-nii x. -- pienter, recto quidem iusto, de aequo iudicio, ipsiim Leonem amplisist-ν r. C f morum statuum ordini, summoq. collegio asciuit,&rubro galero dec

σφ' rauit, qui cum per Innocentium Pontificem ipsum ascitus in collegiozzῆ' tantorum illorum patrum apparuisset,solidam magem, spemq. certam,&, optimam sui fecit, ut omnes de eo optime sentirent, atque sperarent, sta ut successive praesidium illud meum dictae piae memoriae Pius Temtius, me etiam praesente de sanctissimis eius moribus, gravitate, cons lio, bonitate, prudentia, modestia, atque integritate, in illa eius Cardinal imis dignitate praedicaret , et pariter splendidissimum illud Cardinalium decus atque lumen, speculum, et imago virtutum ommum,et. grauitatis exemplum, huiusq. Curiae maximum ornamentum, Immo

24쪽

talis memoriae olliterius Neapolrtanus dignissimus Cardinalis, pr si-

diu quoq; meum,& Dominuri cuius iudicium c u efflet vir sapietissimus, eminenti sciemia praeditus, atq; rerum maximatu usu clarissimus, longat rerum experientia eruditus, acre suit, & verum, ita ut hi duo summi viri sanctae memoriae patres huius tunc eius futuri sanctissimi Pontificatus Vates misse videantur. Et ut haec, quae de Leone Decimo dixi mus tuae pmplitudini in omni eius vita semper nota, vero etiam testimonio comprobentur, affero in medium alteram dicti Angeli Politiani epistolam addictum Innocentium Octauum optimum Pontificem, epistolarum libro Octauo silentio non praetereudam, cuius verba ex ea sunt haec. In tanto vel priuato meo, vel publico totius nostrae ciuitatis gaudio facere non possum, qn in tester apud te, summe Pontifex Innocenti , subitum hoc animi gaudium, profitear laetitiam, gratia agam, priuato quoq; nomine tuae sanctitati,quod adulescentem nostrum Ioanem Laurentii filium, Florentinae Reipublicae delitias tuorum numerostatrum , summiq; senatus collegio adoptaueris, quod Ciuitatem Florentissimam, familiamq. nobilissimam tam insigni munere, tamq; eminenti dignitate cumulaueris.Tum gratulor etiam tibi, quod hac acer rimi i udicii constantissima fide, prope immortalem caeteris tuis egre-ςijs virtutibus gloriam conciliaueris.Vt. n. Laurentium ipsum taceam,

quem tibi in perpetuum, sancte pater, beneficio illo tanto devinxisti. Quid ipso tandem Ioanne Cardinale nostro persectiusὸ aut quid omnibus numeris absolutius 3 non indulgebo amori meo, non tuo iudicio blandiar Pontifex, nota cunctis, & testata loquar Ita natus, & factuS, ita at tus, atque educatus, ita deniq; eruditus atq; institutus hic est, venemini secundus ingenio; nec aequalibus industri.i , nec Praeceptoribus litteratura, neq; grauitate senibus concesserit. Nativa in eo probitas, di genuina,diligentia quoque parentis ita impense culta est,ut ex illiust ore, non modo non verbum dictu scindius, sed ne leuius quidem umquietiam licentius exciderit. Non actio, non stus, non incessiis in illo notatus. Non aliud postremo, quod in deteriorem partem consipiceretur. Sic in viridi aetare cana maturitas , ut qui loquentem senes audiant, proauitam in eo, nos paternam certe indolem agnoscamus, cultum pietatis, & religionis pene etiam cum lacte nutricis exsuxit: itiam tum ab incunabulis sacra meditato officia, quando non dum e-iditum eum tamen ecclesiae iam genitor prouidentissimus destinauerat.

Protinus autem quam est in lucem susceptus,multis, magni'; praesagijs in hanc erudiri spem caepit, & quoniam tala dese specimen dabat, v istius iam tum virtutis faceret fidem , compulsus fama Ludovicus illα

25쪽

Archiepiscopatus fastigio indignum hunc Ipsum plane adhuc puerum

eth arbitratus. Illium tu igitur habes Regem, collatae istius dignitatis orae lusorem. Telam Rex maximus exorsus est,quam Ponti sex maximus Dertexeret. Audires utinam voceS fausta tibi nunc , & prospera onu-nantis Florentini Populi. Aspiceres gestietem ubiq; & concursantem matriis nostris, ac laetitiae suae impotentem ciuium multitudinem, ple- hemotiosam vix gaudium capientem animis. Non senes grauitas, non matronas pudor, non pueros infirmitas ab officio retardat. Confluunt in Aedes Medicas sexus, aetasq; omnis,omnis huc ordo, ut ad priuatas necessitudincs properant: pro se quisq; primi haurire oculis aspectum noui Cardinalis sestinant,exultant, voci serantur,manus ad caelum tendunt, propicium tibi Deum, prospera, secundaq.omnia comprecantur oro tua, vel salute, vel dignitate vota prorsus, ab omnibus sust piuntur Nec est quod annos, ac natales nostri Cardinalis numeretis,uirtus

illi ante diem contigit, ne dubita Ponti sex, implebit utiq; augustam purpuram , non sub galeri pondere anhelabit, non fulgore cali rabie

nimio,non indecorem eum tanto senatui, non imparem tanto fastigio

recipies. Iam nunc ampla maiestas, iam inlito mai species, cor sebit ratio collegis lati secta gij: nec te unquam , summe Pontisti, um-cij poenitebit Hoc tibi nomine quod unum valeo gratulor , ago

Eratias: quos aliquando pedes istos beatissim os praesens osculabar,i)sdem nunc illi absens laetitiae plenus aduoluor, Deumq. praecor, erudiutuo perfrui beneficio gaudeamus, ut prospera incepta, prosperrima consequantur euentus. Quod autem ad me attinet quando um alia proanimo meo facultas est dabo operam certe,quantu vires suppetent,ut istiusmodi tua bene lacta, sancte pater, in omnem posteritatem,

sempiterna litterarum memoria propagentur; hactenus Politianus.V1des j itur,amplissime Iuli ex tam firmissimo,&prςclaro Politiam test

mori , quot & qnanta nature adminicula in hoc diuino Decimo Leone moribus supra hominem sitiit, ut virtuteS quodam modo omnes in Dueritia, & adolescentia etiam continuisse videatur. Post autem cum in senatu eius autoritas glisceret, adeo emicuit, atq. praeluxit, ut eius ententiae tamquam grauissimae tenerentur, Et tum apud Innocentium ipsum,successive vero Alexandrum Sextum, linium Tertiu,& IuIiurn 2-cundum Pontifices maximos tanta gratia valuit, ut ab ipso Iulio leg tus de latere in Flamminiam designatus , ita pro illorum mulorum salute sua sapientia, di consilio,quo plurimum valet,gesserat, ut sublatis pro viribus eorum,& patriae ei loco vicinae simultatibus,ac in testsenis seditionibus, in patriam ad Medicam domesticam haereditariam amplitudinem redierit,ipsamq; patriam suis meritis placatam, reipu-

26쪽

blicae Florentinae sanε fidelem, & constantem, multo sideliorem , ac

constantiorem reddiderit. Iulio autem Secudo Pontifice maximo vita functo, Romam magna cum talicitate rediens, post legationem huius. modi,quam egregie obi jt, cum fuisset longo tempore Cardinalis, de

nemo tot Amplissimorum Patrum ante eum ad Cardina latus dignitatem promotus,vno excepto eius exigentibus meritis, multisq; vitς ornamentis , Cardinales omnes caelestium natura, nutu , atq. diuina prouidentia suis suffragijs ipsum ad Pontisicalem dignitatem, nulla eius

ambitione, sed sincera omnium pura , & incontaminata electione extulerunt, te summum Pontificem, de quidem merito quia tantis eius virtutibus hoc diuinum praemium repositum erat elegerunt, nec aliter eligi poterat, quia eius incorrupta sanctitas, numquam in quibuscunq; eius suffragijs dum Cardinatatus honore splenderet,corrui Pi potuit. Quo nemo gratior, nemo commodior, cuius electione nulla gens in terris est, nullus populus, nulla ciuitas, quς eius diuino honoretatata non suerit. Tanta eius est bonitas, tanta in omnes iustitia, tanta aequitas in hoc diuino,deo simili, non superbia aliqua valet, si eius consideremus potentiam, quae nunquam tanta fuit in Pontifice aliquo, a Diuo Petro maxime huc usque, auaritia caret, quarum altera humanitati, altera abstinentiae inimica est, quia neque superbia, neq. auaritia laborat, sed summa humanitate, summa liberalitate. Quo ex bello pax orta est, de hostis sine sanguine victus, de hospes effectus est, qui prius hostis erat. Eo concordia etiam inter mortales coaluit; Iura, leis ges, mores, gentium instituta vigent, inoffensa omnia manent, Crimina vindicat, bonis praemia decernit,& adeo in suos Romanos peculiares filios se liberalem praebuit; ut non minus,quam si Romae natus suerit omnibus ςque charus sit. O optimum patrem. O unicum publicae salutis remedium. O Pontificem sanctissimum, quem totus Romanus Populus eruditissimorum eaetus, & omnes gentes laudibus extollunt, ac ut decuit, debito ei prolato honore,splendidissimo letitiae,& iubilationis, eximio, de maximo apparatu, Arcus trium alcis, de illa pompa, laetitia, & hilaritas publica indicarunt. . , Iure igitur cerno ausus pubem; latinam, i iVndiq; olivifera tempora fronde tegi. a Sacra canunt pueri, ct pariter domus alta aeuirini; Vota faeit inanctis dat pia Guraforis.

Vos, o, Romulidae rentisgaudete triumphis,. Romaq; pro tanto Principe vota feras. Romanum etiam Gymnasium hic Decimus sanctissimus Leo viris eratissimis,ut preclara indole adolescentes bonis artibus, atq: dis-C a cis

27쪽

ciplinis, singulari eriaditione erudiantur, decora Dieiittar rum, quibus quam optime . h rLς Graecarum

magnificat stimis hirenim vir ille immortalis memoria, Mediees Cosinu, tua, ne '

runt, exornaruntq; ut ob eximiam operis cie antiam tam in M'

28쪽

staurari iussit, atq; ampliari, cum celeberrima canonicorum comm da & ornata habitatione. Quod morte prquentus imperfectum Petrus filius Cosmi, & deinde Laurentius dicti Petri filius continuarunt, pulcherrimis & elegantissimis qdificijs, aureis laquearibus, S: alijs amplis- sinis ornamentis munierunt, egregijsque vestibus, ac alijs opulentiΩsimis ad cultum diuinum donis maxima magnificentia adornaruul. In quo quidem Augustissimo templo ipsorum magnorum Ioanis, Coiami & Laurentii Colmi statris, Petri, & Ioannis siliorum Cosmi, ali rumq; Medicae familiae ornatissima miri artifici; fulgent monumenta,& illud Cosmi,Cosmus Medices Patriae pater signatum conspicitur. Ad Pomeria Florentinae ciuitatis Diui Marci solemnem ac celeberrimum conuentum egregio atque eximio sumptu, cum ingenti Bibliotheca optimis, pulcherrimisq; libris, ex Graecia, ali)sque mundi partibus in omni scieytiarum genere, &disciplina aduectis abunde reserta, Coiamus extruxit, in quo sanctistimae obseruationis Diui Dominici ordinis praedicatorum sta tres stequenti numero religiosissime diuinis operantur ossicijs. Apud Conuentu in sanctae Crucis, inquo frequens numerus minorum fratrum sacri ordinis Diui Francisci moratur, insignis loci, quem nouitiatu nominant,ubi ea religione initiandi ad illam instruuntur, & prima ipsius religionis percipiunt rudimeta,Colmus auctor fuit. Fesulis quoq, Caenobium S. Bartholomci regularium Canonicorum D. Augustini restituit, & amplissimis decorauit Ornamentis, in quo etiam superbam, & copiosam librariam abunde libris latinis undiq, conquisitis compleuit,& Petrus filius deinde plurimum exornauit. In Camat dii tensi Heremo Cosmus elegantissimam cellam struxit. Suburbanam, villam Careetiam aedificauit,cui viginti adiecit praedia . In agro Mugellano Caphaseolum iuxta Seuem Humum regio sumptu struxit. Instaurauit etiam Trebium in edito Monte supra Caphaseolum positum. Ioanes Cosmi filius superbam villam in monte Fesulano sub monasterio S. Flieronimi magno sumptu aedificarificit.Laurentius Petri filius, Leonis X. Pater Patriae decus, ct Parens libςrtatis defensor acerrimus, de con eruator, ciuitati'. illustrator, & exornator eximius, ac ciuilibus disciplinis selix moderator S. Galliconuentum extra eiuS nominis portam elegantissimum praecipua D. Augustini Heremitarum statrum optima religione preditum, cultu Diuino colleberrimum, deuotione

maxima extrux Villam iuxta Pisas Agna nam magnificentissimam secit In agro quoq; Volaterrano villam Hospitalitiam pulcherrimam In planicie agri Florentini splendidam, fumagnificam villam, cuius nomen Podium Caianum dicitur ad lystar.Caei areae viiij in agro Aricino, fiue Nemorensi , in Latio omnium memoratissimam, sumptuositat

29쪽

magna a fundamentis extrui curauit; Nec non villam Montis paldi excoli, atq; muniri: per quam multas ctiam villas auitas & paternas,operaq; alia publica, & priuata conspicua, & non parua, lacra, Sc prophana noua, & vetustate collapsa , deflagrata, & incendio Florentiae absumpta, proprijs pecunijs mira magnificentia Ioannes Cosini,&Laurenti; Pateri Cosmus, & Laurentius filia: Petrus,& Ioannes Cosmi filii, Laurentius, & Iulianus Petri fili), ac alii huius praeclarae familiae secerunt, ex truxerunt, & impensissime exornarunt , eisq; diuersa dona, & quidem ingentia ad Diuinum cultum, Ecclesiasticarumq: per sonarum victum contulere . Apud sepulcrum Dominicum ut sertur Venetijs, alijsq; in locis pulchra,praeclara, S: magnifica opera construxerui,& sumptuosissime restaurariit. In promptu in illis sunt gentilitia, nobilissima eminentia Medicea insignia, caelo stalpta,& depicta, quae mani seste haec comprobant. Quid plura λ Florentiam excoluere, de de nique exornatam reliquere. Ingens fuit horum nobilitatis amplitudo , . superbae, & quidem maximae diuitiae, maxima sulgentium & rutilantiugemmarum, & quidem grandiorum , margaritarum , praeciosorum vasorum, praeciosarumq; aliarum rerum vis, maximus thesaurus,maximaq; praeciosa & ornata suppellex, maxima opum affluentia, maximae clientelae, maximi honores,maxima donat,sorisq;,auctoritas, gloria

atq; faelicitas . Quis posset tot, & tam pulcra, alta, & decora horum cumulatim recensereΘCiceronis, aut Demosthenis facundia opus foret. Ipsorum fama superstes semper erit,& inestincta eorum nomina posteritati merito summis laudibus consecranda per longissimum viventaeuum. Adde ad huius Mediceae familiae ornamentum, quod post tanti Pontificatus Leonis Decimi optimi, maximiq. Pontificis magnitudine. vltra antiquas, nobiles propinquitatis necessitudines has claristimas nobilillimasq; familias perpetuo assinitatis, & beniuolentiae vinculo si bi coniunxit, Sabaudiae videlicet Caroli Illustrissimi, & excellentissimi Ducis, qui Philibertam ex utroq; parem te sororem, modestia, humanitate , singulari constantia,egregijs moribus, de sapientia praestantistis mam,clarissimarum,optimarumq; taminarum virtutum omnium sple-didissimum exemplum, Iuliano Medici, viro magnifico, & excellenti, ingeni3, humanitatis, modestiae,atq; eximiae probitatis splendori con spicuo dicti Leonis Decimi ex utroq; parente fratri clarissimo matrimonio collocauit. Hanc autem Sabaudiae familiam perantiquam sane, ac nobilem fuisse constat, atq; Illustrem, multisq; rebus domi, militiae que gestis praeclaram.Traxit enim ea illustris familia originem a Saxo nibus. Inter alios insignem habuit pietate virum Ludovicum Saba

diae Comitem, rerum bellicarum peritisimum, qui aduersus pestiferosim

30쪽

impios, & sceleratos Turcos Christi Dei Saluatoris nostri hostes ad

Christianae religionis dignitatem & augumentum magno conatu, viribus, & excelso, ac inuicto animo propria etiam pecunia, iustis triumphis gloriosissime triumphauit. Quamobrem haec tam Delix, & gl riorissima Sabaudiensis familia, non immerito albae Crucis signum lcre& propter complura alia ardua negotia, quibus pietate, & summa religione ali; eius optimae familiae insignes principes pro Christi fide semper incubuere, fuit etiam, & urbis Roma: Sabaudie usis Ludovicus Senator, ut Cynus Pistorien fis eius tunc assessor, Bartholi iuris omnium eius aetate consultissimi magister testis est. Nec mirum si tam excelles Princeps Sabaudiensis Ludovicus urbis Romae Senator fuit, quia non solum Regali sanguine ortos,& clarissimo genere natos, verum,& ipsos Reges Romae Senatoria dignitate functos fuisse non ambigitur. Amo . deus Sabaudiensis Dux primus a Sigismundo Caesare eo Ducali titulo honestatus, qui ex nobili silma & illustrissima uxore, complures habuit filios serma, & moribus peregregios, filias vero excellentissimas, &quam pudicissimas,omnibus virtutibus ornatas, postqua cum Reg Franciae Christianissimo, atq; potentissimo Rege Cypri, aliJq; Illustrissimis Princiqibus, varias affinitatis, & coniunctionis necessitudines honorditissimas iunxit, imperiumque paternum quam maxime auxit , vitae sanctitate Principatus gloria relicta, dum se mortua uxore cum sex viris equestris ordinis in Haeremum ad Ripaliae locum recepisset, & vitam ageret ibidem caelibem, ob eius vitae sanctitatem, & bene vivendi speculum, a Basiliensi Concilio pontifex inuitus electus, & F lix Papa appellatus, nouem annis Pontificatum gerens nonnullis Cardinalibus doctrina ,& auctoritate praestantibus per eum assumptis , ut Scisma,quod Eugenij Quarti Maximi Pontificis tempore iuit, penitus extingueretnr, de seditiones in Ecclesia Dei tollerentur, tantae Hiehumanitatis, humilitatis , bonitatis & pacis amator, quod creato Nicolao V. eius successore viro singularis doctrinae, & probatissimae vitae, sponte se pontificatu abdicauit. Quamobrem Nicolaus non solum ei Cardinatatus dignitate dimisit, verum eriam ipsum Legatum Germaniae secit, cum amplissima potestate, ac si Pontifex fuisset, ut omnino cum dignitate viveret. Quis curiosius repetere audeat numerosam seriem, & continuatam huius generosae & praeclarissimae familiae succes.sionem, multis varijsq; proceribus, & ornamentis illustratam Z illorumq; ingentes virtutes & laudes, ac domi, Brisq; pulcra, & decora bello, armorum virtute, & strenuitate, ac pace laudabilia gesta contemplari, & complecti ; Dictiq; Caroli Illustrissimi, atque excellentisi i Ducis Sabaudiae ingenium, egregias nulli occultas naturae dotes,