Supplementum de scriptoribus vel scriptis ecclesiasticis a Bellarmino omissis, ad annum 1460 vel ad artem typographicam inventam. Collectore F. Casimiro Oudin Presbytero ..

41쪽

huic Martyri tertius vigilias suas Paulus Manutius

editione Romana anni is 63. quam caeteris omnibus multo castigatiorem, & libro quinto Episto

latum integro auctiorem reddidit. Eandem Guillelmus Motellius apud Lutetiam Parisiorum aniano is , . auctiorem prae caeteris & egregie etiam recognitam obtulit. Post tot denique tantosque circa Cypriani scripta labores, Jacobus Pammelius Brugensis in Flandria Canonicus &Archi conus, era ejusdem sancti Patris omnia evulsare aggressus est cum perpetuis & insignibus in ara commentariis, impressa in sol. Antuerpiae annis 168. de is 89. Itemque Parisiis iue 7 . & 1616. Discrepat autem in editione sita Pammelius, quod Epistolas quas Paulus Manutius & alii antecessiares libris quinque confiise positas ediderant, juxta rationem temporum disposuerit, servata quantum humano licuit ingenio in Chronologia. Alia etiam quam multa praemiserit facientia ad Cypri

ni ornamentum , Varias nempe veteresque vitas

cum altera prolixa quam marte proprio multis sudoribus composuit. Post Pammelium, suum etiam Cyprianum cum notis propriis edidit Parisiis in sel. anno 16 3. Nicolaus Rigestius, ab altero tau , tisper diversiam. Qi vis autem a tot temporibus, tanti to que viri sedaverint cincto Cypriano expurgando, nullus tamen sit amicus Martyris sui ita loquar inventus est, ad supprimendos plurimos tractatus iqui cum certo spetient ad alienos auctores , vel certo ad posteriora tempora vel absurdissimi sint. cyprianum ex collectione sua exhonorant. Sunt ejulmodi Exposlato in Dmbolum Apostolorum au-

42쪽

ὐ Cardinalibus Christi veribus ab ejus Nativitate usque ad adventum Spiriiss sancti, quod certo est Amaldi Abbatis Bonae-Vallis in tractii Carn tensi : De duplici mar rio ad Fortunatum,ubi cum de Turcis abatur, absurdum 'est ejusinodi opus immisceri Cyprianicis etiam incertis : De revelatione capitis Beati Joannis Baptistae , ubi agitur de Pipino Francorum Rege: quam h*c bene sirectant ad Cyptimum Z Coeno Cypriano falso ad ripta: opus stultum, &c. Nec ab evulgando Cypriano propter tot Impressiones cessatum est, cui suam etiam operam adjecit Philippus Priorius apud Joannem Dupuis in sel. Parisiis anno i666. via Jacobata, sub signo Coronae aureae. Haec Impressio ad calcem opertim Cypriani habet ad plenitudinem voluminis: Mamilii Minucii Relicis o viam de Molorum venitam A Obii Afri aduersus gentes libros est , Julii Mini mi Fimici librum De errore prophanarum Reinitionum, Instructiones Commoriani adversus Genti. Dus cuni selectis variorum auctorum com- laesitariis, correctionibus & notis, nec aliam video hujus impressionis discrepantiam ab aliis impressionibus. Denique omnia sancti Cypriani opera edita sol. Oxonis in Anglia anno 3682. e Theatro Sheldoniano, correcta ad manuscriptos Codices potit-simum Anglos , qui summa cura allegantur , se-rognita & illustrata per Joannem reli Oxoniensem Episcopum. Hic iri quibusdam discrepat ab aliIs omnibus. i'. C6ntinet sub initium Annales Cyprianicos, sive tredecim annorum quibus Cy prianus inter Christianos conversatus est, Hul

riam chronologicὶ delinratam per Ioannem ces

43쪽

irensem Oxoniensis statrem. 1'. Ad calcem habet Tractatum De Bapti mo non ite do, quem in-ce. ti auctoris appellat pN. ii. & quem jam Nic colaus Rigaltius in sco Cypriano Giderat e manuscripto Codice sincti Remigii Remensis. At con stat exauctoritate Gennadii de manuscipio Vaticano illum spectare ad Ui sinum Monachum Asticanum, quia non ignorasset doctissimus Episcopus Anglicanus, si bene legisset Concilia editionis Lab-

Manae,quae rem hanc definiunt. Continet opera Armidi Abbatis Bonae-Vallis nempe tractitus,Deversis Domini in Cruce, De operibus ChristiGrdianalibus cum vero illius Prologo qui tamen olim integer & sanus legebatur in mitione Erasini Basileensi anni isti.) quod monuisse lassicit. De operi bus sex dierum, De laudibus Beata Maria Virginis,

meditationes varias; omnia collata ad MSS. Codd. Haec autem nupera editio maxime arguitur, quod

addiderit operibus jam multisD Cyprianoperperam adscriptis opera duo , nempe Confisionem somo priani Mardiris arque Pontificis, ct Carisii C priani de P hate Computum, quae praelum Omnino non merebamur. Fuisset enim longὰ aptius abscondisse hujusmodi adulterinas merces, quam Litterario orbi obtulisse, quippe quae magis ad Divi Cypriani contemptum quam adstoriam faciant. mirum, quod qui etiam certas saepissime dispotant, tam probrosas exponant in publicum. Au RELius Socius & contubernalis sancti Pontii, qui fancto Cypriano Carthaginensi Episcopo

Diaconus Altari adfuit, Martyrium scripsti Pontii, quod contigit anno 118. die 8. Martii. Habe mus illud ex variis manu seriptis Codicibus B blio. thecae Colaertinae, tom. 11 . Miscera-

44쪽

'na s c Ri pro Ri Eus E c CLES. 2 rneorum Domini Stephani Balvetii, ex praelo Fran cisci Muguet Parisiis anno Io 79. GREGOR ius Neocaesarientis in Ponto Epis. mpus , qui ob signa & miracula quae cum magna Ecclesiae gloria ostendit, Thaumaturgus &Ponticus est appellatus, clim & Theodorus dic retur ; quemadmodum habet Hieronymus in Q talogo& in Epistola 8 . ad Magnum. Discipulus fuit Origenis, doctrina celebris, inde postea a Phaedimo Amasenorum Episcopo factus Ne caesareae in Ponto Episcopus circa annum 233. vela o. Obiit anno es c ter aerae Christianae 161. die

II. Novembris.

Porro Gregorii Thaumaturgi Episcopi Neocaesarierss opera varia, graecὰ & latine summa cura undique comparata, inter'ete & scholiaste Doctore Gerardo Vossio colliguntur Romae anno Is' . una cum variis Sanctorum Patrum opus. culis , quae antea nunquam prodierant e praelis, ea dem interprete & scholiaste Gelardo Vosso. Haec autem impressa in . Moguntiae anno I6o . && in l. Parisiis anno 161α. junctis sanctorum

Macarii AEgyptii, & Basilii Seleuciae Episcopi operibus, cum Zonarae expositione in aliquot Canoniacas Graecorum Epistolas. De is operibus plene Possevinus insuo utaratu sacra, Bellarminus MLabbeus De Scriptoribus Ecclesia ncis, qui multis contendunt ut magnam saltem earum partem,

si non omnia, legitimam & putent & probent. Attamen ut ego ingenue sensum meum apellam, dicam valde mihi suspecta esse ea omnia quae sub ejus nomine vulgata sunt, ob auctoritatem sancti

Gregorii Nysseni Episcopi, qui teste Leontio Byzantino in libro de Sessis cap. s. ait in vita Divi

45쪽

xi suppLEMEN Tu M Gregorii Thaumaturgi quam conscripsit, eun nihil de scriptis reliquisse posteritati: quis enia hoc melius noscere poterat, quam sanctus Gregoclus Nyssenus, qui vitani ejus scribebat ZM ETH o Drusi primum Olympi Lyciae vel , ut alii volunt, Tyri Phoeniciae Episcopus, cognomento Eubulius, vir disertissimus, de quo Bellarminus & 1 ab iis abunde de Scriptoribus Ecclesiasticis. Passus est Martyrium non in persecutione Decii, seu Valeriani, ut quidam cum Suida scripserunt : sed sub Diocletiano & Maximiano,

in Chalcide civitate Graeciae, ad extremum novi fimae persecutionis die 18.septembris annis o 1. vel 3o3. Opera sancti Methodii evulgavit anno I , .

Graece de L tine Franciscus Com fis in sel. apud Simeonem Piget, via Jacobaea sub signo Prudeli riae , cum operibus Amphilochii & Andrea Cretensis , de quibus insta. Inter haec habet seimo'nem in sestum Occusus seu Purificationis B. I fariae Virginis sub nomine dicti Methodii, quem pro. viribus asserit sancto Methodio seniori, seu Olym pi in Lycia Episcopo & Martyri ,, cum aliis communiter post Baronium, &c. Sed quὶm merito Methodio juniori Constistinopolitano Patriarchaerissertus teneat ,his ducor argumentis. I'. Enim hocvus pronunciatum in Concilio aliquo seu Coti in Ecclesiastico, ubi plures aderant Episcopi, quos

per reverentiam honorabiles Patres ac Fratres appeLLat. Ita sub initium, siquidem divinorum ori extorum Concilium palam aperitur, gloriosique hujus

disi θmbola, gestaque fasta a foris Praedicatoribus

Ecclesiastico Coetui releguntur. Diem sub finem Tm- Τηam Spiritu praestantes,se una cum positis istis honorabilibus Patribus ae Fratribus festum diem ct co .

46쪽

n E .sc RIPTO RIllus Eec 2 Is. ventum agentes , latis vocibus saluta rimus. Ad haec nullo modo cadunt in tempora persecutionum,

sub quibus Methodius senior occubuit et optimὸ vero cum Methodio Constantin molitano noni secuti sub quo praestantissimus Clerus, &inquan urbem perpetuus ob negotia sua Episcoporum Archiepiscoporumque adventus , ante quorum conspellium hanc habere potuit orationem. Nullus ver 5 Conventus seu Concilium legitur, sub quo senior sanctus Methodius Orationem istam ex suggestu tam publico habero potuerit. 2'. Author Orationis huius, sub finem alludit sequenti'. bus verbis ad Symmγlum Nycaenum vςl Constan. tinopolitanum, dum de Christo: Tu lumen es verum ex vero lumine, Deus verus ex Deo vero. At Methodius senior excesserat ante utrumque Concilium , pec alludere eorumdem verbis potuit, sed recte junior. 3'. Haec oratio impetit manifestὸ Nestorium,ejusque caepὸ saepius haeresim profligat; unde non potest esse Mςthodii senioris, qui iso. annis mortuus est ante damnatam in Concilio Ephesino Nestorii haeresim. Audiamus auctorem l quentem, non per transennam , sed cum affectatione etiam aliqua , dum de Maria quam Matre Dei appellat: Patriis te canticis, filia David, δι- terque Domini Dei D id durabo. Tum postea appellatur, Dei Mater , Mater Masematoris, porta per quam Deus in ca e oritur. Tum postea, Euge, euge Dei Mater ancissaque; euge cui ille omnium creditor, debitor sit. Et postea, Nam ct sola eorum qua Dei sunt, partem cum Deo habere meruisti, quae sola Deum ex Deo Patre unjene ac sempite

genitum carne genueris. Ita veracite entiunt, qui

Hormam fidem amplectuntur. Quid, quaese, clarius

B iiij

47쪽

x sup P EMEN Tu Mdici unquam potuit, ut se profiteretur scribere post Concilium Ephesinum 3 ' Tanta amnitas stili inter hanc orationem & alias junioris Methodii, ut patet ex ejus encomtis in sanctam Agatham ct Areopagitam Dionysium , ut ovum ovo similius non sit. Sanὰ quod huic authori Graeco singularissimum est , ut in dicta oratione allocutus audiatores , hos appellet Patres ct Fratres r invenitur

expressum minis simili in oratione dicta ad laudem sinctae Agathae, quae absque dubio est Methodii

Patriarchae Constantiliopolitani seu junioris, unde ejusdem Scriptoris utrumque opus esse judicandum est. Ita sub finem orationis in occursum . tanquam spiritu praesentes ac una cum positu istic honorabilibus Patribus ae Fratribus festum diem cecomentum agentes. Et sub initium orationis in sanctam Agatham : Patres Fratre ue quotquot simul

his adesi Lis , ac prope adflatis. 3'. Denique sic t

quitur author primae orationis: te non est na-- Deus alius ex Deo Patre, nec post te futurm

est alius Filii Patri consubstantialis, ct ejusd mcum ipso gloria et quae verba arguunt author Concilio Nycaeno posteriorem : & consequenter ab oratione hac senio em Methodium excludunt , cujus temporibus haec vox nondum inventa vel usitata fuit.

Objicitur Auctorem sub orationis suae initium. appellate symposium virginum a se compositum, quod cum seniori Methodio conveniat, consequens in furum esse orationem istam. Respondeo hoc forsitan additum a Scribis, ut huic orationi satis

ornatae in orem conciliarent authoritatem ; vel

hoc etiam ab ipse juniore suam transcribente ora-xionem fieti potuita, ut gravius ei pondus Anib

48쪽

Se Ripeto Rr Bus Ee eLES. asquitatis ac majestatis accederet. Arridet primum magis, nam illi prima periodus admodum insueta est apud Concionatores, ut sub initium orationis opera sua allegaverint. Praeterea non cohaeret ista periodus prima cum caeteris, nam de virginitate

ibi magis agit ac de virgine, quam de Christo D mino. Et Simeone Juta, de aliis ad hunc occursum speehintibus Denique quid sibi vult hic Scriptor in ptima periodo, dum Et breviter quant,nlicuit. δε de castisate in Imposiacis abunde expliacuerit ' Haec enim sibi pugnant abunde ct breviter,

arguuntque interpolatorem dc assutorem. Lucius Coevius, LACTANT Ius FIRMIANus

natione Afer, Arnobii Siccensi, in Numidia Rhotoris auditor , Cic ro Christianus a pluribus in rito nuncupatus, quas quidam Fluvius Tullianae eloquentiae, lacteus ac mellitissimus Orator, ut verbis D. Hieronymi utar, cum digressus ex Afriaca &Nicomediae in Bithynia litteras Oratorias doceret , accitus circa annum Christi sol. Di cti,no & Maximiano Imperatoribus, vidit Templum Dei everti. ut testis est libro f. de iustitia Dei cap. 1. Postea Crispum Constantini Magni ex Minervina filium latinis Litteris erudiva,vir omnium suo tempore eruditissimus, sed aded in hac vita pauper , ut plersimque etiam necessariis indigeret, inquit S. Hieronymus in Chronico ad annum olympiadis cclxxiv. id est Christi si . Idem Hieronymus in Epistola is . ad Paulinum & 83. ad Magnum ; item de eo in Apologia ad Pammachium& Oceanum, in expositione Epistolae ad Galatas

lib. 2. Cip. . Et Catalogi cap. o. atque inde H

norius Augustodunensis post Damisum Papam Epistola quae est ii anter Hieronymianas,& Ge-

49쪽

usium papam in Decreto de libris Apocryphis: ut

Coeteios Cirtam, Trithemium lib. de Icript tibiis Ecclesiasticis, Ludov cum Vives in cap. 23.

libri 18. de Civis ate Dei. Haec Labbeus, qui nihil speciale habet de scriptis Laistantii.

Fuerunt tamen plures qui curas suas obtulerunt libris Lactantii evulgandis corrigendisque. Ant nius Raudensis Italus ordinis Minorum,circa an-Dum I o. opera Lactantii emendavit ad MSS.Codd. collatione facta diligenti, & praefixa locorum notatione, qui m nus quadrare veritati videbantur. Impressa postmodum piodiere Venetiis anno I 97. apud Bevilaquam, & Lusduni apud Gryphium. & Basileae apud Cratana um anno I 13a.&Coloniae anno ISAE . apud Petrum Q n- tellum. Alter etiam Xystus Betuleius opera omnia Lactantii Commentariis suis auxit, impressa Partia sis anno is 63. . Tertius autem Micliaet Thomasius Hispanus Antonii Augustini in Episcopatu Ilerdensi successor, cujus elegantes nintae cum Lactantii operibus prodierunt, expressae typis Antuerpiae annis 1379.& I18 .apud Plantinum, & post biennium,hoc est anno 1189. Parisiis quoque insertae operibus Lachantii in iecunda ediatione elegantissima & accuratissima BibliothecaeSs. Patrum, apud Michaelem Sonnium. Qiortus denique Josephus Isaeus Caesenas olim D. Petti de Urbe Canonicus , qui omnia Lactantii opera ad MSs. Codd. emendata, in solio edidit Romae anno isso. Cum brevibus ab calcem Commentariis ex Typographia Mascardi. Hujus autem operibus jam saepius evulgatis sed ultimo

' Lugduni Batavorum in I. anno I 66O. cum Commentariis variorum auctorum, adde insignem lia

50쪽

o a Sc Riv TORI Bus ECCLEs. 23hrum De morte perse torum, quem cum eruditis simis notis primus edidit ex Ms- Bibliothecae Col. bertinae Stephanus BaliaZius tom. 2. Mi cellaneo rum suorum pag. I. & seqq. Parisiis apud Francis sum Muguet anno I 679. in s. annotationibus ad calcem tomi appositis. . COM Moni ΑNus, dum inter seculares Litteras etiam nostras legit, occasionem accepit fidei. Factus itaque Christianus, Sc volens aliquod studiorum suorum munus osserre Christo sive salutis au stori, conscripsit mediocri sermone, quasi versa Librum adversus Paganos. Et quia parum nostrarum attigerat lixterarum, magis illorum destruere potuit dogmata, quam nostra firmare: unde & de divinis repromissionibus adversus illos, vili satis

& craso ut ita dixerim , sensu disseruit, illis stu

porem, nobis desperationem incutiens. Tertullianum de Lactantium de Papiam auctores secutus, moralem sane doctrinam & maxime voluntariae paupertatis amorem optime prosecutus studentibus inculcavit. Haec Gennadius cap. I s. de Scriptor bin Ecclesiasticis. Commodianus floruit lata annum 32o. temporibus Constantini Magni Imperatoris & Silvestri Romani Pontificis. Huius Intenctiones de quibus supra, primus evulgavit Nicolaus Rigauit Patisnus anno impressi ad calcem operum Cymiani, post opera Minutii Felicis Julii Materni Firmii & Arnobii Afri contra gentes, impressi correctissime cum commentariis & observationibus variis tein ionum discrepanxium

Turono Rus Heracleae Thraciarum Episcopus. elegantis apertique sermonis , & magis historiae intelligentiae edidit sub Constantino principe Com-