Thesaurus rerum, et verborum Virgilii. In Academia Turnonia Societatis Iesu collectus

181쪽

YIRGILI 1

Vocibus his assata Io vem .da nate petenti &c. 'Hic 'ero victus genitor.se tollit ad auras. 1. Aen.ό 3 3Αstaturqu e Deos,& sanctum sydus adorat.' -Atque imis Acheronta assatur Avernis . e. ViM . Praefatus Diuos,solio Rex infit μb alto. H. Ae.3OIM . Alloquitur Venus,oqui res hominiique Detiq;. I.Aen. 8mAt Venus interea Neptunum exercita curis S. AG77'Alloquitur,talesque essundit pectore questus.&c--. Dijs sedem exiguam patriis, littusque rogamus, 'Ergo eadem supplex venio,&sanctu mihi numen S. Ae. 1 Arma rogo Genitrix Nato .m .' At vos o Superi & Diuum tu maxime Rector Iuppiter, Arcadij quaeso miserescite Regis. 8His Vatem aggredior dictis,ac talia quaeso 'L Vnum oro, quando hic Inferni

Praefari.

'Intemerata sides, oro nusserere laborum. 'Multa Iouem manibus supplex orasse supinis. - Talibus orantem dictis,araique tenentem. m - orandaque Diuae Numina conclamant 'Quod supere it oro liceat dare tuta per undas Vela tibi infrinus Ioui. JM. Tu modo posce Deos veniam, crisque litatis. 4. Aen. O 'Poscamus ventos,atque haec mea sacra quotannis. F. - .s 9' Ad te confugio, & supplex tua numina posco. I. Aen. 66s- Non indebita posco Regna meis fatis- 6.Aen. 6968Sed votis,precibusque iubent exposcere pacem. DAeu. 26o 'Instaurate, pio si poenas ore reposco. 6. Aen. 3o8 . Hoc erat, hoc votis inquit quod saepe petiui: I2.Am. 2P'Accipio, agnoscoque Deos. Numni M. J IO. Aeu.4M- - Quam sic Pallas petit ante precatus, . . Da nunc Tybri pater.

8Quin ut te supplex peterem , & tua limina adirε 6. Aen. Due unc petimus fessi. Apollinem.J DAen. 275. on aduersata peteti Annuit tmenus Iunoni J Aen.I27 bes quod tota mente recisti .fIuno Meueri. J 3.Aen.34 b est pacis ait tum nutriana sancta precamur. q. ICO. 08 V, ita precati Numina. .Pςix0ς ne' ni sperare precando. 6.A N. 76Mς laeti libant, Diubsque precantur. X. Aen. AZILxposcere Repo scere

182쪽

Manu . Oculos vocem.

m Rursus ad oraclum Ortygiae, Phoebitque remeso

Hortatur pater ire mari, eniamque precari. s. D. 129 ' Attonitis haesere animis, Superosque precati. superos.

H AEn 8 'Coniicit & superos Aruns sic voce precatur. 6. Ae.18s 'Aspectans sylvam immensam,& sic ore precatur. Ore. s. ge. 614. Constitit nate Iouem supplex per vota precatus. Pς IO. - . 6o 'Per patris hospitium,& mesas, quas aduena adisti P rhoi Te precor, Alcide coeptis ingentibus adlis.

6. Ae.H6 ' f Aeneas Dbilia i Natique Satrisque

Alma,precor miserere,potes namque omnia. Ii.Aem 'Fauue precor miserereinquit, tuq; optima Terra.

io. A . 8 ue 'Canitiem immundo deformM puluere,& ambas Atollunt. Ad coelum tendit palmas,& corpore inhapret. .in. Sue 'Tum pius AEneas humeris discinderevestem Auxilioque vocare Deos,& tendere palmari 3.ae.1 'Corripio e stratis corpus,tendoque supinas

Ad coelum cum voce manus,& munera libo. Σ.-.έος 'Ad coelum tendens ardentia lumina frustra, Lumina, nam teneras arcebant vincula palmas. io. s. . 111 -Tum breuiter supera aspectans convexa precatur, Alma parens. - Aeneae Qbelem. J

. Ae. o sui piciens altam ad Lunam, sic voce precatur. 1 . Me. is 6 'Suspiciens casum,tenditque ad sydera dextram. cer 'At pater Anclaises oculos ad sydera laetus Extulit , & coelo palmas cum voce tetendit. MAgnouit Iuvenis, luplicis que ad sydera palmas Sustulit,ac tali fugientem est voce secutus. M.Aen. 66 'Et duplices cum voce manus ad sidera tendit. i . Ee.,I 'Iugemit,& duplices tendens ad sydeta palmas, Talia voce refert,o id rque quaterque beati Jcc. i.Ae.iuei η Ille dolis instructus ad arte Pelasga, sustulit exutas vinclis ad sydera palmas, Vos 1 Age. 6'ρ Hic vero Victus genitor se tollit ad auras, Ailaturque Deos,& sanistum sidus adorat . Ia ia nulla mora est, sequor & qua duei δdirum . Dij patri j seruate domum, seruate nepo R 8. G. 68 M'. Surgit,& Etlicrei spectans orientia '- Lumina,rite cauis undam de sium in t 'almis Sustulit,ac taleis elludit ad aethero occ4

183쪽

Destinare. seruare VovERE. Dieare.

v I RGILII

mphae Laurentes,&c clueast ΦIlli ad surgentem conuersi lumina Solem, Me. Esto nune sol testis,&c DLatinus, cr Aeneas. lDeuouere fi . Ibo animis contra,vel magnum. praestet Achille Ille licet: vobis animam hanc, ceroque Latino Devoveo Turnus. Ille quidem ad Superos quorum se do uouet aris, Succedet fama vivusque per ora feretur. M. Composito rumpit vo ccm, & me destinat arae.' Et quos aut pecori malint submittere habendo Aut aris seruare sacris. Uitulas mactandos l 'PDextra mihi Deus,& telum quod missile libro, Nune adsint, voveo praedonis corpore raptis Indutum spoliis. Aeneas de Meyentio. JMAlma tibi hane nemorum cultrix Latonia virgo Ipse Pater famulam voveo. M'. Conubio iungam stabili, propriamque dicabo. urbe velit posita templis sibi ferre dicatis. PQR st,..Magnanime AEnea, non si mihi Iuppiter Author spongea ,hoc sperem Italiam contingere coelo.

-Nam quid egoZaut quae ia spodet Fortuna salute3

-ς - ς' - Aecipies secura,vocabitur hic quoque voti . Facere. 'Vt Baccho, Cererique, tibi sic vota quotannis Agricolae iacient damnabis tu quoque votis.

184쪽

Duplicare

8. cen. si ς 'Vota meta duplicant matres, V. Aen. 6 Consiliit ante Iouem supplex per vota precatus.1. cm.1;3 ε'. Fadissetque preces,Diuosque in V Ora Vocasset. vis , oue AEdn. 23 Haec ubi drista,dedit Diuosque in vota Vocauit. In να--i z. o. 78. Dixit, opemque Dei non cassa in vota vocavit.

s.Aeu. Π 'Tela tenens,fratrem Eurytium in vota vocavit. Aen. 63 8 PHeu vatum ignarae mentesὶ quid vota furentem Quid delubra iuuanti U.Aen. 797 'Audijt,& voti Phaebus succedere partem Mente dedit partem volucres dispersit in auras ab Geor. ns 'Namque dabunt veniam votis,veniaque remittet P x xcis. M Sed votis, precibusque iubet exposcere pacem. ι 'Iunonis magnae primum prece numen adorae Iunoni cane vota libens, dominamque potentem supplicibus supera donis

en. si I '.' Accipite haec, meritumque malis auertite numE, Et nostras audite preces.- Audire. 8. Aen. 72 At vos,o.Superi, Sc Diuum tu maxime Rector. LeΕt patrias audite preces.- s. de ues 8-Fuditque preces Rex pectore ab imo. rundere. 8. Aen. 6o .Iunoni fer rite preces Ferre. Io. g.626 Sub precibus venia vlla latet 4.Geor. 47o 'Nesciaque humanis precibus mansuescere corda. i. ce. I98 Continuitque gradu, mox sese ad littora praeceps Cum nectit,precibusque tulit.- s. et n. 782 RCogunt ine Neptune preces descendere in omnes M.Aen. SI ' . - Et nulli exaudita Deoru Wota,precesque meae

Dum medicas adhibere manus ad vulnera pastor '-- 'Abnegat,& meliora Deos sedet omnia p9scens Φ -Te Turne nefas, te tri ite manebit Supplicium,votisque Deos venerabcre seris. 'Quod nisi & assiduis terram insectabere rastris Et tonitu terrebis aues,& ruris opaci Falce premes umbras, votisque vocaveris imbrem, Heu magnum alterius,frustra spectabis aceruum, Concussaque famem in siluis solabere quercu.'Hic HMuba & Natae nequicquam altaria circulam ' Codensae,& Diuum amplexet simulachra tenebat. Nos 7.Ae. I 'ς

185쪽

Deorum. Musarum.

MNos delubra Deum miseri, quibus vltimus esset 2. Aen. 2 gIlle dies, sta velamus fronde per urbem. 'Heu vatum ignarae mentes 3 quid vota furentem 4.Am. 6 Quid delubra Iuuant 3 V pag. 2 .& 93. Dii deseruul. M . Et vos agrestum presentia numina Fauni. I .Geor.i Ferte simul, Faunique pedem, Dryadesque puellae

Munera vestra cano.

'Pan etiam custos, tua si tibi Menala curae, et .mor. II Adsis o Tegae e fauens. 'Nunc venerada Pales, magno nunc Ore sonadum. 3. Aen. 2'c Vos o clarissima mundi LGeon sLumina, labentem coelo quae ducitis annum

Ferte pedem,&c. 'Te quoq; magna Pales,& te memorade canemus I. or. IPastor ab Amphryso, vos sylvae, amne'; Lycaei.

'Huc Pater,o Len e veni,nudataque musto 2.Geor. 7Tinge nouo mecum, direptis crura cothurnis. v Tu vatem, tu Diua mone dicam horrida bella. r. n. Dicam acies,actosque animis in funera Reges. 'Musa mihi causas memora, quo numine laeso, ILQuidue dolens regina Deum, tot voluere casus Insignem pietate virum tot adire labores Impulerit Z - Me vero primum dulcis ante omnia Musae, a. r. 7 Quarum sacra fero,ingenti perculsus amore Accipiant,caelique vias, & sydera monstrent, Defcctus olis varios,lunaeque labores: Vnde tremor terris,qua vi maria alta tumescari. 'Quis Deus hanc, Musae,quis nobis extudit artem Geor. II Vnde noua ingressus hominum experieti a cet pitὶ 'Sicelides Musae,paulo maiora canamus. q. Ecl. 18 Ab Ioue principium Musae, Iouis omnia plena. s. Ecl. c. 'Extremum hune Arethusa mihi co cede laborem. IC. Ecl.I' Dicite Pierides, non omnia possumus omnes. 8. Gl. 63 Nunc age qui Reges Erato , quae tempora rerum, T. ce'. 7Quis Latio antiquo fuerit status aduena classiem Cum primum Ausoniis exercitus appulit oris Expediam,& primae reuocabo exordia pugnae.

8 in is Deus, o Musae,iam saeua incendia Teucris ' Aeo 7 7 .

Au et

186쪽

Auertitὶ tantos ratibus quis depulit ignes3'Vos, o Calliope,precor aspirate canenti, Quas ibi tum ferro strages,quae funera Turnus Ediderit, quem quisque virum demiserit Orco,

Et mecum ingentes oras euolui te belli: Et meministis enim Diuae, & memorare potestis. 'Pandite nunc Helicona Deae, cantusque movete, Quae manus interea Tuscis comitetur ab oris. 'Pandite nunc Helicona Deae , cantusque movete Qui bello exciti Reges, quae quenque secutae. M. Da facile cursum,atq; audacibus annue cceptis, Ignarosque viae mecum miseratus agrestes. Ingredere,& votis iam nunc assuesce vocari 'T hique ades, incceptumque una decurre laborem, O decus,o famae merito pars maxima nostrae, MCecenas,pelagoque volans da vela patenti. - Tua Moecenas haud mollia iussa Te sine nil altum mens inchoat,en age segnes Rumpe moras, vocat ingenti clamore Cithqron. R -Hanc etiam Moecenas aspice partem.

12.Aen. I97 ' v - Mars,sydera iuro, Latonaeque penus duplex, Ianumque bifrontem, Vimque Deum infernam,& duri secraria Ditis. 6.Aen. 321 ε Cocyti stagna alta vides, Stysiamque paludem Dij, cuius iurare timent,& fallere numen. 4 men. 423 ANon ego cum Danais Troianam excindere gente Aulide iuraui, classinue ad pergama misi.

Siue fide,seu quis bello est cxpertus , & armis.'. Aen.3oo 'Per caput hoc iuro, per quod Pater ante solebat Quae tibi polliceor reduci, rebusque secundis. 6. Aen. 'Funeris heu tibi causa fui Z per sedera iuro, Per superos,& si qua fides tellure sub ima est. Ια. ADt. 8is 8 Adiuro stygij caput implacabile fontis.' A v. Α28 M'. Nec potuit: e tum hoc,& conscia sedera testor η. Aen. SI' 'Tetastur moritura Deos, dc conscia fati, &c. Testor

187쪽

, Testor chara Deos,3 te germana, tuumque . - r Dulce caput, magi s inuitam accingier artes. ωNunc etiam in te res Diuum Ioue mistus ab ipso . s.316

Testor utrumq: caput, celeres mandata per auras Detulit f. 6 e Dulones vos aeternibu ,S non violabile vestrum ti inu. xi Testor numen ait. monJ Multa Iolem,& laesi testatus sederis aras. O .- 's- rango ras,mediosque ignes, & numina testor. N Aen. ΣΟΙ 'Testo in occasu vestro, nec tela,nec ullas 2 Aem. r. vita. isse Vices Danaum. Per si dera testor, 3. --. yyΡ- superos, atque hoc coeli spirabile Numen.

3sto nunc,Sol testis,& haec mihi terra precanti. Iz. Aen.I76 Periphra- - Equidem de te nil tale verebar 9. Men. Loriis Nee fas non ita me referat tibi magnus ovantem

I 'dia Iuppiter,aut quicunque oculis haec aspicit aequis.

Oret,. E 'Turno tempus erit magno cdm optauerit emptu Io.- - SO3 Pallanta intactum.

'Sed mihi vel tellus optem prius ima dehiscat 4.Aen. 2 Ante pudor quam te violem, aut tua iura resolua. 'Quod votis optastis adest perfringere dextra, Io . ev. 27 In manibus Mars ipse viri. 'Spumantetmque dari pecora inter inertia votis q.Aera. IJ9 Optat aprum,aut fulvii descendere monte leonε. - Melioribus opto Auspiciis 3. Ae. - Hunc illum poscere fata. 7.Ae. 27: Et reor:& si quid veri mens augurat,opto. Periphr ' --. Sic pater ille Deum faciat, sic altus Apollo, δ. - Psς Incipias consserre manum ' Nunc arma volunt,fardusque precantur

Infectum,& Turni sortem miserantqx iniquam. 'O mihi praeteritos referat si Iuppiter annos,&c. 8. 1eΠ-Is v N PRz RAspice, corripuit tremulis altaria flammis 8-E L 10Sς- Sponte sua dum ferre moror, cinis ipse: bonum sit.' - Ipsique suos iam morte sub aegra i Non Sit Dij melior piis,erroremque hostibus illumi Dis eisios nudis laniabant dentibus artus.

188쪽

Praentia digna ferant qui te laeta tulerunt secula,qui tanti talem gemet' parentes. Dij talem ainrtite pestem. - Protinus armati incedunt, quos iannis enutem Primo tu manus ad porta Iuvenum ue, senuinq; Prosequitur votis,nec non & yulcite Iulus. Qui te Pollio amat, Veniat quo te quo ue gaudete Mella fluant illi,serat & rubus asper an in L-Nunc & oues vltro fugiat lupus,aurea d. χMala serant quercus,Narcisso floreat aliau. Pinguia corticibus sudent electra myricae: Certent & cygnis ululae, sit Tityrus Orpheu. .Aen. 2s9 mTandem l .aetus ait: Dij nostra incoepta secundut, Auguriumque suum. 6. Aen. s 6 MI decus,i,nostrum, melioribus utere fatis. IMPRAn. I 2.Aen. i - Ad mortem si te fors dicta refuteti cAM. Prodiderim. - Latinio Turno J3 Aen. 'Dij prohibete minas, Dij talem auertite casum. . Aen. I 88 Et potius reor,& potius Dij numine firment. 9. Eci. 3o 8Sic tua Cyrneas fugiant examina taxos: Sic cythiso pastae distentent ubera vaccaer .Aeu. 628 Φ Littora lutoribus contraria fluctibus undas Imprecori arma armis pugnent ipsique Nepotes. 2, seu I9O M Tum magnu exitiu quod Dij prius omen in ipsi a Couertant Priami imperio , Phrygibusq; futursi. Σ.Aen. ΦAt tibi pro scelere, exclamat, pro talibus ausis,Dij, si qua est coelo pictas, quae talia curet, Per soluant grates dignas, & praemia reddant. - .srox MEt Dirae ultrices,& Dij morientis Elisae Aecipite haec , meritumque malis auertite nume. 6. Pu. α' - Dei; hobus J Di3 talia Graiis instaurare,pio spaenas ore reposco. v. Aen. 43I 'Quid memore infandas e des quid facta Tyrani Effera 3Dij capiti ipsius, generique reseruent. q. Aem εο, Exoriare aliquis nostris ex ossibus vltor, i i face Dardanios,ferroque sequare colonos. 2 Ects MNunc victi tristes,quoniam Sors omnia versat,

Hos illi quod nee bene vertat mittimus bados.

189쪽

Exeerari. PRECAR si hi male Dido.

Qui Bavium non odit,am et tua carmina Maevi, 3. Miso Atque idem iungat culpes,& mulgeat hircos. 'Quin age,& ipsa manu selices erue sylvas: q. Geor. 29Fer stabulis inimicu ignem,atq; intersice messes; ure sata,& validam in vites molire bipennem, Tanta meae si te coeperunditaedia laudis. 'Talis mor Daphnin,qualis cpm sessa iuuencum 8 Sel. 8s

Per nemora, atque altos quaerendo buccula lucos Perdita,ne c serae meminit decedere nocti, Talis amor teneat: nec sit milii cura mederi. 'Linostras audite preces: Si tangere portus Α.Aen. cIs Infandum caput,ac terris adnare necesse est,

At bello audacis populi vexatus,& armis Finibus extorris, complexu auulius Itili, Auxilium imploret, videatque indigna suorum Funera: nec cum se stib leges pacis iniquae

Tradiderit, regno aut optata luce fruatur, sed cadat ante diem, mediaque inhumatus arena: Hqc precor, hac voce extrema cu saguine fundo.

'Spero equide mediis i si quid pia numina possuti Aen.381

Supplicia hausuru scopulis,& nomine Dido,&c.

'ra Et terram altricem saeui execramur Vlyssis. 3. Aen.a 3κ -Puersque parentibus orbi, M. Am. MIDixum execrantur bellum

M'. Sed milii vel tellus optem prius ima de luscat, η.Aen.2 Vel Pater olpotes adigat me fulmine ad umbras. Heu q nuc tellus, inquit, quae me quora possunt a Aen. 6'Accipere Zaut quid ia mihi misero deniq; restat 3 Cui neque apud Danaos usqua locus i insuper ipsi Dardanidae infensi poenas cum sanguine poscunt.' Immortalis ego ξ haud quicqua misi dulce meoru 12. Aen. 8ῖα Te sine fiater erit. O quae satis ima dc hiscat Terra mihi λ Manesque Deam demittat ad imos 3 'Figite me, si qua est pietas, in me omnia tela ' Aen. Α'

Comicite, o Rutuli, me primam absui te ferro Aut tu magne Pater Diuum miserere,iuoque Inuisum hoc detrude caput sub Tartara telo, uando aliter nequeo crudelem abrum pCre Vita. Tum pius AEneas humeris abscindere vestem,&c I. AemIuppitet omnipotens, da fiammam euadere classi Nunc

190쪽

Aeneas.

Mater Daphnis. Amata.

une Pater,& tenues Teucrum res eripe leto:

Vel tu quod superest infesto mimine morti

Si mereor,demitte,tuaque hic obrue dextra' Dis p nRA 4s 'vQueno incutaui amens, hominumq;,Dcoruq, RE. . Ec.. M. M Cum complexa sui corpus miserabile nati, ρtque Deos,atque astra vocat crudelia, Mater. 6ox 'Purpureos moritura manu discindit amictus, Et nodum informis leti trabe nectit ab alta. Filia prima manu flavos Lavinia crines, Et roseas Laniata genas Demittunt mentes, it scissa veste Latinus Coniugis attonitus fatis, urbisque ruina, Canitiem immundo perfusam puluere turpans. 'Dixit,& os impressa toro: Moriemur inultae Sed moriamur ait: si sic iuuat irς sub umbras, Hauriat hunc Ocntis ignem crudelis ab alto Dardanus, &nostrae secu serat omina mortis,&c. . Audiit exanimis, trepidoque exterrita cursu Vnguibus ora soror facias,& pectora pugnis, &c. Ide ambas ferro dolor,atq; eade hora tulisset,&c. ii. Aen. 6 - 'Ducitur In elixaruo confectus Acetes, Acetes Pectora nunc Dzdans, pugnis, nunc unguibus ora Sternitur & toto proiectus corpore tecirae. 3. Aen. εο mTollite me Teucri: quascuq, abducite terras,dcc. Acheme

Pro quo,si sceleris tanta est iniuria nostri, nidς Spargite me in fluctus , vastoq; immergite poto 2. Am.1 ex 'Quidue morori Si uno ordine habetis Achivos, Idque audire sat est: iamdudum sumite poenas. Dido

sinon

s m. σῶ φ . In Iix, quae tanta animum dementia cepiti cintlin Non vires alias, conuersaque numina sentist DL a

Cede Deo,dix lique,& praelia voce diremit. 2. Aen. 428 'Diis aliter visum 3 8 Non hare sine numine Diuum Eueniunt. i. Aen. UA 'Ergo agite,& Diuum ducunt qua iussa sequamur. 9.Aen. sibi 'Ergo avidum pugnae dictis & numine Phoebi Ascanium prohibent I MCedamus Phoebo,& moniti meliora sequamur. Ia. Aen. I ' 'Disce tuum, ne me incuses Iuturna, dolorem: Qua visa est Fortuna pati, Parcaeque sinebant Cede