Thesaurus rerum, et verborum Virgilii. In Academia Turnonia Societatis Iesu collectus

201쪽

Sacrata.

1pse tibi ad tua templa feram solennia dona. q. Aen sis - Simul AEneam in regia ducit , s Tecta, simul Diuum templis indicit honorem. ε fV--,J Paphum sublimis abit, sedesque revisit r. iactu. 42s

Laeta suas,ubi templum illi, centumque Sabaeo Thure calent arae, sertisque recentibus halant. εNamque sub ingenti lustrat dum singula templo, r. - . Reginam operiens,dum quae fortuna sit urbi, Artificumque manus inter se , operumque labore Miratur, videt Iliacas e3 ordine pugnas,&c. 8 Excubias Diuum aeternas pecudumque cruore Pingue solum,& variis florentia limina sertis.=Praeterea fuit in tectis de marmore templum Coniugis antiqui, miro quod honore colebat, Velleribus niueis, & festa fronde reuinctum. 8Nos delubra Deum miseri,quibus vltimus esset Ille dies, sta velamus fronde per urbem.' Quatuor his aras alta ad delubra Dearum. κ Iam nunc solennes ducere pompas Ad delubra iuuat, caesosque videre iuuencos. -υ Isque adytis ii .ec tristia dicta reportat Ecce trahebatur pals s Priameia virgo Crinibus a templo Cassandrae,adyt sq; Mineruae. 8 Vix ea fatus eram,tremere omnia visa repete,&c. 3 Am. 'OMons circum,& mugire adytis cortina reclusis. 'Est mihi nata viro gentis , quam i ungere nostrae TNon patrio ex adyto, sortes non plurima caeso Monstra sinunt. 'Suspensi Eurypilum scitatum oraeula Phoebi ai Mittimus, isque adytis haec tristia dicta reportat.' Aeternumque adytis effert penetralibus ignem. 2. Aera δ' T- obtestor per magnos,Nise ,Penate S, Adaricique Larem, Ie canae penetralia Vestae. MVrbis ubi captae casum, couulsaque vidit Limina testorii, & mediu in penetralibus hoste. At pius Aeneas arces, quibus altus Apollo Praesidet, horrendaeque procul secreta Sibyllae

Antrum immane petit. φ .' Laocoon ardens suin tua decurrit ab arce

'Et uaonstrum infoelix sacram sistimus ah e

202쪽

Asylus.

3.Aen. ΠΙ - -Templumque apparet in arce Mineruae

. a..ib, At gemini lapsu delubra ad summa ci ς00ς

Effugiunt, tau que petunt Tritonidis arcem.

7. Ae.696 -Hi Soractis habent arces,Laviniaque arua z.Ae.i6s -Fatale aggressi sacrato auellere templo Palladium,caesis summae custodibus arcis.

Stabat pro templo,& Capriolia alta tenebat. . Ae.7 6o. - . Procedo ad Priami sedes arcemque re uiso, Et iam porticibus vacuis Iunonis Alylo, Custodes lecti Phoenix, & dirus Viriles Praedam asseruabant.&c 8.Ae.34L MHinc lucum ingente quem Romulus acer AsyluRettulit & gelida monstrat sub rupe Lupercal Parrasio dictum Panos de more Lycaei. s. ae.13 - . Iam subeant Triviae lucos, atque aurea tecta culta.ri Α.Ae.67o - . Flammaeque furentes Culmina purQ; hominu voluutur,perque Deoru. 3 Ect.' m. Et quo sed faciles Nymphae risere sacellora. - . I 7 ML Haec eadem, Mnea terram,mare, sedera iuro, Vimque Deum infernam,&duri sacraria Ditis.

IEre trabes foribus,cardo stridebat alienis.

Corpora, perque domos,& relligiosa Deorum

a---- 67 'Iamque adeo super unus eram, cum limina Vestae Seruantem,& tacitum secreta in sede latentem Tyndarida aspicio. Duelinam A neas.J3-M.ti 'Qiuod tibi delato Ortygiam dicturus Apollo est Hic canit & tua nos en ultro ad limina mittit. io.atans 'sIuno Ioui de Turno.J Et tua larga Saepe manu, multisque onerauit Limina donis.

Robora,aec custos absistit limine Ianus.

Apparent accuuntque metum mortalibus aegris: At.7 1 MMe prius amisiam respexi, antarumque reflexi. Quam

203쪽

vIRGILII. II. sQuam tumulsi antiquae Cereris, sedemq; sectata

ωAt Trivia Hippolitum secretis alma recondit 7. Aetc. 77 sedibus,& Nympliae AZ geri ,nemotique relegat.

ψTunc vicina astris Erycino in vertice sedcs s. i. 7sqIundatur Veneri Idaliae, tumuloque Sacerdos. 'Templa Iovi centum latis immania regnis 4M n. Is Centum aras posuit, vigile in q, sacrauerat ignem, Redditus his primum terris cibi Phaebe sacravit 6.Ae.12 Remigium alarum, posuitque immania templa.' Primus Idumaeas referam tibi Mantua palmas, 3. Dor. αΕt viridi in campo templum de marmore ponam Propter aquam, tardus ingens ubi flexibus errat Mincius,& tenera praetexit arundine ripas In medio mihi Caesar erit templumque tenebit. Instituere. ' . Tu Phoebo,&Triuiae solido de marmore tepla s.Ae. o Instituam. Struere. 'PTempla Dei saxo venerabar structa vetusto. 3. Aen. 8 Condςxς- κ...Hic templum Iunoni ingens Sidonia Dido I. Men. so Condebat,donis opulentum,& numine Diuae,&c.' Pallas quas condidit arces Ipsa colat a. Fel. 6I MPoscamus ventos atque haec me sacra quotannis s. Aen SyVrbe velit posita templis sibi ferre dicatis. R. Sylvano,fama est, veteres sacrasse Pelasgos 8.Aeu.6 oo Armorum pecorisque Deo Lucumque, die mque. φHaecors morbi causae, hinc miserabile Nymphae .Geor s3α Cum quibus illa choros luci s agitabat in altis. MSin ad bella magis studium,turmasque feroces 3. Geor. IssEt Iouis in luco currus agitare volantes. Fr 'AEU Corporaque ipsa boum frondoso desere luco. . Geor. IS . Subito ex alto vox reddita luco est. 7.Ae. 'sS i at ΦVnde etiam Triuii templo,lucisque sacratis. 7. ες 77 μ Genitor quem miserat Arcens 3 3 3 Eductum Martis luco. Ahis,. 'Hic amor, hoc studia du sacra se eundus Aruspex H. Aen. 7; Nuntiet,ac lucos vocet hostia pinguis in altos.' Et nigram mactabis ouem lucumque reuises. -.Geor. Dami. 'Atque hic AEneas ingentem ex aequore lucum Prospicit.

'Est ingens gelidum lucus prope Caeritis amnem g. Aera, 'I

Dicare. LvCUs. Saerare. Altus. Sacrata. Secreta. TEMPLA Ponere. Immanio

204쪽

Relligione Patrum late sacer, undique eoiles sacer. Inclutere caui,& nigra nemus abiete crigut &c.ς.A I 36 8 -Latet arbore opaca Aureus & foliis,& lento limine ramus, Iunoni infernae dictus sacer,hunc tegit Omn s Lucus,& obscuris claudunt convallibus umbIe. I.Ae. 62 . 'Et lucus late sacer additur Anchisaeo. Loi I.Aen. - ΦLucus in urbe fuit media laeti munus umbra. 2. Geor. LO M. Hos natura modos,prim si dedit: hic geri' omne N: vj. Sylvaru, studii cumque viret,nemorumq, sacrora. Sa .-.7.M. at 'At Rex lollicitus monstris, oracula Fauni Fatidici genitoris adit,lucosque sub alta Consulit Albunea,nemorum quae maxima iacis

Fonte sonat.&c 3 Geor. 3I 'Estibus at medijs umbrosam exquirere vallem Sicubi magna Iouis antiquo robore quercus Ingentes tendat ramos,aut sicubi nigrum Ilicibus crebris sacra nemus accubat umbra. 'Hinc mater cultrix Cybele,Corybantiaque gra, Idaeumque nemus. c. Ae. 6ss 'Conspicit ecce atros dextra, laevaque per herbam Vescentes,laetumque cuoro Peana canentes, Inter odoratum Lauri nemus' odo ιμ-s.Aen.3 4 1 8Necnon & sacri monstrat nemus Argileti. a. Aen. Si 8Hoc nemus hunc,inquit,frondosa vertice collem. Quis Deus incertum est, habitat Deus.)Io. Eri.' 'Quae nemora, aut qui vos saltus habuere puellae Naiades,indigno cum Gallus amore periretὶ 3.Geor. 332 -Pan Deus Arcadiae captam te Luna fefellit In nemora alta vocas, nec tu aspernata vocatem. P. Ae. Sto 'Tu quoru attonitae Baccho nemora auia matres Insultant Thyasis. MSi nunc se nobis ille aureus arbore ramus. Ostendat nemore in tanto &c.

in 774 MAt Triuia Hyrpolitum secretis,alma recondit sedibus,& Nymphς AEgeriae,nemorique relegat. ς Eei. I ΦHis tibi Grynaei nemoris dicatur origo, Ne quis sit Lucus,quo plus se iactet Apollo. - -Claudite Nymphae Dictaeae, Nymphae nemorum im claudite saltus. Neptune

205쪽

is. uis. Dianae.

Pinguis.

Crudens.

Positae. Misarrier. et angere. Cumulare Imponere

VIRGILII. Is 7

'Neptune, & cultor nemorum,cui pinguia Caeae Ter centum nivei tondent dumeta iuuenci Pars autem posito surgunt de semine: ut altae Castaneae,nemoruque Iovi,quae maxima frodet 'AEsculus,atque habriae Graiis oracula quercus. 'Quam dextra ingenti librans ita ad aethera fatur Arma tibi hanc nemorum cultrix Latonia virgo Ipse pater famulam voveo. Amasenus .l- . Pinea sylva mihi multos dilecta per annos Lucus in arce filii summa,quo sacra ferebant Nigranti piceae, trabibusque obscurus acernis. 8 -Sylva alta Iouis,lucusque Dianae.

8 Palladia gaudent sylva vivacis Olivae. MCernimus Idaea claram se condere sylva. ΦCollis Auentini sylva,quem Ritea Sacerdos &c. Que fugis in demes, habitatui Dij quoq; sylvas. ARA. - Λ Edibus in medijs, nudoque sub aetheris axe

ut 1 Inges ara fuit, iuxtaque veterrima laurus &c. Huc tandem concede, haec ara tuebitur omnes. 8Corripit ambustum torrem Chorinaeus ab ara. M Testor numen est, vos arae,ens Ssque nefandi. 8Solennes taurum ingentem mactabat ad aras. 'Hoc rogus iste mihi ,hoc ignes,araeque parabantὶ 'Principio delubra adeunt,pacemque per aras Exquirunt, mactant lectas de more bidentes.&c Aut ante ora Deum pingues spatiamur ad aras. -Vix ea, dicta dehinc progressus monstrat x aram.'Crudeles aras,traiectaque pectora ferro Nudauit. 'Vidi Hecuba, eentsique nurus Priamiiq; per aras Sanguine foedantem,quos ipse sacrauerat,ignes. 'Et miser oppositis a tergo inuoluitur aris. - cnmulantque oneratis lancibus aras. i Et positis aris iam vota in littore solues. 8 Ramis tegerem ut frondentibus aras. - cerdos. Admouitque pecus flagrantibus aris. ω -Non haec solennia nobis Has cx more dapes, hanc tanti numinis aram

206쪽

118 TRE S A v R v s. Vana superstitio vetet umne ignara deorum.

Ia en.IV7 8 -Teucri que parabant In medioque focos,& Dijs communi bus aras

Gramineas.

8.Aen. a69 8. -Primusque Potitius Author Hanc aram luco statuit,quae maxima semper Dicetur nobis,& erit quae maxima semper. 4. Gor. 1 I 'Quatuor hic aras alta ad delubra Deorum Constitue,& sacrum iugulis dem ite cluorem. 6. Ao. auex 'Tum Stygio Regi nocturnas inchoat aras. 4.Geor. s49 'Ad delubra venit,monstratas excitat aras,

3. Gu 24 M. Accessi, viridύmque ab humo conuellere silua Conatus ramis tegerem ut frondentibus aras.. ι 'Annuus exactis completur mensibus orbis,&c. Condidimus terra,maestasque sacrauimus aras. s.Aen. 84 'Dixerat haec adytis cum lubricus anguis ab imis Amplexus placide tumulum, lapsusque per aras. s.Ae. I 76 M. - Tum iussa Sibyllae Haud memora festinant gentes, araque sepulchri Congerere arboribus, caeloque educere certant. s. e. Vo M'. Tandem inter pateras, & laeuia pocula serpens, Libauitque dapes ut susque innoxjus imo Successit tumulo,& depasta altaria liquit. V. in fa,Sacrificia Mortuorum. I r. m. ' nunc ille quidem spe multum captus inani Fors,se vota facit,cumulatque altaria donis. s. EcI. ros 'Aspice corripuit tremulis altaria flammis Sponte sua dum se tre moror cinis ipse Zbonu sit. i. Ae. sue ' Hic Hecuba.& natae nequicquam altaria circum.

Exequerer, strucremque suis altaria donis. s.Aen. 28 3 -Tum Salii ad cantus , incensa altaria circum Populeis ad sunt euincti tempora rami ς. 3. Ae. I 8 - . Effigies sacrς Diuum,Phrygi jque Penates Quos mecum a Troia, medi)sq; ex ignibus urbis Extuleram. Eneas.J1. o. 166 8Palladium,caesis Iummae custodibus arcis Corripuere sacram effigiem manibusque cruentis Virgineas

Parare. Graminaea statuere.

Costituere

Inchoar Ornat .

207쪽

'Hanc pro Palladio moniti, pro numine laesbEssigiem statuere, nefas quae tri ste p i aret. :'Cura tibi Diuum estigies & templa tueri. r. Ae'. 43 Simula- 'L. Codeta,& Diuii amplexae simulachra tenebat. MAen. s Cp chrum. 'Vix positum castris simulachrum,arsere coruscae. MAe. Ira. Imago. ''. ' Viri sator curvam seruans sub imagine falcem 7 Aen I 'Saturnusque senex, Ianique bifrontis imago. Apollinis. 'Agmen,& aurato fulgebat Appolline puppis. IS.Aen. I x Penates. O patria , ὀ rapti nequicquam ex hoste Pcnates. 1.Aen Σ Quem secum patrios aiunt portare Penates. 6 Aen. SygNumen. 8' Omina ni repetant Argis,num e nque reducant et Aen. IpsQuod pelago & curuisse cum aduexere cariniS. Hic templum Iunoni ingens Sidonia Dido I.Aen. so Condebat,donis opulentum & numine Diuae. Palladis. . v Sub pedibusq; Deae, clypeiq; sub orbe tegutur. x.Am. 22

SACERDOS.Pis,M. -procedunt eastris,puraque in veste Sacerdos, &c. II. inu. 163CUM. 'Quique Sacerdotes casti dum vita manebat,&c. 6. Aen.66-Iamque Sacerdotes,primusque Potitius ibant 8. Aen. 1 8t Pellibus in morem cinctis, fammasque ferebant. R Teucros vocat alta in templa Sacerdos 6.Ari r 1,-- .a. 'Haec ubi dicta dedit Phoebi longaeua Sacerdos 6.Ae.618'Deiphobus contra ne saeui magna Sacerdos. 6. He J-38 . Donec Regina sacerdos Marte grauis. δ.Ae.277-Rex Anius,Rex ide hominu ,Phoebique Sacerdos. S. Ae. 8.R,d his. Vittis,& sacra redimitus tempora lauro. m Quin & Marrubia venit de gente Sacerdos γ en. 7 c' iuw. Fronde super galeam,& foetici comptus oliva Archippi Regis missus fortissimus Vmbro.' Instaurant acies Vulcani stirpe creatus Io. ge.IssCaeculus,& veniens Marsorum motibus Vmbro.' Nec reul AEmonides Phoebi, Triviaeq; Sacerdos io Am. ur Infula cu i sacra, redimibat tempora vitta Totus collucens veste,atque insignibus armis. Stans hostia ad aram 3--Pr. 488 Inter eunctantes cecidit moribunda Ministros. Hic

208쪽

, . m. I6Ο - ΥΗEsΑv Rus=Hic mihi Massylae gentis monstrata sacerdos Hesperidum templi custos. - . Et domus Herculei custos pinaria sacri Hanc aram luco statuit. &c 8Cura tibi Diuum e fi gies,&templa tueri

Q. Singulos Deos.

' 1 Tempore non alio dicunt regionibus illis

Quaesita, ab sacra boues Iunonis,& vris 'Interea sacra haec quando huc venistis amicit Dii serre. Annua,quae disserre nefas,celebrate lauentes Cςlobrare.' - Audax quos rumpere Pallas Sacra velat. Ri Dre .' . Hic amor, hoc studiu,du sacra secudus Aruspex 'RVFP Nunciet, ac lucos vocet host: a pinguis in altos. - Instauratque diem donis , pecudumque reclusis Pectoribus inhians spirantia consulit exta. 'Vescitur Aeneas simul, & Troiana Iuventus Perpetui tergo bovis,&lustralibus extis.' . - Manibus date lilia plenis: QRivς- Purpureos spargant flores, animamque nepotis His saltem accumulent donis,& fungar inaui

'Nec minus interea Misenum in littore Teucri Flebant,& cineri ingrato suprema ferebant,&c. . Pars calidos latices εἴ aliena undantia faminis Expediunt,corpusque lauant frigentis & vngunt. Fit gemitus, tum membra toro defieta reponuunt, Miseni. Pulpureasque super vestes, velamina nota Coni j ciunt.- 'Auersi tenuere facem: congesta cremantur Thurea dona, apes, fuso crateres olivo Postquam collapsi cineres,& flamma quieuit Relliquias vino & bibulam lauere fauillam, Ossaque lecta cado texit Chorinaeus alieno. . . Ergo instauramus Polydoro funus, & ingens Polydψri. Aggeritur tumulo tellus, stant Manibus arae Caeruleis moestae vittis, attraque cupressoc .

209쪽

Anchisae.

Androma

chae.

Palinuri. Didonis. Pallantis.

Sanguinis,& Lacri pateras,ammamque sepulchro Condimus, & magna supremum voce ciemus. φ Ex quo relliquias,divinique qssa patentis Div. Condidimus terra,moestasq; sacrauimus aras,&z. - - Caedit 'vinas de more bidentes,' S.Aera. s. Totque sues,totidem nigrantes terga iuucticos: Vanaque fundebat pateris, animamque vocabat Anchis; magni, Mane sque Acheronte rentis s. 'Sic fatus velat maternae tempora myrto Z DA . 7:Hoc Helymus facit, hoc aeui maturus Acestes,&c..Hic duo rite mero libans Carchcsia Baccho Fudit humi, duo lacte novo, duo sanguine sacro, i Purpureosque iacit flores,ac talia fatur: Salve sancte parens,iterum salvete Iecepti Ne ecqua cineres, animςq;,vmbrrii patern q, c. 1

'Solennes tum forte dapes,& tristia dona 3. Am. 3o I Ante urbem in luco falsi Simoentis ad undam Libabat cineri Andromachar , Manesque vocabat Hectoreum ad tumuis, viridi que cespitet Manena, Et geminas, causam lacrymis, sacrauerat aras . . 'Nam tua finitimi longe, latetque per urbe4 6 Am. Πε Prodigiis acti caelestibus ossa piabunt, Et statuent tumulum , & tumulo solennia mittEt, AE ternumque locus Palinuri nomen habebit.

'Atq; hic Priamides nihil: o tibi amice relictu est, O, Aen. so' Omnia Deiphobo soluisti, c funeris umbris.

'Sacra Iovi Stygio quae rite incoepta paraui, '. Aen. 6 8 Perficere est animus, finemque imponere . curis, Dardaniique rogu capitis permittere famae, Scc. 'Hoc rog' iste mihi, hoc ignes araeq; parabatZ dcc. q. AN . 676 Tum geminas vestes,ostroque, auroque rigentes I Acu.72 Extulit AEneas, quas illi l. ita laborum

Ipsa suis quondam manibus Sidonia Dido

Fccciat,& tenui telas discreverat auro: Flarum unam iuueni supremum maestus honorem Induit, arsurasque comasobnubit amictia: Multaque pr. aeterea I aurentis prae rota pugnor

210쪽

Hecatri

is: THESAvRus Indutdsque iubet truncos hostilibus armis Ipsos ferre duces, inimicaque nomina figi.

Ducitur infoelix aevo confectus Acetes, Pectora nunc foedans pugnis,nunc unguibus ora Sternitur,& toto proiectus corpore terrae. Ducunt,& Rutulo perfuso sanguine currus.

Post bellator equus positis insignibus AEthon

q. ceον. 8 . Post ubi nona suos Aurora ostenderit ortus Inferias Orphei lethaea papauera mittes, , Et nigram mactabis ouem, lucumque reuises: Placatam Euryalcen, vitula venerabere caesa. . Ae. 638. 'Sacra Iovi Stygio,quae rite incepta paraui Perficere est animus, finemqne imponere curis, Dardanisque rogum capitis perpaittere flammae.' c. Aen. 1 3 8 Quatuor hic primum nigrantes terga iuuencos Constituit,frontique invergit vina Sacerdos . Et summas carpens media inter cornua setas

Ignibus imponit sacris,libamina prima:

Voce vocans Hecatε caeloque, Ereb6q; potetem. . supponunt alij cultros, tepidumque cruorem Sulci piunt pater s. - o'Vinxerat & post terga man' quos mitteret umbris Inferi as,caeso sparsuros sanguine flammas.' 'Esser quam,& molli cinge haec altaria vitta, VerbenEsque adole pingues,& mascula thura, Coniugis,ut magicis sanos auertere sacris

Experiar sensus,dcc V. pag. II '. dc I 2 C. Magia. NAUTAM' 'Dij,quibus imperi si pelagi, suoru ςquora curro M. Vobis laetus ego hoc canaente in littore taurum'--yii Constituam ante aras voti reus,extaque falsos Porridiam in fluctus,& Aina liquentia fundam.' An Deus immensi venias maris,ac tua nautae Numina sola colant,tibi seruiat ultima Thule. MVotaque eruati soluent in littore nautae. 8Tum pater Anchises magnum cratera corona Induit, impleuitque mero,Diuosque vocavit

Stras celsa in puppi. Dij maris,de terrae, tempestatumque potentes Ferte viam vento facilem,& 0. rate secundi. pri