Thesaurus rerum, et verborum Virgilii. In Academia Turnonia Societatis Iesu collectus

281쪽

. st Nec Dij texere Cupentum AEnea veniente sui 'Sternimus: aspirat primo Fortuna labori. Troius AEneas,Libycis ereptus ab undis. Ncc maximus omen Abnuit AEneas . Α - Ac Dominum AEnean in regna recepit.' Et laetum AEneam, classcmque ex aethere longἡ Dardanium Siculo prospexit. - Iuno Jraccipit AEneam, solioque inuitat acerno.' Multaque se incusat,qui non accererit ultro Dardanium AEneam. f Laimus P ex. J Quaestum AEneam ad moenia Pallantea Mox hic cum spodiis,&c. Asiore cernetis. 'Quae manus interea Tuscis comitetur ab oris

FORMino Corripit lite subita trepidus formidine ferrum. 6.Ae. 201 Trem M Tum vero AEneas subitis ςxterritus umbris. 4.Ae. ΠI, Exi se At vero AEneas aspectu obmutuit amens. q. t. *79 Obstupuit visu AEneas.- 1. Ae. 'O' Constitit AEneas, strepjtumque externitus hausit. 6, . Aen. Π' P

'Huc sese trepida AEneae fugientis imago Coniicit in latebras. 'Cum pater in ripa, ge .dique sub aetheris axe AEneas tristi turbatus pectora bello Procubuit V. V. I 87. LAcκYMae ''. Extemplo AEneae soluuntur frigore membra Ingemit, ac duplices tedes ad sedera palmas,&c.' Quaqua anim 'memini si e horret,luctuq; refugit. 'At pater AEneas casu concussus acerbo s. Ae. TO Nunc huc ingentes,nunc illuc pectore curas glutabat 'AEneas moesto defixus lumina vultu Ingreditur.- ς.Ae. IssMNec minus AEneas casu perculsus iniquo 6. Aen. 37 Prosequitur lacrymans longe 'Tu in pius AEneas humeris abscindere vestem,&c. se Aen. 63 s

282쪽

6 Ae.1 'Sic fatur lacrymans, clas lique immittit habenas.' Ae. 3' 'Nox ruit Aenea,nos flendo ducimus horas. 6. Ae.' II 'Demisit lacrymas,dulciq; affatus amore est, &c. Lenibat dietis animum, lacrymasque ciebat. Io. in. 32 MAt vero si vultum vidit morientis,& ora Ora modis Anchiliades pallentia miris Ingemuit miserans frauiter, dextramq; tetendit, Et mentem patriae Habiit pietatis imago. II.Ae. 29 m Sic ait illacrymans, recipitque ad limina gressum. D. Ae.Αr ' -Lacrymis ua fatur obortis. 3. Ae. 18 'Costitit,& lacrymas, Quis ta loc', inquit, Achate

' At .73IQuae regio in terris nostri non plena laboris 3 Sunt lacrymae rerum:& mentem mortalia lagunt: Multa gemens,largoque humectat flumine vultu. MSic memorans, largo fletu simul ora rigabat Ter conatus ibi collo dare brachia circum, M PIZneas scopulum interea conscedit, & omnem C stir fis Prospectum late pelago petit, Anthea si quem IN svos. I aetatum vento videat, i 'hrygiasque biremeis. 'Postquam exempta fames epul:s,mesae', remo te Aminos longo socios sermone requirunt.' genet Didom. J . Sic fatus, amicum Ilionea petit dextra, laevaque serestum Post alios,fortemque G an , fortόmq; Cloanthia. 'Exoritur procurva ingens, per littora fletus, Coplexi inter se noctemq, , diem it, moratur,&c. Quos bonus AEneas dic is solariir amicis, Et consanguineo lacrymans commendat Acestae. At pius Aeneas dextram tendebat inermem Nudato capite, atque suo S clamore vocabat.

hNilus erat portae custos,acerrimus armis: Hyrtaci Ies conritem Aeneae quem miser: t Ida Venatrix iaculo celerem leuit lisque sagittis. ' in ' φ m domus Aeneae Capitoli immobile laxum

Accolet.

9. e. 787 'Et'magni Aeneae segnes miseretque, pudetque Ae.ιiό 'AEneas moesto defixus lumina vultu Ingreditur linquens antrum caectisque volutat Euentus animo secum, cui fidus Achates

283쪽

pidus soriis. Rapidus.

Praedo.

It comes, & paribus curis vestigia figit:

Multa intcr sese vario sermone serebant. 'COstitit hic, arcumque manu , celereisq; sagittas I Ae.I8s- Corripuit, sidus quae tela gerebat Achates.' Interea Aeneam Mnestheus,&lidus Achates, Ia. Ae. Is Ascaniusque comes castris statuere cruciatum. 'Iam validam Ilionei nauem, iam fortis Achatae I e. 2 Vidit hyems ' Ac primum silicis seintillam excudit Achates. I. Ae- 7s Costitit,& lacrymas,quisi a locus,inquit, Achate, I Ae M Quae regio in tertis nostri non plena laboris λ' Eneas Vno graditur comitatus Achate. I. Ae 3IL AEneas neque enim patrius consistere mentem I. Ae.6 LI'assus amor rapidum ad naueis praemittit Achate Ascanio ferat haec ,ipsumque ad moenia ducat.

'Iamque ibat dicto parens, & dona Cupido 1 Ae 6' .Regia porte bat Tyriis dure laetus Achate.

VI TV PERATIONES.

Necnbi Diua parens generis,nec Dardanus autor Pervde,sed duris genuit te cautibus horrens .Cpucasus, Hyrcanaeque admorunt ubera Tigres. Mercuri u . J P ulchramq ue x xorius urbem M.Ae τά s.fxtruis, heu regni, rerumque oblite tuatum. Aut hac Dardanium dextra sub Tartara mittam o. I . Dcsertorem Asiae fTu Te Turni nunc dextra gerit: Da sternere corpus Ix Ae. yyLoricamque manu valida lacerare reuu sana Semiviri Phrygis,& foedare in puluere crincs Vibratos calido ferro, myrrhaque madentes.

Egregium Veneris genus Iuno i πικας i' Viribus haud v liis valuit discludere morsus

Roboris AeneaS

'Huc sese trepida Aeneae fugientis imago Coniicit in latebras VOueo praedonis corpore raptis Indutum spoliis ipsum te Lause trophaeum IEneae ii e enim . J7 --.1J6

284쪽

- Et caput Aeneae referes, Lausique dolorum Vltor eris mecum.-Φ Pelidae tum ego forti mpοιεω. Congressum Aeneam nec Dijs,nec viribus ςquis Nube caua eripui. Saturn. Venera. JWAeneam hominu quisquam, Diuumque subegit Bella sequi 3 iii no J

'Tu potes Aeneam manibus subducere Graium, Proque viro nebula , ia ventos obtedere inaneis. Turnus ut A cneam cedcntem ex agmine V Idit.

'Non illum nobis genitrix pulcherrima talem Promisit. Iupiter. J'Dissimulare etiam sperasti phrfide tantum Per mPosse nefa 3- Dido J--Agit ipse furentem Insomais ferus Aenea . 'Erige,& arma viri thalamo quae fixa reliquit Impius. - Dido Sorori.J Impius.' Tum vos, o Tyri j stirpem,& genus omne futuruExercete odijs. Dido sura.J'Longe illi Dea mater erit quae nube fugacem Fugax. Foeminea tegat, & vanis se occulat umbris. 8 Nulla salus bello 3 capiti cane talia demens ADardanio,rebusque tuis. f Turnus Drauci. J ἱ-Omnib' umbra locis adero,dabis i probe pCryas. I, obuia Accipio,agnoscoque Deos: me me duce ferrura Corripite A Rutuli, quos improbus aduena bella Territat inualidas ut aues- Tolumnius augur. J- Dido. J Ac dominum Aenean in regna recepIt i Et nunc ille Paris cum sentiuiro comatatu Maeonia indutum mithra crinemque madentem

Subnixus rapto potitur - Iur atroqMitur J vi Φ Abolere ne fidi Cucta viri monum eta iubet - Nefandκ. . 'Flauentdsque abscista comas. Pro Iuppiter ibit Hie, ait&nostiis illuserit aduena regni t Adu ni. , 'Nusquam tuta fides: eiectum littore eg ntem Excepi,& regni demens in parte locaui./Nuncius haec Idmon Phrygio mea dicta Tyrano Haud placitura refer. Tμ μ ε 3 Ph uiu .m Et nostras audite pxeces: si tangere portus Cai, eInfandum caput,ac terris. annare necesse est, &c. Injantam. At

285쪽

Extorris. C intelis.

Hostis

Aeneides. Iulus.

v IRGILII. 237 At bello audaces populi vexatus,& armis Finibus extorris complexu avulsui Iuli,&c.

Dardanus,& nostras secum ferat omina mortis. I soror,atque hostem supplex assare superbum.' Hostis amare quid increpit , mortemq, minaris ' Zς 9OQNullum in caede nefas. Mekeutius.

Atque haec pauca ex quam ρμγ ii de Aen a dicta sint , ad 'qua ques m caetera omnia facita referri poterunt. Caeterum, buc reponantur citationes Ῥltimael. IL

- R TCytharea nouas artes, noua pectore versat 1.-.61 ILConsilia, ut faciem mutatus,& ora Cupido Pro dulci Ascanio veniat. 'Nos contra effusi lacrymis coniuxque Cretica, et .ae 611 Ascaniusque,omnisque domus,ne vertere secum Cuncta pater, fatoque urgenti incumbere vellet. 'Nec min' Andromache digresium aesta supremo 3. cr. 8a Fert picturatas auri sub tegmine vcstes, Et Phrmia Ascanio chlamyde: nec cedit honori. T cxtilibu , onerat donis.&c. de Pulchritu .J'Regius accitu chari genitoris ad urbem. I. Ae. 6 γλ -Tum caetera reddet Actutum pius Aeneas,atque integer aeui Ascanius, meriti tanti non immemor Vnquam. 'Quid puer Ascanius, superatne,& vescitur aura3 3-Ae.e. UMSic fatus,velat materna tςmpora myrto.&c. y Ae γλHoc puer Ascanius: sequitur quos caetera pubes. Ecquae iam puero est amissae cura parentis, Ae-J IEcquid in antiquam virtutem,animosque viriles Et pater Aeneas,& auunculus excitat Hector. 'Tu facito mox cum matura adoleverit aetas, .Ae. AIT sis memor.& te animo repetentem ex epta tuoruSt pater Aeneas,& auunculus excitet Hector.' Sit satis Aeneide telis impune Nnmanum s-Ae-6J3

φ'. IE'e de Palluute. Hei mihi quantum 7 Praesidium Aesonin,& quantum tu perdis Iulei , Rem

286쪽

Accepit trepidos,ac Nilum dicere iussit. φProsequitur votis,necnon & pulcher Iulus Ante annos animumque gerens,curamque virile. 'Cedet Ilitus agris,nec post: arma ulla rebelles Aeneade referent,ferrove haec regna lacessent.' Ecce leuis summo de vertice visus I illi Fundere lumen apex,tactuque innoxia molles Lambere flamma comas,sic circum tepora pasci.' . Per genitorem Oro,per spem surgentis Itili Eripe me his inuicte malis .fParin crusJm Ascanione pater Romanas inuidet arces3 Ascanium surgentem,& spes haeredis,Iuli Respice, cui regnum Italiae,Romanaque tellus Debentur,- Mercurius Jm Hic locus urbis erit requies, ea certa laborum Ex quo ter denis urbem rudeuntibus annis Afranius clari condet cognominis Albam. 8 Hinc pater Aeneas, Romanae stirpis origo &e. Et iuxta Ascanius, magnae spes alteIa Romae, Procedunt castris. WAt puer Ascanius,cui nunc cognomen' illo Additur Ilus erat dum res stetit Ilia regno Triointa magnos voluendis mensibus orbes Imperio cxplebit,regnumque a sede Lauini Transferet, & longam multa vi muniet Albam.' Sin absumpta salus,& te pater optime Teucrum Pontus habet Libyae,nec spes iam restat Isili. Φυ Finibus extorris, complex u auulsus Iliti Auxilium imploret Dido imprecaιur Aeneae J'Non potui abreptum diuellere corpus, & undis Sparnere 7non socios, non ipse F absumere terro Ascanium 3 patriisque epulandu apponere mens. 'Omnis in Ascanio chari stat cura parentis. Parἴtibus. 'Hoc erat alma parens quod me per tela per ign s Eripis 3 vi mediis hostem in penetralibus, utque Ascaniumque, Patremque meit,iuxtaq; Creatam Alterum in alterius mactatos sanguine conam ξ' Ascanium, Anchisenq; patrε,Teucr5 sq, Penates Commendo sociis, & curua valle recondo.

287쪽

Caput

Comes. CERTAMIN A.

Impubes.

Fuer.

VIRGILII. II '

Postqua habilis lateri clypeus', loricaq, tergo est D. AG 3x Ascanium fusis circum complectitur armas, Summaque per galeam delibans oscula fatur. MMe puer Asc nius, capitisque inauria chari, Quem regno Hesperiae fraudo,& fatalibus armis. WAt Venus Ascanio placidam per mcbra quietem . Ae.Di Irrigat,& fotum gremio Dea tollit in altos

Idaliae lucos, ubi mollis AmaracuS illum,&c. - Liceat dimittere ab armis Io Ae. ς Incolumen Ascanium, liceat super esse nepotem. 'Per patrios Manes, & spes surgentis Iuli IO. A .set Te precor hanc animam serues datoque, patriq ,. 'Ecce autem complexa pedes in limine coniux 2. Ae. 673Haerebat, paruumqae patri tendebat lutum. 8 Mihi paruus Iulus Sit come S-.κ .Dcxtrae se paruus Iulus 2.Ae. 72

Implicuit,sequiturque patrem no passibus qui s. - Subiit deserta Creusa 2. AZe 162 Et direpta domus,& parui casus tuli.' Ascaniumque petit forma tum vertitur oris '.Ae. t 46 . Antiquum in Buten: Hic Dardanio Anchisae Armiger ante fuit fidusque ad limina custos. Tu comite Ascanio pater addidici. ibat Appollo.

8'. At pater Aeneas nondum certamine misio

Custodem ad sese, comitemque impubis Iuli AE pytidem vocat,& fidam sic fatur ad aurem.' Vade age,& Ascanios iam puer ille paratum S. e.J 8 Agine habet secum, cursusque instruxit equoru,

Ducat auo turmas,& sese ostendat in armis. 'Paruus Atys, puertique puer dilectus Iulo s. Men. 'Extremus,formaque ante omnes pulcher Ilitus Sidonio inuectus equo, luem candida Dido Esse sui dederat monimentum, & pignus amoris.' rum vero ad vocem celeres qua buccina signu γ-Aen Si 'Dira dedit, raptis cocurrunt undique is is Indomiti agricolae,necnon de Troia pubcs Ascanio auxilium castras cffundit apertis.' Tandem erumpunt,de castra relinqvdnt IC . . seu. 'O Ascanius puer,& nequicquam obses la tuu nius. Huc more, bos cursus atq; hoc ceItam: na primR ACca-

288쪽

Puer.

M AE.

IRGILII.

Veneris.

'Necnon & Ihrygij comites,& laetus Ilitus.

AEneas, primique duces, A. pulcher Iulus Corpora sub ramis deponunt arboris altae. ΦArte noua speculata locum,qllo lariore pulcher .A . Insidiis, cursuque feras agitabat Iulu . . 'At puer Ascanius mediis in vallibus acri Gaudet equor iamq; hos cursu,tam praeterit illos, Spumantemque dari pecora inter inertia votis Optat aprum, aut fulvii descendere monte leonε. . MYIllam incendentem luctus Idaeus,& Actor Ilionei monitu, & multum lachrymantis Itili Corripiunt,interque manus sub tecta reponunt. 8 Eneas magno iuuenum,& moerentas Iuli i2.M.DyConcursu,lacrymisque immobilis η - Perculsa mente dederunt '. Ae. 222 Dardanidae lacrymas,ante omnes pulcher Iulus. 'Tum socios, moesisque metum solatur Iuli. oen.J rio 8. Et Tyrij, comites passim,& Troiana inuentus Dardaniusque nepos Veneris,diuersa per agros.. 'Ipse inter medios Veneris iustissima cura Io. Ae. I32 Dardanius caput ecce puer detectus honestum. Qualis gemna micat,fulvu quae diuidit aurit,&c. 8 Huc geminas nuc flecte acies hanc aspice gete Oe.78t Romanosque tuos,hic Caesar,& omnis Iuli Progenies magnum coeli ventura sub axem.'Nube sedens,atque his victorem affatur Iulum, ' Ae 6 3Macte noua virtute puer, sic itur ad astra: Diis genite & geniture Deos,iure omnia bella Gente sub Assaraci fato ventura resident, Nec te Troia capit. Apollo.JGENvs AE N E Az.

G Rus ab ' Italia quaero patria,& Genus ab Ioue umino. - Et mi Genus ab Ioue summo. 6. e. I 23 Detur Credo equidem nec vana fides genus esseDeoru. ψ---. 8 Rcx ipse Iouis de gente suprema 7.Ae.HOGens. Troius AEneas. η Vigilasne Deum gens AEnea- I p. ge. I - Tunc

289쪽

THEIA O

ς. Ae. Izs 'Tum sic orsa loqui Vates,sate tangit ne Diuum Deorum. Tros Anchisiade. R. G. 36 'O sate gente Deum , Troianam ex hostibus Vrbε

Qui reuehis nobis, aeternaque Pergama seruas. Generatus. 6. Ae. MAnctita generate, Deum ceItissima proles.

s e. 8ρ -- Alius Latio ia partus Achilles Natus & ipseDea. . . e. 36s 'Nec tibi Diua parens, generis nec Dardanus autor Perfide sed duris genuit te cautibus horrens Caucasus, Hyrcanaeque admorunt Ubera tigres. e. sues 'Talia connubia,& tales celebrent hymenaeos Egregium Veneris genus, & Rex ipse Latinus. q. A e. r. 3I Non illum nobis genitrix pulcherrima talem Promisit Graiumque ideo bis Vindicat armiS. . .iis, . Ae. Ist -venisse AEneam Troiano a sanguine cretum. Io. Ae. 97 ΦPer te,per qui te talem genuere parentes, Parentes. Vir Troiane,sine hanc anima,& miserere pcati. II. G. 47I MMultaque se incusat,qui non acceperit vhro Dardanium AEneam , generumque asciuerit et ibi. G Rςx I.Ae. 667 'Frater ut AEneas pelago tuus omnia circum Littora iactetur,odiis Iunonis iniquae. 3.. e.9T 'Hic domus AEneae cunctis dominabitur oris Et nati natorum,& qui nascentur ab illis. 3. e. It wAEneadasque meo nomen denomine fingo. 12. Ae.166 'Hine pater AEneas,Romanae stirpis origo. 4.Ae r 9 ' Si quis mihi paruulus aula Luderet AEneas c. AeG68 'Et Capis,& Numitor, & qui te nomine reddet Sylvius AEneas pariter pietate,vel armis

Frater.

Posteri.

3. Ae. 46 'Extemplo socios, primumque accersi Acestem. s. Ae.7 9 'Haud mora constus,nec iussa recusat Acestes. I. Ae. I9 'ra Vina bonuS,quae deinde cadis onerarat Acestes Hero . Littore Trinacrio, dederatque abeutibus Heros. .

s. .se. III 'Est tibi Dardanius diuinae stirpis Acestes, Hunc cape colitiis socium, & coniunge volente. Fama

290쪽

victor.

u. .

'Armaque, Troian6que a sanguine clarus Acestes. 'Caetera Trinacriis pubes senioris Acestae Fertur equi S. - Entellum J Primusque accurrit Acestes AEquaevumque ab humo miseras attollit amicu.ε Gaudet regno Troianus Acestes.' Vnde huc adueolf,Regemq; petamus Acestem. MSiue Erycis fines, Regemque optatis Acestem, Auxilio tutos dimittam. fDiuo Troiams. Jφυ Abnuit AEneas,& laetum amplexus Acestem: Sume pater Nam te voluit Rex magnus Olympi Talibus auspiciis exortem ducere honorem Ipsius Anchisae longaeui hoc munus habebis,&c. 'Ac primum ante omnes victore appellat Aceste.' Hic Erycis fines fraterni, atque hospes Acestes.' Amissa solus palma superabat Acestes, Qui tamen Ab therias telum contorsit in auras Ostentans artem pariter, arcumque sonantem. 8 . Et consanguineo lachrymas comendat Acest . Gaudet regno Troianus Acestes. Din. IosI. Ae.ς Ae 1 73 S. Ae-7sq

'Hic grauis Entellum dictis castigat Acestes s.Ae. 38 Proximus viridante toro considerat herbae.' Entelle Heroum quondam fortissime frustra s.Ae.389 Tantane tam patiens nullo certamine tolli

'Stat grauis Entellus,nisuque immotus eodem 1 Ae. 3 Corpore tela modo, atq; oculis vigilantibus exit. Ille,vehit celsam oppugnat qui molit,' urbe, &c. 'Entellus vires in ventum esudit, & vltro s. Ae. ες Ipse grauis, grauiterque ad terram pondere vasto

'Ostendit dextram insurgens Entellus,& alte. DAe. 43

- Tum pater AEncas procedere longius iras, 1.Ae. st Et saevire animis Entellum haud rastus acerbis. Q. x Gale- .