Christophori Barauali in Monsregalensi Gymnasio practicam medicinam profitentis De peste

71쪽

Euentilationem, si uniuersus ambiens aer putredinosus si, non laudauerim, ne qui nostra est ia paratus industria, ab alio, qui theter omnino est per senestras thalamum ingrediente depellatur, quod tamen faciendum existimo, si quis altero ex peregrino cotactu peste laboret, quia qui tunc in thalamo est, aer putredinem incurrit. Qui autem apertis Tene1ti is salubris ingreditur iam insectum expellit, quo tutius ibi deget aeger. De cibis, ac potu tractaturi grauissima a dissicultate inchoemus ,quae hominum

maximum numerum necauit, cum nostra

b c ad tepora usque medicos omnes adeo defatigauerit, ut ex male intellectis Gale.& Avicenna, voluerint hac aegritudine aD sectos uberius alendos non sine laborantium imo discrimine. Et quia hi, praeter ho-

ru medicorum auctoritatem ratione etiam

mouebantur: illam ne cuippiam pbsthac faciat negocium, videamus ac dictam ab illis excelletissimis viris perpendam US. Ratio itaq; est, quod ubi praesentes, ac faturae vires plurimum dilabutur quod in I iocmaxime morborum omnium contingit en

72쪽

est copiosori opus alimento , quo viribus conservandis respopdeatur. Est Avicennae M.D. . auctoritas, quae Hipp. & Gal. prius fuit,' huiusmodi laborantes, Ut comedant, co- morb.gendi sunt, quoniam qui in hoc viriliores sunt, evadunt. Et quia duo haec fundamenta alia quatuor, quae sunt Hipp.& Gai .ha bent in contrarium non approbantur. In quit primum Hippo. extremis in morbis, cuius classis hic forte primis est, tenuissimo uti victu oportere,qualis non est, qui pau-lb sit plenior. Asyrebat deinde idem Hippocr. non pura corpora quanto magis nutries,eb magis laedes,At peste affecta corpora , ualde excrementosa sunt, quapropter si copiosius nutriantur maxime laeden tur Reserebat tertio in febrium accessionibus, uel circuitibus a cibis abstinendum, ne febras magis augeatur, qua ratione tota hac in febre, ne plus iustὁ crescat,tantum non est alimenti praescribendum. Postremo de sumitur ex Gal. ratio, ubi dicebat Hipp.utero gerentes,acuto corripi a morbo isthale. Gal. euentus huius reserens causam, inquit . Si cibum non damus ex alimenti des sectustrium destruemus, si uerb

73쪽

hibere , sebres continuas uictu intempestiuo augentes matrem occidemus. ita & nos si peste laborantes uberius nutriuerimus, ad aegri uit discrimen sebrem augebimus. Verum ut i sc ueritas loge firmior maneat, in contrarium allatum fundamentum soluamus, maleque intellectam auctoritatem Avicennae declaremus. Vires, ut hi sentiebant, sunt proculdubio seruandae,at id copiosiora eo alimento non sit, quia a natura hic maxime desessa non concoquatur.nam id si sanis in corporibus contingit, quo facilius in peste affectis eueniet: quam obrem copiose hos non nutriamus, scd tantum duntaxat, ne facultates digerendo defatigentur. Ad haec si nouissent in quod &Gal. & Avicennae dictum est reserendunn , hanc in deterrimam h resim non incurrisesent: porro cum inseparabile si sympto main peste affectis appetitus prostratio, ut illi occurratur sunt aegri cogendi ad comederidum, minime uero multu,quia ab Avicena id prolatum non legimus.Tantum igitur ciborum assumatur, quantum potest Uemetriculus non paru debilitatus concoquere.

Sint

74쪽

sint prarierea cibi, ut Rasis,ac Aui mn docent , reique huius exoptat forma , qui facile digerantur, bonumque, ac sicci Tem saguinem procreent, ac si fieri possiς, frigidiorem. Sunt talia laudatae omnes Drnes & praesertim contufe, sorbiliaque oua

aut sorte, ne tantum nutriamus, meliora

erunt ex eorum iure parata fercula, in quot similiter quaepiam acida sint decocta, 'tuua accerba, malli punici grana, aliquid Oxalidis,aliquid citri,aut omphacius. Pq-rentur autem ex hordeo, sarro, OriZZa, aliquorum sententia, ac trito vel idciso pane, borraginequae, si praesertim ea bustos sum sit. In potu affectus hic, de quae in eo solent superuenire symptomata, pli reniti des,seu cium insam attones, ulcera, & plura huius generis aha, itinum detestantur, quod ualde aquosum non sit, ut ex Galeno, bolum V. Armenii daturo colligere post unius, cum med νοῦ

praesente febre, eam tali uino diluerit: Si lpr sertim uires collabi uiderimus quorsia funditus collapsis nulli supersit semeso llocus; erit. n.illis latillo uini succurrendu . quo autem tutius agamus bibeda in 'd usi l E ex

75쪽

dit hordeo paratam aquam, modica uninus ex dictis superius brupis illi permixta

portione, aut alia detur, quae ex hordeo

amarin dis cordialibusque floribus, acrrunis sit sacta. De somno ac uigilia, quid certi prostra non habeo,cum interdum sint somno con ciliandi, ut quibus calidiores putrescunt succi,& quandoque ab eodem excitandi si pituita sit,quae putredinem incurrit. Animi quoque accidenria, & ea potissimum ,

quibus an imus noster non oblectatur, sut usugienda. Immoderati praeterea motus exsuperius dictis, sunt prorsus euitandi. His omnibus hac ratione exercitatis peste correptos Christo Duce pristinae restitue - mussanitati

DE RATIONE PRAE-

VM pene nihil ratio praeseruandi a peste, ab e qua iam illa correptos curare studemus,disserat,quia in U-πλ' is curauone ς dem xxerceanuis aQxi

76쪽

ns O lia breu; nobis de re hac agendum uenit,

nam quae hic spectant sere omnia examinata sunt. Inculpate ideo uiuant per pestilentiam homines,quia eam efficientes occasiones euitabunt,aut quia easdem reddent debiliores, atque praeterea tantum roboris

corpori addent, quod his causis facile resistent. Nec e nobis hic repetendae sunt hae causae, cum iam abunde uni expositae,quare ad rem ipsam accedo , qua haec praesu-buntur.

Et primum aerem acc; pso quis putre dinem sentiat,dum sit factu possibile, cito longeq; fugiatur, ac lente repetatur , aliqautem in euentu cotrario duo prorsus μ' curentur,ut quippe hi er,ore, arterii , toto corporis ambitu Attrahendus sit cola rectus. At si talis seri nequeat, ita regat metur corpora ne plurimum ex eo attrahem cogantur,quia is modicus tantum tantaΘxar nocumenti impartietur, titilli percommode corporis sicultates resistant , cum altera ira tractatione Aciendi, horam prius

ratio sit ostensa , doceamus hoc altersi pretnand i modum. Et is a tenuiori incipiat victu,ita ta n ut stasim cumsubitam omes

77쪽

68 CHRIs T. o PHO. BARA VALV s. nem mutitionem non boni consubiit ui

. res ciborum, potusque copia subtrahatur. Ad haec moderatum sit exercitium,ne inde supercalefactis magna necessario fiat aut: velox, ac sequens a piratio, qua pluria inum putredinos inspiretur aeris , qui quoniam integre numqua euitari potest, euacuatis,ut superius monstrauimus,obno xijs ad putredinem incurrendam humor,--bus, pro viribus incumbatur, ne ea eda tur alimenta, quae hos possint iterum eiu- cere; aut si talia necessario fuerint maximis

an petiu ijs, longisque in obsidionibus tria gusta 3 corpus iterum expurgetur; Aquam parite , cui putredinem adesse nouerimus aion bibamus, aut si ea opus sit, illi quid a ti,aut omphacij, vel aliorum quidpiam quae prius proponebantur sit permixtum , et in qua aliquid cinamom , gari ophylloetu, & huius generis alterius sit decoctum , quoniam his omnibus eius putredinem

Quod si huiusmodi putredo peregrim

ex cologio, procurent omnes,quod stio est,ne ros ad se ullae deseratur aut cori tractetur ne ue aedes habitentur , in quibas hanca adesto

78쪽

id esse, sit suspicio,nec cum hoc morbo laboratibus vlla sit, admonente Galeno conuersatio, quia his omnibus ita praestitis via ' 'ta agemus inculpa tam , quod optime nos docuit his verbis Galenus. Quaecunquae i- desim unda sunt corpora, quae superfluitatibus -carent, quibusque libera sit omnibus in meatibus spiratio , cum obstructionibus , lac adstrictionibus carent, & exercitia sint moderata,victusque temperatus,vel nihil, aut parum mali persentient. Nec dicendii, quia ex Galeno sint haec prolata ad morbi

diutus absoluendam curam, non Vero ad praeseruandum, quia a sortiori dicemus, quod quς commode possunt aegros sanita-1i restituere multo facilius valent hanc imminentem prohibere, quod melius fiet si medicinis fuerimus usi, quibus, & cordi, ct reliquo toti corpori plurimum roboris Adhibet tr. Quarum prima terra illa est,

quae nobis non amplius er mea,vel Armena nuncupabitur,quod hoc aeuo ad nos quam raro deferatur, in qua legitimae notae deprehendantur. putarim tamen hanc haberi nullis prorsus reclamantem notis, quae nostrae huius in ciuitatis agro pro eximia

Illustris

79쪽

Illustris Caroli Lucernae comitis meritissimi, perpetuiq; praesecti nostri diligentia, - ac omnibus in metallicis rebus peritia, effodiditur quae Pedemontana dicenda est. Terram etiam Lemnia in usum reuocare poterimus, si quae imposturis sit destituta,

ad nos trasportetur. Sunt prsterea oportuna, quae superius relata sunt alterantia mea

dicamenta, dc ad haec, herba mulso,turcharappellata. Pimpinella, Ruta Capraria quae cinobrichis Diosc. dicitur, Cham dris, Hyperi con, herbaque germanis cbgnita, ac Lucernar in conualibus Vincetosi cum di .cta,quae falso a nonnullis Apochinos Dio scis. ap pellatur, Creten sis dictamus, ac noe. viras, qui pharmacopeis albus nu up ur,vtraquς Aristolochia,sinymi Angeli

cs maioris,ct Imperatoriae radix,atq; praesertim anthorae, quae nostris monticolis instar miraculi copiosissima extirpatur , quam tamen no omnibus laudauerim ,πι erudes pro salubri altera nimirum 'Ma,quae uenenum est, ut experieretiado ia

cet, utamur.

Haec tenuisiimum in puluerem redach, sunt assimenrii paratum ex tiis deco citam

80쪽

eiis

nudo

ctum,vel electuarium, aut consectio cum j6Zaccharo. Themata, Mithridatumque sol aut cum Ecccbaro rosaceo, si eius caliditate timeamus, permixta,uel tenui aliquo, ac aromatico vino: aut praesente febre, scabiosae, Bu glossaeve, aut A cetosae aquis dilura, non paucis commendanda sunt. Aliud adhuc non preteribo, Dioscoridi summopere in venenorii uiribus superandis, ct ideo nobis cum Gal. simili ratione in pe .

ltilentia gratu,quo etiam uti poterunt pauperes: c5liat ex rutae solijs,iuglandibus nucibus , ac aridis ficu bus aequa portione, ac tantillo salis, aut in electuarium, ut mox de aliis dicebatur,paratu,vel etiam si horti quodlibet seorsum assumatur. Ostendunt trium horum simplicium facultates id noimmerito in usum reuocandu, cum praeter attenuatione,digestione,ac per urinas euacuationem,ab his pr standa, quς hic necessaria demostrauimus: Cordi robur iuglandium nucum leuis adstrictio impartietur. Nec horum nobis curs es se debet,&similium edicinaru exuberans caliditas, his utamur praeseruantes quando nulla febris, aut quia frigidis illa colunsere valeamus. Haec