장음표시 사용
261쪽
eosque milites pares sibi suisque,in armis stituros, cum ad eum arcum emissa sagitta dissol.endum satis virium haberent. Praestat rem commemorare ver his Herodoti in Thalia, ubi ita seri hit Ad hos AEth ops gnaras adspeeulandum venisse, talis respondit . Neque Rex Persuram vos ideo eum An s sit, quod magni faeius h pittam
meam; neque mos vera loquimini; quippe qui ad explorandum nostram imperiam tensis: neque
nam regionem assaret. Ei nune Cos hane aris eam date ita diceutes: Rex AEthIopum Regὰ Perissurum eonfiniam dat, tit eam Ianta areas magnItudine tam Delia sagittas emittere poterant ρήν- se, tune adversis AEthiopes moveat hellam: interim Diis gratius habea/, qai non indueunt πω
lis in mentem, ut praeter nostiram regitivem, ase nam comparare velimus. Hae locutus aream Iaxavit , ct eia, qti; tenerant dedis . in primis verbScythas sagittarum usu & laeulatione excelauisse, eo etiam apertum redditur, quod non aliud sermJ apud ipsos erat armorum genus . Heia rodotus lib. q. narrat Arantem quendam Scytharum Regem, ut universae gentis iniret numerum , iusis singulos ad certum locum accedere eum una ex sagittis , quas serrent . Ex harum . porro collectarum aculeis , sive euspidibus immane alienum conssavit , ae publied dedicavit, tanquam sempiternum immensae multitudinis, quibus imperitaret, monumentum : Regem enim Iirtim nomine Araxiem, eum numerum Sotha
svasissetistarum aeutios, proposita retine ei, qui xιnferrem. ita magnam vim collatam esse aeuis eortim , ct ex his plueti se ei pro monumento ahe num consei relinqu7qae . Eosdem Seuthas utraque manu sagittas iaculari consuevisse , ct quidem ex lege patria author est Pigio lib. 7. de aeg. , qui addit naturae id eme consentaneum et cum enim nihilo alter ab altero pedes differant. idem de manibus etiam videtur ex natura esse iudicandum, ae proin id homines natura esse ambi dextros . Ad eandem formam Homerus Iliad. ar. Asteropeum utraque manu iaculante R
Geminas hastas u raqne mann Heris servetis jecis: erat enim ambIdexter, In laeta item historia duplex exemplum legitur de ambidextris in libris Judie. alterum cap. 3. de Acid: CDMuc erant ad Dominum , qauaseita- fit eis sartatorem moestati Aod, flium Gera,f-hi Iemin , qti; atraqtie manu pro dextera me-hattiν . Alterum cap. ro. Iuventique sunt siginti quinque milita de Leniamin edaeentiam gladium praeter habIratores Gahas , qui septimenti erant Oiri fortis, ni, ita sisIsba, ut dextera praeliantes. 3. Tanquam minimum noeeret serrum, sagit iis venenum additum, Hine saepius apud Poetas Lernaeae dicuntur sagittae , ab Hydra Lernaea. Medusae felle permista, dixit Seneea in Medea . Luculentissimum est de hae re Plinii testimonium& querela iustissima lib. 18. eap. I. Genuit mene
ua testas , sed qu7s insevis illa praeter homIuem reaetere ae refugere alitibus ferissae satis es.
dentiam Hai mantque ad nocendum se praepara-
re auisalla, quod tamen eorum tela sua , exeepto homine, tenenis tingἰt Nos Osagittas tinximus. ferro ipse noeentias aliquid damus . Merittivli titus in hominum seritatem invehitur , qui
serro ipso nocentius venenum ad nocendum
adiungunt. Verum quod addit, nullam seram alieno veneno pugnare , id stilicet redarguitur ab AEliano lib. s. eap. 16. Histor. Animal. ubi docet, vespas eius seritatis hominibus magistras fuisse. Illae squidem in emortuas viperas invo
lantes earum veneno aculeum im huunt. Noma.
des veneno sagittas imbui ct tradit Nicander Alexi pharm. UO Gerrae; Nomades , potitisque rapacem Qui rant Euphraten, armant sua tela veneπο.
Infixere, Ora Γυet, visasque putrefit Vipereum . atque eatis se tabo feda restavit. filius lib. a. AEthiopiae populis praesertim attribuit inventum saevissimum sagittas venenis exasperandi rseelerataque fueris Spirata disἰtere, o ferrum infumare teneno. Virgil. etiam lib. s. de Amyco I quo non syrior alter
Ongere tela manu, ferramque armare Ceneuo . Idem lib. io. de Ismaro . Te quoque magnanimae Φῖderunt, Ismare genter Valnera irigere , ct ealamos armare veneno.
Immatiis hujuice ritus saepissim ε meminit Oxi. dius. Trist. lib. 3.7.nlaque viperes larida felle gerat .
Ibidem 3, a Tlaesaque mortifera tale sulata madet. Virgil. lib. I a Non seeas ae nerio per ealem IN DAista, Armatam Dii Parthus quam fe is veneni Parthus e Credo, eum ἰmmedicabile ιισι . Iure optimo proinde Boethius :O gratem sortem, quoties inἰauas Additur saetio gladius teneno lDistimus demum ex Strabone succos arborum lea thales adhibitos fuisse ad inungendas sagittas, ut
mortem celerius asserrent. q. Neque vero innoxium caeteroqui teli geonus sagitta est, ut eiusmodi pestibus adiuvari petat . Audiendus hie plane Barthius ad illud Statii lib. I a patuere reesse
Ubi haee Author memoratus t Ex Me, ali; astalibus Seriptorum Leis putet qtiam atrox fuerist fgἰtta Veterum: ut contra minus euriosὸ armator, petas lοπὸ putem hodiernis minoribus seropetis , quae transeunt, aut eerιὰ tam δε lanisadbi Gi-νa Is non exhibent Calueratos . Adde eeleritatem iteratarum plagarum. Et qaam fedam hoe δε-
Iam PapinJansmoenae iam putes, erassam δε-gJuam ct hamatam in rerehro saniem et idere cNon id admodum mirum , cum non hamatae so Ium sagittae legantur, ut apud Propert. de Amo.
Et manus hamat Is atraqtie es amata fustiis ἔVerlim etiam triplici hamo munitae , atque adeo
quadruplici ; ex quo quadrangulae sagittae saepius
262쪽
plus oeeurrunt.' erribile autem inprimis est,quod de sagittis Parthorum memorat Dio lib. 3 s. se nimirum eas suisse structas, ut geminam ha heiarent aliena , Se geminatam etiam cuspidem, ita tenui insertam ferro, ut rumpi posset, educi ve-rd non posset. Sie autem Dio r Nam duplici aeustelantur, ct se adoptabant, ut sive sagittae ma-κerent In eorporibus , sve extraherentur , eeserrimum ἱnteνitum Verrem. Aheram enim EDdseandum ferram, is euoἰs , at quod nihil haberet , qas retraherezar , intus re Inquebatur. Hoc etiam teli genus post inductum usum nitrati pulveris apud nos desiit. Tametsi aliquem etiam in proeliis locum haheat apud Tureas, Scythasque, ct alios quosdam Orientis & Asricae populos. s. Adnoto demum sagittis ad propositum . scopum collineando ludere , unum suisse ex ludieris certaminibus , quibus Veteres robur, agiis litatem , atque duritiam comparabant, ut eo aptiores essent veris pugnarum periculis adeundis &sustinendis. Id certamen ab Achille editum in funere Patroeli prolixδ descriptum habemus ex Homero . apud quem sextum ordine est in memoratis ludis suo ebribus certamen sagittariorum . Contendehant autem ad eolumbam desigendam , quae pedibus de malo erat suspensata. Propositae victori hus pro donativo, alteri quidem decem se res , totidem alteri securiculae .
tiaeentique manu malum de naΦe refixum
Erigis, aerem trajerti ἱn fune euumsam, xus tendant ferram , malo fulpendis ab alto. Sunt autem commemorati versus per similes iis . quihus utitur Virgilius lib. s. ubi AEneas ad idem certameti socios invitat in ludis funebribus ΛΛ-ehi se genitoris. id porrh certamen apud Hrgi. Iium quartum est ordine r in quo item victores quatuor , Hippocooni Mnestheus, Eurytion,
Reestes:eum apud Homerum duci tantum victo res legantur Teucer , S Meriones. Atqui Uie-gilius in huius enarratione ludi a ncin te sis Osei- tantiae nota atque eensura, meo iudicio , nequit
prorsus absolvi. Quis enim non videat paren fuisse honestum ae religiosum in altum suspendi, ut sagittarum icti hus defigatur , colum ham , quae avis erat in delieiis & amoribus Veneri ei undem AEneae genitrici, & eidem sacra λ Lapsus Omninti Poeta est in imitatione nimium seruili Homeri vatis, apud quem eadem avis sagittis eonfodienda proponitur ab Achille. Uerlim ad vertere dehuit Rehillis matrem noti Venerem ., sed Thetidem fuisse , cui columbae minimum Diserae essent. Profecth honus hie, ncin Homerus, ut populari sermone tritus est sermo. sed Vim stilius dormitavit. scio Ser.ium , aliosque illustres interpretes huius Poetς movere multa , ut eo se scopulo expediant, Se Virgilium vindicenta levitate memoriolae, qui non viderit avem con- se am atque diseerpiam eam fuisse , quae Veneris currum gestaret quam venerari potius AEneas debuit pro ea pietate, qua in matrem filii mo- ei geri assci solent i veru in irritam oneram &conatus eorum esse frustraneos mihi est manis stam . Quin imb AEneas ipse pro eae tera sua in petii tricem pietate atque adeo in ipsas colum has religione causam hie suam plane profligat. Neque enim ejusdem animi, aut propositi esse po-
tuit modh eruentis ictibus eonfingendam eo lum-ham sustollere, postea vero easdem aves tanquam sacrosanctas sui ad Tartarum itineris duces ver- quam religiose colere. Sie enim seribitur lib. 6. Vix ea futtis erat: ae nae eum forte eolumba hostis ora miri caesi senere volantet, Et misissi seriressi tam maximus heres Maternar aenosiit aves , laetusque precatur
Epe mees, o siqua via es et eurs ti rue per aura. Dirigite in Deos, ubi pinguem Loes opaeat sRamus humum.
Quid enim ad eam AEneae , siue inconstantiam animi , sive aversam a genitrice indolem . maternKque pietatis eontemptricem , exeusandam laciat comministi a see.io, facili lis ah AEnea impetrari potui se veniam a matre offensa, quam a cateris Diis, vel Deabus : eum eonstet quancunque demum aues suspendisset alterius Numinis consueratione & patrocinio non earuisse rvraeter enim quam quod nulla Troianum Ducem necessitas adigebat, ut avem potius signum sagittis , quam aliud quidpiam proponeret et nihil prosectb excogitari potest absonum magis & absurdum , quam impium sacrilestumque filium sacere , ut mitem Virgilius ae iacilem exprimeret genitricem . Sed neque mihi satis prohantur , quae ad Poetae deserisonem addit Iarquinius Gallutius: ex Antiquorum stitieet usu fuisse Diis
gratas aves oecidere,& in usum vitae consumere .
id enim , ut tolerabile videri possit, ae fortasse etiam pium in Deriseiiq.Geth vehementer alio. num est ab omni reverentia in exercitatione ludicra , R elamoso certamine. Quibus de causis mihi est apertissimum, si otium Poetae superfuisset Poematis resogendi, nihil in eodem citilis quam suspensam& sagittis pereutiendam columinbam ab AEnea propositam sociis,suisse permutatu
rum . Sagitta italis est. Saetia, Freeeia: quam vocem trahit Ferrarius a l atinorum Inragor mallem propias a Fum. Strater quod non a Latinorum Traho . ut seribit Menagius ς nee a Tra gula, ut videtur Fereario; sed ab Illyrieorum υoce Striti, vel S rieti , ipsis Mitta . Ruadrelio. Vide Quadratu SeIotia. Recensetur S explicatur a Hieronymo Gilli in voeabulario dicti num s.Catharinae Virginis senensis. Lett.ΤOm. I. 8. nues a Selatu e Saette autetinate tornoan no et uiro di tiro . Ubi scriptor praelatus r
navigii summae velocitatis aptissimique ad usus belli eos. sie appellatur a sagitta iaculo cuius celeritatem imitatur . Otto Fresing. lib. t. de Gest. Frider. Aptatis triremitas ct biremibas, quas
rara, noris, armis , eaeto*que rebus neesariis
eam praemu ἰυἱt . Charta Villelmi Regis Siciliet Concessimas - liberam piae tem semper habendi quinque juglatus in porta Panormi. Albertinus Musa ius lib. s. de Gest. Italie. Cum harehisteriis, quas Ipsi saluarias appellant. Italis etiam Mettio . Joannes villanus lib. 7. Reero armare
una saeuia per pagare in Gessa.
263쪽
consumpseras.s Acili AMEN rura . idem ac segittamen . Copia sagittarum coacta ad usus hellieos. Charta ve- tu Hist. Bononiens preeamur qtiatentis dii uis castram muniat s εἱAsatibas, balisti gittameκ-tis , pavensibus, Iumeriis, cF pannetiis. Acirro , as . Sagittam ere arcu emitto . Justinus
gant ante Curtium usurpatum fuisse hoe verbum. Plaut. Trinumm. act. a, scen. i. quam extemplo
Iupitis it talis per sttis es . Ubi savia se is sita-
via sagittata sunt oscula, sagittarum vim habentia ad seriendum animum, Vide Uosium deo
sA IITirsR , a, um. Sagittas serens . Virgil. 8.
e Lelegas, Carasque sagittiferos se Gelonos
Finxerat. AciTTARius, a, um. Quod ad sagittas attinet: sue
quod fabrieandis sagittis est idoneum. Hinc e lami sagittarii apud Plin. lib. I 6.
SA cirri porgNs . Sagittae iaculator strenuus vel peritus . Cic. in Arat
Pro signo Zodiaei hae ponitur. saci TTAxii, cirum, Milites sagittas ex arculaeu lantes. Testimonia veterum Scriptorum indu-hium revocari non sinunt antiquissimum esse hoe sentis armatorum Frequentissimus certh sagit tarum S sugittariorum usus apud omnes Asricae nationes, atque adeo Orientis populos, ac prq-cipue Scythas, Parthosque Hos verb admira-hilem habuisse peritiam non a fronte solum , vertim etiam a tereto sagittas vibrandi, omnes se ri3 a Crinant ilistoriae. 3uo etiam cantu Poetis doeent. impendio formidandam pugnacemque
esse suetam Parthorum. Virgil. lib. Georg. Fidentemquestiga Partham, versisque sagittis
Norat. lib. a seribit itinere milites sagittas ct celerem fugam Parthorum. Ovid. lib. I. de Art. ρmandi.
Tergaque Parthisam, Romanaqaemiora di
Claudianus , ubi a Romanis superatos Parthos describit, hos, dixit eoactos, non ficta trepidare si isto. Verum in Romanam militiam non ser3 ante Punicum bellum secundum inducti sunt sa it- arti . Certe apud Livium, aliosque Seriptorei
rerum Romanarum vix alicubi eorum mentio oecurrit ante praefatum Punicum bellum . Nam
quod serit,it Uestet ius, Claudium. pluribus iaculatoribus institutis atque perdoctis , hostem , cui prius impar fuerat, superasse et id nimirum merit , deridet Lipsu ; eum aliud Jaculatores sint, aliud Sagittarii et nee porrh Claudius Jaculatores , sed Velites ad Capuam instituerit. Addit quidem Veteliu , Catonem in libris de disciplina militari impense eoi laudasse usum sagittariorum: sed in hoc ipso labantem, ut saepe 4
setii fidem agnostit idem Lipsus . Nee ideireo
depugnaverim , nusquam ante praedictum tem. pus extitisse Nagittarios apud Romanos ς cum apud Dionysium lib. 9. sub prima ipsa tempora libertatis legatur , AEquos Romana castra Opis
pugnantes non sui se ah sterritos hastarum & sa sitiarum jaetibus . Sed plan) constat perrari id exempli extitisse. Inib verti post ipsum Punieum bellum non ex Romanis civibus in legionarios scitos Sagittarios legimus, sed ad lectos solum inter Auxiliares . lisdein porto Vegetius lib. 3,
cap. a . secundum assignat in aete locum post Principes, Se Cataphradiis eircumdat. Proco, pius vero lib, i. Belli Persiet sie exponit atque depingit Sagittarios inexeret tu Romano, ut plane non videantur relati inter nudos , & leves , quae cateroqui illorum militia est.Sic autem stri-hit: Iis ledam rhoraeari prodeant, tibialia, set etereas etiam induti. Ah tino laterum pharetra ,
ab artero eis sis dependet. Stint O qui hastam ferant , O pareamsupra humerum seu Ium , ut oraee Icemque tueamur. nitant praeterea peritis P. tit vel equo etirpeaere oliter hostem O perse
quendo possis: O Duiendo serire. Areum ipsam
ιιπὰ talidiorem ustie in dextrum tentant a rem , Tali igitur nibu emissum fugittam , mirum κου est fostra non mitti, eni neque thorax tillas,
neques tym Iosit rem re . Addo demum ver- his Suidae inusitatuni quoddam & prodigii simile
de robore ae virtute Arabum Sagittariorum et Arabes obture multam aliis praesunt, qui s. Iiι- tis hominis longitudine mentes pro manitas perim in nertam ponunt,aesie in aream Inrendant. Abolitus est sere hodie ordo Sagittariorum; &vix ulla reliqua sagittas evibrandi peritia. Fistulae pulverariae S minora tormenta sagittis, aliisque mis4libus Veterum successerunt. 2. Tametsi ver5 ad soluendos ordines ct aetes dissipandas Sagittarii plurimum valeant, notari eos tamen traducique passim contingit tanquam obscurii in militiae genus , eui nonnisi eminus di inieandi, tutoque ex loco sit animus. Cuid enim, inquiunt, ni si verae militiae corruptela S deli nestamentum hellatore, illi sunt, qui caeca sorte& easu saepe magis, quam virtute rem gerunt: quorum causa sortissimi saepe ae nobilissimi Duces ignavissimorum militum laneribus permixti exitu in glorio prosternuntur. Dolendumque magis quod eminiis per os missilibus non significandae virtutis . innataeque alacrit*tis ex pro mendae otium sortiuntur ; nec collato pede arismisque consertis, sed temer) casuque morti tr duntur . Quare sagittas ct omne jaculorum atque missilium genus legitimi Martis prohrum atque flagitium appellant. Confrmant id porro exemplo Paridis , qui muliercularum amoribus irretitus extimuit Achillem cominus aggredi, sed laeulo eminus praestantissimum totius Graeciae Ducem adortus , per summam Martis iniuriam & familiae suae dedecus Heroem nobilissimum de medio sustulit. Sie autem Neptunus apud Ovid. Metam. lib. I a. at quoniam eoneurrere es nus risINon datur, ouulta nee opinam perde sagitta.
Et deinde subditur; Dikii, o Vendens serventem Tri; serra orpora Peliden, areas obtertit iis Elam, Certaque Iethgera Luxit spieula dextra.
264쪽
ED UItis tantoνam villis, AehIlle , mirus es a timido Grajae raptore maritae r Et ego quidem non aliam Obeausam e Ailli maverim antiquos Mythologos Cupidini sagittas M. eumque attribuisse , quam quoniaui delicatulus, insulique ae fraudulenti ingenii puer , non aper
ta vi , sed dolo potius S proditione gauderet. Exprobrauit id illi Petrarea :Perfare ana Ieraiadrascia vendesta, Epunire in an vi hen male Ues ,
Quod autem dixit, Leggἱadra tendetta, id acer he scilicet ironiceque prolatum: nam probrosam
illam vilissimamque ultionem fuisse, alibi scostendit: Pera οἱ erader mio non Isi onoreriris me diserte in qtielusato .
Egregi d Virgil. lib. Io. venatores inducit ad ver stis hellatorem aprum , & quidem retibus inclusum , clamoribus duntaxat atque missilibus pro. cul decertare ;postquam inter retia ventum est.
μυ ιit, infremuitque ferox, idi inhorruit
Sed jue is tutisque praeui elamoribus insant .
Nimirum eidem apro Mezentium comparat, de
quo ita subdit: Non sui es animus fricto esueurrere ferro et Phila, tingὸ O viaso elamore laeesunt . Memorabilis ideireo responsio Spartuni illius suit, qui militi Atheniensi exprobranti sortissimos quosque Lacedsmoniorum concidisse argu
th respondit, ut legimus apud Thueydidem lib. . Magni faetendus esetfvisus, s viros fortes di sernere ab ignavis posset. Cum enim Lacedaemo nil sagittam susum dicerent, opportunΦ signis cavit nihil praeelar δ factum ab Atheniensibus , qui sagittarum emissione, quibus strenuissimi
quique nullo discrimine eum ignavis pereunt. victoriam reportassent: quasi frustra in arenum
bellatores descenderent, qui se a timidissimi, ct inertibus vinei possunt. Quae de hoc diret minsitum genere adhue potiorem locum hahent in fulminalibus, aeneisque fillulis , R iactitici pul-υere reeentis militia . Vertim de his suo loeo a nobis est prolixa agitatum. Sagittarii Italis in
eἰeri . Laneiatori, Laneian;eH. Liv. M. La prima IehJera era Δ Lanei ieri, e avra qaiadeeἱ drappesii . Item Saettatori, Sqἱttarii. Petrarcar Sieeome a-ἰen ele i'ares Iesecti Baan Sagittaria. SAOMA, ae, & SACMA , alis . Dicitur tum onus. tum stratum , quod imponitur iumentis, ut mollitis S citra noxam sarcinas convectent. Omne se ea mediae & infimae Latinitatis Seriptores , ubi de hellieis sare inis sermonem habent, lagmatum meminerunt. Lexicon Vetus I Sagma , a , O Sagma . at; , sella, quam vulgus basam morat, super quo eomponuntur sarei : er tellus aliῖmoeant. Veget. Rei veteri n. lib. 2. cap. ss. RAI- quum equarum mulorum, asinorumque ,subsessit
aut sumis seu tergo praesae Q iam . Ubi apiddi .ersa iacit sellam S sagma: illa siquidem vehuntur homines , hoc sarcinae & impedimenta. Licet autem sagina pro elypei receptaeulo sit
Graecorum voeabulum, ut suo loeo no avis prostrato tamen iumentorum dici a sagis. vestimeniatis nempe militum,quq iumentis serenda impone is hantur , scripsit Isidorus: Sagma, quod eor - ριὸ stilo Salma dieitur. frutum suorum voe tur , tinde euhallassa uritis. Recedendum puto ab Isidoro , & existi inandum Sagma Graecam esse vocem , etiam cum clitellas fgnificat. Iline habemus vocem statieam Salma, pro Onere & sarcina iumenti. Quod uocabulum etiam a Latinis Seriptoribus , sed aevi deterio eis, suit adhibitum. Sanutus lib. a. pari. q. nia sextaria de Veneriis sent usa firmo d. Apulia , tam de legumine , quam etiam de framento. Sauma pro sagma invenio dictum . Ioannnes de danua: Sagma eorruptὸ musta dieiris stima , versalma,
idest sella vel pondus, vel furtana . quae super
Jetiamsonitur. Acta Innocentii III. PP. Ferit ititae intromitti aliquas Damas farinae . Hi ne SAGMARII E i. Equi vel jumenta dosiliaria, sarcinaria , & elitellaria, instructa sagmis , idest stragulis aptis ad serenda onera. Et antiquit lis sortasse saginarii dicti . a serendis militum sagis . vertim Turnehus , Salmasius . Se alii pro saginario apud Lamprid. in Heliogabalo legunt
Sagmaris . sed Sc apud Veget. lib. a. cap. Io. sic prius legehatur : VehIeria, sagittarii, nee- non etiam ferrumenta , qaibas muteries secatur mel eaeditur, quibus aperiuntur fossae , eontexitur Dasium aqueri erus . Ihi Steuvechius exispuncto vocabulo Suhiarii apposth restituit Suma I. Nullus autem ibi foeus sagittariis, ubi de supellectili ea strensi mentio est. Iter apud Vopiseum in Aureliano legebatur prius:
quos, Buriam suum defrisee. Fum locum his meriti, Salma siue corrigit, legitque, Equum
stinguens equum , quo vehitur dominus, a saginario, quo portantur sarcinae. Qui madmodum ad eandem formam restituit loeti in superilis indieatum Lampridii in Heliogabalo : pilento . quae equo , quae fa maria . quae apno te in heretur . ' Sie eadem dili induuntur etiam in vita
B. Hilarii: Quod abI vir Dei esserit, protinus O IUe pedibus iter iniressas ursem Romam, sine equo , De sagmario intravit . Quemadmodum autem supra Oh servavimus a sagma iactum esse numa i se a sagmariis , saeti sunt Saumarii. Chroni eoo Relahesperg. an. Irso. Milites iner mer , exteramae vastus eum sumariis, ct famesaia proeed re institati. Utque a voce sauma habemus Italieum vocahulum Samar sic etiam a voee saumarii habemus Italieam dictionem Somar; . pro asino sarcinario . Sed neque omiserunt somariorum mentionem sacere Latinoia harbari Scriptores. Villelm. ah o dem horg. in Itinerario Terrae sanctae r Tantam emittit piis sitim mutilaassinem , ut ab omniatis ex omni proin
sAc MA . Vox Graeean Iea , quae signis eat stuti the- eam vel repositorium. Recensetur a Suida. Lactantius etiam ad lib. s. Thehaad. stati ir Cis ton . Ihera areat stilius ditatis, Aut pharetrassituram . O sagma furi .
SACOCHLAMYs. Occurrit apud Trebellium in Claudi Tunieas rassar mliitarer annuas . sagaretiis νυ les annaas duas , fibulas argenteas inaurator
Dur. Compositum est vocabulum ex duplici diaesione
265쪽
etione nio , I chlamyde . Ad eundem modum
idem Seriptor aliud vestis genus vocat ehlamydem mant uelem. vopiscus autem in Bonoso hahet tunicas palliolatas. Idem in Gallienis com inemorat trabeata saga. Fκ dupliei nimirum vestium genere una confici chatur, quae utriusquo peciem haheret aliquam , ut notat Casau bonus
in Trebell. Fxistimant aliqui sagum Romanum quadratum Rise , chlamydem Graeeanicam r tundam et ae proinde non mediocre discrimen intercedere inter sagum A chlamydem. Juxta hanc tamen explieationem non satis helth pr cedit expositio sagoehlamydis, eum vix intelligi positi vestis partim rotunda partim quadra- ea. Accersendum proinde aliunde diserimen , dieendumque in ea veste aliquid ex textura, ex longitudine , latitudine , colore , shula, vel smili quopiam ornamine vel usu denisse alia quaedam a sago, alia a chlamyde eam accepisse. Id autem est di Vinandum; cum pareὸ admodum de hae veste scripserint Authores . S c ra . Vide Saxum. SAGA . E. Prra veste vel stragulo. Cato de Ros. cap. ss. MIes euique tunieam, ast suam dulἰs, prius Cererem Mespho . Et Sacus, gi. Maseulini generis. Ennius i
Vides vocem esse perantiquam, ae proinde saIli vossium lib. a.de Vitiis Sermon. ubi seribit posteriorum laeulorum uocem esse . Ets GuM , gi. Cic. 7. Verr. nis i se exeitatas exis,oadu rem omnem ex TMarchide, statim sumit. Vocabulum esse Gallicae originis tradunt Varro, ct is dorus. Ses cum constet Graecam ese vocem,
eaque usos Polyhium S Plutarchum, Vossius Gallos eam docet duxisse a Massiliensibus, qui raeed sunt locuti. Sed leui conjectura ducitur 'ossitis, nis Polybio S Plutarcho robur aecedat ah aliis G cis Scriptorihus . qui res Romanasmon attigerunt . Nam qui Romanorum res lite ris tradidere voces Latinas non ita paveas ad graecanicam formam flexerunt; praesertim si ipsis non occurrerent satis idonea Gretea vocabula,quores Romanorum proprias exprimerent. Id multo
die illis factitatu in a posterioribus Graecis scriptoribus alibi observavi. Vestis est.duplo maiore
aliis textu , contra aeris intemperiem , ex a Dperiore & crassiore lana . Simplox aliis indumenti genus , quodque modh crastilis . modo subtilius textum . hyemi , astatique perind a aptabatur. Priusquam vero ad militare veniam sagum, profuerit observare, multiplex operimenti genus. maximoque equorum stragula , vel do ualia , saga a Ueteri hus fuisse nominata. Fit id plang eertum ex Capitolino in Vero , ubi loquens de eius Caesaris volueri equo prasino , ita
sa a vocat equorum coopertoria r Anἱmal Aeo rido statues, ae suis resperies . Fi iterum
di. Jam vero sagum pro militari indumento testis suit aperta ct fibulata, quaeque tunicae Damique armaturae superinduebatur . Dixi shu lata sui se saxat id enim aperi δ drieet Varro ; &per contrariam exceptionem insinuat Trebellius
in triginta Tyrannis; Areat molieos, O dus
ita ad ma melim mittas , sed alatoris, ea
θse m serim de nostris. Verum is locus , quem admodum s hulatis sagis fidem asserit, se etiam planum obviumque facit,alia quedam suisse non sohulata . Fibula caruisse saga Gallica quidam existimant nixi testimonio Polyaeni. Verum eadem suisu fibulata mordicus alii retinent, in suania sententiam Polyaenum ipsum trahentes Caeteri rum de memoratis Gallicis sagis obseura sunt omnia apud Scriptores t alii nimirum villosa Serudia, ct caprinis consecta pelli hus ea fuisse autumanti alii verb distincta praedieant intereur.
rente purpura , & variata opere virgato seu seu tu lato. Hispanis etiam sagum usitata vestis. Ap
latiit . Germanorum vero reliquis crassora deis
scribit Taeitus: additque pro sbula nexum espl-na habuisse. hjus generis sagi sthema proponit Ferrarius do re vestiaria p. a. lib. 3. Manipularii milites erasta S ignobilioris lanae saga indueis hant. Maioris pretii & nobilioris texturae vestiebant saga Tribuni, Centuriones, aliique bellorum Duces . Color gregariis ex nativo lanae colore . Nam Imperatores paludamento purpureo , sive eoccineo a reliquis distinguebantur militihus . Aliquodne fuerit discrimen inter sagum, paludamentum , R chlamydem , perpendimus in Titulis Chumdis , ct Paladamistum . Certa vulgatior loquendi usus obtinuit, ut paludamenta quidem de imperatoribus, saga, & chlamydes de n litibus dicerentur. Nectebantur autem fibulis ad eeruieem , ut dixi, saga, quae pro grais du militiae, maioris minorisve erant pretii. Ovid.
Item Stat. rona ctiam Mem dy aut auro. Fallitur Valtrinus , qui sagum contendit suisse talare vestiment uin, deceptus verbis illis Troia hellii in Saturnino i In eoniimia dictamhera αἱutes . ne ἰnferiora denadarentur , eum sagis iust. Ut enim henh ad.ertit Ferrarius , ea verba indicant solum saga longiora suisse tunieis . Hae siquidem vix protendehantur ad genua, cum sagum ad medium crus pertineret. r. De satis eucullis, idest sagis, quae nexos hahehant eueullos ad capita operienda , vid siti I itulis Barrieti lius, 3c Geultis , a, iam .
Addo sagum peculiare sui se indumentum eorum militum , qui sub Caesaribus cursum publicunia
proeurabant. Fam Oh eausam Sagones υel salones eos appellatos invenies apud Cassiodorum,
S in Cod. Theodos.& in hoe quidem leg. XLVII. hahemus: Sint praeterea duo patitἰri praseeato-νes smularum νhedarum eum tribus servi s halentes quinquagenarum libraram aeretas , ct δε- a , quisus par eris eos pro Itineris noeessitatem ἰγI. Ubi saeta manifestδ sunt vestes, non ve eb equorum dos ualia uel stragula, ut nonnulli scripserunt. Cassi odori Uar. l. . r. verba sunt risi Itim praeterea Salonam disrarsas faeere patia. ris . sed ad eassum quam iurestas fuerit, uno tantam is nere pe-titatar aeeedere mes redire . Uide salmasium ad spartianum in Adriano. . A voce Sagum, habere nos vorem Italicam Sase , quae vestis est e levi rare panno , Omnes sera Etymologiei statuunt. Notum autem ut to
gam pacis, ita sagum belli fuisse symbolum.
266쪽
Hine Ire ad sua . ada tum de hello imm Ineniate . Paterculus lib. 2. Tuis varia atqae atrox fori a Italis; helii fait, ut ad sua iretur. Vide
Maralata Sara , Chlamm, de Paladamentam. sunt qui a sago militari originem trahant vocis, Hispanis, Italis, aliisque Furopae gentibus veris naeulae Casaeea , quasi Cusura , adiecta syllabam pleonasmi & venustatis gratia. Alii, eius vestimenti appellationem Flandricae originis sa ei unt. Qia Idam peculiare statuunt indumentum minoris Mythiae populorum , quos vulgo dictismus Cosaeela: ad eum pland modum, quo ab Nungaris aeceptum aliud vestimenti genus , vo- eitatur passim Hangarina . Confundunt alii cum earaealtis, a quibus nomen habuit Antoninus Caesae, ut tradit Aurelius Victor in eius vita per rure verba: Cum e Gaula ves em Harimam δε- merisset talaresque Graealias - de nomine hujusvioris Cuνaealia eognominatas es. Spartianus invita ejusdem Caesaris, S ipsum quidem a vesti hus eaeaealtis habuisse cognomentum , ct pariter earacallas appellata tradit ab eodem Caesa re inducta primum ab ipso apud Romanos ea . indumenta: Ipse Caraealti nomen aerapis avi
simeato. quod populo dederat demisso visitie ad
aliae . Unde hodieque Antoria σα dicuntur eara. Ossae hajusmodi. in usu maximὸ Romanae plebis sequentatae . Lipsus tamen apud Menagi uti vestem Et vocem Casarea trahit a Graeca dictio ne χ-a , cuius meminit Xenophon lita 8. Cyro odiae. Postremh Henricus Stephanus in Thesauro suspicatur voeem esse Perseam . SA cutuM , 4. Brevius sagum. Cie. in Pison. Satuti rejeeerant, ct eateriam Imperatori sati notium praebuerari. SAchrus , a , um . sago indutus . Cie. 1 . Philipp. Deiuri erat sagati prodeamas.
vitates solo aequatas sale conspergi. Quamvis ea animadverso illato damno non careat, quoniam salis consperso terram vitiat, ct progignendi quidpiam adimit facultatem , adhue tamen pertinet magis ad ignominiae notam perpetuam inurendam;propterea quod urbes illas tanquam fulgurita loca, Vitari ,earumque memoriam omnem penitus obliterari contingat. S. Hieronym. Natth. c. s.' Certὸ legistia in Seripturis ινbet quasdam ἱta lictorum suis seminatas. ut stillam in ipsis germen oriretur. Eadem seth ha het Hugo Card. ibid. Sal redrit terram per Iem: Imperatores esJm fusant seminare ari essule, ne quis in eIs germen oriretur . Eius rei exemplum illustre proponit historia sacra Iudie.cap .s. in uthe siehem. Porro Abimeleeh omnI Le Ela oppugnabat urbem quam repὰρ InteraeΠii habia tarsibus ejus . Vsque des sis , ha ut sal is ea H emeret . Vide ad eum locum Tostatum &Cornel. a Lapide . Eodem supplieit genere asse. Ham fuisse Urbem Mediolanensem ann. rihil sigonius i. t a. de Regno Italiae. Antiquitus aratrum muris dirutis circumducebatur et quod in eversa Carthagine a Romanis facturr meminit Caius Iurisconsultus r ex quo affrmat eas urbes existimari desitas, in quibus aratrum ςget circumductum. Horat. lib. I. Od. I s.
Stetere eos, eur perirent Funditas , imprimeretque maris Hostile aratrum exenitus Inflans .s AxΑMi Ni A NAvis . Populari ferinone dicitur triis remis robusta, velox , de omni armorum gene
re instructa. Meminit huius adagii Plutarchus in vita Periclis. Constat autem Salaminiam gentem naualibus proeliis maximum in modum prMeaeteris soruisse. SALANDRA, aliis S At ANDRIA . A saliendo dictae naves praelongae bullicae & piratteae . Dii marus lib. a. Sesandria quid fit, iri eur adhas pervenerit oras, breviter intimabo , me es , ut pra- falassam, navis mira singitassinis erieritatis,
O virisque Diere daos tenens remorum ordines, ae eratam qainquagἰnta nautas .
SALARiuu , ii. A sale, ut nomen ostendit, dieitur. Proprie est merees servitio quaesita . Plin. mistior has etiam, militiaque interponitaν, salariis inde diaris , magna apud antiquos aut horitateis . Sed quoniam sale ad omnes fere utimur cibos . ideireo salarium pro υ ictu ipso ponimus. Salarium pro annona militari, seu victu militum diurno . posuerunt Capitolinus , Se alii . Comis plectitur autem vinum, Oleum, porcinam, ligna,
Olera,& reliqua, quae a Tribunis, vel Rectoribus provinetarum militibus distribuuntur . Aliud vero esse salarium, aliud stipendium manifest deelarat idem Capitolinus in Clodio Albino. Eadem aperth etiam separat Epistola Valeriani ad Mucianum , quae legitur apud Vopiscum in vita Probi. Stipendium siquidem de auro, ar gento , vel pecunia persoluta et salarium de ei, hariis propriε dicitue . Vestes & similia ad sti pendium potius, quam salarium pertinent. Vi de Salmas. in Capitolin. Non gregariorum so Jummodo, sed etiam meum erat salarium. Tacit. in Vit. Age;e. Satirium Pνι rensulari μι α σὰννῖ Agrieolae non dedit.
SALaa A, α. Apud Leonem Imp. cap. r. idem estae martiobarbutus . sive, ut ipse loquitur mata arbutus . sie enim seri hi te Ad e 22rienda eminas Desti , maestartulam , quod nane
de signi ficatione vocabuli eu intelligentia mariati Ohaehuli a nobis suci loco explicati. De themate verb vocabuli Vati ha . ct trieuri nihil ha
heo comperti. quod in medium proseram. Conseis
stim quidem mihi venit in mentem suspieari Sali ham , gladii genus esse . quod vulgo die imus Selasti & tricurim esse Veterum securim. Vertim hete arma non sunt missilia , inter quae procul dubio recenseri debet martiobarbutus . satri, Otum. Sacerdotes Martis, dicti a salien dri dum anellia portarent, ut tradit Festus . De iis Uir stil. l. 8.me exultantes Salios , narissae Lupereos,
Extaderat. Polemon . vetus Author, memorat, saliorum
authorem fuisse salium quendam Areadem , qui eum Evandro venerat in italiam. Fos a Numa Rege instituto tradunt Livius, & PIutare hus in Numa. A9dit Dionysua Hallearn. duodeeim primum sui se iuvenes, forma & virtute omnium praestantissimos qui quoniam in Palatici sacra sacerent, Palatini etiam nominabantur . Saliis a Numa instituti κ alios addidit Rex Hostilius. ob votum, quod in heso contra Sabinos vove
267쪽
rat. Agonales hi, ct a Collino tumulo , ubi saerarium habebant, Collini Salii dicti sunt Festa Saliorum incidisse in GrNorum Panathenaea , mensumque Martium, idem seri hit Dionysius. Saliebant autem per uehem eum tripudio , serentes ancilia, ct solemnia quaedam carmina in honorem Deorum, bellorum Praesidum . concinentes . Amicti erant tunicis versi e lori-hus , Se aeneis haltheis succincti. Data quippe illis sunt, ut ait Ovidius Fast. a. Armaqtie , i, ad certos teria cauenda mossis. Armata cert) ea erat saltatio, sebatque collisiscidistula gladiis, ex veteri Curetum institutione. unus omnes praestiebat, qui inde nori dictus , certisque manuum gestieulationibus, Rcorporis circumvolutatione, sestandi exemplum caeteris normamque praebebat. Inter ancilia verb, si e scuta. quae gellabant iactabantque, illud
erat admixtum , quod e Coelo delapsum Numae tempore est ereditum . Illud autem ne di incisci aut stirripi posset, ad eius formam ct mensuram reliqua erunt consecta. Qua ratione verb & oriapi ne a ne ilia deserentes Salii haccharentur, Sculamurium Veturium carminibus celebrarent, docemur ex Festo per haec verba. N a Pompi-
Su id in ea mansisset. Itaque furta sunt ejusdem
sexeris pura, sat V mi loesar, ne infern Ue3 caeleste posses . Proba ara opus est maxime Mamu-rii , qui ae i Aes petIit, tit suum nomen inter carmina Salii canereus . Ovidius Fas l. lib. a. integram narrationem de anellibus, de Saliis, &de Mamurio se eleganter prosequitur: Dum loqritur totum jum II em ferar insem rn ossis aetheres menti ab axe frax . το tonuIt sine nube Deus, tria falatira m it . Credite Leenti et mira, sed alia , loquor . A med a Celam regiise dehiseere caepit: SahMVere notis enm Duce turba suos. Tere leo; seditum tersarum leniter afra De ei it, a populo elamsr ad astra fenJl . Turis humo muntis eaeri; prias ille jumenes , Eluae dederat ualli cesti premenda iugo . Idque anesis vocat; quod ab omni pane reeiis
Disseiti Θs, illud. Heere . clausit opus . Cui Noma Utiissent, Desi pete praemia, AxP. Si mea no a fides: ἱrrita nulla pete .
Armanae , O ad eortos verba canenda a
SANNATIO , onis. Invaso , irruptio. A verbo ad
salio , vel adsilio. Epist. Comitis S. Pauli: Non-
iti Osee in uor feeerunt fdina/Jsaee, Sa Lirio , onis. Unum est ex bellicis exereitiis , quo tirones distebant in equos expeditδ a se en dere etiam gladios manu tenentes , & ex illis de silire eeleriter. Rem totam accurrath exponit Vegetius lib. I. cap. I 8. Equi timet Deme sub se. Ho, aestate ponebantur in eampo: super hos janiores primo uermes, dum eo setudine proficerent, demam armati es lautar aseendere . Tuntuetae cura erat, ut non solstis a dextris, sed et am a
ssiose exercebantis in paee . Erat pernecessarium sic exereeri Ueteres,qui usum subicis pedanei,sive stupedae ad insiliendum in equos, non habebant. Sed S apud nos nobilis tu Ventus ad equum ligneum se exercetur. Solent porro addere ludos quosdam , nisusque virium . qui ad ostentandam potilis eorporis agilitatem & robur , qutari ad seriam militiam Detunt Apprehensa siquidem pila sellae equestris ex una in alteram equi lignei partem se saltu conseiunt. Eadem pila vel arcu sellae detento , modo ei rea sellam ipsam, modo cirea clunes equi mirabili se celeritate cireum agunt ζ redeuntque suhinde ad insidendum . De tinentes etiam una duntaxat manu sellae pilam, uel areum , lihrato aequat,iliter prono corpore versus terram se diu sustentant. Hi lusus nisus que suam apud Italos nomenclaturam habent. Pastata, StIIo, Pomata, Titaneia . Nomen autem exere itationis apud nos est Cuzalietto . SALMA , ae . Occurrit pro sagina , vel sagmate apud Latinobarbaros Seriptores. Vide Sagma. shoisi e , arum . Qui tuba canunt, quae Graeeis σάλπιγξ . Memorantur, a Vopisto in Carino rontum sal fas uno erepita conelaeotes idi cem
tam eamptarias. S i pix . Meracum est Graecorum vocabulum, quo tubam nominant. Usurpatum saepius fuit a deterioris notae Scriptoribus . Fuleherius Carnot. lib. a. l lis . l lierosol. Sulpicis, eornaa Uehementer concrepabant. Aleuinus Poem. 8.praemia sust tis eam elanget classea falais.sA1τ Tro . Inter militaria exercitia recensetur a
Vegetio lib. a. cap. s. Adsultum etiam exerrandus es mΠes, quo etei follis transitiantur, etes imp diens aliqua ahirudo superatur: si cum eis odi melanitates etenerint, post sine labore transo . I line Silius inter hellicas meditationes Scipionis Asrieani ad numqravit , tranfendere saltu mu rules sol ut . Non desuerunt, qui hoe exereitii
genus tanquam viro ingenuo , nedum Principe vel Reste inditnum improbarent, secuti Cornelium Nepotem in Epaminonda qui abhorrere saltationem seripsit a dignitate Imperatoria: adduis centes insuper testimonium Cieeronis, qui neminem saltare sobrium seripsit et Gabinum vero& Catilinam multis ea causa probris atque convietis non dubitavit proscindere . Verum praefatos scriptores reputandum est de obserena, vel parum honesta viro prcibo saltatione suisse locutos; quare Salustius in Catilina taxavit Semproniam , quod mollitis psalleret saltaretque . quam par esset honestae pudieaeque scemine . C. terum Plato optimae constituendae civi Otis arti- Ωκ scientissimus in non postrema Gymnasticae
parte saltationem posuit, quoniam illa insitas
268쪽
mortalium animis alacritatis favillas uehemenutilis iueitaret, motuque illo corporis ad certas te ges composito , quasi cote quadam, exacueret innatos euique stimulos ad audendum sortiter,& gloriae semitam capessendam . Triplex autem idem Plato saltationis genus discrevit: domestieam aliam , urbanae consuetudini S ingenuae oblectationi aecommodatam ς aliam militarem: quae expedita redderet corpora ad conseienda itinera, foveas, amnesque traiiciendos, & ad bellicos ipsos conflictus , ubi eorporis agilitas totum ser) negotium conficit pugnae felicis: tertiam addidit inter utramque mediam , quae in saeriae; is Se expiationibus adhiberetur. Militarem vero saltationem usque adeo extollit, ut mercede publica conducendos etiam nimii reos duxerit, qui eandem suis definitam legibus tua ventuti traderent. A quo Platonis instituto neu liquam dissonat pronunciatum Socratsi apud Athenaeum , ubi ai severat maximh idoneos ad rem bellicam eos per Omne tempus evasisse, qui peeith tripudiassent in Deorum sacrificiis. idem luculenter ostendit Purrhica saltatio, quam &antiquissimam extitiste , & excitandae tyronum virtuti magnopere idoneam proprio in loco me minimus . Nee alia de causa existimandum est Athenienses Libero patri dicasse Astolia , fides h ludos , qui conscerentur saltatione per suppositos utres; quae sella Romani postea dixerunt Vinalia . Meminit eorum Virgilius lib. 2. Georg. Nos aliis ob ealpam Mecto OpersmvJhns aris Caeditur, idi veteres ineunt preseula indi:
praeuiate ingentes palos ct compJta eluaru Theseidae posuere et atque Inter poetiti laeti Mesi has in pratis unctos Iuliere per utres . Incredibili hominum frequentia statuebantur in
theatro hi rei ni utres inflati, atque Olera peruncti. Certabatur autem magnis animis ut quanta maxime quis agilitate poset, altero pede solum premente , sublato altero ' per aerent librato ,
memoratos utres transmitteret. Id cum admodum tactu disseile esset, ct impulsis ealce utrihus passim ludent lapsabundi in terram corruerent, delietas sei licet spe atoribus Dei ehant,ut elamoribus editis, eachinnisque Se i lausu theatrali universus latissime Cireus personaret. Fius hidi de saltationis originem ex Aristophan; Rehrilia ste per haec verba refert Bro laeti r LIbest Pater
tatem exis mattir minum , ct them, uvam
eirea eam saltare es*;se . Alii Leunt, Icarium, eum a Libero patre vinum aeeet fet, satim
, . Aliud est saltationis genus , quo corpora motibus gestibusque ad numerum, artiscium, eertamque rationem compostis , mores , propensiones , assectionesque hominum imitantur . Ea facultas in tantum non eontemnensa est, ut ad eam commendandam Musica , Geometria,
Arithmetica, aliaeque praestantissimae conspirent
saeuitates. Plato etiam , Aristoteles, & prae sertim Plutarchus, qui de illa lath graris lini ἡ-que scriptit lib.y. Conuiua l. quaest. pro h lem. I s. eam non inter praecipua solummodo pacis Oblectamenta , verum etiam inter potissma belli praeludia ct studia retulerunt. Per oblectationem nimirum & ludum, in umbra & pacis otio , qui eas addiscunt motuum leges , praeclari postea evadunt bellatores. Totius corporis motionibus , ambulatione simpliei , iactatione membrorum , permutatione pedum, nexu , progressu, manuum connexione , ea perdistunt agilitate , atque omnimoda dexteritate artus flectere, & corpora circumagere , ut promptissi-ini postea suturi sui in acie & conflictu ad insiliendum , subsiliendum, progrediendum , aut re- Aendum ad omne necessitatis imperium , vel nutum Imperatoris. Fam corporum motionem nulla antiquitus modulatio associabat . inducti sunt autem postea soni, cantusque, ad quorum numeros motus corporum so responderent ἰ ut intervalla temporum , & musim legis ratio setiate atque perpetuli servarentur. Quamobrem saltatio a simonide tacens poesis suit appellata. saltationis inventorem Theophrastus apud Athenaeum Androna quendam tibicinem docet Rinst. Subdit idem Scriptor ex Epieharmo , multis sgurarum addita mentis auxisse artem Cleo phantum Thehanum:easque s guras Siciliensi vo eabulo appellas e Balli mos . Hi ne prosecthorigo capienda est Italicae vocis Talis . si quidem Graeci di eunt, quod Latini Deis . Hoegenus saltationis usitato nomine dicimus ehoream . a choro ducendo ; quoniam tibiis, cym halis, aliisque adhibitis mus eis instrumentis cum coetu cantorum , necti variarique solebant meis moratae saltationes . Non est huius loci de earum appellationibus , quae innumerae ser) sunt, otiosi disserere . Consule de illis Athenaeum lib. I . Ceel. Rhod gh. antiqq. Lect. lib. s. cap. a. & Maliger. Poetici lib. I. cap. I R. Mercurial. Art Gymn. lib. a. Vide etiam quae de saltatione ha het Ros n. Antiqq. Roman. lib. s. & Demi steri in Paralip. ad Ros n. Non omittam autem in nuere , inter praecipua fgna plausus laetitiaeque signi Mandae post victorias reportatas, adnumeratos fuisse choros saltantium , hymnosque concinentium, &paeanas. Hinc Horatius post incensam suetatamque Cleopatrae, & M. Antonii
elassem' hilarius sibi & sociis vino ct saltationi
Nais es bibendum; nune pede ivbero
Fuis an tellus. sed longδ antiquior ea consuetudo, & eontianuato aetatum consequentium circuitu, a veteri
Pistoria sacra repetita. Usurparunt id Iudaearum mulierum chori festis motibus cantuque aceta mantes puero David post relatam de Gigante Philisthaeo pulcherrimam victoriam , ut tradit
Reg. lih. i. cap. 18. 'Porro eum revertereων peris
MJllia. Idem David , cum prosigatis iterum . Philisthaeis, Aream Domini de doliaci Obededom in suam civitatem reduceret, ante eandem Arissa cam
269쪽
eam saltasse legitur lib. 3. Reg. Cap. s. Cumquetra Uendissent qui portabant Aream Domini θωρ laicimmolabat bovem ct ovem, c, ari/tem, Ud pereatiebat in organis armigatis, satia haι toti, viribus ante Dominum. Cum ver b Mi ehol Saulis si ia saltationem Davidi illam quasi li eentiosam,& a Regis maiestate abhorrentem ex prohiaret et se illi sapientissim E fuit a Rege res potitutii: Visit Dominus, quia ludam ante Domἱ tuis, qui elegit me, potius quam patrem tuam, quam omnem rimum ejus, ct praevit mim vi ef
δεα Dux super populum Domini in Israel, ctulum , ct filior fiam plusquam Dilauum: o.
reo hamitis in oculis meis; ι, eum anelliis, de qaibal Aeata es, gloriosior apparebo. Speciosissi mum Illud corporis dehonestamentum in Rege saltante, admirabili energia unico versi lo deseripsit S praedicavit Poeta Dantes Purgator.
Lieet autem nullus dubitem saltationes in sacri se iis suisse omnium antiquissianas , ex his tamen silvestres S rusticanas urbanis S militaribus fuisse antiquiores pro certo habeo. Suadet id mihi natura ipsa, & in omnibus sere inuentis ab experientia usuque ducta ratio. Rudia nimirum A parum culta necesse est rerum initia esse; &nihil repente fit optimum. Huc proinde traho illud Viigilii Georg. s. i. de rusticis Cereris se, eriseia celebrantihus.
Faciem maturi, quisquam supponat arisis,
xuam Ceνeri torta redimitas tempora qaeres Det motos incompositos, ct earmina Heat.
Item illud ejusdem Poetae in rustica apotheola Daphnidis Ecl. Saltantea Saoror imitasItis Alphesbaeus.
Quod autem addit de Satyris, novum rohur huic sententiae apportat. Constat enim eam gentem fuisse omnium υetustissimam , utpote saltuum cultricem atque silvarum . Prius autem silvas fuisse quam urbes, nemini video non esse perspicuum. De Satyrorum vero celeritate Plinius L . e. a. Sat I pontei vim anImaι stim qM2νώ perit . tum re Ia eurrentes hamana erita. Idem Ostendunt caprini, quibus utuntur pedes , &corporum nuditas expedita cursui . Saltatio Sa
tyrorum pGuliaris Sicinnis suit : Pollux s. e I . Species saltationum, Emmelia Tragica, Coriadaces Comiea, Sicinnis Satyriea. A Silvis proinde & rure saltationum origo in sacrifieiis, quae postea in urbes ad Corybantes, Salios, Ballinea. Pyrrhieas, appellationesque saltationum
SALTEM. Vetus Grammatieus apud Gellium . Servius, Donatus bellieae originis hoe adverhium esse statuunt i trahi quippe a captiVis , qui capti ab hostibus , sublatis manthus, reliqua cedentes spolia. salutem eosdem eogitabant. Natum inde per synaeresim sermonem , ut, cum inter multa petitur aliquid , saltem dieamus. Sed S aliam
adducit originem Nigidius , traditquesultem dictum a s ar re, idque ipsum esse contractum a plena sententia: pasto feri non potest. Gellius eas origines proferens, statuit in huius adverbii indastatione amplius esse quaerendum . Janus Guillelm. verisim. l. a. cap. Io. ait vetustos S probatiores eodices non sum habere , sed sartim. Quemadmodum enim a supinis eursia ,
sensti, reed is, rapta fiunt eusm, sensis, raeesse, raptim a se a I aua ,sauim . Adhibetur autem in oratione , cum ea quasi saltu quodam, ab iis , quae antecesserunt, in extremum aliquid transit ae desinit. Exempla autem salutem rogandi habes ex Caesare lib. 3. de Beli. Civis. 2uod ubi sine reeusiione fecerans, pasque paLmis projet I ad teνram, sentes ab eo Distem pe-tJerant ; eonflatus consurgere itis. Item ab Hireio de Beli. Hispaniens: Victi O deserti a
Pompeio , tua virtute saperati, salutem a itido elementia deposeimus. SALυAGυA Di A ; immunitas , tutameninm fide puishliea interposita. Regestum Brevium original, Angl. Bona sua qaieanque ἱn prauesionem, saletam ardiam nobisam idie. Eiusdem notionis est salua mentum . Capitula Caroli C. tit 26. Et mo- Iamus at vos, ct eaeteri homines fidetis nostri talem legem i, renitudinem, O tale saliameitum ἰn regnis no stris hubeatis, petiti anteeeFres ve-sri . tempore anteeessorum nostroram habaerant. Italis Satis sndotis. SALuTArio CAsTRsNsis . IUrbanitatis hoe erat onficium , qucid in castris bellatores peragebant, ab infimis ad superiores quosque pervenientes . Meminit huius moris Iosephus lib. . Exeid. Λ
ag ct sub auroram militei quidem sagati ad Gutariones , ad Tribanos porro isi eomen ant δε- lataturi: eam quibas ad Dueem primarium omnesiainde ordinum Ductores. Idem de hoe ossicio tradit Polyhius . Licet autem id ad obsequium hellieis magistratibus exhibendum pertineret,& honoraria esset inferiorum ad superiores demissio et nihilominus non erat otiosa ea salutatio:
nam per eam occasionem a Ducibus mandata ae-eipiebant Centuriones Se Trihunt, quae ad eius diei opportunum regimen facerent. Sic enim ,
subdit Iosephus : Ipse Oeia tane iliis ex more H nam dat, ct alia mandata perferenda ad subie-
Ηοι Non est dubitandum Imperatoris, aliorum. que magistratuum bellicorum advqntum ad exeriacitum se stiva copiarum salutatione , ct laeti M. ma pompa fuisse olim concelebratum , potissimum verti acclamationibus,collisione armorum,& multipliei militari coneentu . Urbanarum sies lutationum ritus enuelea id copios Φque digesserunt Scriptores, prie sertim Romani. Quh magis demiror pare ius eosdem de bellicis salutationi. hus ae seth generatim seripsisse . Liv. lib. i. Inde faedus Inum into mees . inter exerestas sarata tionem Da m. Apud nos Duces Praesectique armorum excipiuntur & salutantur tympanis tu- hisque resonantibus , explicatis demissisque -- , illis , selopis directis, ae praeeipui homhar. darum explosione . Eam explosionem Itali diei. mus Salia. Salma Reale, a Latinorum verbo deis sectivo Solae notae significationis.sAMpuCA , ae . Uox est Hebraeae originis: nam quod ait Ruellius i. t. de Natura stirpium cap. 2 . a Sambyce inventam , eum id sne ulla Veterum authoritate asseveret, dubiae est fidei. organum est musseum Arma triquetra sed de hoe alii viderint . obtinet etiam sambuca locum inter machinas Poliorcetieas et idque illi nomen eoma tione quadam eum supra indieato organo Musis eo . Vestet. l. 4. cap. ri. Sambura, inquit, dieitur a simu lassiae eitharae. Nam quemadmodum n
270쪽
is elahara resias fiant, ta is trabe,qn iuxta raris is ponitar tines si7t,qai ponte desuperiori parte traehisis laxant,st cleendat ad murum; 1 utimque de turri exeant heliatores , o per eam transeuntes, moenia actis Invadant. Haec Sambucae explicatio per omnia dissidet a deseriptione illius machinae , quae legitur apud Athenae uin , Appi num , Livium, Polybium , & alios . Videtur autem Vegetius Sambucam confundere cum Ex stra , quam ipse caeteroqui pontem esse contendit , aὰ iaciendas in muros ex seensiones , idque terrestri oppugnatione. Habebat autem pons ille, sue Exostea , funes ad caput, quibus e turri demittebatur . At sambuca ex Herone , ct superius memoratis Historicis, est machina navasis , vel duo, atque adeo plura navigia tran&ersariis tignis eo inpacta, cum praelongo ponte applicando ad muros obsessae civitatis. Usus au tem erat in oppugnatione arcium maritimarum .
Hae maehina usum fuisse Marcellum in expugnatione Syracusarum legimus apud Livium ., Plutarchum Se Polybium . . Heron de Sambuca ita scribit cap. 1 s. Duasus rasouidauesiisse; ter igna imponantnrD-
per ea,aut interea, tons fruatur.Erit autem pons
meri inter isto, eris ductilis, ut artesu O deprimi per funes post. Ubi vides Sambucam Heroianis constare ex duobus tantum nauigiis eolligatis . Livius tamen , ct Polybius , ubi loquuntur de obsilione syraeusarum, Duee Marcello, plures naves scribunt fuisse coniunctas. sie en in .
Polybius : Otro Moes Dulias fuisse , quibus interIsres remi allat; essent, restris exterioribus tantum, atque ἰta ineltatas ad muram. Plutariachus veris in vita Marcelli r D magno ponte ovo naviam usi Maram machInam tofens, Mezἰ-gabat ad murum . iterum verb de Sambuca duarum iunctarum navium Appianus loquens de Nithridate in oppugnatione Cygici: Sambucam quandam, maximam machInam , daalus naulius Iutam, inteMam ferit. De hoe organo militati Athenaeus etiam loquitur, observatque eius machinae artifices ad Opticae normam eam ma-ehinam debere dirigere Se extruere , ut a muro eum altitudine & distantia a naVigiis oppugnantibus , iusto dimensu, pons iniiciendus Ahriiscetur. Nam secus omnis machinamenti labor in irritum eadet, ut contigisse obsidentibus Chi iam , idem memorat Athenaeus. Ou modo veris construenda st sambuea,praeeipitur ex Polyhio lih. g. longius la deseriptione r Octo qsinqueremes habebat, quibus re illi series inerat, tam a 2extris quam limis: atque ilias inter scis eum δειbus levibus parietibus es annIs ad Muram per remirationem , qua erat extra parietes, adduxerunt: ct has toeant Sambaeat. Genus autem fraestire divorum insertimentorum tale est. Sealam pararunt latitudine quatuor petim se ut, dum ex navi defeenditur . muro adaequerar. Hu-jut utrunqtie latus eaneeliis maviserant. O δε- super te si defensoriis armarant, ct ιhi quam parietibus imposuerunt, quistis es unesae Eaves confringebant r : se ut plurimm emtolii praemineret. Deinde O almalos nasium rettile erant'
desuper eum fun;bus desiiaeme, .mi nee stat Iu- inuehat , funibus in verilae falae religatis, per rotulas in pupp; flantes trahant. Et a Ji euen similiter in prora fructuram ejus mactίnamenti re
pagesἰι firmant, ae deὶnde per remisatisnem,quae ab utraqae ilia exterat remigii Ierie 'sat, teia Iari navibus appνopinquantes, dictum instrumentum maro applicant. In summisate autem Badae riguum est quissemis Persitas trinam superse;
communit, quo quaisor milites ascendentes , adis Mersum eos deeertant, qui inde a propugnaea ir
cet multa Historicorum testimonia congesserim, adhuc tamen fortasse maiorem lucem ad genuinum sambucae captum desideres . Sic autem haheas . Sambuca machina est ex duahus vel pluribus navibus sic invicem nexis, ut interioribus
remis omnes careant, exterioribus tantum ex
utraque parte impellatur. Commodo desuper in loco vel super lignea crate, vel nullo tabulato substrato decumhit pons ea longitudine . quam congruentem existimant Machinatores ad faciendam per illum exstensionem in murum hostilem . In medio serδ huius machinae , seu potius navium, surgunt probe defixae hinae trahes. Harum summis capiti hus ductiles stines vertuntur , quorum in s ma pars solo navium adiacet et pars superior ponti applicatur ad utrunque ipsius caput . Utriusque lanis ductilis benes eici nisuque pons decumbens paulatim attollitur, Ad tibi ad hostilem murum deuentum est, aequa alis titudine libratus ad illum admovetur . Per eum pontem ad pinnas muri hostiei transeunt milites,
ibique decertantes tetitant e risistere. Postremo elari ses rem totam oeulis exhibebunt geminae e-jus3em icones et altera quidem navalis sambucae apud Lipsium lib. I. Posiore. Dialog. s. altera Sambueae terrestris apud Steuvechium ad veget.
fAMaucΑ , ae . Aliud etiam in re militari nautieasam huea significata nimirum tabulam trilateram munitam eratibus , in quam per scalam ascendi. Iur , ct inde , remotis eratibus , in muros fit transitus. Docet id Polyhius , ubi agit de scalis nautieis per haec erba : In supremis porrosealis es tabula , eujus tria latera erat has munustare in quam metati tarrieriam viri quatuor eonfrenis Dist perdinas serias, O in muros ἰnsitiunt, era tibus νemotis . Dicta autem hae Sambaea, quia
eam sublatae sunt seria, si eum naOibat anum quoddam eorpus simile Sambaeae.
SAM NA , ae . Genus hi remis , sive dieroti. Vox ipsa et amat a Samo insula dictam . Inventa ereditur a Polycrate Samiorum tyranno. Rotunda concavaque erat forma in emgiem alvi et quo eir
eumagi flectique saei lilis posset. Legitur apud Athenaeum, & describitur a Suida.
SAMiΑ ra , orum . Memorantur in Gloss. Vet. prosa bris , qui exeret tum sequebantur. Horum erat curatio certis medicamentis arma acuta, niti. da, ae detersa reddere. Vide Maaditia armorum .
sANa eui . Praefecti Turulei militares . Jovius Hist. l. 34. Bellerbeeho parent Sanetaehi, Latine auram