장음표시 사용
321쪽
ditae antiqua spolia servabant , nee illa detrahe re licebat emptoribus, ut ex Plinio, & aliis seriaptoribus erudith observat Turnebus. Pertinuithoe etiam ad rigidam spartanorum disti plinam, ut Diis suspendi non sinerent hostium spolia,quoniam timidis sere S ignavis detrahi solerent.
SPONGIA, α . Peculiare erat tegumentum , sive
Iorica Samnitum, ut habet Livius lib. s. in hune modum e Forma erat fati, summam latius, quo pellus atque humeri teguntur, fastigio aeqtiati , ad imum eaneatior , mobilitatis causa r spongia pectorI teilumentam , Osiviserum erat cerea testim . Admirationem habet ex spongia consectum armaturae genus e nee primum videbam
quomodo id pectoris munimentum explicari poliet , nisi pro tegumentis ex tomento, sitro, lanaque pressiore & eoactili . Notum autem est lari eas veterum quandoque lineas ct e molliore suisse materia, ut inter alios seribit Pausanias in Atticis. Legimus etiam apud bEmilium Probum, Iphicratem loricas serreas aeneasque in lineas commutasse, ut expeditiores essent milites, eonque graviori onere liberaret. Notandum tamen id genus militum nunquam sine clypeis militasse: nam antiqui Heroes, ut idem tradit Pausanias, se utebantur lorieis aenea lamina contectis , ut Cypeo non indigerent. Quare Homerus sine ullo elypei adminiculo pugnantem inducit Plio cynem Phrygem . Etiam Xenophon author est lineis thoracibus u g suisse Chalybes. Sed quoniam aperte Livius spongiam nominat, censenitum est rudi eo munimenici usos esse samnites inopia vel ignoratione validiorum tegminum . Internoscere tamen licet in spongia non nihil
praesidii idonei in conflictu . Nam excipere ictus potest non admodum gravi perniete; retusa sci-jieet hebetataque serri euspide, & quas irretita
scrobiculis illis , & sungosiore materia. Refert Suidas Eurybatum sponetiis munitum , Ac acuminatis quibusdam usum serramentis , ad pedes &genua aptatis, parietes a terra ad tectum conia seetidere . & a tecti fastigio desilire in terram . consueui se . Quomagis intelligere licet, spongiam nee absurdum . nec parum idoneum extitisse pectoris tegumentum apud Samnites.sporusio, cinis. Fit a spondeo : & hoe vel assut/. quod spondere dicatur qui spont) promittit; vela sponda , quam vocem a Graecis Latini acceperunt , & partem lecti exteriorem, vel, ut alii malunt, interiorem signis eat: ex quo habemus sponsum , sponsam, sponsalia , A similia . Caeterum sponsio Latinis omnem promissionem s-gniseat, non eam duntaxat, quae fit per sponsi interrogationem . Paulus de Ueeh. signis Dis
siones dicuntur plura actionum vel nactionunia genera, quae fiunt pecunia, vel fide inter osa ta ; de his vide Caelium Caleagninum ad titulum de verbor. & rerum signifieatione. In foro helo licci sponsio est paeis genus . Coneordia si quidem inter armatos vel eoneiliatur iusu Regum sum morumque Principum, ut populi iussu Se aut limritate senatus a nud Romanos , idque ver Feci a les solemni ritu. & precatione adhibita: &ea quidem pactio foedus dicitur i vel consti utinatur arbitrio bellicorum magistratuum , Imperatoris stilicet, Legatorum, Praetoris , qui a supremia potestate , regia scilicet vel publiea civitatum,
mandatum dua res non habent: sed tamen pro Amittant aliquid obsidibus datis et & hoc genus concordiae sponsio appellatur. De hac Liv. lih. cinfules profecti ad Pontium in retrocymum , eam de sed/re victor agit et . negarunt injussu populi faedui feri posse , me Defeeutibus, coemoniaque alia solennJ. Isagae non ut valid credunt. auitissae etiam seruit, faedere pax Casina,
joritas is faedere opas esset, ast ossiduas,tibi pre- eatIone res transigitur e Per quem populum fiat, quo minus legibus dies s setur, si ram ita Iuppiter feriat, quemadmodum a ferialitas pιreus feriatis 3 θυιnderant Consules , Legati, 2
qui spoponderunt, extante tib; si ex faedere aFrares eqset, praeterquam duoram fetialium non extarem . in hoe sponsionis bellicae genere duplexagitari solet quaestio. Altera si sponsionem a Duce, vel Praetore, vel alio bellio magistratu factam improbari contigerit a Rege, vel Republiea, quid potissimum ab iisdem Magistratibus
si agendum: restituenda ne res in integrum, in eum seisieet rerum statum, in quo erat ante sponsionem: vel dedenda paciscentium corpora tanquam pignora Sc obsides supremae potestati ZAltera est, an sponsio supremam ipsam potestatem ita obliget, ut si compertum fuerit certiorem eam laetam ese de sponsione, ct rem omnem pressisse silentio, eontinuo eonsens se intelliga tur in pacta & eonditiones sponsorum Verumhaee ad forum contentiosum spectantia, vide erudith agitata ab Hugone Grotio de Iure Mil. &pac. lih. a. cap. is. Interim noto illud semper se- id observatum fuisse ab Imperatoribus spondentibus, ut non aliter rem cum hoste transigerent , qua in interposita exeeptione Selausula: Si ira Senatus , populussae Romanas censuisset . DO-eent id Livii verba lib. a r. , vhi Princeps quidam Carthaginiens; hunc sermonem habet ad Roma nos Legatos: Vos nod C. LudJutus Consul primo nobiseum fedas tela, qtita neque aut horitate Patrum, nee populi justu ictam erat, negastrvst eo teneri: itaqu/ aliis de integro foedus pabΓ- eo eonsilio itum est.
Spovsoxrs p Acis . Pacis sequestres, eonciliatores.
Liv. lib. s. Praegras Delatis, tili ad pcnam et nere vestem detrahi paeis sponsorians jubent .
SpouRovis . Calcaria. Testamentum Everardi Du- eis Foroiuliensis:Baltheam unam de auro e gem. mis, Bourones duos de auro O gemmis, mem- tum unam de aura paratum est talis Sperone .s AMA, ae . Proprie eorium est, quo pisces verserpentes teguntur . Ah huius similitudine squamae dicuntur eatellae nexiles ex auro vel aere: item texturae genus in heroico & militari uestitu , de quo vide plura in Tit. Plamatae oeser. Virgil. l. II. etiam equos opere squameo phaleratos exhibet 1 se enim seribit de equo Chlorei et Spumantemque agitabat equum , ques pellis Meris D plumam Dam7s aura ecnserta texehat. Vide Cataphra si EMI . squamam vositus trahit a scabra , quia squamosa sunt Rahra.
tari praesidior Conei lium Tolosanum : Cirea lo-
eam etiam, is γα δε reeeperint, furis bilitates
322쪽
MAJram ct pessitam. Ubi iterum observa, quoda oohia est alibi animadversum , milites per ea . tempora pro equitibus duntaxat accipi eonneiavisse . Eodem signifieatu oecurrit vox Statili do
Charta Iaeohi Regis Aragon. Nee etiam pus-- ipsos mistere in fronteriis, vel sabaidis in
set Diu M , i l. Dieitur a stando , vel statione : &quidem ab Hercule olympicorum ludorum inventore , qui postquam uno spiritu eertum spatium eonsteisset stetisse legitur , ibique fixisse
metam. Hi ne huius u is origo a ludicris Graecorum eoneertationibus traditur : ct usurpata potissimum legitur in palaestris ; sumiturque promiscui non tam pro termino & statione Cursus , qu1m pro eerta mensura & spatio ipsius eursationis. Cie. lib. a. Osse. A uisaditim ea
in mineat . Continet autem stadium octavam mille passuum partem , centumque ac viginti no
stros estiuit pastis. oh servatae inprimis sunt eius
generis mensurae in progresu militari: itaut ceriato stidiorum numero emenso , sisteret exercitus, ad quietix aliquid, cibumque capiendum. Praeiseerea aucto stadiorum numero, aliae exortae sunt militatis progressionis mensurae apud Graecos .
Diaulon, quod ad duo extenditur stadia . Mori eon, quod sex stadia comprehendit. variatumeamen est in multiplieitate stadiorum, pro ipia gentium diversitate ; ut nihil certi ae defini. i possimus ostendere et quemadmodum milliaiaria ipsa & quas leueas dicimus, pro varietate a populorum, interdum breviorem , longiorem quandoque spatii conficiendi mensuram signi fi eant. Hine, ut Plinius Meet, AEgyptii stacetium
habebant, quo stadia omnino quadraginta con tinebantur : atque etiam sexaginta, ut scribit Herodotus . Idem Author spatium triginta sta.diorum attribuit Parasangae . Ea est mensura Per- Deum peeuliaris, quae hodie etiam in usu est apud Persas . Pietri de la Vall. Viam. di pers p. r.
ehe sua Parasanga eourenga menta I ad i. Ottodes quali apanta , ferendo Strabone , sano unis Ito vostra . Vulgatissima apud Graecis itinearum mensura erat Mathmos, continens stadia
vigintiquatuor supra ducenta , nostra verbmilliaria octo & viginti, quae potissimum mensura, ct communis erat praescriptio itinerum exerei tui
STA A , STA RA . s ex pedaneus, stapes, stala qua quis in equum tollitur . Epist. Alexand man. Ur . Et eum ascenderemas parefridum κο- 'am , pulsam tenuit. Idem an. raro. Cam au
Daniea & GermanIea , qua indigitatur haculus , quo quis innititur . Praestat siquidem pedi stafra idem fere sulcimentum a praesidium, quod manui baeustis. A stassa habere Italos voeem Stassero alibi notavi, Vide Sabex pedaneus.
nostrum aerepit standardam Ammisa: si , d super
quod erat pomum aMeam. Iasta veia tota eooperta argento. Alberius Aquensis lib.6. Longis a hasta argemo operia per totum, qaοδ το eant Standari.
batar, Ostrea qua is praeeipua minus densabatar. Utrunque hoe testimonium planε sacit, ut noua sentiae perrario qui Italieam voeem Mendardo trahit eontra Uosium a tendendo e quod etiam nos ali hi approhasse uisi sumus . Quemadmodum enim vox Bandisra fit a bando, voce Latiis norum sequioris aeui , deducta a Latina optimi levi pansum , ct expansum di se optimum videtur etymon vocis Stendaria a tendendo, quasi sit velum extensum. Vertim coniecturet semper sallacesssint. Neque enim est dubitandu malendardo diei a stando, non a tendendo. Prima certh appellatio huius nominis apud Latino barbaros, atque etiam Italo suit Sι and A. Fuisse autem vexillam statarium plane eonfieiunt supra memorati seriptores, qui illud describentes, veli sueta, vexilli nusquam meminerunt: sed extitisse tam tum modo asseverant hastam argento , vel aurci illitam, cum apposita superius pila , seu pomo aureo, quo orbis figura designahatur. superva
caneum uerb omnino est tensionem quaerere in
haculo simpliei & minimi velato . idem longδHarimm h liquet ex loeo si meonis Dunei mensisan. II 38. I ui omnes praeedente fretis Aster tumis eampo quodam-Standari, Iris malam Mois
erexerunt, vexillam S. Petri ἐκ eos pendentet, Ubi apertissim h distinguitur standardum a vexil- acie quod non potuit clarius indicari, quam eum dieeret, vexillum additum Risse standardo.
Proinde mihi est manifestum idem sui se eorum
temporum standardum , ae lusa me nimirum Utrunque extiti se signum statarium. nempe piis tum , vel hastam arge citci vel auro illitam eum
apposito desuper globo vel pomo aureo, ad teraratum Orbis infram , in progressu, vel eastris
Imperatoriis exprimendam . Corroboratur id etiam maximum in modum. quoniam usurpar isti pe video a scriptoribus standardum pro eae roeio . Chroni eon Andrense an. II 8 . Maudo.
dum auiis iam, aeraeonem gesuper praeferentem, Comes stram super eurram qaatuor rotaram Desse;t. Et Uillelmus Brito lib. a. Philipp. Erigis Iu earra palam , patiqae Draeonem Impii t. Adhue etiam manifesti is Matthaeus Paris ania a 3s. Exeuntes I Itur taeter is mitis Aegra. ΦI e;reiter ad quinquaginta mJlva armato, obviam Imperatori, eam flandardosus, qaodearis eam , veι ear eium appeliant, indabitanter
perrexerant. Confirmat id postrem b ipsa origo Germantea vocis Standardo, a dictione standa, quod est sistere . ut seribit Loce ius lib. a. Antiqq. Soeelearum cap. a. Liret non dubitem eam ipsam Teutoniem v em a Latino ver pura profluere. Hae autem dicta aeeipias de vocinandardum , ut usurpatur a Latinobarbaris . Nam Stendaria apud Italos procul dubio vexillum signifieati Lue. Pule. Citiss. Calv. c. a.
Et Been. Orian. Inam. l. a. c. s.
323쪽
eorreptas sapedas, unde multi Dduntur . Et set Apis , dis . Niracula S, Quirini Martyris lib. a. Cossens equo, dum stupedi pedam ieriret. Et 57ApEDIUM , ii. Charta Clementis IV. Pp, Canis
Ipse Pont*ex equum aseenderit, teneat sate-dium seliae risi, O arripis freno , aliquanιulum ipsum addexiret. Et
sit sapiae, O iratio, Iaterii.lus omni hus dicti nibus appellantur sthices ped/nei Sseansiles, sive statae, ct stansoria , quibus in equos attollimur. Vulgh Mos; quae etiam dictio a Latino-harbaris usurpata , a nobis suo loco est indicata. Vide Sahex pedauetis.
STATARIi Mitret ps . Dicuntur a stando, R exprimitur sere hae voce militiae robur, quae non excursionibus, & velitando, sed eollato pede decertat; quemadmodum statariam dicimus pugnam, tu qua non leves impetus, sed expresidveteranorum virtus in vestigio dimicantium t cum habet. Liv. s. Statarius uterque miles ord3 nes Iemans . 4 STAT MMos. Genus mensurae itinerariae. Vide Sti
STArie A. ae. Vide Mathemas ea . STATici , cinis . Locus est , ubi milites vel ad eu stodiam vigilant, vel moram trahunt quo tem Pore a pugna , ab arena proeliati, ct itineribus abstinent. Sunt autem stativa eontubernia singu- . lis ad mansionem cohorti hus attributa. Ea verh, s copiae aci hi hernandum eonsistant in pagis,vul- gh dicuntur miseehe. vide Barra . Quod si ad diutius consistendum se recipiant in Oppidorum domicilia . appellantur saanieri. Hiberna etiam vel aestiva pro conditione temporum nuncupantur . Corpi diga,La. De his Caesar lib. i. de Beli Civit. Matis ea erebra a equisum inspone-H. Et Curtius : Cunitam id per exploratores ,
qui stationes hostium faerant ingres.
a. Alia insuper stationis aeceptio est, pro I eo υigilibus sive ex bitorinus assignato ad Oppidorum , areium , vel castrorum eustodiam τcoguntur eoim ibi milites s sistere , ct alternatim vigilias agere , eapitali supplicio proposito locum deserentibu . Caesar Beli.Gallie propytὸs eastraram insatione erant. Caesari re- nanetamur OG Tacitus lib. i . Plaetiis tentaraa Imum eohortis, quae in Palatis sationem age-haizClare Statius alta I.
pas Ne expendera morem Veterum , qui non unum uel alterum militem in statione Ee ex hi- tu collocabant, sed integras interdum cohortes, atque adeo turmas equitum . Et de eohortibus
quidem, praeter indieatum Taciti loeum illa sunt Caesaris verba lib. a. Beli. Civis. inflatio-rre pro eastris erant Afrani; cohortes. De turmalibus vero equiti hus salust. de Beli. Iugurti
Neque festa atques hostes adessent, ἰterseere,
eapra munire , exeabitam in portas eat res ex
Iegionitas, pro ea'Is egestes GHIarios mhIera . Lipsus de Misit. lib. s. Dialog. 8. contendit vigilias quidem nocturnas, stationes verb diuristias suisse . Quod si ita est , censuerim Virgilium ollato superitis loco ex poetica libertate stationem pro vigiliis posuisse. Noctu enim quae ibi narrantur , facta sunt a Niso & suryalo. Vertim contra Lipsit sententiam non leviter pugnat Tacitus lib. I. Annal. Diit nox Idideristis illa-sris: ventumque admiram Ungar ram, O eir- eumdatae sationes , 'ath etiam per easilia propterque mensus, nullo metu, non antepositis v giliis . Ubi custodias nocturnas semel stationem, aterum vigilias appellat. sed apertissima Ammianus lib. dii. Mandat tames egressis, ut tanquam hose protinus oecursuro tutus traderentur , flationesque nocturnas agerest, ct Gallias Me improvi o invaderentur exorsa. Observa etiam, iactis interdum sortibus stationarios vel vigiles eustodienda lora obtinuisse. Uirgil. l. s. OmnJa per muros leto sortita prilatarum bat, exercitque vices , qasd ea7que taen dum est. . Stationem insuper Latini dixerunt pro existimatione vel dignitate. Lamprid. in Commodo : In B;s artisex , quae purioris Imperatoria non erat. LIbi tradit Commodum saltandi cania tandique peritum gladiatorem etiam & scurram, instructum se ilicet artibus, quae non erant ex dignitate Imperatoris. optime id observavit Marcellus Donatus ad memorata Lampridii verba . Vertim idem auctor non levem ibidem imperiis iam ostendit . ubi refellit Turnehum Ad .ers. lib. 23. cap. I7., qui stationem ibi interpletet uelo m. Loeum seisieet in Turnebo pro oppido viliquo, vel eastello intellexit ibi Donatus et eum: Tu eho aeeipiatur pro amplitudine, R dignitate , eadem prorsus usurpatione ,.qua st alionem in Lampridio hene explicavit Donatus. Nihil enim erebritis dieere Latini solent,quam suum locum tueri, non esse alleuius loci aliquid Leere , S alias milia, quarum locutionum sensus est tueri suam dignitatem , non esse ex alterius dignitate quidpiam neere . Vide mitiae , Exealiae . STAT1 Nastri . Minus Aean ν , ait si pontinus ,
quibus. eustodiae aut prodii gratissario assignata es. hem qai in arbitas, μι provinciis teis uentur ad popaeisam quietem tuendam. Paulus J. ss de Fugitivis: L menareia ct flatiι uarii DNιλοι deprehensos ἐn eapossiam retinent. setariora his , le . Quod ad stationem pertinet Plin. a. is . de stella quadam sic loquitur: Ea
satis lata fudit. Noe tuti is usurpandum. sed etiam legitis STHivx , arum . Lamprid. Illa du, dia hoνε, ab infestim erituras, i, si Dii tesserint, in prima
mansisne mansurus. Inde per ordinem mansuisnei, deinde stati . stativa igitur . vel stati υσOpponuntur mansionibus. He siquidem erant locus a militibus captus ad quiescendum per unum diem. qtativa a stando dicuntur, & loeus erat,
tibi diutilis milites subsistebant. Vide Statis .
324쪽
& Statores. STATORI s. Forulla fuit antiquillis appellatio , qui
magistrati hus apparebant, eorumque erant numcit . Non aliam ob eausam alti ses cincti dicuntur a Petronio, quam quoniam parati essent expeditique ad capessenda magistratuum mandata et quo nomine a stando plerique statores appellatos putant. Sed nee absurda ejus vocis originatio fuerit a sistenda , quoniam magistratibus sisterent eorum imperio apprehensos. Ad hane sor.
inam stator luppiter dictus est , quM Romanorum fugam stitisset, ut Livius, Plutarchus , Ralii stribunt. De statoribus nunciis Cicero Epist. Io. Praeso hι fuit sator ejus eam titeris, quihus ne venἰrem de uelabat. Idem alibi: Lit Fas a te mἰhi sator tatis reddUD. Percelebris nee infrequens est statorum appellatio in castris , quorum inibi Joeum & eurationem Hrginus in Cromatico designat per haec verba, ubi sermo
nem habet de loeu Quaestoris: Lateribus ejusdem tendere debent ad Oiam Iaἰntanam eraturiis torum , ut posseium praetorii taeantur, O proximi Ot Imperauri, quibas duplam pedaturam assignavimus, qasd eisdem eensuris utantur, quihus ectones praetoriae. Hahes hine statorum ossi
esum in eastris suisse praetorii posticum tueri. Ve. tus lapis apud Salmasium in Vulcatio ad Avidium r L. MARIO. VERNO. STATORI. PR. Item alius: HER LANDS . MII. N.
SOT PR. idest miles numeri statorum praeto xii. Adde vetus allud saxum. EVOCATI. STAE TORUM. Ex quo praefatus author coniicit evOcatos statoribus praefuisse. Minimum aut certeoihil suisse distriminis inter statores, huccellarios , domesticos , scurras , ct corporis Principum costodes vel protectores existimant viri do- . dii:qui vero statores confundunt eum stratoribus sua cretheos opinio salsos hahet. STATUAE . Praemia victorum. Materiae pretium Rperpetuitas, tum artificum labor , ct admirabile piscium inter primaria virtutis praemia Sc maxime omnium duratura, statuas reserunt eo mamendantque. Despectus quidem is a nonnullis honos Stoleo supercilio, ct ambitione gloriae amplioris . Nam & Agesilaus moriens , ut memorat Plutarchus in Apophth. , amicis mandavit, ne statuam sibi ullam in monumentum virtus is erigerent e siquid enim praeclari egisset in vita , id sibi pro monumento apud Posteros fore. Catonem etiam censoria severitate statuam respuisse ,
Romani Annales annotavere . Ea certe hon rum
despicientia , quae apud Christianos homines exemplo non earuit, spectatissimi est exempli:
utpote orta ex sui demissione, despectuque rerum periturarum . Antiquis veth Illis honorum titulorumque eontemptus elatioris serρ superbiae a gumentum fuit: vereque id Plato notavit atque
redarguit in Diogene, qui eum palii sui longum
syrma ealearet, adiiceretque . ealco Platonissastum: ealeas, inquit, sed maiore fastu. Uerlim reiectis his ad porticus stoasque iurgiosas Philosophorum, illud liquet esse varissimum .
propositis honorum stimulis , & recordatione factorum , & nominis ad Posteros transmittendi, supra modum ad ardua quaeque saei nora caperenda , illustrandamque maximis promeritis
patriam excitari mortalium pectora atque incalescere. Prae caeteris autem existimationis publi
cae atque honorum monumentis, posita egregi 'virtuti simulacra S statuas humanos animos cupasse , ipsa edocet statuarum copia , quae imis menso quodam numero apud Graecos percrehuit, Romae verb se redundaυit, ut vetus fuerit diis Hum , duplicem Romae esse populum, alterum quidem hominum, a Iterum statuarum . Caeterum qui omnium primus, hoininum vel fictorum Numinum simulacra diuinis honori hus coluerit Ninus perhibetur, qui Beli patris essgiem subdi- . tis adorandam sertur proposuisse. Egyptum Idolis Moisis tempore resertam fuisse liquet ex sacris
literis. Inde s mulacrorum cultus in omnes genistes propagatus , atque adeo in Romanos , quos per annos amplius i o. sine smulacris Deos coluisse, tradit Varro apud S. Augustinum de Civit. l. q. c. 31. Vide eundem Augustin. passim in libris memoratis , Clementem Alexandrinum , Arnohium, latissim δ Uossium de orig. Sprogressi Idol. a. Nee hellatoribus modh, ver im etiam uiris sapientiae laude praestantibus , ut id quoque in transeursu & ohiter tangam , impertitus honos
imaginum marmorearum. Romani olim ab Oraculo jum, ut Graecorum prudentissimi atque sortissimi statuas eos locarent in foro,geminas aereas, alteram quidem Pythagorae , alteram ver h Alei hiadi statuerunt, ut legitur apud Plutarchum in Numa . Idem author perhibet, aereum simulacrum Demostheni positum i eujus has inseriptio illa est addita e Si tui Ga anIma , Demosthenes, aequa D sset, a Marad 7m ferere Graeeia tis Io juram.
Plinius & idem Plutare hus authores sunt Tan quili , Tarquinii Pristi uxori dieatam fuisse statuam eum insignibus lanae, coli, & sus. Uictores etiam in sacris ludis,ac praesertim ii.qui Olympia vicissent, statuis donati. sie enim Plinius lib. 34. cap. q. Edfigies homintim ison solebant expri. . mi, nisi aliqua illustri e fa perpetuitatem merentiam ἔ primo feraram eertaminum linor; a , marimeque ἄν-M . Dει omnium . qvi visν- sent,stituas Leari mos erat. Additque eorum, qui ter in certamiue hostem seperassent, statuas eorundem staturae corporum e n rmatas , Adad unguem respondentes fuisse, ideoque leoni eas appellatas. Graeei, ae potissimum Athenienses, ut in reliquo sere vitae humanae cultu , se et ianta in efferenda eluium virtute eolloeatis iisdem statuis , praeluxere . Eas quippe ab iisdem positas legimus Armodio, R Aristogitoni, quo ipso
anno Reges Roma depuls sunt. Equidem populus Atheniensis usque adeo in statuarum honore communieando prodigus effususque suit, ut uni Demetrio Phalereo sexaginta supra trecentas locauerit , ut resert Plinius loco superilis commemorato . Aliquid simile de Tito antequam imperium adipisteretur narrat Suetonius in eius vita cap. q. Tribunus milvum f. in Germania, OBνἰtan,ia merula summa industria , nee minore
modestia, fama, sevi apparet ex imaginam effugmultitudine , ae tItalis per atranque prociineiam. Ah antiquis uerb fluxisse temporihus sta is inarum usum apud Romanos testis est Romuli statua in Rostris. Livius Heb Horatio Coeliti Porsenae Regis Etruscorum exercitum ad pontem validissim ε sustinenti , locatam statuam sic enariarat lib. I. Dec. I. Grata erga tantam virtutem e
325쪽
Cellius lib. 4. eap. s. Statua Romae in Co trio posita Horatii Coelitis forsi mi siri, de eaelo ta-hla s. Sed ct Cloeliae eiusdem Porsenae obsidi,& plusquam virili animo ah Etrus brum castris
ad suos remeanti equestrem statuam fuisse excita. tam idem Historieus tradit ibidem e Romani noetam In femina Gistarem . noto genere honoris
salua equori Luadiere. In summa sera via Disposita virgo in s dena equa . Idem Dec. I. I. . ere . ctas narrat legatis statuas , qui Fidenis caesi fuerunt . Sucerescere adaugerique subinde coepit statuarum numerus , ac praecipue Caesarum aevo.
Nam Sc lori eatam Caesaris statuam in soro sui se legimus apud Plinium lib. 3 . cap. 3. Augustum
vero equestri statua donatum,tanquam rari exempli ornamento legimus apud Velleium Paterculum Iib. a. in haee verba : Eam Senatas, honoratam
per trecentos annos, quam L. Stilia, O G. Pompeio , ct GD Caesari Gutigerat ) Propraetorem una eum Cons Thas des naris unis, Pansa, eum Mntonia bellum gerere iussi. Extat autem in nummis argenteis statua equestris Augusti eum epigraphe Poptii; jussu. Quod vero vigorem suum obtinente Republiea, ct priorum Caesarum
aevo, eximiae virtutis fuit honestamentum, sie postea subsequentium Caesarum ambitu vulgari ecepit , ut nihil magis obvium Romoe esset . quam tuarum multitudo. Fam ob rem Plinius Traiani sui sortitudinem Se bellieas laudes concele-hrans , quibus certissimum testimonium, & mercedem justissimam excitatae statuae honore Roma rependeret, in anteriorum Caesarum libidinem merito invehitur, qui nullo in Rempublieam M. neficio clari atque spectabiles . statuarum silva quadam coinquinassent potias Urbem . quam exornassent. Sie enim seribit in Pane . ad Ira-jan. Itaque Iaamsai am. in .est talo RG wiimi Maximἱ unam, a terumve . c hane aeream, ore; s . At putita ame . aitur omnes , Omnes gradus . totaque area hine auro . hine argento reis
lueebat , feci potius potiueharaν , quam inest prineipis tuis permixta 'Deorum si uera I derent. Ergo sis quidem aerea , paveae manent , manestinique quanaeti templum ipsum : Ω-lae autem aureae ct innumeralitis fruge ct ruina pallieo gaudio Iitaverant. ed omnium maxim g statuarum decus obii nuerunt . qui desuperatis hostibus Romae estis sent triumphum. Id primos omnium promeruisse L. Furium Camillum, S C. Menium, stura Pedoque oppidis in Latio evpugnatis . reserre libet verbis Livii me. t. lib. 8. Pνυ iri inde Δ-Dψ ιιι per rerepta oppida . Romam ad desinarum omnium consensa triumphum deeessere. A Liras triumpho honos, ut parua equestres ris , rara ilia inate res, In fora ponerentis. Postea vero non modo id usitatum frequentius , vertim etiam impendio ampliatum . Nam & statuae euia rules inductae in honorem triumphantium , de quibus ita Plinius lib. Μ. eam' Unde
qui bii , v -. Serum hoc, ct in bis noos a Divo Augusto flavet. Hui elephumi . idem Trebellius de Pisone: Maiarauer triumphales, O eurrus quadri, scissoni deeraverunt. Hi ne illud apud Iuvenal
Majorum , ct stantes is euressas ae ilianos. Et Satyr. 7 Amala dablatir quuntum petet; ct melius nos Egimus: bHas enim sat eurras aheneas , alti xuadriiuges in testibalis, atque ipse feraei
Ae Iuroresedens tamatam hasiti m natur inita, Osuiu a meditatis praeha Ius . Nastilia hie memorantur in statuis eurulibus et nam in equestri brs enses inserti eingulis visebantur . Indieat id Statius in statua equestri Domitiani lib. I. Sit in I.
It terra demissu Mumdis, latas res quieto
Et apud Graecos quidem , ut docet Plinius , nudae erant statuae, tenentes hastam. Easdem Aeliis-leas voeari idem perhihet Seriptor. Romani contra statuas militares velabant thoracibus . Nine lori eatarum ingens numerus. Distimus etiam ex Tacito, & aliis pristi moris suisse lauro coronare statuas triumphales , quemadmodum ipsi triumphatores ejusdem frondis serto eohonestabantur: ut passim videre est in nummis Veterum, S praecipud Caesarum. Petrarca:
imagines eireum templa sutit. 3. Animadvertendum etiam primis tempori bus non licuisse priuato nomine statuas tollere . Eam ob causam non semel legimus lOeo mota, aut diruta simulacra, quae arbitrio privatorum , non ex authoritate Senatus, plebis , vel Caesarum fuissent erecta. Plin. lib. 34. cap. 6. L. Hoprassidit, M. AE mi is , C Popilio Cus a Cens νῶ a P. C uelis Misione , M. Popitio, statuateirea forum ebram . qui Magistratus gesserunt ,
Iahiatas omnes, praeter eas, quae populi , ast Senatassentem; cisattitae essent. Dio etiam lib. G. de Claudio r Saonium veνυ urbs imaginἱbus re-
tos hoe ageret. Legimus etiam apud Suetonium in Caligula, ita resertum fuisse antiquit lis aereis vel marmoreis statuis Capitolium , ut Augustus eoaEtiis fuerit easdem transferre in campum. Martium : quas postea a Caio dirutas subdit: vetitumque easdem poni privato nomine . Sic autem suetonius cap. 3 . Statuas tirorum iEm
frium ab Avaso ex Capholina area propter angustas in Martiam eampum estiatas, ita Dbeter tit atque disieeit, tit νestitui salvis titulis non . Deνim . mitii qua pomae viventium exi quam squam statuam, ast imaginem , us, eonsulto sect authore, ponI. Ubi cave eontemnas titulorum mentionem suetonii verbis iniectam . Solitum . quippe in seriptiones addere statuis , quibus indicaretur, cui, & qua potissimum honoris causa &merito virtutis obtigerit. Horat. Od. lib. 4. 8. Alin inrisa notis marmora publicis ,
Pra laro hoe instituto sactum, ut rerum me moriae transmitterentur in posteritatem : simulaque aetas stra cognosceret egregi d facta, ct iiDdem
326쪽
dem statuta praemia. Id nimirum est, quod immortales titulos vocari passim legimus . Arnob. I. p. M. Αο. 2uadrigis, est furuis maneramini, O qaantam es in vobis, vetat qaadam aeternitate do. naris , ἰmmoriarum testimatione tit oram. Su per vera statuarum Origine , a me superitis indieata , ut nimirum Optim E de Republiea meritis, nomine publieo, quam maxime posset, aeternum praemium rependeretur, audiendus est Q. svmmachus s. Io. Epist. as. Senatas ἰmpatiens LFpendiisui, flatium petit de honore virtutis, meis rumque numen praeat , si virum no stra aetata mirabilem saluarum Amaraitas Iradat o sis po- serorum ζ uis quod siti praemia terrena de eret,
qai gaudia revoris, etiam tam eam hominem ageret, ut eadaea eat vie ς sed quia oreamentis Bonora, inuisatis ἱmitatis , O virtus aemula alitur exemplo honoris alieni . Hine fusam ese , ut rasitas adhue fi lii, o Imi eiviam mana ct
arte firmati is longam memoriam mitterentur.
Adde postremo pro corollario & colophone testiis montem Casiodori lib. 8. Epist. a. Amore priseipum consat ἐ-entam, at alaeris aes eis Messe aretar imaginis, quatenas ventura progenies
autiorem videret , qui Mi RempubIieam martis hesine is aluosset. Quemadmodum vero statuae
Iigno, marmore, & metallis, se etiam ex emra formabantur . Neque ad magicos solum usus; sed in virtutis testimonium conspicua statuebantur in aedium parte. Eas, ut perdiu asservarentur, gypso cretaque permis a durabant: quod in .entum ad Lysistratum sieyonium refert Pli ritus 1.3 s. c. o. Vide Figreti. de Stat. STAT uRA MILITARIs . Repete quae de ea diximus in Tit. Desmma , & Spatha. Praeeipua quidem ratio in delectu militari habenda est de uiribus
eorporis & animi alaeritate . Saepe enim qui satura breviores sunt, robore & alacritato praeiaeellunt eminentioribus. Ex Homero id dileimus, qui exili corpusculo Tydeum scribit ingentes ani mos circumtulisse. De Alediandro Macedone, aliisque illustribus copiarum Ductoribus , quos illa recensere non est operae, idem est memoriae proditum . Nihilominus Seriptores omnes miliata res aliquam in tironibus proceritatem laudant. Nee proinde his advocamus eam corporum pro lixitatem & eminentiam, quae in Gigantibus , primis nempd terrae sitis, sertur sulse eominu nis . Apage portenta illa, & turres carneas , coeato , quod dixit ille, eapita alta serentes . Vide GIstantes. Ab immetata illa corporum magnitudine plusculum detraxit aetas deterior. Heroibus
tamen corpora pr grandia mirumque robur MV-
thologos attribuisse constat. Testatissimum id stae it Juven. Satyr. Is . .
Mee hane Iupideis, quaΓ se Turnus, ct Aiax sn quo Ddiris pereulsi pondere coxam
a Bel : sed quem matiant emittere dextrae Illi, AFimilia , ct myo tempore nata. Nam genai hoe tito jam detrefiebat Homeraumerra malos homines nau edueat, atque passus seribit Homerus Iliad. s. Diomedem brevi lieet
statura tam vastum pondus sustulisse,ut vix his soptem iuuenes suae aetatis illud movere possent. Idem author est inusitatς magnitudinis saxo usum suisse pro telo Aiacem. Nee multum dissimiliae perimenta virium humanarum,& magnorum coris
porum apud eundem Oecurrunt in Monomachiis. Prssatam corporum eminentiam in Herothus,non allatis modb testimoniis, vertim expressita coisthurno in tragoedias inducto Poetς veteres prodiderunt. Quemadmodum enim Comicis, a quihus sellulariorum, opis eum, plebisque infimae mores
repri sent ahantur , socco uti moris erat, eatiseeamenti genere humili ae depreso a se Tragici. qui Heroas ct res Heroicas actitabant, ut ad ilis lorum sormam spectabiles neerent Histriones .eothurnis eosdem incedentes inducunt . Compage nimirum illa editi atque magni fiet ealeeatus magnitudinem eorporum Hereseorum assequi reputabant. De eonsuetudine eothurnorum apud Tragicos Virgil. Eclog. s. Sola Sophoeteo itia eo na Agna thurno .
Alia exempla subnectere voluminis instar fuerit. Sed & in sacra Historia lib. I. Reg. cap. s. Sau- Iem habemus Iudaici exercitus Ductorem ea proditum amplitudine eorporis, ut ab humero suis copiis emineret et Ah humero is sarsum eminetae super omnem popalum. Florus etiam lib.3. eap.q. tradit peregianae cuiusdam prae magnaeque sui sis staturae I heutoboelium Regem Cimhrorum : de quo se loquitur: Cοιὸ Rex Thetitohoctas, quaternos senosque equos transilire suitur ἰx antim, eam fugeres, ascendit: proximoque in saltu eom.
prehensus insigne Delia iam triumphi frit . aenippe τῶν praeeritatis eximie super Irephga θ
sis eminebat. Asyatim suppeterent monstrost pro ceritatis corporum , praesertim in viris militari-hus , exemplar sed mihi non quid congeram eolis ligamque, sed quomodo res digeram & deligam est propositum. Juverit autem audire solinum, qui de immutata per aetatum ambitus humanae
staturae mensura se loquitur: Sἱ .de Usis hominum for a requiramur, liquUs manifestabitur, nihil de se Antἰquitatem mendueiter praedicasse, sed eorrvsam degenisi Dees ne sobolem nos νῖtemporis per nactentium detrimenta deras proeeritassinis veteris perLLYD. Liret ergo plerique de iant, nullum posse exradere longiturinem pedem septem quod intra mensuram litam Hermiatis fuerit, deprehensam tamen est Romanis teminporibus , sub Di Ο naso risionem, ct Seras disium rinos pedes O amplius habuisse praeeritaris M. Non me praeterit procerioris staturae Mulatores speciem quandam terroris ingignere et quod in gente Gallorum senonum merith nota. vii Florus lib. I. cap. I 3. Galu Senones, gens fiatura ferox et moritas Areuiata, ad Me ipsa aes oram mole , perinde armis ingentutis, adeo
omni genere terribilis fisi, ut planὸ nata ad ho.
nam interisum, iactum 'agem videretur. ω- eupasse etiam crediderim , ac uehementer non suorum duntaxat . vertim etiam hostium oculos
in se eonυertisse Turnum Rutulorum Ducem, de
quo Virgil. lib. 7. Ipsa inter primos praes ιδ erepore Turnas
VertItur arma tenens, ct toto oretieesupra es, Ab eadem eminentis corporis laude Traianum .,
extulit Plinius: Iam firmitas , iam proeer;tas voris, jam honoν eaph s, ct dignitas oris. ad hoe aetatis ἱκdesexa maturitas, nee sine quodam manare Desmfesinarii semiratis infixu;-has,ad augendam majesarem orsata e MIes non
327쪽
O. albentibus eqais, sed humeris hominam, quod arrogantias erat: ta fila corporis praeeritate elatior aliis e , exeHyur, non da patientia nos,et
quendam triumphum , δεδ δε saperito Prineipam
υνὶ .seimus Ptineipibus S copiarum moderat ribus singulare deeus addere oris pulchritudinem, cujus pars est potissima staturae prolixitas. Uertim sic eminere meteris laudaverim Imperatois rem , ut nimia proceritas eidem vitio non sit, Neque enim sollim illa oscit formae , verum etiam militaria munia impedit, nee iacit ad agilitatem ilJam, quae Duetori neeessaria est ad obequitandum S exeurrendum, animandosque mi, lites, praesertim uhi Mars magis accenditur, prε- sentia sua . Ouis enim idoneum staturae modum Naximino sume putaverit, de quo sic Capitoliti Erat praeterea magu tud ne tanta, at oeso pedes iugiis iideretur egressui. Ubi primum adverte , Iocutionem illam, caderetar e esses, perinde esse accipiendam , ae si dixisset, egrederetur. Est quippe phrasis, loquendique modus admodum .samiliaris Augustet Historis Scriptoribus, ut acu th advertit Casauhonus in eum locum Capitolini : & ostenditur , ut unum duntaxat seligam, Lampridii loeo in Heliogabalo : Si quando ea eram designanda, qtiae sui ea fana Φidebantur. Dixit fa83a sidebamar pro facta erant. Iterum observa, ubi octo pedes memorat, non ibi pedem Regium, aut Alexandrinum , ut vocant.
intelligi , sed Itali m , qui tredecim digitos &trientem continet. Quid verib dexteritatis agi inlisue motus ct promptae excursionis in tam proli, xo S longurione Dure esse poterat λ Aecede, bat incommodum quaeritandi parandique pares equos, qui Oseam illam carneamque turrim commode sustinerent, ct quoquo modo hue is ue deis
ferrent . Et plane ea Maximini statura maximum in modum videtur excedere non usitatam modὶ nostri corporis molem, verum etiam proceritatem corporum caeteroqui praegrandium , & heroicorum . Minuit tamen admirationem Philoia
stratus, qui tantundem molis , sive altitudinia proceriori hus tradit Germanis. Nam horum utataiam staturam septem pedes docet excedere ἰ ut seri hit in uita Herodis. Varro apud Gellium lib. 3. cap. Io. tradit, modum summum adolestendi humani eorporis septem esse pedes . Intra hane mensuram fuisse Nereulem, refert Solinus
septipedes prosecth homines pro longissimis me.
morantur: quod de Burgundionibus testatum reliquit Sidonius Epist. l. s. Hie Burga Ioseptipesfrequento Hexo poplite saniarat quietem.
In milite statura, quae aliis iusta , aliis comm Ada , aliis militaris dicitur, sex pedes, aut quinque eum denis unetis obtinebat: idque serἡ oh- servatum est in probatione tironum. Hine symphosius in aenigmatis :Betii sens olims is metaeudas In armis Sex pedes habis .
Ubi quidam aequo religiosiores, ut versum in quantitate syllabae vitiosum eorrigerent perpe ram obtruserunt, Rui se pedes habui. ignorantes eius saeculi morem saEtitandi versus , parum sei laeet de syllaharum quantitate soliciti, ut notat Salmasus ad Lamprid. in Alex. Sever. Ad hanc regulam tirones deligi oportere praeseribit Vegetius lib. I. cap. 1. Proeeritatem tironam ad
des, CH eerte qu nos denas uncias talentes, ἐnter aures equites, vel in primis lexionam eo. horribas profarent . Sed tune erat amptior maris
ιuari , ct plures mititiam sequebantur armatam. Nee dum enim eisitis pars forentiorem ab M-νut Diestatem. Addit idem author , non tam staturae prospiciendum esse, quam viribus dele. Horum . Nam licti grandiusculus staturet modus in milite arridere Ducibus magis soleat ζ quamobrem a Pyrrho delectori suo dictum legimus et Tu grandes Mite et ego fortes faesam: usus tamen , qui optimus harum rerum magister est ,
edocuit non tam magnitudinem, quam uigorem,
agilitatem, S rohue in deligendis esse inspieiendum, ut aptissime monet eius artis magister idem V etius i. r.e. Me ergo adolesens Martio operi deputandas istiustisas oeulis,eresa eertare lato petiore,humeris musseu Us,talentibus d IlIs longioribus Maehiis, Gentre mοLevis, exilior era
is orones gna deprehendeνis, praeeritatem nos magnopere desideres . Sittius es enIm fortes milites este , quum grandes. Optimi autem vigor
animi ct strenua indoles ex uultu . ex oculis, ex caeteris eorporis delineamentis dignoscitur . Fidelissimum maximeque sneerum solet testim Dium esse, quod de euiusque indole vultus feruntunam in speculo Pontium imago cernitur animo rum . id etiam in apibus observatum tradit vir
i tam duo sunt genera: hie meliον, ἰουfignis
Non igitur proeeritatis nota & eharacter tam constans est, ut suam detrahat laudedi modi eis
etiam S pusilis eorporibus . Nam praeter Tydeum supra commemoratum, de quo in antiquo
Carmine ita seribitur; initiis orius, qtii, siquid ereris Homero,
Ingenio pugnax, corpore parvus erat. De quo etiam Stat. M in tu exigas regnabat αυ emistas Praeter Ulysem, quem Homerus statura brevem, consilio eximium vocat, etiam Diomedes mole eo oris exigua ah eodem singitur vate: cum caeteroqui multa relatu dignissima in bello Iliaeo naeinora ediderit . Ut enim praeteream non sortissimos duntaxat Reges, verum etiam Martem ipsum & Venerem vulneratam, eidem Graeci a ceptum retulerunt extractum Palladium ex urho
Troiana, direptosque & aversos Rhesi Thraeum Regis equos, atque alia multa, quae apud Principem Graecorum vatum leguntur
STEthn E iras. ordo militaris, quem Favinus Theatr. d'honneis L 3. indieat institutum in Gallia a Roberto Reger eumque dictum etiam ordinem s. Mariai, quae stella maris ab Eceles a dieitur. Subdit gestatam ab Equitibus stellam in laevo pectore , & alia , quae prosequitur Seldenus
Tit. honor. p. r. cap. 3. Fum tamen ordinem Bois
dinus Ee alii longa inserioris aevi saciunt Muntisque in eum modum Equites stellae, sive s. Mariae eviluisse,ut ad eum rardinem antiquandum Galliae Reges iusserint vilissimo a quosque satellitum stel- Iam pileis insuere. Induxit, id uerh Equites, ut stellas de suis pileis eonfestim detraherent, ne or
328쪽
ditiis dimitas pollueretur adiectione tam sordi da probrosaque. Huius ordinis antiquatio alium,
S. Miehaelis nomine, invexit. Sta Liaetu A, te. Idem ac stellionatus . Forum est erimen, qui per Versutias ct imposturas aliorum meuniam corradunt. Origo nominis a stellione in lecto , multis coloribus vari*to: de quo Oviae Meti soaptamque euori Nomen habet, variis sedatus corpora gariti . Per stellaturam accipere stipendia militum ima pro hi avarique solebant Tribuni, vacatione munerum , vel commeatu eisdem vendito, ut legi tur apud Spartianum . Hinc υetitae a Justiniano Cod. de ossita prael. AD. lib. a. stellaturae, conis
stitutaeque Tei huius mulctae, qui militum stipendia iis artibus in stium trahentes militiae & Rei publieae fraudem facerent. Pestis ereth illa erat
regionum , quae I suo imminuebantur numero .ct degeneres mores remigrantium subinde militum non sine magno ferebant incommodo. Qui verb eommeatum , idest vacationem a militia . per certum tempus a Tribunis aut Centurionibus emehant, eommeatales milites dicebantur et de quihus vide suo loeo. De poenis Oh stellaturam
infliinis Lampridius ira Alexandro: Tribunos, quapos Iuturam militibus asiquid absa5sent, ea p;tati paeaa asseis . Adde Spartianum in sescen
pisse, lapidibus obrui ab auxitiaristia jussit.
STaMMA , alis. Stemmata familiarum. Arma desti
vitioso saltu , vel f sultu sessorem excutiunt &in terram desciunt. virgis. lib. ia. Ei persaeἱs eqai Iapyam ereviee TDmetem.
Srie ATA , α. Munimentum . Vox est Originis Dalmati eae , ut indicat Historia obsidionis Jadrensis:
multii , s Chroati Stiratam appetiare eonsaev runt . Non est dubium vocis originem e M a di Hione Germanica, vel Hungarica Mechen, quod est lignum teres & longiustulum, quo elitellae tuis mentariae sudibus adstringuntur. Uerlim origo vetustior eius vocis est a Latinorum vore sis/ι . Hi ne sti picatum . ex quo vox italleaste Oro, pro munimento castrensi, vel urbano , ex
praeacutis sudibus terrae impactis. Vita Nieolai Laurentii rioifeeeflereoniare timuero de Cam-ritasglio. eelias o de tinname r e eommannao,
eri lasaeeata de si renesivsri de si Barasi de Roma jessera per terra .
Miola Tiei . Α stigmate, quod Latinis est nota si is fgnum. quod inuritur ut semper appareat. Ei hantur olim serui, qui e fuga retratii se no tabantur. Sed & milites Romanoxum, priusquam matriculis nomina insererent, stigmata in hra.
ehio vel manu accipiebant. Veget. Ith. i. cap. s.
ealii insisti Drari solent . in manu notatos tir nes, praeter Culaeium 8c Turnebum docet D. Gre gor. epist. ubi refert eonstitutum fuisse, M aiemana Roῖαι aura expretam miιiliam in Mnaia solii ree;pereιαν . De signatis braehiis eonstitutio Areadii & Honorii. Mimata. hoe es, notae . pabitu subrieensiam Maeliis adi tatIonem tiro nam ἰnsuantur. Stigmata in fronte servos aesepisse constat; quos Apuleius fronto literatos,
eapillis semirasos, pedibus anulatos vocat. ii exci . Pati sunt praeacuti ambustique, ac teris ea, defixi in eastrensi munitione , qui aditus tueri poterant etiam sine defensoribus. seisieet minimum e terra extantes, ipssque impacti murorum lorieulis aditum in aggeres aggressori hus impe
diebant . Hirtius in bello Afri eano : Vulli fissa ramae altitudo, ct extra massamsiti eaeei Misa lium in motam ressita, mei fine defensoritas aditam adpersariis prohibesant. De illisem sititis rns las Meri ιαν , Meum ἰn testis a telam. Sed & opulentum est suidae de stilis eaeeis testi
res, eratibus arandineis O tali materie , quae Ν-mitudinem non haheret, sed ad onus il tam rede is rit giti, ae taberetur. ora sorobiam texerant. Tam ct terra aper Deere, ct e rea araverunt, o frumenta ἡnseminarant; atqae ita vicerant, fuderarique Romanos,
sit Muti, Orum. Inter instrumenta munitoria re-eensentur a Caesare in sua oppugnatione Alexiae, cujus verbis rem ipsam a deipe r Ante hae taleae
pedem sinae ferreis hamii in is , totae In terram infidi/Iuxor, medioeribusque intermisDI Miis , omesibus Leti disserebantur : quos simuros nominulam . Vides suisse tribuli genus . STtΜu Lus, li. Fustis est, sive hasta cuspidato serr praefixa , quo rustici praeeipue supputigere boves
solent. Armorum tamen genus est , de inter illa reserendum, quae lieet sint rustieana , Martiata mea fucit ira & furor subitus. Italis Spunione, Fausti, Pan ilione. Joannes Villani lib. r.eap. 8a. E δ sua muno eos suo Bantone taeei . Plautus in Aulul. Si Miae, herile , fastem caeperis,aut simulam in munia i De equis etiam stimulos legimus . Stat. I. Silυ. Gasimani aerendat equum. Calearia equorum stimuli aptὰ dieuntur . Ine ita tos etiam equos in Circensibus sisisse stimulis,idest
sustibus praeacutis resere Philippus Rubenius Elea. lib. r. eap. 3. , ubi eiusnodi stimulorum
sthema etiam proponit. - ἰ m setis Axo allia mi suo comitatu Dominorum vel Du- eum eorpora tegunt Sc custodiunt. Iidem satellites, ct a tegendo latere Laterones primum,mox Latrones uocati. De his in aliis titulis dictum a
nohis prolixi . Festus: Si patores, ea des euhysque rarporis; dicti sunt a sipe , quam merce
SriptuniuM , ii. A stipando quidam dedueunt. Sed melius Varro a stiper nam veteres aes stipem di eebant . Dictum υero stipendium, quasi stipi pendiumnam Quaestores militi hus stipem appenderes ictant, non numerara ς atque adeo ad stateram
stipendia diuidebantur . sponte primum, S suo quisque aere Romani militabant. sed , teste Li. vici , eanto direptoque Anxure Volscorum oppido, pedites primum , ct triennio post, bello Veienti, etiam equites stipendium acceperunt. Erat autem proprii stipendium ας militare, quod se mestre vel annuum pendi solebat. Neque verbsemper aes aut perenia , sed interdum panis Se ob nium erogahatur pro stipendio. Hi ne Polyhius obsonii voeabulo pro stipendio utitur. Item
anni in militia exacti stipendia ab aeceptis stipendiis dieehantur. Ex quo illae formulae apudiaesarem, Livium , & vegetium saepissimἡ: de
329쪽
na, vicina, plura stipendia merere, pro decem , viginti plures annos in militia exolevisse. a. 2Es verb quod appensum exsolvebatur, non erat rude S informe, euiusmodi in usu suit apud Romanos ante Servium Regem, sed signatum Neque obstant Livii testimonia , ubi mentio iniicitur teris gravis, qualia sunt lib. s. His ereati .ibus ineltata plebs denis millibus aeris iratas eonisdemnavis ebe. Et iterum ibidem de M. Furio Camillo : Absens quindetam miliisus gratas aeris damnatur. Et alia non pauca, quae diligenter congerit Donatus Dilucid. in Liv. lib. . Ut enim valida eontendit idem Interpres adversus Budaeum , & Alexandrum ah Alex. , aes grave non
accipiendum ibi est quasi rude & informe; sed
grave dicitur, quoniam rion numeraretur, sed penderetur. Eam ob causam pensatores , sive ministri Quaestorum , ct erogatores stipendii militaris dicti sunt libri pendes aprinio lib.33. cap. 3.
2riis , misitam stipendiarum, hoe es stipis pom
derandae pensiores, Libripendes Lean ν . Veiactam super aete gravi vide plura apud Donatum loco indieato . Cum autem tria haec militibus pro stipendio exhiberi solerent, pecunia, frumenis tum & vestis, de peeunia primam apud Romanos pro stipendio numerata ita Livius lib. . Additam deinde, It a me urgam mentionem plebis Tria Muorumve decerneret Senatus , ut stipendism o
les delasses aeriperet, eam ante id tempus de suo qui que functas eo manere esset. N hil unquam acceptum a plebe tanto gavias traditur, eonis earsam Itaque ad curiam esse,prehensassae exeun-
eitim dextras, O patres Ore/ appellatos: egeerum se fatentibus, ut nemo pro tam muni a patria eorpora aut sua ni suo pareeret. Vide Ualtrinum lib. I. cap. I s. De veste & Dumento vide sinfra.
a. Illud etiam Reipubliet salutata, α distiplinae maxime consonum suit praesertim apud Romanos, ut in donativis erogandis ea eautio ad-hi heretur, qua eorum pars apud ipsos Duces, vel Quaestores retineretur, nec integra pervenirent in militum manus. Ea scilicet parsimonia iehat, ut adstrictilis miles habitus continentilis ageret, nec in lasciviam dilaberetur . Fugiebat insuper seditiones turbasque, eum merith paveseeret, quidquid pecuniae in Dueum manibus &custodia esset reliquum, amissum iri. G liseehat porth eidem ad rem strenue gerendam alacritas, anhelanti nimirhm,ut solet, ad ampliandum meu-lium,quod in aliena manu haheret sepositum. De saluberrima hae institutione se veget. l. a. eap. 2 .
Dii Initas ἰnstitutum est . ut ex donatiso dimidia pars seque'aretur apud Ana ct ihIdem ipsis mi-
ut basseνvaretur, ne per juvam aut inantam rara comparationem a eonsulernalibtis posset abfumi. Laudabilis idem ritus in stipendiorum distri hu-tione a Graecis etiam suit a id seruatus, ac praesertim ab Iphicrate de quo se scribit Polygnus: In meraedis aestipendii filatione, quoque mensesubdurens qsariam partem,velat planas mititam retinebat, ne facia deseνerent exerritum: atque ita multosse e frequentesque habuit milite in eosdem dilher. O inorem praestantissimum , utque pretelarum exempl9 Veterum se impens/ dignum imitatione nostrae , ct posterioris militiae l . Ad complendum militiae eursum de more Romano , milites aera merentes dena stipendia, si equites erant, complete debebant, idest an-
nos Meem militare: s vero pedites, stipendia virena, quae ideo Livius vocat legitima stipendia. Clarius libe tradit Polyhlus, quam ut quinquam de eo dubitare possit: At retiquorum, equites qaidem dena, pedites vicina sipendia explere oportet neeessario in annis qtia M ata a sex a nativitate. Nee obseurum est idem ex Di tarcho, apud quem Graechus haee habet: Mialitassese annos duodeeἰm, eam alia nisi deeem -- Iitent . Idem etiam de equitibus indicat Livius aib. H. Addiderant Merbliati ct tempus , praeteritas pendia praeerirent iis, qui equo pa-htico meraerant, sed dena stipendia equis privatis faeerant. Sermo autem ibi est de Romanis equitibus, qui ignominiosὴ sugerant ad Cannas, quibus illa etiam irrogata est pama, ut praeteri. ta stipendia non traderentur, sed iterum stipendia dena sacerent privatis, non publicis equis . De peditibus autem praeter memoratum Polyhium , vicena stipendia fecisse author est Liviusdib. r. Vigimidus sy;pressia in exertam emerita labes , i, major sum annis qrinquaginta . Sic autem loquitur sp. Ligustinus , iis verbis se exiseusans, detrectansque militiam Macedonicam .
Duplieem autem causam adducit: alteram oui dem aetatis , nam major erat natu annis quadra
ginta sex, qui postremus erat militiae terminus: alteram vero , quod stipendia largius secisset: nam cum vicena essent praescripta, ipse viginti duo consecerat. Non abs mili modo apud Taeitum Histor. lib. I. legas, milites per seditionem postulasse , ut sextus decimus stipendii annus s-nem asserret. Id autem Patrihus, ae Principi displieuisse , utque vieesimo militiae anno dimit terentur , ab itidem fuisse saneitum . Quod autem dicimus, equitum dena, peditum uicena fuisse stipendia. id se aeeipias, ut neeessitatis id stasse intelligas, non voluntatis. Cum enim Romani milites ab anno decimo septimo ad quadragesimum sextum mererent, supra memorata stipendia eo spatio confieere illis neeesse erat: quod si totum id tempus militare vellent, certδplura etiam faciebant stipendia
s. Quod autem attinet stipendium diurnum militibus uiritim erogari solitum, de eo se scribit Polybiug r Stipendiam pedites aeeIpiant iudiem duos olutis, duisores ordiniam duplam, equi ter drae am , ἰdas πψlum . Frumenti modumaee0Jant pedises Attisἡ medimni duas pones admodum et eqahes horde; septem med isnos in memsem , frumenti dari. Meii, pessites captant par Romauis , equites veri frumenti medimnam unum, O triemem, hordei quinque. Datis au tem hoe fietis muneri, Romanis Oera, ct frames ii O .esiam, O Ruibus armis exeam, omnium horam nomine Raestor eratam desahamque poemniam desipeaAodedueit. Ex quibus verbis ha hes diurnum peditis quaestum sive stipendium duos obuios definitum fuisse a Centurionis duplicem partem, equitis drachmam. Drachma verbapud Graecos idem sermε erat ae denarius apud Romanos r decem verb denarii nostrum Philip paeum aequant, Iieet in hae peeuniae veteris ad
nostratem conversone alternent plurimum, va
rientque Seriptores . Sed dices qui seri potuit. ut tantulo aere nomina darent λ supplendum scilicet aliquid ex frumento diurno, & veste , quae stipendiis adiiciebantur. Non parum etiam exisara ordinem apportabant lucelli Principum do,
330쪽
nativa, eongiaria, portiones praedarum, praea a postremb, quae rem strenud gerentes con sequebantur . Caeterum satendum est pareὴ admodum , stricthque Reipublicae tempore habitos fuisse milites. Hoe est nimirum, quod in Romana Republiea tantopere commendat Livius lib. I. Nulla amaam Respubliea me major, Mess-Aίον nee bonis exemplis disur fati, nee in quam iam sero avaritia laxuriaque immigraverint, nee abi tantas ae tamdia paupertati ae parsimoniae h uas fuerit. Constat autem Caesarum tempore aucta stipendia rea scilicet duplieata a Julio C: sare , resere suetonius in ejus vita . Iterum Auis gustus eumulatiora secit. Domitianus postremti post reportatas de hostibus victorias , longe etiam pinguiora militibus assignauit stipendia
Sie enim de illo habet Zonaras: Militiisιwφὸassium auxit, sitiret os victoriam. Nam eam septuagἰnta quinque draumas singuli aeeiperent, 'fetassis reutenas dari. stipendium Italis Paga.
Quae porro vox etiam inducta est in Latium ab iliori hus eorruptae Latinitatis. Vetus Charta Tabula, Nuptialis: Ita qMura rus vel reditar de exeuntes in sortem ves pagam eompatentur. Pagamentum etiam reperio . Statura Roberti LRegi, Seotiae r D non in De onerandi patriam, per quam transit Me priamento faetendo. Originem vocis a pago, vel Deo verbo apth trahit Erythriti, in Indire Virgiliano ad vocem Patar, ubi ait: Patare quoque verbum renaealam, pro
eo, quod es fisere, Ozod ipse Pagaui mi Dihus ηἱ- ὸudia sinerent, sequis di iam putet, meo qaidem Ddieis, non erraverit. N potius parare, quasi
parare: sude etiam quietationem Deme tu assiquἰtin et quam aereptilat ouem Iurii cieitii thoras dixerunt. Accarisius etiamt Paeo ἡ
Set ENDI Axis , Ie . Legitur apud sidonium pro stipendiario. Sed melius STipsNDIARIus , a, um. Qui obnoxius est stipendio exsolvendo. Hine civitates & provineis stipendiariae, quasi tributariς , utpote quibus iure helli trihutum , stipendium , annona, pecunia amictatilia, aut quid simile imperatur a vin re , vel Principe. Caesar Comment. lib. I. RHI-
qaasque eivitates sigendiarias haherent. Livius L , 8. Missa tareosipendiarias eisItates exaΠΟ- stibas stipendii spem μυInquam feeere. Sunt qui negant stipendiarios diei de stipendia Deienti hus. Gratis negant. Livius lib. g. ci eis Romarii aurea V sunt: deinde postquam furii sunt stipendiarii suta pro et eis serie . Ubi stipendiarios
vocat Romanos , cum primum coeperunt merere
stipendia. STIPENDraxit , orum . Sine addito & substanti vh dicuntur incolae civitatis , vel provinciae stipem diariae. Cie. t. Vere. Meia, sὰpendiariique ρο- puli Rom. Item qui stipendia faciunt. Vide Διῖ- pendiarias .sTiνεNDIOR , aris. Milito, stipendia saeto vel meo reo . Plin. lib. s. Regi eorum peditam fixerata muria , equitum triginta millia, elephantorem fovem millia per omnes dies sipenLantur. Set IpINDIosus , a , um . Ut milites stipendiosi apud vegetium lib. I. cap. 18. Non tartam aAIem
tis equorum disriAὸ essemper exam. Sie enim probE emaculavit hune locum Steuvechius, eum prius legeretur sipendiariis mἰlituus . stipendiosos autem milites dicit veteranos, ct qui mulinta stipendia secerant, vel meruerant. Sequitur stitieet hoe adiectivum naturam reliquorum aquae in ostis finiunt, a quibus eopia quaedam &abundantia praenotatur, qualia sunt, peetinio fas, tinosas, mallere fas M. Silva g , is . Apud Scriptores aevi deterioris pro aestivali, idest oerea aestivali , ct lesiore sumi tur. Declarationes Congregat'. s. Iustinae ad Reis gul. s. Benedicti cap. 13. Zietur eariositas ct pretiositas in gladiis, tabulis, ea raritas, pi- Ilai cte. V ide Em ivialia. sTLATA. Navis piratica . originem Re significationem hujus vocis ita tradidit Festus in schedis Pomponii Laetir Stiata genas erat M. ADtum magis, quam altum , se appetiatam a Iurisadine;
sed ea eonsuetudine, qua laetim pro is eam, Os litem pro litem Antiqai Leebant.
Me suppo tamidas intenssis rumpere lueras. Ubi in vulgatis legitur Iesontis: sed sonas in
omnibus antiquis eodicibus seri hi monet Castu- bonus. Bellicum instrumentum , quod ascloppo stloppetum vulgus nominat et potius a stlopinpo stloppetum est appellandum . significat autem stloppus sonum illum, quem edunt huccae inflatae eo litiaeque. Sroxus , i. Clastis . Expeditio, sed Arh navalis . Dictio est omnino Geaeeantea , adhihita tamen frequenter a sequioris aevi seriptoribus. Codex Carolinus Epist. 14. Deferentes feam tre-
hane Romanam urbem-ad nos properam. Vetus inseri plici apud Ughellum r-ns . quo Si las ostia Iasui ad oras. Stolium etiam legitur. Faleandus pag. 648. Me phantim quoqua fratrem suum stolii rensi is
. A Iratam. oecurrit etiam interdum pro terreis
strihus copiis militaribus ἔ ad quam formam etiam classis, de navali & terrestri exercitu dieitur , ut a nobis est althi seruatum . Chronicon Fossae novae et Gaiu/lmas Reae Sistriae stat'. Iium maximum pre mare terram. Saper Itoliam maris ordinatii Capitaneam ComItem Tua eredum : super sol am ter feeit Capitaneos ci mitem Aurinam, o Comitem Mehardam . M.
itur etiam storium eadem notione . Rogerius Novedentis r Applieueνant apud Aceon ea, misiori parte storii Regis Ansiae. Apud Italos etiam
Musis. Vox est multitudinem, sed seri armato rum exprimens et dieiturque tum de navalibus , tum de terrestribus copiis. Et de terrestribus quidem Dantes Ins cap. 18.
De navalibus Joannes Villant l. . Eposιὸ destos Mosam e fleo reisus namitio . De quali het