Briefe, Sendschreiben und Bedenken vollständig aus den verschiedenen Ausgaben seiner Werke und Brief, aus andern Büchern und noch unbenutzten Handschriften gesammelt

발행: 1826년

분량: 703페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

1522.

tum eorum testimonium nobis non repugnat. Quis enim stoarguet, credendum est et baptisandum, ergo parvuli non Sunt baptis undi. Non enim ex hoc loco istam con Sequentiam traiallent, Cum non probet, parvulos non credere, quod ip3i Prae- Suppotiunt. et aliunde probare dehent, atque non PDSSunt. Quod ergo non est contra Scripturam, pro Scriptura est, Et licriptura pro eo. Jam eadem subtilitate circumcisionem tulerint, dicendo: parvuli non habent fidem Abrahae, qrgo debent habere signaculum ejusdem fidei: cum certum nobis Sit, Circumcisionem aequalis baptismo virtutis fuisse. Non igitur video, cur non autoritate quoque Dei et exemplo isto paravillos ciporteat baptisari: nisi quod baptismus liber est, non exactu S, Me circumcisio, proinde neque in tempora, aetates, loca, et alia quoque externa captivari debuit, cum totus liber sit in So ipso. Quod ergo tunc dici irin est uni genti in octava die, hoc dicitur nunc omnibus populis omnium aetatum: erectiteris, etc. Sed plura coram. Sein per eXpectavi Satanam, ut ho C ulcus tangeret, Sed noluit per Papistas. In nubis ipsis et interno Strofi molitur hoc gravissimum schi Sma, verum Christus Conteret eum velociter sub pedibus nostris. Volo etiam scire, Ut lini talis illitii, 1. Cor. VII: alio Di inlii restri immiandi eSSeras, nunc aratem sancti sunt. Num de Solis adultis, aut de sanctitate carnis intelligi velis p Nam hinc parvulos misso Lapti Salos ritu et tempore ApoStolorum, optarim Ostendi. unan tua in video, quid dici possit de ista sanctificatione, in men tuum etiam judicium videre volo. Cur enim de solis filiis di Ceret, Cum Sanctis oninia Sint sancta, et mundis omnia munda pLihellum adversus Episcopum Mogutit inulta proditurum, et gelicrate in increpationem iacturum, ubi insani erilit alii, Serua. I 'ara mihi ho Spitium, quia translatio me urgebit ad vos reverti, et ora Dominum, ut fiat Ciam sua voluntate. Opio autem latere, quantum fieri pote St: interim procedani, quo

institati. Vale. S. Epiphaniae, anno MD XXII.

142쪽

Salutem in Christo. Quantum literae Cardinalis tui animum

meum erexerunt, tantum litorae - iuue dejecerunt, mi Fabrici. Dejicit sorte et vultum tuum exordium ho C triste et ingratum, sed tua culpa, qui et fidem et autoritatem literis Cardinalis iam talem pestiva rhetorica ademeris. Inter mutulenim, quae nae moverunt, hoc erat unum, quod scribis cum juvandarum Evangelii partium diversum a nobis iniisse rationem. Hoc enim quid aliud est, quam tuam aut nostram rationem damnabi Iem esse, Cum necesse sit ministerium Spiritus sibi ipsi quam minime piiginare Paulus enim iisdem vestigiis incedentem Ti motheum Corinthiis commendat. Atque ego quidem pro meo in te candore verbum hoc diversitatis tuae aliqua ἐπιεικειε Ieniis Sem, nisi tu ipse tuus interpres sic EOcgisses intelligeniadum,7 Evangelium tuu e promoveri, Si Principibus connivea tur, parcatur, eorum DCta excusentur, et ut .iua verba sonant ne procaces ad pugnam PrOVocemuS. Haec tua ratio est,

143쪽

1522.

quae juxta nostram rationem pulchra adulatio et veritatis Chri Stianae abnegatio est, et ipsiSSima προσωπολη ζια, quam ScrIP-turae sic detestantur, ut nillil vehementitis Ego nec inimicis optarim hunc animum probari, et tantum abcst, ut optem hac tua ratione juvari Evangelium, ut nilii L vehementius do- procer. Et faxit Christus, non ut nihil promoveas, sed ut

Iansuetudinem et benignitalem christianam exigis, scio: D. sed quid Christiano et adulatorip Res aperta est et simplicissima Christianismus: rem, Sicut habet, Cognoscit, ita sale tur. β) Male valere volunt etiam gentiles pos analcos, qui vitiis amicorum blandiuntur, et veritas Christi vitiis et impietati simul blandiri poterit

Nos autem tibi z nostram quoque rationem exponemus, ei cum fiducia Suh judicium tuum et totius orbis Proponemus, nihil veriti, quod scribis, osse lidi vulgi judicium mordacitate. Ouem enim ' non offendebat ChriSius , aut quem non arguehat 3 Et spiritus veritatis arguit, non hianditur. Arguit vero non aliquot, Sed totum mundum. Igitur nos sic Sapinius, olimia prorsus e SSe reprehendenda, arguenda, confundonda , nihil pascendum nihil conniveridum, nillil e cusandum, ut medio steti campo libera et aperta et pura veritas. Porro aliud est eos, quoS Corripueri S , Summa mansuetudin suscipere, tolerare, juvare. Hoc jam ad charitatis et osseti exemplum pertinet, non ad mini Sterium verbi. Nam et Chri stus Cum acerrime omnes arguerit, iamen im optat gallina illis esse, et sub alis illos colligere. Charitas est, quae G om nia sustinet, omnia Sussori, omnia μPerat: fides vero Seu ver-hum prorsus nihil sublinet, Sed arguit, devorat, Seu ut Jer

nitas dicit, evellit, de Struit, et di5Sipat, et male ictus, qui facit opus Domini irati lenter. Alii ut est, inquam, ini Fnbrici, vitium laudare vel ex

tenuare, et aliud benigne ut Suaviter Curare. Primum

144쪽

1522.

onim di condum est, quid rectum et non rectum erit, cloinde, uhi id auditor susceperit, tolerandus, et ut Paulus ait, infimius fide suscipiendus. 'I'ua vero ratio id eme it, ut nunquam Veritas cognoscatur, ' et tamen interi in blanditia et fieta immanitate praesumatur vitium sanari. Sic impletur illud Hieremiae: et sanabant contritiones Roseuli mei, et iterum: confortaverunt manus malorum, ut non converterenis tur tinusquisqiae a malitia sua.

Nec spero nos tales unquam suisse, in ' quihus charitas Hesiderata in suscipiendis et tolerandis infirmis posset oppro tirari, neque deest mansuetudo, benignitas, pax et gaudium, si quis verbum nostrum probarit, et Stati in non queat perfectus esse. Contenti interim Sumus, agnovisse i Ilum' veri tute in , non reStiti SSe, non damnas Se: quod deinceps ngitur, charitatis eSt, quae exhortetur, 3' ut et laciat, quod cogno rit. Nam si ex animo tuus Cardinalis has literas scripsis Aet, obSecro, quanto gaudio, quanta humilitate nos pedibus ejus provoluti, dignos non arbitraremur nos, qui pulverem pedum ejus exoscularemur 3 im Nonne et nos Dex Sumus et peccati sentina 3 Agno Scat Verbum modo, Et Seirios nos praestabimuS. Porro iis, qui doctrinam istam et verbi ministerium aut damnant aut contemnunt, aut Subdole PerSequuntur, nulla gratia, nulla Charitas, nulla benignitas: quanquam et hoc sit summae charitatis, furori et impietati eorum omnibus vi

ribus et modis reSiStere.

Si autem ex tua formatura quod Suspicor Cardinalis tuus iam egregium hypocritam Praestitit, Vide S tu ipse, quam nos nihil movere debeat, sed neque fallere nos poteratis, quando et Satanae cogitationes non ignoramus, uu et ex verbis ipsis tum justificare, ium damnare quemlibet possumus. 1 η Seribit Cardinalis tuuS SeSe Praestiturum deinceps Dei gratia quod ecclesiasticum magi Stratum ducet. Sit, hoc fide ἀν- ,-

145쪽

1 522.

dicit, et tu eum hoc non docuisti, certe animus HuS ejusmodi est, qui larvam cardina latus et pompam episcopalem Dablegare, et verbi ministerio se nocingere praestituerit. At haec qua ' suadela foro Credemus 3 Impossibile est, ut in Via salutis sit, donec fuerit episcopuη tot Ecclesiarum, Cum Vix parvulam parochiam administrare potens sit. At difficile est, Mi ros ignet, et parochus fiat. Et illiis, inquies, audebit

haec eXigere 7 Respondeo: et quomodo tu Secum S Oris, nisi veritatem hanc ei cognitam seceris. FOve et connive postea, sed primum haec ei nota facito, Sciat, quo peccari, quo non peccari possit. Deinde ne peccetur, Cooperare, aut Si peccarit, tolerato, non autem conniveto et tolerato ante scientiam. Hoc enim facit cirudelis adulatio, quae fingit modestiam sive christianam, sive humanam. Jam εὶ quomodo et hoc verum esse credam, quod et tu scri his, sacerdotem uxorium liberatum, et ille scribit, causas

scribendi libelli mei jamdud ima sublatas e medio 3 Pulchra

liberatio, quasi non potior suis Set ejus occisio. Abjurar coegistis uxorculam contra Conscientiam, de quo nunc dolet. Obsecro, an tentatis etiam Spiritum sanctum Z Nonne perseveratis in odio sacerdotalis Conjugii, doneo non revocatis exactam abjurationem et divortii impleti violentiam Scortum est, inquis, rhetor optime. At hoc prius explorandum suerat. Jam, ut maxime Scortum suerit, cur in hunc unum insanivistis, et pro Stibula vestra Halherstadiana, Λ Ioguntina et MagdeburgonSia aliaque innumera clauSis auribus perpetuo transitis 3 Vides tuam rhetoricam hic nihil esse, Fabrici. Certe, ubi Confitebatur uxorem ESSE, Vos quiescere Oportuerat, aut Pauliun consulare, qui doctrinam daemonio rum vocans, clarissime damnat istum caelitiatum. Quod si

mentiretur uxorem suam e SSe, periculum ejus erat, vos salvi eratis.

li Auri . sincere eum. 2ὶ Auris episcopatuum. 3ὶ Au i s. praestabit. vi , ileb. hoe qua iam. 5 Uileb. it. e. h. l . Impossibile est, ut sic paris vulam parochiam administrare potens siti ae. 6ὶ Viteb. hoe. 7 Uileb. e. d. Tr. tolerato et connivelo, sive per christianam, sive huiuanam modo, stiam, si impie erraverit. 8, Uiteb. ' vero. y ite h. ei. 10ὶ Uite h. advert iis. 1l; Uiteb. facti. 1 ite h. iuq iiis, erat. l. Uiteb. - hic. 14a Uiteb. - uam.

146쪽

1522. 133

Jam quod periculum divortii causaris in isto novo conjugio , si pertaeduerit molestiae uxoriae, arbitror et ipsum non ex animo a te dici. Quid enim hoc ad doctrinae puritatem, quod mali male utantur 3 Nos a vobis non exigimuS, ut Conjugia praestetis omnibus molestiis Ithera, sed tantum ne doctrinam et exempla ejusdem damnetis. Expostula lucum Deo, qui talia praecipit, quae per hominum incon Stan intiam male servantur. Nos nihil de sacerdotum conjugiis si promittimus, nisi quod autoritate Dci liceat sacerdotes es A Conjuges. Jam 7 Praepositus Κembergensis vir est, in quo nihil possis non laudare, tantum abest, ut levitatis argui possit, nisi sorte ideo leves erunt, qilia tu metuis leveS fore. At ad metum turim, vel spem nostram nihil Sequitur, Vel non Sequitur, in lactis hominum, nedum in verbis Dei. Alioqui nihil divinorum praeceptorum nos hic metus sinet lontare. Vides, mi Fabrici, quantis argumentis ego VOXer, ne credam Cardinalem tulina ex animo D scribere. Taceo denique illud tyrannidis eximiae, qua Andream Craugis toreum Magde humensem suggestu cum tanta ignominia Submovit, im virum, cui vix similem sub sua ditione tuus habet Cardinalis, nec vos adhuc istius poenitet. Obsecro te, mi Fabrici, eum exigis Lutheriim, ut 30 ad omnia vestra conniveat, solis literis blandiusculis palpatus, Cum sint tam infanda, quae vos molimini, et non estis comtenti, quod parati sumus per charitatem ignoscere et tolerare. ηQuin expostulatis, ut justificemus quoque, ho C est, ipsam doctrinam abnegemus per impietatem. Satis et plus qua n. 8atis tentatis me, optime Fabrici, et ego satis et plus quam satis benigniter respondeo, vobis: vides enim

quanto acerbi rem reSponSionem merueritis, qui non modo

non tacitis, quod postulabam, sed illuditis asti et irridetis fucis, sicuti vobis videtur, egregiis, Sed Sicut ego video,

1i Atiri f. uxoris immodestiae. 2 Uileb. pietatem. Eo audi b. e. b. D. 3ὶ Auris. Omnia. 4, Vileb. doctrinam mus et exempla. 5ὶ Vite h. e. b. D. - Εxpostula semantur. 6 Uileb. co lusio. 7 Uite h. - Jam. 83 Auris. - in quo. y Uileb. f haee. 10 iris submoveritis. 11 Rutiri L nox. t i Uite h. qui. 133 Auri L soliis liὶ Λu ri L vultis. 15 iteb. ixi μi tol. p. ch. 163 Auris Cum . ip uri L ' et . 181 Auri L - et 191 Uiteb. e. d. D. respondeo, cum longe. I; Uite h. e. b. D. facitis, quod ioties luditis.

147쪽

1522.

ridiculis et ineptis. Sed tamen ne nillil hnpetrent, vim

faciam milii ultra modum , et non exigam, ut Publice re CaH- totis mihi malum vovirum: vos videritis, ut Christo super illo responderitis. Tacebo Et contentus ero, si nihil deinceps similis tyrannidis tentaveritis, et doctrinam pietatis liberam CSSe permiseritis. Si Os non vultis Simplicem Giris tum Consileri et sequi, sequimini vostra, et vobis Saltem lacessite negotia. Alioqui ministerii nostri frena laxabimus, ct doctrinam pietati ου tuebimur, quanti S viribus posSamuS, offendatur Sive Coelum, Sive terra, Sive tartari S.

Habes ita quo Luttiorum . sicuti semper halivisi I. obse ueniatissimum mancipium, si modo pietatis amiCus suffriR: rui Rus egregium contonatorem, si perrexeris cum tuo Cardi noli Iu dero in re sacra. Summa osto, charitas nostra pro Votii A moiri Parata est, fides vero Si tangitur, tangitiir pupilla oculi nostri. Charitatem expositam hutietote omnibus sive ludibriis. sive Iim ovibus, fidem et verbum adorari a Votiis volumus, et San-Ctum Sancto mini haheri. De charitate nostra nihil non praesumite , fidem vem nostram nunquam ' non timete.

Cardinali tuo non respondebo, quod medium iter non potero ' iutus incedere, neque laudare, neque vituperare si v sinceritatem Sive hypoCrisin. Ex te autem intelligot Luthori spiritum. Ego 'ὶ ubi de sine eri in te sua Certior factus sucro, non disseram me totum prosundere ot effundere iv ad podes ejus. ale, mi Fatirici, et animum meum non dubites V esse candidum in te. - Res ipsa , sicut vides , 'ν magna et

sacra eSt, Cui HOS decet accOInmodare, ne fratres aut gor

res pilis diligamus. tuam Christum. Ex Eremo mea, in dio Antonii, anno MD XXII. Tuus Martinus Lutheriis.1, Viteb. iii si eniter ineptIs. 2, Vile h. e. h. D. - Sed tamen laxabimus ei. 3ὶ Uile h. offondat i rram . tartarum. 4ὶ An ris. verbo Si Uiteb. nusquam. 6ὶ Viteb. responde D. 7ι , ile h. potuerim. 8, Viateb. s. Ity p. s. sitie. 9, Uiteb. et ego. 10 ileb. me totum non differam effundere et pro fulidere. 1l iteb. ite dubita. 1 a Uileb. caud. esse in ie. 33ὶ Auris. video.

148쪽

1522.

Geomici Matino, ab mistolis Saloniae, suo in Domino Marissimo )Salutem. omnia accepi, mi Spaline, etiam S a Cum istSrim, Iicet tardius caeteris. Propter prophetas quidem Cygnae OSNon VentU, neque mutor, neque enim me movent. Nollem

tamen eos vinculari, praesertim ab iis, qui nostra jactant. Eulcnburgensi hus nova vel imponuntur, vel fingi intur de usu Sagramenti. Prius quid in movebar minioribus, ut ipse Vi- tembergam irem ac vidorem, sod nunc nariora quotidie audio Ego plane brevi, si L eus volpi, revertar, Si non itember gae, Cert alibi sive mala Surus, Sive peregrinaturus. Ita Cnim res postulat ipsa. Princi P m nolo mei Solichum osse, quanquam optarim, ut ipSe meam fidem, vel ego ejus vires liatio rem . Nihil dubito, quin absque et sanguine et glii dio duas istas caudas litionum sumigantium pulchre rideromus. Duri Georgius uiselicissimus omnium in hac causa facit, qnod s. Cere super eum decrevit terribilis in consiliis super filios hominum. Hoc est odium, quod tam diu aluit in istam partem, et non videt, Iioo ipsum esse odium. Dominiis respiciat eum, si dignus merit: aliud non Pos Sum. Tu quoque Curu, no Princeps noster manus cruent et in prophetis illis novis Cygiana eis. Vale et ora pro me.

Neque Episcopi neque Capitonis literae mihi probantur,

149쪽

1522.

ridiculis et ineptis. Sed tamen ne nihil impetreni, vim

faciam mihi ultra modum, et non exigam, ut publice recantetis milii malum veiarum: vos videritis, ut Christo super illo responderitis. Tacetio et contentus ero, Si nihil deinceps similis tyrannidis tentaveritis, et doctrinam pietatis liberam esse permiseritis. Si voου ii in vultis simplicem Christum Confiteri Ct Sequi, sequimini vestra, et vobis saltem sacessite negotia. Alioqui ministerii nostri frena laxabimus, ct doctrinam pictaiis tuebimur, quantis viribus possumus, offendatur Si ae Coelum, Sive terra, Sive tartari S.IIabes ita quo Lutherum . Aicuti semper habuisti. obse it niatissimum mancipium, si modo pietatis amiCus myriR: rursus egregium conismiorem, Si perrexeris cum tuo Cardi noli Iu de re in re S a Cria. Summa esto, charitas nostra pro Voliis mori parata est, fides vero si tangitur, tangitur pia pilla oculi Nostri. Charitatem expositam habetote omnibus sive ludibriis. sive Itonoribus, fidem et verbum adorari a Votiis Volumus, Pt RInctum sanctorum haberi. De charitate nostra nihil non praesumite , fidem vem nostram nunquam ' non timeto. Cardinali tuo non respondebo, quod medium iter non potero b tutus incedere, neque laudare, neque Vituperiare si vo hinc oritatem sive hypocrisin. Ex te autem intelliget Luthori spiritum. Ego ubi de filia eritate sua certior factus fuero, non differam me totum prosundere et effundere ad pedes ejus. Vale, Ini Fabrici, et animum meum non diabites i esse candidum in te. - Res ipSa , Sicut Vides , magna et

sacra est, Cui nOS decet accommodare, ne fratres aut lorores plus diligamus, quam Christum. Ex Eremo mea, in dici Antonii, anno MDXXII. Tuus Martinus Lutheriis.1ὶ Viteb. iii stati iter ineptis. 2, Uiteb. e. h. D. - Sed tamen laxablinus ei. 3 Uileb. offendat terram . . tartari m. 4ὶ Λnris. verbo. Si Uiteb. nusquam. 6 Vileb. respondeo. 7ὶ Vile h. potu prim. 8 Vialeb. s. liyp. s. in c. 9, Uiteb. et ego. 10, Viteb. me totum lion differam effundere et profundere. 11 Uiteb. ne dubita. 12ὶ Vii eb. caud. esse in te. 13ὶ Auris. Video.

150쪽

1522.

Georsio Matino, ab mistolis Saxoniae, stio in Domino Marissimo. Salutem. omnia accepi, mi Spalatine, etiam Saccum ipSum, licet tardius caeteris. Propter prophetas quidem Cygnae OS

non Venio, neque mutor, neque enim me movent. Nollem

tamen eos vinculari, praesertim ab iis, qui nostra jactant. Fulcri humensi hiis nova vel imponuntur, vel fingiuatur de usu Sacramenti. Prius qui dona movebar rumoribus, ut ipse Vi istembergam irem ae vi dorona, sed nunc nariora quotidie audio Ego plane brevi, si Deus volet, revertar, si non item bor gae, Certe alibi sive mansurus, Sive peregrinaturiis. Ita Onim res postulat ipsa. I Pincipem nolo mei Soli Chum PS SC, quanquam optarim , ut ipSe meam fidem, Vel oxo ejus viros habe rem. Nihil dubito, quin absciue et sanguine et gladio duas istas caudas titionum Rinligantium pulchre rider mus. Duri Georgius uiselicissimus omnium in hac causa facit, si nod si iacere Super eum decrevit terribilis in consiliis super filios ho minum. Hoc est odium, quod tam diu aluit in istam partem, et non videt, lio C ipsum esse odium. Dominias respiciat eum, si dignus fuerit: aliud non possum. TH quoque C Ura, ne Princeps noster manus cruentet in prophetis illis novis Cygna eis. Vale Et ora pro me. Neque Episcopi neque Capitonis literae mihi probantur, ob in selicem et nimis manis starium sucum. Fabricio respondi,

SEARCH

MENU NAVIGATION