Beati Rhenani selestadiensis Rerum germanicarum libri tres. Quibus præmissa est ipsius Vita auctore Joanne Sturmio

501쪽

apud Latinos communis, aut iuxta Varronem est, qui inaribus iri bello praeest, aut juxta Ciceronem, quod omnia vertat. Itaque Graecis est α ης Vei νῆα ζειν, quod est tollere& interficere, vel ab id cst, damno, & ca- Iamitate. Plato Germanoru voto su Magari via detur, απὸ τῆ quod viriles & Chaeretis eniciat. Idem a sono confuse, quasique voce non articulata, sicut&-late sonans, utpote a voce & strepitu militari, quot pugnantes in praelio utuntur. Sunt enim qui gruum vocem imitantur, ut Troes Homerici,

ει hodie Turcici milites. Sunt qui asininam vocem exprimebat, Quare & olim propter eandem vociserandi rationem nonnulli Marti asinu jugulabant. Sunt qui elephanti vocem repraese tant, ut est Germanorum barrit Elepha ti vox est, dc barrire juxta Festu familiariter et Phanti conceditur, cujus usus erat, sicut ex T cito liquet, aut ut hostes isto tum dissono vocis

tumultu perterrefacerent,aut ut omen belli ii de colligerent, aut ut esset ad erigendos animos quoddam πυ-Quae consuetudo & Sc this suit, eum classico dato pugnam inierant, Primo occursu ad ardorem excitandum vehementissimo clamore occurrebant, qui si consonus fuerat,neq; impar,neq; varius, neq; dissonus alacres praeliu iaciebant, cum sibi sutura victoriam pollicebantur. Talis enim clamor voluntatis & animi cujusq; est index. Sic enim in hoc gressu militari clamor animorum impetu fiagnificabat, qui magnarum victoriam saepe causa' est.

502쪽

COR N. TAci TI GERMAN. 4 est. Eo se modo & Germani suo barritu suturae

pugnae fortuna augurabantur. Quare Vitruvius 3. lib. c. 18. Clamor, inquit, quidam barrita vocant, non prius attolli debet, quam acies utrassi se junxerit. Ubiis & T reviris in more positum erat ut virorum cantu dc sceminarii ululatu terrorem hostibes incuterent, voceq; tumultuoia

obtunderent. Si quis vero alias etymologias in, uireret, per me licebit. Ceterum ct Hlyxem quidam opinantur ungui fabulos errore in hunc Oceanum Liatum, Hi se Germaniae terras, Asciburgium', quod in ripa Rhenis tum hodiei incolitur , ab illo constitutum, nominatum 1 Aram quin et-jam myxi consecratam a lecto Laertae patris nomine, eodem loco obm repertam, monumentes, ct tumulo quosdam Graecis uteris inscriptos,in con fisis Germaniae Rhatici adhuc extare , qua nessic firmare argumentis, nes refellere in animo est,

tumulis cum Graecis inscriptionibus. C Upra Ialyssem inter reges Germaniae scut

dc Laqrtem ejus patrem connumeravimuS, utrunque Germanum, non Ithacensem. Itaque

Tacitus Fabula ne sit an Historia subdubitat. Et si quis tempora nostratis Ulyssis ,& Ithacensis sebi iderarit, potius sabulam judicabit. Dein-

503쪽

Jonoc. V ILL rc H II Co M. ἔde neque ex erroribus Ialyssis Homerici eum in illum tractum perveniste conitae. Fingulis autem Ulyssem pol Trojani de uas aram cuias come, fuit Oenops, cum domi Leodem rei querat, Hujus enim subinde vel inter procos Peuelopes Homerus meminit burgi Q pe venisse. Id autem erat oppidum 'cina Coloniam Agrippinam non procul a rantho Ch viseditionis municipio admodum celebri 6c in exiguum abiit vicum, cu D eriamnum A belim Vnomeneii, Nam qriim hoc me ich facilio parum sapere mihi videntur. Vter irae longa dc diutina peregrinatione defatigatus . t lylles qui-Gem ut fisciorum animo, leniret, Asciburgi j n men in m ii vertit, vel uti si non vero pro montorio ithacae Nerito,certe ficto sse obieeta-

rent. Oenops vero, ut desiderium Leodis fisi 'UO tenebatur, mitigaret, ad Mosam urbem condidit ιωδιο, & a filio suo appellavit: quod . pyHςrrim per C/ωlum magnum insta dratum, ' vel nodie floret. Haec autem in medio relinque- mus di scrimine. Nam selus Homerus, si histo- e riam secutus est, mediocriter is adipistula resta- lectet. Erant coniecturae duae, quibus hi storiam itia eiIe colligebant. Prior quidem est,ex in criptio- al a paterni nominis accestione Pollerior Repitaphijs, quae Graecis literis cortici ipta erant, Sc has eo ex Graecia Ulysses at thilnie cre- dirur. Verum id ipsum altius, ne fiat tali, in πι- tamar, repetendum eise duxi. Cona..t 1 na E uropaeos tantu duarum nationa liter as Diis se, Graecor um&Romanorum, quibus era At M ta

504쪽

ru Co N. TACITI GERMAN. 43 Monarchiae, sicut Judaeis erant Hebreae, sed in Asia. Itaque barbar:ei notam Germani oc al iae proximae gentes su bter fugere n equiverant, u&q; ad Tarqu: nil Prisci tempora. Nam tunc Phois censes iu Joniae squar hodie Turcico nomine Veis dici Ur capite in Galliam Narbonensem navigante; in eo e littore Massiliam condid

runci juxta Eusebium & Justinum lib. 3. ubi

Schola in tuta erat, quo propter ingem, cultum 5c Romani suam Iuventu tum ablegarunt, ut Graecas liter is condi lcerent, juxta Strabo nem lib. 4. Ita hinc in Gallias lingua Graeca pro- pacata est, O are Srrabo in re, κα-

Quod e Moisili a Gallos lingua Grae-

cEscriber t. sic Cari r in f, de bello Galli. Gallos in omnib0ς se tu rebus publici dc privatis rationibus Graecis literis usos esse teliatur,at que idem Julius Caesar in Hulvetiorum castris tabulas Graecis literis conscript , reperit. Pomquam vero Romani Gallias subiugarunt, dc vicinas regiones,m X in easdem certis instituti dc suam linguam, leges atque mores pro virili plantarunt ita Galli prius Latinis litoris usi surra atq; Germani. Hi enim circa tempora Caroli Magni utpote anno goo ptas natum Christum,

rae stiteris Germanica icripserunt edacis dum, ut fit in principio,rudibus. itaq; omne, ra

505쪽

44o Jono C. VILLI CHII COMM. literarum elementis conscriptae erant, quem modum ex vetullissimis rationibus adhuc rei quis idipsum multo certius colligere licet. At que lingua nostra ' uae a veteri Celtica aut nihil, aut Certe parum differt, nisi quod κροσεις, ω quaedam vocum permutationes nimis eXigum ex literarum assim lite discrii uen facerent idena confirmant, praesertim in rerum nomenclatu ris, quae partam Latinae sunt, veluti in corporis humani Partibus, est captityncop est oculus ungi est natus, Innasi. Sic dc in alijs rebus non ita pauca sent nomina, ut caseus, casi, pyrum, ciunm,rapum,eyu my. Partim Graecae, ut e brot, pro pane, A m ter, Θί era th ,ει nil, Sunt 3c ex utraque lingua communes, ut oryza In Isi, - λη u mante , , vinum QNyn, Minus tamen Dialectos aut Celtica aut Saxonica eiusmodi verba depravare consuevit. Nam superiores Germani diphthoi gon plus quam satis adamant, sicut Saxones ab-

. . ominantur.

se eorum opinionibuου accedo, συὶ Germania populos nultis albs atiarum nationum eo us sinfectos, propriam son ceram S tantum saris selem gentem exti se arbitrantur. IInde habitus quo ι corporum, quanquam in tanto hominum numero, idem omnibus, truces s caerulei oculi, ru-nia comae, magna corpora, s tantum ad impetu valida , laboria atque operum non eadem patien- , minimessitim aesumi tolerare, frigora Metta, inediam coelomise assuevorum.

506쪽

VII.

, DE GERMANICORUM CORPO- rum his bitu. 'VEi hinc Germanos esse indigenas Tacitus 'confirmat, quod omnibus Germanis in tam Populosa regione omnium corporum habitus idem sit, quod quinque rationibus approbat, caeruleis oculis , rutila coma, corporibus magnis Sc validis,quibus gratior est frigidior r Tuam calida, quae inedia commodius quat perferre possunt. Hae autem notae non sunt tota Germania perpetuae. Vsu enim quis comperit primum, ut oculi non omnibus sunt caerulei, sed& nigri θc subnigri. Deinde coma est flava iis magis,qui ad parallelum sextum de- . cimum cohabitant. Nam vicini parallelis qua todecimo de quinto decimo nigriorem habent cadariena, contra qui circa parallelum vel octa vum vel nonum supra decimum incolunt. multo albior capillus est. Evi ex quorundam humorum in corpore redundantium sumo capillitii color nascatur, tamen non parum ad hunc δc aer vel calidus vel frigidus tacit. Vbi enim est calidior, ibi & i aeraque nigricant, ubi frigidior, ibi eadem albicant, quod tum experientia, tum ratione ex caloris cic strigoris natura sumpta, non potest esse obscurum. Itaque non parum referret, dc in Germania mundi ii Elnationes, quae sunt observasse. Ce

tum alioqui ip rosque iii fecunda Germania AE E e s enu

507쪽

Jo Doc. VILLIcis 11 COMMEM. - este albiores, quam in prima .cum in magna sint medii veluti coloris inter nigrorem & albedianem, ubique non pDicos esse comperimus quo . . rum capillus es 'utilus. Ad hunc modum de totius corporis colore, cum ex victu dc 'ςrza - que loco, tum vero ex natura certi humoris in s

eodem cxciperandis quis dissereret. Quam siciar de colore Germanorum inter omnes nori conveniar. Nam & Galenus duo vocabula, ut sunt in coninielitaris, super Pollabum de Vistia sic se jungit, plaerisque ei fulvus, icu raurum sulvum est, sed re Vera est russos, ita sit Uus, saepe inmen sit . ut αδ μαι sint iidern propter colorem finitimii, Quare sit hic horum nominu sit subinde abusug,

Postremo corpora de magna dc valida Dii firma ad impetum faciendum Germanis Tacitos tribra it . quorum aliquot sunt laboriosa, mi nus sitis quam mediae pacientia, quibus stigia dior aura aptior, qGam calida est. Primum ira gna corpora sunt nimirum quadrata, quae habiis stima non admodum neque gracilia, neque Orba, A. Graecis sunt juxta Galeni exposiationem, qui sic ait,λ1γω δε ἐυκρατους, δε ρυπι

creantur Vero magna ex magnis, curia semen genitale ex omnibus corpori S partidus in uteru mi pergatur, ex cujuS non jactu,ut nonnulli dunt, ted & derivatione, dc propagatione in sua QS magni , parva e parvis, clauda ex cla -

508쪽

rs COR N. Thetivi G E R Μ Α N. 6 3His, juXra Hippocratis sententiam enascuntur, ita ut simillimi parentibus filii prodeant, nono curia ibi ma, sed& magnitudine, atque adeo inperatura , nisi , Σωμὴ intercederent. Quapro terapud Lacedaemonios Archidamas pessime audiebat, quod brevioris taturae u- drem duxerat. Nam propter hanc ejusdem naturae liberos fore timebant. Notum est vel ex Virgilio vel eκ Homero, ut procerior tatura Taesertim in heroibus laudatissima fit erat. Deinde corpora Germanorum, ut sic dicam, bene habituata. quae Graecis ἐυσκ-- fiant, cum iisdem quae Ciceroni est firma corporis coni fi-turio, sicut infirma atque Galenus ad '

attenditur in corporibus aut aut πυκνο-

quorum po steriore, homines sunt u0runx velociter permutatur, stetit de Folrbus quadam sentenria testatur, ubi Galenus occatissim adiecit, ne dogmaticis medicis

hoc est, L ex a seia copropter Essicilem per hali-

m dige onem concidire cogitur. Egregio lane verbo luc ultas Ciu sicut Mini Hippocrates cra et aut iv r ωμν id est, extenuatione concludemia, con sacc One vocas, videlicet chi mole corpori

509쪽

Jovo c. IL J IcHII COMM, .corporis considet & concidit, in qua requiri ἀ,inem ς, nimirum cum corpus emaci tum concisum refocilla ur,& reficitur. Postea corpora Germanorum non sunt ex aequo laborio ' .sa, cujusmodi in omnibus nationibus esse haut dubito, atque corporum vires atque consuetu do attenditur. Adhaec eadem magis stigora quam aestum tolerant, id fit, curia consuetudo ne, tum naturae ductu, qui rebus similibus gau- .det. Postrenio inediam facile perserunt, sitim non ita. Quod si Germani bona ex parte temperaturae ellent frigidae dc humidae, hoc est . si pituitosi essent, r instim, quam inediam serre. pollent. Verum audiendus est Galenus, qui non adeo ab illa sententia discedere videtur. Nari is in a. de temperamentis, Gallis, Germanis, Thracibus dc Scythis este frigidam dc humidam cutim assiciuat, ideo est mollis, alba, M. pilis nuda, coatra AEthiopibus, Arabibus, & iis qui ad meridiem cohabitant, cutis est usta, du'ra, sicca&nigra, tum propter aestum an biei ' xem, tum propter calorem naturale i soras ctum. Idem in commentariis Hippocratis. ἐπιλιιιω, Gallis, Germanis 3c Scythis tribuit temperamentum humidius, ted de frigiditatu controversiam adhuc esse asserit, Ubi quoque de oculorum colore breviter disserit, quod quam cum oculis vel caeruleis,vel cat si is conveniat, hoc loci non planum saciam, ne longius repraesente abiisse videar. Etiamsi olim ανα- ιι ιῶς corpora Germanoruni dissecare malue- rarit, quibus de causis incertum est, veluti iii '

510쪽

bello, quod contra Marcum Autonium ger batur, tamen praeterriscetum situm nihil aliud animadvertere, ut ait Galenus,potuerant. V rum indubium di ta Hippocratica non imme- to vocarentur, si quis aliqu*nto a tentius observaret, veluti de Scythis sub quibus Sc Gesmanos pIaerosque cornprehendisse Hippocr rem arbitror, cum eos ad Tanaim collocat Scestra, ubi Sa malae ii colunt, iisdem colorem sulvum tribuit, rationem addit propter frigus ingens. Nam Sol vehemens ad eos non acceuitdcastigore albedo exuritur, dc fit salva. Quia multis Θ rationes ex locis, quos & Hippocrates noscit communes afferpndae sunt, vel ex anni temporum permutatione, aut aequali, aut ina quali, sicut Asiani a quibusdam Europaeis di- cernuntur, aut ex consuetudine Sc legibus, ut cum Scythis, quod est hoc loci Tartaris etiam gratiores sunt, itaque in priama aetate eorum corpora sic formantur, Ita caAsiani natura timidiores e minatiores oc imbelles prae Europaeis existant, tamen ex legibus bellaces esse solent, sicut Ac hodie Gedrosii, Persici, dc Asiatici, potissimum velites plurimum collaudantur, vel ex certa aut aeris, aut

habitationis aut q uae ratione. Quare Hippo erati Phasiani, id est, Phasidis Colchorum fluvii accolae sunt ingenti magnitudine, corpulentia valde excellenti, dc alia, quae ibidem subsequutur. Ita in Germa Orum corporibus haec capita adnotanda sunt. Bel lacissimi enim sunt, donnatura, sed & consuetudine diutina,