장음표시 사용
181쪽
detur qui ab hostibus captus est, L absentem. f. I. d. V. S. propter spem postliminij, cuius fictione reuersus ab hostibus fingitur semper in ciuitate fuisse : ita tamen si ea mente redierit, ut ad hostes non reuertatur; nec enim satis est corpore domum quem rediisse, si mente alienus est, L nihil interest. de captia.'possim. reues Iure pontificio pro praesente habetur qui abest studiorum causa, vel est in obsequio Epis)opi, cap. mae fraternitatis. cap. ad audientiam. de cleris. non resident. Et congruenter iure ciuili fundo legato cum his quae ibi erunt, si Stichus ex eo fundo ante mortem testatoris studio rum causa alio missus sit, legato continetur; quia non videtur abesse e fundo, l. Seia. F. Pamphilaea. δε
LEO A et o fundo cum his quae ibi erunt, quae ad tempus ibi sunt non Videntur legata: puta, pecuniis quae ibi Mnerandi causa sunt depositae, L sifundus. de leg. 3. Et saltu aestiuo legato cum his quae ibi erunt, non videtur legatum pecus quod hyeme in hybernis, aestate in aestiuis esse let, sed quod perpetuo ibi est , L qui salium. eod. & legatis rebus quae in fundo sunt, legata non videntur quae casu ibi fuerunt, i. rasitum. S. vlt. eod.
182쪽
FIcτiones passim in iure occurrunt, non modo in personis, rebus, actu, tempore, & lOco , sed etiam in verbis & locutione: exempli gratia, res per auersionem empta, vel locata dicitur, L quisci, vir 1. de contrab. empl. l. 4. 3. i. de peric. ercommod. mvend. L opus quod.ss locat I. . exercitorem. de exercit. a T. cum res uniuersa uno pretio Venditur, vel locatur, non in singulas partes; contractu iniisto quasi facie auersa, id est supine , & negligenter, dum emptor vel condus hor fingit se contrahere non data opera, de quasi aliud agendo; seque obliquis oculis despicere, quae rectis & curiosis oculis intuetur: sic de conniventibus oculis semus suis nummis redimi dicitur,l. 4. g. r.F. de manumissqui nummis peculiaribus , vel aduentitiis redem plus est, quasi sciente & connivente domino. Eodem schemate ignis innocens dicitur, pro innoxio & custodito, in I siquis domum. eolonis. F. locat. ubi conductor non praestat casum fortuiti incendia, etiam si lege locationis denuntiatum sit, ut ignem innocentem haberet: culpa & reatus tribuitur igni si male custodiatur, ita ut evagetur, aedesque incendat: innocentia , si foco recte conseptus, ita ut innoxius praestetur. QiIod stellionatus crimen dicitur, quod perdo-
183쪽
lum & imposturam contrahitur, quod proprio nomine caret, veluti si quis rem alij obligatam, vel distractam dissimulans alii vendiderit, i. 3. Ionat. nomen fictilium est ductum a 1iellione, quod est lacerti genus versipelle, & variis stelluli distinctum, hominique valde infensum. Plin. lib 3O cap. IO. .niam nullum animal faudulentiis inui dere homini traΑ,nt, inde stillionum nomen aiunt in ledictum transatum. QDd etiam focarias & meretriculas clericorum, sorores vel serotias. appellitari inuenies in Leum qui probabilem. C. de Epist. σ cieris. merum figmentum est clericorum, dum honesto nomine res tu pis dc erubescenda velatur ne desit color eas domi habendi. Et haec de fictionibus explorasse sufficiet : quae desunt studiosus Lector sua diligentia
dc otio squod opto in supplebit. FINIS.
tractatui Fictionum iuris visum es adiuver omnem praelectionem, q am author habuit pro Mota insaurandudie υ. Ombris Iod. in I. cum societa . ff. pro sec. in qua I ctio iacita emptionis venitionis indicatur inex ea nouus in- disiectus legis emior.
184쪽
ANTONII DA DIN IA L TE SER RAE
SOLEMNIS PRAELECTIOl. Curia Cietas. 69. Uprosoc. habita pro
olis instaurandis dis 19. Octobris
VAM grauis & anxia sit huiusce legis indagatio , hinc facile intelligere licet , quod plures e nostris varia interpretatione dissidentes eam tentarunt. Cuiac. ipse 4. Obf. i . hac in lege diutius se desudasse fatetur, nec eius sententiam se assecu . tum aErmare audet: post eum Ant. Faber Coniect. cap. 4. & Io. Cossa uterque hanc legem varie interpretati sunt; sed non eo successu, ver bo absit inuidia, quin quaerendi locus supersit. Ego etsi imparitatis meae conscius, tantum mishi non tribuo, ut cum dominis & magistris meis certare valeam ; tamen veritatis quaerendae studio. moueor, ut in pulcherrima luce Academiae promam, quod olim in hanc legem meditanti venita
185쪽
Mitto quae Cl. Salmasius in hanc legem adnotauit; pertinent enim tantum ad Grammaticam horum verborum nundinas , id est epulas , nec quidquam prosunt eruendae legis sententiae : de iurisconsulto, qui rerum & verborum scientia praestare debet, idem mihi succurrit iudicium , quod Chrysostomo in epist. ad Galat. de Philosopho ei
minime opus esse Grammatico, vis
Negotiationem, in qua versatur summa huius legis, Romani peritissimi rerum omnium arbitri
non minori fere studio, quam rem militarem traca arunt: haud vile verecundum eis fuit mercimonio operam dare, quo exterarum gentium vires animosque explorarunt, de peregrinas opes suas fecerunt. Hinc accessit auri copia, Reip. neruus, sine quo bella geri, urbes oppugnari, classes instrui non possunt; & virtus militum praemio destituta languescit. Hoc obtutu etiam nobiles, &equestris ordinis viri, inter pacis studia mercimonium coluere: quo in pretio esset mercatura, hoc argumento discimus, quod una die octuaginta millia ciuium Romanorum, qui negotiationis causa per Asiam sparsi erant, una epistola sustulit Mithridates, authore Valerio Maximo. Hac de causa, quia negotiationis molem Vnus per se sustinere vix potest,& creatio pecuniae, amris, de industriae plurium mirum in modum com
186쪽
ntercium iuuat, passim societates initae negotiationis causa. Hinc celebratur societas vectigalium in l. actione. 3.pen.b.m.Societas sagariae negotiationis, id est in coemptionem sagorum, quod est vestis militaris genus , L cum duo. f. quidam. hoc ipse tit. Et in hac lege agitur de societate inita ad emendum: passim contrahi solebant societates ad res emendas & vendendas: erant qui negotiandi causa eme- s, greges pecoris, agros, domos supeliqualida & inculta, igonizata , de instructa reuenderentur : nae arte Crassum Oratorem magnum quaestum fecisse refert Plinius lib.
Huius legis species huiusmodi est, inita secietate ad emendum inter socios conuenit, ut unus reliquis nundinarias epulas praestaret, eosque ad negotium dimitteret ; vel ut legitur in Florentinis, ut unus reliquis nundinas , id est epulas praestaret, eoque a negotio dimitteret. Si non soluat epulas, Vlpianus ait & pro socio , dc ex Vendito cum ' eo agendum.
Cur detur actio pro socio nihil est quod quaeramus, quippe haec actio Venit ex natura, & ex lege contractus; pacta quae sunt secundum naturam contractus , non mutant contractum, non mutant actionem propriam contractus: Vt, si pacto societatis in continenti subiecta sit stipulatio,
187쪽
inde non datur actio ex stipulatu, sed pro socio,
duo societatem. h. tit. Sic ivnus ex sociis non praestet epulas, quas ex pacto societatis praestare debuit,
recte tenetur actione pro socio: neque enim conuentio huiusmodi ut unus praestet epulas aliena est a natura societatis, quin imo cum ea optime congruit, ac frequentissimam eta res ipsa docet. Societas ita contrahi potest, ut unus pecuniam &impensam , alter operam &industriam conferat, I scietates. 3,scie s. si non ferint. f. ita coiri Icum duobus. 3, utram. L quid enim. h. i. Summa igitur quaestionis in eo Vertitur, an ex pacto societatis do praestandis epulis per unum ex sociis, detur actio ex vendito. Dubitationis ratio occurrebat, quod contractus singuli proprias sortiuntur actiones; Vt, societas parit actionem pro socio ; emptio & venditio actionem empti & ve diti : non sunt confundendae contractuum obligationes & actiones, quae summa cum diligentia iure distinctae sunt; atque ita ex pacto societatis fieri non potest, ut nascatur actio empti & Ve diti. Aliquando contractus inter se diuersi inuicem
commiscentur : Vt , cum donatione miscetur negotium , id est contractus, i. Aristo. F. de donat.
Cum permutatione miscetur emptio venditio, si permutatio fiat ea lege, Ut ccrta pecuniae quantitas refundatur, cap. ad qη 1 em m. de ren peret
188쪽
mutat. Vbi contractus mixti sunt, qualis sit contractus intelligitur ex natura eius quod praeualet, arg. quaerisur. F. de flat. bom. exempli causa, cum permutatio fit refusa pecunia, venditio censenda est magis quam permutatio, ubi praeponderat pecu
Sed in contractii societatis, de quo quaeritur, nulla est mixtura vel coitus emptionis, aut Venditionis : pacto societatis conuenit, Vt unus e sociis epulas praestaret, huiusinodi praestatio nullum habet schema, seu figuram emptionis, venditionis in ea nulla est conuentio , vel mentio depretio, sine quo nulla est emptio venditio ; venditionem contraxisse non videntur socij, qui socio nihil vendiderunt, vel ab eo emerunt, sed cum eo tantum pacti sunt ut praestaret epulas; quae
conuentio non abhorret a natura societatis , nec
transit in aliud nomen contractus: pacta quae in ipse contractu fiunt, quae sunt de natura contractus, pars contractus censenda sunt, L iuris gentium. f. s in imo. de pact. l. pacta conuenta. de contrab.
Igitur ut detur locus actioni ex vendito, necesse est ut in societate intercedat emptio Venditio , vel negotium simile emptioni: hac ratione motus Culac. sic interpretatur hanc legem, ut absit emptio venditio , & actionem ex vendito non tribuat sociis aduersus socium, qui
189쪽
non praestitit epulas ; sed ei tantum qui vendidit rem sociis ad negotium missis, quasi & ipse emisse videatur , qui contracta societate socios in negotium misiit. Sed Cuiacij sententiam nequaquam fert contextus legis, ea enim aperte loquitur tantum de actione quae datur sociis aduersus socium, ob non praestitas eis epulas ; nec Verbum ullum fit de eo quod gestum est inter Venditorem & socios, qui ad negotium dimissi erant: an ferendus legis interpres qui vult diuinare, & alitera legis prorsus recedit, aliamque speciem sibi comminiscitur Insuper, socius ex contractu socii aere alieno quidem ita obligatur, ut aes alienum, si versum sit in rem communem, socio reputetur actione pro socio, Laure societatis. h tit. Sed creditori non tenetur actione mutui, seu creditae pecuniae, nisi socius qui mutuam pecuniam sumpserit, aes alienum contraxerit nomine icietatis , tamquam societatis actor seu procurator: & in contrahenda societate actum ut, ut ex contractu Vnius caeteri conueniantur ; quod solebat fieri in societatibus quae contrahebantur inter Mangones , seu Venaliciarios, id est mercatores seruorum Venalium , l. iustissime. f. proponitur. de aedi edict. Et in hoc casu verum est quod dicitur in l. mortuo. de fistust. societatem personae Vice fungi ; id est ob vinculum societatis plures socios unius persona:
190쪽
vice censeri. In hac igitur specie ex contractu seuch qui rem emit, non est quod detur actio empti& venditi quae est personalis in caeteros socios, cum hac de re suppeditetur propria actio pro socio, quae est communis inter socios.
. Improbabilius est quod voluit Faber, sociis qui
emerunt dari actionem ex vendito aduersus socium ob non praestitas epulas ; quod illi rem emptam communicare tenentur , atque ideo communicando rem illi vendere videntur: unde enim amabo haustum est hoc Vt communicatio rerum quae fit inter socios alienatio seu venditio dicatur; nonne socius qui rem emit, iudicio societatis cogitur rem sociis communicare. Is quis cietatis. h. tit. Alia fuit sententia Io. Costae, sociis dandam actionem ex vendito aduersus socium, si non praestet e
putas quas resiquis sociis ex pacto praestare tenebatur, id est veditori, tam pro te,quam pro sociis,qua si partem seu auctarium & supplementum pretij: sed quia alieno nomine experiri non potuere sinecessione vel mandato, saltem pro parte socij; actionem ex vendito sociis dari ait, quasi cessam & mandatam a venditore, cui forte eas praestiterunt, cuique competebat actio ex vendito de epulis praestandis, quasi particula pretij. In contractu emptionis venditionis sunt accessiones quaedam ; &praeter pretium venditionis alia ab emptore ero-