[De materia medica libri V. Ad fidem codicum manuscriptorum ... textum recensuit varias addidit lectiones interpretationem emendavit commentario illustravit Curtius Sprendel]

531쪽

drosaemon, quod alii Dion Siada, alii Ctiam astyron appellant, ab hyperico et astyro dissert. Frutex est ramis gracilibus, fruticulosus, virgultis Puniceo Colore rubentibus. Folia triplo maiora rutae, quaeque trita Succum vini colore emittunt. Alas liabet plures in cacumine expansas, Circa quas flosculi cxigui, lutei. Fructus in calyce simili papaveris nigri, punctis distinctus. Huius coma contrita reSinosum odorem reddit. Sed et semen tritum drachmis duabus potum excrementa biliosa oducit: prod est vero maxime ischi adicis, verum a purgatione aquam insuper sorberi oportet. Illita herba medetur ambustis, ut sanguinem cohibet.

pericum etiam appellatum, frutex Ost folio ericae, sed minore, Pinguiore Ct rubente, dodrantalis, acris et odo-

532쪽

Go Uncinis incIusa reiecit Marc., quod deficerent in codd. nonnuIlis et in SeraP. Gi Spuria habet uncinis inclusa MarceII., Iicet Oribas. ita Iegerit.

ratus. Huius fructus Potus urinam et menses provocat. Est et auxilio ex vino potum a Phalangio demorsis, ischiadi eis, et opisti1otonicis, itemque rigoribus, addito pipere. Convenit etiam opisthotonicis Unguentum cum oleo factum. Radix eius cum vino cocta et bibita credita est resolutis opitulari: sed Iaborantem inter potandum bene operiri oportet: Corpore Cnim toto Sudorem Ciet, qua ex re agi Iitas pristina recupCratur.

maepitys, aliis Pitysorysis aut origelos dicta, ab iis, qui Pontum incolunt, olocyron, aut bryonia Sylvestris , ab Atho niensibus Ionia, ab Euboicis sideritis, prophetis sanguis Minervae, Romanis cypripum, Dacis dochela vocatur. FIerba est humi serpens, incurva: foliis gaudet Sempervivi minori S aemulis, at multo tenerioribus, pinguioribus et hirsutis, circa ramulos densis, quae pinum redolent: flores habet tenues, navos Oaut albo5Jr radicem cichorii.

533쪽

Huius folia septem diebus in vino pota morbo regio mo- dentur, et quadraginta diebus ex hydro melite i solii adem Sanant. Dantur et hepaticis et urinae dissicultate Iaboran tibus ac peculiariter nephriticis: idonea etiam sunt torminosis. Utuntur et ea herba Heracloae ponticae incolae, velut antidoto, Contra aconitum dococtum ipsius Propinantes. Imponitur Ctiam ad antedicta vitia cum polenta iure decocti subacta. Contrita vero cum sicubus et pitula rum instar exhibita alvum Cmollit. At excepta melle cum aeris Squama Et resina Etiam purgat. Extrahit et quae in utero morantur, Cum melle Subdita in Passo. da in marum quoque duritias discutit vulneraque glutinat. Uerpotas denique illita cum melle cohibet.

Est et altera Chamaepitys, ramis cubitalibus, in anchorao speciem incurvatis, gracilibus; coma supra dictae, sorocandido ac Semine nigro. Et haec Pinum redolet. Additur tortia, quae mascula nominatur. Est heibula soliis

534쪽

essicacem.

535쪽

LIBER IV.

Cum in tribus libris prioribus, amantissime Aree, doctromatibus, oleis, unguentis, actoribus, animalibUS, CUTealibus, oleribus, radicibus, succis, herbis ac Seminibus egerimus; in tioc quarto do iis, quae supersunt, herbis aQradicibus dissoromuS.C a P. I. De Cestro Costrum, quod psychotrophon VOCatur, quoniam frigidissimis locis reperitur, Romani be-tonicam appellant. Verba est, caulem Proserens tonuem, cubiti altitudine, aut etiam maiorum, quadrangulum : folia longa, mollia, quernis similia, in ambitu incisa, odorata, cto Prope radicem maiora; semon in summitate Catilium, thymbrae more spicatorum. Collecta huius folia siccanda

536쪽

sunt, quorum Ctiam frequentior est usus. Radices vero subaunt tenues, velut liellebori; quae quido in Ex laydro melite potae pituitosam vomitionem esticiunt. At solia ad Convulsa, rupta, matricis vitia et Strangulationes di a Cliniae pondere Ox aqua mulsa Potui dantur: Et Contra venenatarum bestiarum morsus drachmis tribus ex vini heminis duabus: sed et herba earumdem morSibus utiliter imponitur: itidemque adversus vcnena drachmae Pondero

ex vino pota prodest. Quin Ct ei, qui ipsam in potu

Praesumserit, haustum dein letale medicamentum minimo nociturum cst. Urinas Praetersia Ciet, alvumque subducit. Medetur et comitialibus atque insanis ex aqua bibita: hepaticis etiam et splenicis drachmae Pondere in aceto mulso. Concoctionem quoque promovet, Si quis ipsam a coona sa-hao mole Cum melle cocto devorarit. Simili modo et acidum eructantibus exhibetur. Stomachicis autem CamCommanducare Succumquo devorare, insuper vero dilutum

537쪽

sissi

vinum sorbere prodprit. Datur et sanguinom exsereantibus, tribus obolis in vini diIuti egelidi cyatho iano, item que ischi adicis, nephriticis sit a vesica dolentibus, Oxaqua: hydropicis autem binis drachmis Ex aqua mulsa, dum febriunt, Si secus, o mulso. Regio quoque morbo laborantes restituit, mensesque pellit, drachmae ponderoe vino pota: drachmis vero quatuor bibita in aquae mulsae cyathis decem, alvum purgat. Est et phthisicis ac empyicis auxilio cum melle. Ceterum folia Aiccata trita que in vase fictili recondi oportet. Cap. II. ODe Britαnnicctd Britannica, Seu belloni ca, horba est foliis rumici sylveεtri proximis, sed maioribus ac hirsutioribus, gu Stu astringentibus. Caulem vero promit haud ita magnum: radice tenui brevique nititur. Foliis exprimitur Succus, qui Sole aut igne cogitur ac in- spissatur. Vim habet astringentem, privatim oris ac ton sillarum ulceribus depascontibus accommodatam. Valet etiam ad reliqua, quibus astrictione OPus CSt.

538쪽

1 ) Haec et sequentia eri Ant. Musae commentariolo de Letonica in Doruuillos codices irrePSere. 16) Vulgo et eιycoγια.

In alio codico et quao sequuntur. Inquirendum tamen, sintne Dioscoridis. Bettoni ea nascitur in pratis et montosis locis, item que in mundis, et ubi mansueti frutices proveniunt. Animas hominum Corporaque Custodit. Nocturnorum itine rum Iocorum iniuriis, ut et gravibus somnis adversatur: denique ad omne genus medelae celebratur. Totam radicem rubram habet odoratamque: folia porracta, medio Punicea: CaUIES TECtos, quadrangulares, et in ipsis noros purpurascentes. Vis ipsius haec est: Contusa recens et supra fracti capitis ictum imposita dolorem adimit: et vulnera glutinat, quin et ossa fracta extrahit. Illud vero Praestat, si quotidie permutetur, donec sanescat. Sanat et dolorem capitis, Seu decocta cum aqua et capiti assusa, seu etiam cum bitumine oblita temporibus: simul autem radicis sumtu utimur.

539쪽

qui lytron appellant, caules emittit cubitales, aut etiam

altiores, tenues, fruticosos, a quorum geniculis solia prodeunt Salignis similia, gustu astringentia. Flos est fulvus vel aureus. Nascitur in palustribus iuxtaque aquas. Foliorum Succus, qua pollet astringendi vi, idoneus est ad sanguinis reiectiones et intestinorum difficultates, seu potui datus, seu clystere infusus: fluorem quoque muliebrem sistit, in pesso subditus. Sed et herba Saraguinis e nari bus profluvio subvenit, iisdem insarcia. Est et vulnera ria, Sanguinemque Sistit. Acerrimum vero fumum sumta reddit, adeo ut et serpentes abigat et muscas onocet.

Cap. IV. O De Polingono mctsculod Polygonon masculum , quod et polygonaton et cynochaten, herculeam,asphalion, chilioplayIlon, elema, Polyearpon, Carcinethron, teuthalida, anyrtopetalon, cnopodium, Zarilliea, pedalion dicunt, Aegyptiis dicitur illephiri aut Memphin, prophetis geniture herois deu unguis muris, Romanis sanauinalis

540쪽

ant proserpinaca, Afris elaulum. Herba est, quae ramos hahet exiles, teneros, num CrOSOS, geniculis amplexatos, graminis instar humi serpentes: solia rutae, at Iongioraniollioraque: fructum habet secus Singula folia, unde et masculum vocatur: nos ei Candidus aut puniceus. Vim habet aStringentem, refrigerantem: SUCCUS CPotus prodest sanguinem exscreantibus, alvi fluxionibus, cholera et stranguria laborantibus et nam Evidenter Urinas ciet. Cum vino potus Vononatorum morsibus auxiliatur, ac febrium circuitus sinit, Si hora una ante aceessum aSSumatur. Sistit et subditus fluorem muliebrem , ac auribus dolentibus purulentisve apte instillatur. Cum vino autem decoctus, adiecto melle, facit eximie ad genitalium ulcera. Folia vero stomachi fervori, Sanguinis reiectioni, herpetibus, e sipelatis, inllammationibus, oedematis Et recentibus vulneribus imponuntur. i

Cap. V. De Pol gono feminad Polygonum femina