장음표시 사용
81쪽
CAP v VI. 3 quod Medicamentum, partis alicuius
Proprium, non congruat omnibus eiusdem partis affectionibus, immolatum abestut semper prosa ut nonnunquam
obsit, parti, si praesertim citra methodum usurpetur,&effectui, quem tollere deberet, simile potiusquam dissimile, praescribatur, quo fit, ut malum non
tantum non auferatur,veria etiam,contra medendi legem, augeatur. secundo, quod medicamenta quae dicuntur una Partem iuuare possint etiam alijsopitulari, neque proptere sint partibus alijs inutilia quoniam huic aut illi sunt utilia, fieri namq; potest, Vt quae cephalica sunt&appellatur, ventriculo quoque conducant,&e diuerso, siue calida sint illa, siue frigida, quoin idem de caeteris pronuntiandum. tertio,quod medicamenta quae nomen ab aliqua parte mutuantur, in ea parte, quam nomine
Gesignant, siepissimὰ simul ac potissime prodesse conspiciatur. Etenim opthalmicas uti quidem licet medicamentis, s aut
82쪽
Y MEDICAM. Ee No M. aut ad aures affectas, aut os, aut nares praeterea pudendum & anum, vertim non ita frequenter nec tanto cum fruerit ac ad oculos a quibus acceperunt denominationem viaitGaI J.sim p. 24.
Alterum est, per quid,in hac, vel illa par
te, suam potius exeritti exercet operationem,qua scilicet conseruare dicitur,
medicamentum aliquod, quam in alia Cui quaestioni quia re duplex est,quantumuis verbis videtur simplex , unica responsione commode fieri nequit satis. Quaeritur enim primum, quoniam approximatio, tanquam causa sine qua non,requiritur ad actionem physicam, unde nam fiat, ut hoc medicamentum adinam partem festinet propinquee ut ita dicam, magis quam ad aliam' Qvqritur deinde,cum ad partem destinatam accesserit, qua vi proferat eam actionem,qua parti potius isti quam ab ter prodesse creditur Ad priorem igitur quaestionem aliter responderi non Dotest, quam sapientissimum rerum V omnium
83쪽
omnium creatorem Deum, talem ii indidisse naturam quam mirari pose sumus, in qua vero re consistat, rimari non alemus, veluti colligitur ex varijs Galem testimonii . Ad posteriorem non respondent eodem Omnes modo, nam quidam occulta tantum, quidam tantum manifestata, quidam utraqu vi, dicunt haec aut illa Medicamenta , parti, vel via vel alieri magis subueniare Qui primam tuentur se neentiam, Id, inquiuno, occulta vi dicimus Operari, cuius effectum quidem videmus, cur autem inde prodeat is essectu C, ignoramus Atqui ext corroborari videmus has aut illas partes a meridicamentis , quae denominantur ab ipsis, cur autem id fiata, nisi vel sympathiari , vel proprietatem substantiae seu temperaturae, vel id genus aliud
adteramus ' penitus ignora tuta, sunt
auterim, haec omnia nobis ignotissima o vis igitur ea , qua partes hae vel illa corroborantur, ab his auo
84쪽
ν MED IcAM. ECONO M. illis medicam elis, magis quam ab aliis, incognita nobis est,ri occulta Rursus, quae qualitatibus in nifestis operantur
medicamenta, partes omnes aeque respiciunt,&ratione quadam inde terminata, qua qualitatibus illis agendo nituntur,cunctis aeque tum prosunt, tum obsunt ut igitur huic aut illi parti magis proprie succurrast, opus est,ut ab aliquo limitentur ac determinentur, id aut eruquicquid sit, nos latet,in propterea didicitur a nobis occulta qualitas, seu proprietas abstrusa, respondens proprietati substanti partis illius', quam conseruare dicimus Medicamentum iocaut illud, ergo, c. Qui secundae sententiae sunt addicti dicunt, corroboratia non alia ratione suam quaeq; parte confirmare , quam quia spiritum, qui propter varias causas, in partibus va-xijs varie periclitari potest, .facile vel ob alimenti defectum languere, vel ob tenuitatem dissipari, vel ob crassitiumotu priuari, vel ob prohibitam venti
85쪽
titione suffocari, sic ab imminete periculo libere ut periculum omne, quod, vel in una, vel in alia parte, subire posset spiritus, depellant, dc causas omnes, in illius undequaque perniciem, o sp rantes, amoliantur labigant, ac faciant demum,ut instrumentum illud animae praecipuum in equo, nec coli rere cum corpore, nec operari valeret,
saluus&incolumis persistat, nullaque vel tabe vel labe perfundatur. Hinc inquiunt cerebrum quod per caput intelligitur quoniam laedi potis simum solet ab humiditate superflua, quae facit, Vt spiritus animales, quid c bercntes se lucidi tenues&sicciriant obscuri, deii, madidi, suisq; propterea muneribus minus apti sicca namq; lux,inquit Heraclitus, anima sapientissima sicca requirit medicamenta quibus iusta biri tuu proportio seruetur. Hinc, cor, quia spiritum atque calorem vitalem generat, substantiam videlicet calidam&tenuem, ea postulat, quae Plut imum eum Sopti-
86쪽
MEDICAM. Og Covom k optimum gignun genitumque con seruala, qualia sunt Aromasica, qua gratum odorem habentia , leui quadam adstrictione cordi robur addunt. Hinc, hepar, quoniam Ob Viarum ac Venarii, angustiam obstructiones haud dissicul-Lconcurrit,&inde putredinem, calorinativo sipi tuique plurimum infestam ac infensam accersit, ea desiderat, quae sunt incidentia pariter is perientia . Hinc Licia, quia propter sanguinisque continet melancholici crassitiem, maioribus de frequentioribus obstructionibus, quam hepar,est obnoxius, validioribus opus habet tum attenuantibus, tum ab infarctu liberantibus medicamentis bime, ventriculus, quia pituito sis excrem ciuis redundare consueuit, quibus calor nativus coctionis author,
in eo satis alioqui debilis, obruitur
opprimitur,ea deposcit, Uae tenorem ipsius&calorem natiuum luctur. Hinc, Renes, quonia obstructione, quam facit succus terrenosus freque ter laborat, diu-
87쪽
diuretica postulant. Hinc, uterus, quia comuniter mensibus aut suppressis, aut uperfluis infestatur,4 motum patitur in ordinatum, ij indiget,quae meses vel tenuitate parrium citent vel crassitie stant&odore suo nunc huc nunc illuc ipsum impellant, nam odorem & grais sequitur grauem fugit. Hinc demum Iuncturae quia propter laxitatem suam noxios nonnunquam humores imbi but,qui calorem ipsiorum natiuum obtundunt, ijs fere recreatur quaecu astritione moderata siccat. Cum igitur medicamenta superius allata sic compara- tasiat, ut qualitatibus manifestis adprς- stare valeat,quo spiritus, in partibus sin gulis, quas conseruare dicuntur, a noxa defendatur, tum inquiunt isti non est opus ad qualitates occultas,abstru
fas temere, citraque causiam, unoem, nulla cogente necessitate, confliger . QuGertiam amplexantur sententi iiii, aiun quod quamuis manifestis qualitatibus istis culto diatur spiritus in qua uis
88쪽
so MEDICAM OECONO M.quauis parte consistentis, qualitas, qualitas, motus,&substantia, non minus tamen sit necessarium,Vt ijsqualitatibus,
quae formam substantialem immedia te seqvtur,&specificae, velocculta nominantur, ipsius in parte quavis proprietas, quam habet cum ea familiaritas ac proportio , partis quoque tenor ac tonus, imilitudo quam habet cuni spiritu retineaturidicit enim Averroes, 3 coli. 19. Medicinas istas assimilari complexionibus membrorum in tota substantia, propterq; similitudinem istam, partes ab ipsas conservari Etenim quo
admodum contrariaco inrarijs curantur, ita similia similibus consertiantur:&c. Si qui, quaerat, inter Medicamenta cuiuis parti conuenientia, quodnam in quovis genere,primas, secudas, aut tertias obtineat i Respondetur ration αqualitatum manifestarum ea commu--eresse fortiora, quae plus habet odo ris,astrictionis, aut amari rudinis, quae minus debiliora,roborisque magis e pcrtia:
89쪽
Capuae VI. SI pertia ratione vero qualitatum occultarum id non aliunde poste cognosci,
quam experimento, consideratis&inter se collatis medicamelorum, partis que, cuius sunt peculiaria conditionibus quo fit ut dicatAuerroes s coli. 2 o. sempersiis memor eorum,quq diximus superita hoc est,quia diuersificantur operationes istarum Medicinarum, per diuersitatem coplexionis alicuius me-bri, etiam plusin minus:&a te pone gradus,&via cognitionis harum rerum est ut plurimum eXperientia. Verum quamuis ista, magis peculiariterquam alia nonnulla, corporis sub
stantiam conseruare videantur, sunt ni
hilominus alia quaedam, quae non mi
nus ad praestant, propterea, quoniam, ad alium aeque commode locum referri nequeunt ac ad istum, possunt hic alnobis non minus oportune proponi quam illa, sunt autem ea dolorem mitigantia Quemadmodum enim doloris atrocitas multo amplius quam alia res quae-
90쪽
8 MEDic A M. OECONO M. quae uis, spiritus disperdit, viresque pro-
Bernit,quibus corporis substantia contineri diximus, ita, que dolorem aut delent aut deliniunt, quoniam spiritus disperdi,vires' posterni probibent, earn
non immerito dicentur conseruar . Vocantur ea communiter a Medicis anodyna,sub tripliciq; comprete hendun, tur ab ipsisu 1 Terentia, de qua quia bre-: visime maximeque perspicue locutus est Parariis,eius hic,ego non alterius ver ba subijciani , Statuuntur inquit ille in tres a nodynorum disterentiae Alia enim sunt morborum curatiua,ali alani-l. tiua, alia narcotica .Morborum curativa iea dicimus, quae morborum causis Ob- t. sistunt&contrariantur,sic ab intempe .rie calida, dolorem tollunt,oleum rosiaceum , Oxycratiamin alia quae doloris caucam, id est caloris excessum eme . dano ab intemperie frigida dolorenti tollunt, oleum laurinum, nardinum ,
de castorio ab intemperie sicca hydre ileum balneum aqua dulcis tepidat