장음표시 사용
121쪽
sem p veruntam eiura metum tres illos comites,de quibus Hierem. inquit, &iurabunt vivit dominus in veritaten iuditio,& iustitia, ut dicto cap. & iurabunt.ZZ.q4r .Qui si defuerint non iuramen Ium erit, sed pertuitum.
ZZ. q. Z. cap. animaduertendum.
7 lurandum ergo quamuis per creaturam non 'sit, i si iuretur valebit iuramentum, modo sit licitum, quod iuratur.d. cap. etsi Christus, & iurans ad obseruationem compelletur. ZZ q. I. cap. mouet te. Id 4 est, quod Vlpianus inquit, omne enim omnino licitum iusiurandu, per quod voluit quis sibi iurari, idoneum est, etsi ex eo fuerit iuratum, praetor id tuebitur. 1sde iure iuran. l. non erit ratum , hinc Diuus Pius iureiurado, quod propria superstitione iuratum est,standum rescripsit, vid. l. non erit, ubi glos vers dato. Unde concludendo dicas iurare per Deum Creatorem non esse peccatum, quando necessitas, aut saltim utilitas id suadeat. d. cap. tu matu,
8 & gl. in d.cap. etsi Christus, vers. necessitas i per ipsam vero creaturam iurari prohibitum esse, ne ad eam per huiusmodi iuramentum creatoris honorificentia transferatur, quod si iuretur, & non ex in reuerentia Diuinae Maiestatis, vel contemptu procedat , neque per pudem da quis iuret, utique valebit,& taliter iurans ligabitur, sic atque supra mentionatas authoritates intelligimus , Sequitur ex his licite in casu nostro posse quem iurare,s ipsum q. iuramentum a Iudice quoquo permitti.i Quam autem varium, ac multiplex iusiuradum diuersas apud gentes fuerit,docet Alex. ab Alex. Geniat. dier. libro s.
ao Vlterius quaerendu est, lan passus iurans seruata sorma constitimonis teneatur, quid tangeret videtur, quod
122쪽
ra non , t ut dicimus in Episcopo,qui Euangelia, iurado, tangere non tenetur, auth.de Sanctiss. Episc.S nulli vero iudicum coli. 9. quod quidem post lustinianu,Gregorius nonus ad Beluacentem Episcopum sic scribens co- probauit. Cum in causa pecuniaria quam inter te,& R. motam esse proponis,non per te sed per sindicum, vel actorem elegeris litigare, per illum quidem praestanduerit iurametum calumniae,quod si per te ipsum, propO- sitis tantum, sed non tactis Euangelijs, sicut in dicendo
testimonio a te videtur, huiusmodi iuramentum exhibendum, dic. Ut extra de iuram.calumn. cap fin. 1 2 Item ' nec Euangelium tangit Iudex iudicando iusta formam in C.de iudi c. l.rem non nouam. Item nec res Ecclesiae alienantes auth. de non alien. S. quod autem dictum est a nobis. ubi gloss. vers. Euan-33 gelij. Contraria tamen verior est sententia i regulariter enim tangere debet, qui iurat,auth. iusiurand. quod praest. coli. Z. in princ. Ac Clem. de haereti c. 9 porro cora Episcopo, glo. ind. l. rem non novam, veri. tactis , post auth. hodie, quia spetiale est in Episcopo, Iudice, & ali- quibus alijs, ut per glo. in d. auth. iusiuran. in princ. vers. Tertio nota,& de frigid & malefic. c. laudabilem. Nee impugnat videri corporale iuramentum satis esse, quod corporis sensum habeat, ut visum,ut 3 S.quaest. 6. capit.
rq Episcopus in Synodo, quemadmodum i in possc ssione
dicitur, in qua, etsi actus corporalis requiratur is de acquir.possessi 3. S. Neratius, ubi glos. vers. naturalis, poterit nihilominus per aspectum acquiri, nam si viciis num mihi fundum mercatu venditor ex mea Turre deis monstret, vacuamq. possessionem se tradere dicat, non
minus possidere coepi,quam si pede finibus intulissem, o a st, eod.
123쪽
eod. dicto. l. quod meo, S. si venditorem, ubi gloss. vers.
Id enim tantummodo procedit in acquirenda possessone rei ab alio posse iis , secus in re habita pro der licta, ut in dicto vers.no minus , & ideo possessionis acquisiti ocu actus sit voluntarius, tactus, siue apprehensio de necessitate non requiritur, sed iuramentum, etsi a princ. sit voluntarium, quod ad effectum tamen, di respectu finis est necessari ut quia iurantem obligat, ideoq. actus perfecte consumatus requii itur, ut tactus, de quo late per glo notab. de haereti c. in Clement. cap. I. dicto S polro. vers. tacta,& in d. cap. laudabilem intex. An autem manibus sit tangendum omnino, vel susficiat si pede tangatur, aut cubito ξ videtur tactus actum 36 quoquo membro factum sufficere, quia texpresse PIO-hibitum, quod non est, videtur concessum. U. Xquib. ca. maior.l. nec non . S.quod eis inquit, ubi pulchra gl. vers. prohibeant, sed tactus pede, aut cubito expresse non est prohibitus, ergo admittendus videtur, tanto magis cutura supradicta loquentia de tactu, non de membro in particulari loquantur, sed in generali de corpore, audiverba Clem. V. in Concilio Viennensi , in praecitato S. porro composita ibi, iurabunt ad Sancta Vel Euangelia coi poraliter a se tacta,& in dicto cap. fi n. de iuram. calumniae. ibi propositis latum, sed non tactis, nec praeterea tactus manibus videtur necessarius, qa sntfallor tangitur, ut enixa obligandi voluntas demonstreturuedactus facti est cubito, aut pede tangere, sicuti manibus. ergo nulla videtur disserentia, si uno, aut alio membro tangatur modo corporale sit, unde dicendum est, cum
37 Paulo, ' non tantum v cibis ratu haberi posse, sed etiam
124쪽
actu. strem ratam haberi. l. Paulus ,& sic de actu in genere intelligendo , non particulariter. Nos autem dicimus omnino esse manibus tangendum,non alio corpo 38 ris membro, i singula enim membra suum habent offi-39 cium, atque indecorum est, ut in corpore humano alte rum membrum alterius fungatur officio, de haereticci cum ex iniuncto, S. sicut enim & 89.dist. cap. singula, ef Eo let. n. contra generalem totius orbis consuetudine, tquἴ optima legum interpres aspicitur,de consuetud. cap. cuΣ dilectus, inecullo sunt mutada modo,quae semper certam habuerunt interpetrationem, fs delegi b. l. minime,& ibi glo. facit C. de edific. priv. l. an in totum, non Oh-22 stant conti aria,& primo dictus M. quod eis inquit, qui atvbi lex figit pedes suos, ibi praesistere debemus , ut perglo. is pro sotio. l. si non fuerit, vers. sed damnum in fine. Sed in iurandi materia figit pedes in manibus, auth. iusiur. quod praest. in princ. ibi in manibus meis teneo, ergo videtur pede, aut cubito non posse tangi, etsi Clementis dictum, ibj, corporaliter a se tacta, intelligeretur de quolibet membro , improprius esset intellectus, longeq. a verisimile deuius, tanguntur enim omnia manibus,tamquam mebro ad tactum formaliter destinato Σ3 d. cap.singula, undet si quis pede iurando tangeret, aut cubito videretur, potius actum deridere, quam tangendo, comprobare, si vera est Pauli sententia procontraria. in d. l. Paulus allegata, facti actum fortiorem esse ad voluntatem ipsam ostendendam , quae quidem nostra opinio glossiae cohaerens est.de elect. in 6 cap. vi cir- ΣΦ ca, S. quorum personis. vers. corporali, per totum, sed tantem per Sancta Dei Euangelia tangenda sint. vcl neὰ dicerem apud ItalicO5 reperiri cc suetudine interpetratum
125쪽
tum cuiuilibet libri, scripturquh tactum sufficere,ut notatur de haeretiin Clem.cap. I . dicto S.porro, vers tacta in fine.
23 Sed i pone,quod pauperi inseratur iniuria, qui non
potest iurare prius voluisse centum ammittere, quam iniuriam pati talςm.quia illa. C. no habet, quid agetur dicas iurabit se voluisse potius carere lucro centum;
quam eam pati, ne impunitum remaneat delictum. E. ad i.aquil. l. ita vulneratus. g. I .glo. In l. iniuriarum extimatio. Ede iniur.
26 Quaero modo ' an si criminaliter agatur in quo iudicis versatur arbitrium,possit Iudex ad mortem usque se extendere dicunt hac in re quiddam attedi, quod alias iudicari solitum est. ZI Nos autem id negamus, quoniam inon exemplis. sed
legibus est iudicandum. C.de sentent. & interloc. I. ne- 8 mo Iudex, t nec debet mendicatis Iudex uti suffragijs, sed ipse rei veritatem inquirere. C. de accusat. I. singuli,
29 prout i nec spectare quid Romae factum sit, sed quod
fieri debuit. ff. de offpraesid. l. sed licet is Nec obstaret. ff. de postul.I. I . S. nunquid ergo, & magistratus . ubi iudicatur exemplis, quia legum ibi sunt exempla non praesidis, ut ibi per glo. vers exemplis, unde concludas posse Iudicem in arbitrarijs ad mortem usque se extendere inst.de intui. g. inisumma, ubi gl. vers. extraordinaria,& ibi apostilia,facit. C.si aduers. liber.l. 3o quos in fine,Tenetur veruntamen i iudex tale arbitriulegibus comprobare, secundum quas iudicabit. & arbitrium formabit auth. de iudi c. g fin.in princ .coll. 6. a uinth.ut iudic. non expectet Sacr.iuss. g. r.vers in Criminalibus,autem causis coli. s. facit auth.ut elen apudprop.
126쪽
Epise in princ. vers. si vero refutauerit Iudex coli. ead. 3r Sed quaero i quis extimabit iniuriam caedens, an ce sonarius, iam quod supra diximus caedi posse lite contestata, si in primo libello extimatio reserueturὸ dicere quod neuter , sed Iudicis extimatione codem nationem 32 fieri. isde iniur. l. constitutionibus, i inspecto tempore inlatae iniuriae, non quo iudicatur.K. eod.dicto l.iniuriarum extimatio, ne damnum esset actori, vel reo si sorte vilior,aut honestior fieret inferens.
3 3 Sed quis extimabit iniuriam furioso factam ρ videtur, quod nullus, quia agens non potest, qui deber eκtt- mare per praedicta. Item nullus propter incertitudine. arg.eorum, quae notantur in gloss.fin. g.de pact. in I. veteribus.Nos autem dicimus, quod Iudex, vid. l. constitutionibus.
3 Quaero etiam i quae sit disserentia inter actionem in-riarum, & legis aquiliae Θ dic quod prima principaliter tendit ad vindicta, secunda principaliter ad damnum, ita dicit gl. in i licet.g. r. vers.publica fis de procurat. 3s t An agenti Civiliter praecludatur via agendi criminaliter,uel hcontra icas si sic, ut fsde inivr.l.quod Senatus,& l.praetor . S i .ga uti umq. proponitur ad v indictam, sed si agatur pro atroci iniuriarum, nihilominus agitur aquilia ad damnum,& e conuerso, quoniam ad diuersa tendunt.1Leod. dicto.l. item apud , S. si quis seruo verberato, eoq. casu in actione iniuriarum non habetur ratio damni, ut dani, sed ut contumeliae. ff. eod. dicto. l. dominu ,facit. C.quado Ciullact.CIun.praeiud.l. unica.
127쪽
Y Iniuria iuirectost per eo quem. a Iniuria directo qualite acσ qualiter per consiquem,
a Iniuriamfilius propriam non remittit mustopatre. Iniuria non dicitur,qua in volentem fit. s Fur non dicitur, qui domini voluntate rem putauit
6 Filius amitas, quando agere posse iniuria m. sntis multa sunt θecies.s Patris procurator praefertur filio in accusando iniuriam svj,σ quando fallis . 9 Patre furioso,an ius agat pro iniuria propria . 1 o Furiosus qMando pro absente habeatur. 11 Patre praesente , remittente, vel nolente agere pro iniurias iij,an ille agere possit., , Pater fibo delatam haereditatem eo inuito non repu
1 a Conditio iniqua fieri per alterum,Hreri non debet. 1 Coniecturae locum in incertis habent.11 Filio afficto iniurijs , videtur magis pater, quam ipse alectus. is Pater quibus in e bus filio factam iniuriam non re
128쪽
De Considerat Iniuriae. II Fr Grauius Iertur, quod a coniunctisβ, quam ab ext
as Patere vilis non debet honestioris A, e tumebam ad
as Fibus familias quoad violati Thori iniuriam,ab eo, qui sui iuris es non siparatur. so Pater inofficiose eondito testamento, non potest per id
quamfiliosacit iniuriam remulere. a I Iniuriam,qua multis competis,quis Mestae qualiterea in reprocedatur.
Iniuria uni de gnarion Mawmnibus videtur facta da 3 Iniuria uni ex coniuncti acta, os Uus tantum ciuio
ter accusat non abus. a Iniuriarum actio proximiori competens ,sinon agat, a ad ulteriores in gradu extendatur.
as Pater num posse fili, unius iniuriam remittere alijsfust
a6 Pater eum Ajs equalitersecedunt altero ex Ajur
a 7 Pater cum Ajs una eadema; persona dicitur . Pater an ag t pro iniuria fili, emancipati . .s Pater naturales etiam filios tenetur alere. a o Patri actio non competit pro Alij iniuria in eum, qui itilum patremfamilia credebat. si Filius ex bares patris,uel sipaternam repudiasset bare dualem agit pro propria iniuria, quam pater non Um P ac erat.
129쪽
a a Procuratoris usus quare suis inuentus .a l muria nepoti facta praseme patre, an auo eompetat. velpatri: a s CPatris es filium omnibus in rebus tueri. as Octopro ιmu struo ante manumissionem, etes ven-διιonem facta , domino, vel venditori, non is , seu
emptori competit. 3 7 e fctio arborum furtim caesarum ante vendtionem venis ditori competit. 3 8 Tempus iniuriae is icitur, ut quis agere possit. 39 Furti actio manumisione non extinguitur. o Uxor an agat pro iniuria Uri.
t Uim et i repellere licet. i V xor cum viro sotia est diuina sumanas domus . a Vir,Cr υxor una eademq; siunt caro . Compaternitas viri ad uxorem extenditur . 4 3 Faminarum conditio in multis est iuris articuis uis , sculorum condisione deterior. y nu petiy4 6 inicia viritis inu non bene conueniunt δη 7 Statutum 1n via ,quando locum habeat in uxore
43 Vir, σ uxor correlativa sunt, oe ad paria iudi
4s Dignitatis appellatione in poenalibus venis dignita prim
130쪽
ripabter,non per consequentiam. ς . Probibitur qua Praesidem postulare, non prohibetur a. pud legatum agere .s t Episcopi dignitas in Vicario repraefiniatur .s a Clericum coniugatum percutiens es excommunicatus, secus es in eius uxore. 3 3 Clericus coniugatus excepto priuilegio canonis,ssori merus Licus ea. 3 Uxor viri priuilegio non gaudet nisi exprimaturrs s Statutum poenale versicatur in casu vero,non ficto 1s Vm cte. π improprie viripotitur dignitate. 's Directo idem fit quandoq; quod per confeci ense
Otius quam iniuriam substinere b voluissset inlatam. Substinere 6 de duobus mo
t directo,& per consequens, id est per alios, Di re eth cu patri familias fit iniuria, per conseques cum non ipsi,sed per alium ei fit. t Ea enim quae liberis nostris in potestate irrogatur, vel seruis in nostri contumeliam, aut uxori, nuruiue nobis facta dicitur, cum ad nos spectet,quae ijs fit, qui vel potestati nostrae, vel affectui subditi sint, quia eorum seruitus ad dolore nostru , iniuriamq. nostram porrigitur. ff. de liber. ca.l. E. Atque P et adco