Polybii Historia edidit Ludovicus Dindorfius

151쪽

110 L. V. BELLUM SOCIALE ACHAEORUM. την Μεσσηνίαν ἐξεστρατεύκει, Θωρίμαχος δὲ τους ἡμίσεις ἔχων Αἰτωλῶν εις Θετταλίαν ἐπεποίητο την ὁρ- μην, ἀμφότεροι πεπεισμένοι τον Φίλιππον ἀποσπάσειν 2 τῆς των Παλέων πολιορκίας. υπερ ων ηκον πρέσβεις προς τον βασιλέα παρά τε 'Aκαρνάνων και sπαρὰ νεσσηνίων, οι μὲν παρὰ των 'Aκαρνάνων παρακαλουντες αυτὸν ἐμβαλεῖν εἰς την των Αἰτωλῶν χώραν και τόν τε Αωρίμαχον ἀποστῆσαι τῆς εἰς την Μακεδονίαν ορμῆς και την χώραν των Αἰ-3 τωλῶν ἐπελθεῖν και πορθῆσαι πῆσαν ἀδεῶς, οἱ δὲ io παρὰ των πισσηνίων δεόμενοι σφίσι βοηθεῖν καιδιδάσκοντες ἔτι των ἐτησίων ξδη στάσιν ἐχόντων δυνατόν ἐστι την παρακομιδὴν ἐκ τῆς Κεφαλληνίας 4 εἰς την Μεσσηνίαν ἐν ἡμερα ποιήσασθαι μιαρ διδοἱ περὶ Γόργον τὸν Μεσσήνιον αἰφνίδιον και πραγ- 15ματικὴν ἐσομένην συνίστασαν την ἐπι τὸν Λυκουρ-5 γον ἐπίθεσιν. οἱ δε περὶ τὸν Λεόντων, τηρουντες την αυτῶν υπόθεσιν, συνήργουν τοῖς περὶ τὸν Γόργον ἐκτενῶς, θεωροsντες ὁτι συμβήσεται την θερείαν εἰς τελος ἄπρακτον γενέσθαι τω Φιλίππω. D6 πλεsσαι μὲν γὰρ εἰς την Μεσσηνίαν ράδιον ἡν, ἀναπλεῶσαι δ ἐκεῖθεν των ἐτ σίων ἐπεχόντων ἀδυναμ

τοπι ἐξ of δῆλον ἐν ως ὁ μεν Φίλιππος ἐν τῆ

Μεσσηνία μετὰ τῆς δυνάμεως συγκλεισθεὶς ἀναγκασθήσεται τὀ λοιπὸν μέρος τοὐ θέρους ἄπρακτος μέ- 25νειν, οἱ δ' Αἰτωλοὶ την Θετταλίαν καὶ την Ῥπειρον ἐπιπορευόμενοι κατασυρουσι καὶ πορθοῶσι πῆ-8 σαν ἀδεῶςJ. ουτοι μεν ουν λυμεωνευόμενοι ταυτακαι τὰ τοιαυτα συνεβουλευον. οἱ δὲ περὶ τὸν Αρατον συμπαρόντες τῆς ἐναντίας προέστασαν γνώμης - κὴ δεῖν γὰρ ἔφασαν εἰς την Αἰτωλίαν ποιεῖσθαι τινπλουν καὶ τουτων ἔχεσθαι των πραγμάτωw ἐξε-

152쪽

. UT

στρατευκότων γὰρ των Αἰτωλῶν μετὰ Αωριμάχου κάλλιστον εἶναι καιρον ἐπελθεῖν κάὶ πορθῆσαι την

Αἰτωλίαν. ὁ δε βασιλεύς, τα μὲν ἀπιστῶν ξδη τοῖς l0

περὶ τον Λεόντιον ἐκ τῆς περὶ την πολιορκίαν ἐθε-5 λοκακήσεως, συναισθανόμενος δὲ καὶ εκ του περὶ τον Παλουντα διαβουλίου αυτῶν την κακοπραγμοσύνην, ἐκρινε χρῆσθαι τοῖς πράγμασι κατὰ την υρά του γνώμην. διόπερ Ἐπηράτω μεν ἔγραφε τω των 1 'Aχαιῶν στρατηγω βοηθεῖν τοῖς Μεσσηνίοις, ἀναλα- 1ο βόντι τοὐς 'Aχαιούς, αυτὸς δ' ἀναχθεὶς ἐκ τῆς πι- φαλληνίας παρῆν δευτεραῖος εἰς Λευκάδα μετὰ του στόλου νυκτός. ευτρεπισάμενος δε τὰ περὶ τον Θι- l2όρυκτον, καὶ ταυτy διακομίσας τὰς ναυς, ἐποιεῖτο τον ἀπόπλουν κατὰ τον ' βρακικὰν καλούμενον 15 κόλπον. ὁ δὲ προειρημένος κόλπος, ἐπὶ πολὐ προ- I3τείνων ἐκ του Σικελικου πελαγους εἰς τοὐς μεσογείους ανήκει τόπους τῆς Αἰτωλίας, καθάπερ καὶ πρότερον ἡμῖν εἴρηται. διανυσας δὲ και καθορμι- l4

2ο μναία, τοῖς μὲν στρατιώταις ἀριστοποιεῖσθαι παρήγγειλε καὶ τὸ πολὐ τῆς ἀποσκευῆς ἀποθεμένους εὐζώνους σφῆς παρασκευάζειν προς ἀναζυγήν, αυτὸς lbδὲ τοὐς οδηγοῶς ἀθροίσας τά τε περὶ τοὐς τόπους

καὶ τὰς παρακειμένας πόλεις ἐπυνθάνετο καὶ διη-25 ρεύνα. κατὰ δὲ τον καιρὸν τοίτον ἐκεν ἔχων Ἀρι-gστόφαντος ὁ στρατηγὸς πανδημει τοὐς 'Ακαρνῆνας' πολλὰ γὰρ και δεινὰ πεπονθότες ἐν τοῖς ανώτερον χρόνοις υπ Αἰτωλῶν ἐκθύμως εἶχον προς τό κατὰ πάντα τρόπον αμύνασθαι καὶ βλάψαι τοὐς Αἰ-30 τωλους. διόπερ ασμένως ἐπιλαβόμενοι τότε τῆς μα- 2κεδόνων ἐπαρκείας, 4κον ἐν τοῖς ὁπλοις, ου μόνον ὁσοις ὁ νόμος ἐπέταττε στρατευειν, αλλὰ καὶ τῶν

153쪽

112 L. V. BELLUM SOCIALE ACHAEORUM.

3 πρεσβυτέρων τινές. οὐκ ἐλάττω δε τούτων ορμηνειχον υπειρῶται δια τὰς παραπλησίους αἰτίας ' διαδε το μέγεθος τῆς χωρας καὶ διὰ τὸ τῆς παρουσίας αἰφνίδιον τῆς του Φιλίππου καθυστέρουν τῆ συν- 4 αγωγῆ των καιρῶν. των δ' Αἰτωλῶν τοὐς μεν 5 ἡμίσεις ἔχων Θωρίμαχος, καθάπερ εἶπον, τους δ' ἡμίσεις απελελοίπει, νομίζων αξιόχρεων προς τὰ παράδοξα ταυτην την εφεδρείαν ὐπάρχειν των τεξ πόλεων καὶ τῆς χώρας. ὁ δε βασιλείς ἀπολιπὼν φυλακῆν ικανὴν τῆς αποσκευῆς, τότε μεν ἀναζεύ- ioξας εκ τῆς Λιμναίας δειλης και προελθών ώς ἐξή-6 κοντα στάδια κατεστρατοπέδευσε. δειπνοποιησάμενος δε και βραχὐ διαναπαύσας τὴν δυναμιν αὐθις ώρμα, καὶ συνεχῶς νυκτοπορήσας ἐκε προς τονώχελῶον ποταμὸν ἄρτι τῆς ημερας ἐπιφαινούσης, ιβ μεταξὐ Κωνώπης καὶ Στράτου, σπευδων ἄφνω και παραδοξως ἐπι τον ἐν τοῖς Θέρμοις τόπον ἐπιβαλεῖν. V οἱ-περὶ τον Λεόντων κατὰ δύο τρόπους ὁρῶντες τον μὲν Φίλιππον καθιξόμενον τῆς προθέσεως, τοὐς δ' Αἰτωλοὐς ἀδυνατήσοντας τοῖς παροίσι, καθ' 20

ἔνα μεν ἡ ταχεῖα καὶ παράδοξος ἡ τῶν Μακεδό-

2 νων ἐγεγόνει παρουσία, καθ' ἔτερον δε ὁ πρύς γε τον ἐν τοῖς Θέρμοις τόπον οὐδέποτ' αν υπολαβόντες Αἰτωλοὶ τολμῆσαι τον Φίλιππον ούτω προχείρως αυτὸν δούναι διὰ τὰς πυρότητας τῶν τόπων 25 ἔμελλον απρονόητοι καὶ παντελῶς απαράσκευοι λη-3 φθήσεσθαι πρὸς τὰ συμβαῖνον ' εἰς ἁ βλέποντες, καὶ τηροῶντες τὴν εαυτῶν πρόθεσιν, φοντο δεῖν τον Φίλιππον περὶ τον χελῶον στρατοπεδεύσαντα προσαναπαsσαι τὴν δύναμιν ἐκ τῆς νυκτοπορίας, ad

σπουδάζοντες βραχεῖάν γε τοῖς Αἰτωλοῖς ἀναστρο- η φὴν δοὐναι πρὰς τὴν βοήθειαν. οἱ δὲ περὶ τον

154쪽

L. V. BELLUM SOCIALE ACHAEORUM. 113υρατον, θεωρουντες τον μὲν καιρον ὀξὐν οντα της ἐπιβολῆς, τους δε περὶ τον Λεόντιον προδήλως ἐμποδίζοντας, διεμαρτυροντο τον Φίλιππον μη παριμναι τον καιρον μηδὲ καταμέλλειν. οἷς και πεισθεις θι ὁ βασιλευς, καὶ προσκόπτων ἡδη τοῖς περὶ τον Λεόντων, ἐποιεῖτο την πορείαν κατὰ τὸ συνεχές. διαμ ηβὰς δε τον πιελωον ποταμὸν προῆγε συντόνως ώς ἐπὶ τὸ Θερμον' ἄμα δε προάγων εδήου καὶ κατοφθειρε την χώραν. παρήει δὲ ἐκ μὲν ευωνυμ ων γiο ἀπολιπὼν Στρατον, Ῥγρίνιον, Θεστιεῖς, ἐκ δε δεξιῶν Κωνωπην, Λυσιμάχειαν, Tριχώνιον, Φυταιον. ἀφικόμενος δε προς πόλιν την καλουμενην Μέτα- 8παν, η κεῖται μεν ἐπ αυτης τῆς Ιἰριχωνίδος λίμνης και των παρὰ ταυτη στενῶν, απέχει δε σχεδὸν ἐξή-

15 κοντα στάδια του προσαγορευομενου Θερμου, ταυ- 9την μεν ἐκλιπόντων των Αἰτωλῶν εἰσαγαγὼν πεντακοσίους στρατ ώτας κατεῖχε, βουλόμενος ἐφεδρεία χρήσασθαι πρός τε την εἴσοδον καὶ την ἔξοδον την ἐκ τῶν στενῶν ἔστι γὰρ πας ὁ παρὰ την λίμνην 102ο τόπος ορεινὸς καὶ τραχύς, συνηγμένος ταῖς υλαις ' διὸ καὶ παντελῶς στενὴν καὶ δυσδίοδον ἔχει την πάροδοπι μετὰ δὲ ταυτα τους μεν μισθοφόρους II προθέμενος πάσης τῆς πορείας, ἐπὶ δὲ τουτοις τοὐς Ἱλλυριους, εξῆς δε τοὐς πελταστὰς καὶ φαλαγγίτας 25 ἔχων προῆγε διὰ τῶν στενῶν, ἀπουραγουντων μὲν αυτῶ τῶν Κρητῶν, δεξιῶν δὲ παρὰ πλάγια τῶν Θρακῶν καὶ ψιλῶν ἀντιπαραπορευομένων ταῖς χώραις. τὴν μεν γὰρ ἐκ τῶν ευωνυμων ἐπιφάνειαν 12

τῆς πορείας ἡσφαλίσθη λίμνη σχεδὸν ἐπὶ τριάκοντα

ει στάδια. διανυσας δε τοὐς προειρημένους τόπους, καὶ 8 παραγενόμενος πρὸς τὴν καλουμενην κώμην Παμ-φίαν, ομοίως καὶ ταυτην ἀσφαλισάμενος φρουρῶ

155쪽

114 L. V. BELIRIM SOCIALE ACHAEORUM. προέβαινε προς το Θερμον, οδὼν ου μόνον προ

'άντη καὶ τραχεῖαν διαφερόντως, αλλὰ καὶ κρημνους 2 ἐξ ἐκατέρου του μέρους ἔχουσαν βαθεῖς, ῶστε καὶ λίαν ἐπισφαλῆ καὶ στενὴν την πάροδον εἶναι κατ' ἐνίους τόπους, της πάσης ἀναβάσεως ουσος σχεδὸν 53 ἐπι τριάκοντα στάδια. διανυσας δε καὶ ταύτην ἐν βραχεῖ χρόνω διὰ τὸ τους Μακεδόνας ενεργὰν ποιεῖσθαι την πορείαν, ἡκε πολλῆς ωρας ἐπι τὸ Θέρη μον, και καταστρατοπεδεύσας ἐφῆκε τὴν δυναμιν τάς τε περιοικίδας κώμας πορθεῖν και τὸ των Θερ- 1ομίων πεδίον ἐπιτρέχειν, ὁμοίως δε καὶ τὰς οἰκίας τὰς ἐν αυτω τω Θέρμω διαρπάζειν, οἴσας πλήρεις ου μόνον σίτου καὶ τῆς τοιαέτης χορηγίας, αλλὰ καὶ κατασκευῆς διαφερούσης των παρ' Αἰτωλῶν. 5 καθ' ἔκαστον γὰρ ἔτος αγοράς τε καὶ πανηγυρεις 15

ἐπιφανεστάτας, ἔτι δε καὶ τὰς των αρχαιρεσίων καταστάσεις ἐν τουτω τω τόπω συντελούντων, ἔκαστοι προς τὰς υποδοχὰς και τὰς εἰς ταυτα παρασκευὰς

τὰ πολυτελέστατα των ἐν τοῖς βίοις υπαρχόντων εἰς 6 τολον ἀπετίθεντο τον τόπον. χωρὶς δὲ τῆς χρείας mκαὶ τὴν ἀσφάλειαν ῆλπιζον ἐνταυθοῖ βεβαιοτάτην

αυτοῖς υπάρχειν, διὰ τὰ μήτε πολέμιον τετολμηκέναι μηδένα πώποτε εἰς τους τόπους τούτους ἐμβα- λειν εἶναι τε τῆ φύσει τοιούτους ωστε τῆς συμπά- σqς Αἰτωλίας οἷον ἀκροπύλεῶς ἔχειν τάξιν. διόπερ 25

εἰρηνευομένης ἐκ παλαιοί τῆς χώρας πλήρεις ήσανἀγαθων πολλῶν αἶ-τε περὶ τὸ ιερὸν οἰκίαι καὶ πάν-8 τες οἱ πέριξ τόποι. ἐκείνην μὲν ουν τὴν νύκτα παντοδαπῆς γέμοντες ἁφελείας αυτοs κατηυλίσθησαν τῆ δ' ἐπαύριον τῆς μεν κατασκευῆς τα πο- 30 λυτελέστατα καὶ τὰ δυνατὰ κομίζεσθαι διέλεγον, ταδε λοιπὰ σωρεύοντες προ των σνηνῶν ἐνεπίμπρασαν.

156쪽

L. V. BELLUM SOCIALE ACHAEORUM. 115ομοίως δὲ καὶ των οπλων των ἐν ταῖς στοαῖς ἀνα- sκειμένων τὰ μὲν πολυτελη καθαιρουντες ἀπεκόμιζον, τινὰ δ' υπήλλαττον, τὰ δε λοιπὰ συναθροίσαντες πυρ ενέβαλον. ῆν δε ταυτα πλείω των μυρίων

ε και πεντακισχιλίων.

Καὶ ως μὲν τουτου πάντα κατὰ τους του πο- 9λέμου νόμους καλῶς καὶ δικαίως ἐπράττετορ τὰ δεμετὰ ταυτα πῶς χρὴ λέγειν ουκ οἰδα. λαβόντες γὰρ 2 ἔννοιαν των ἐν Λίω καὶ Λωδώνy πεπραγμένων τοῖς 10 Αἰτωλοῖς, τάς τε στοὰς ἐνεπίμπρασαν καὶ τὰ λοιπὰ των αναθημάτων διέφθειρον, ἔντα πολυτελῆ ταῖς κατασκευαῖς καὶ πολλῆς ἐπιμελείας ἔνια τετευχότα καὶ δαπάνης. ου μόνον δὲ τω πυρὶ κατελυμήναντο 3τας ὀροφάς, αλλὰ και κατέσκαψαν εἰς ἔδαφος. ἀνέ- 15 τρεψαν δὲ καὶ τους ανδριάντας, ἴντας ουκ ἐλάττους δισχιλίων ' πολλοὐς δὲ καὶ διέφθειραν, πλὴν ὁσοι θεῶν ἐπιγραφὰς ἡ τύπους εἶχον των δὲ τοιουτων ἀπέσχοντο. κατέγραφον δ' εἰς τους τοίχους 4 καὶ τον περιφερόμενον στίχον, ήδη τότε τῆς ἐπιδε-

ρο ξιότητος τῆς Σάμου φυομένης, δς ὴν υιος μὲν μυ- σογόνου, συντροφος δὲ του βασιλέως. ὁ δὲ στί- 5

ὁρας τὸ δῖον ου βέλος διέπτατο; καὶ μεγίστη δη καὶ παράστασις ἐπὶ τουτοις εἶχε τόν 6

25 τε βασιλέα καὶ τους περὶ αυτὸν φίλους, ώς δικαίως ταυτα πράττοντας καὶ καθηκοντως, ἀμυνομένους τοῖς ὁμοίοις την των Αἰτωλῶν περὶ τὰ Λῖον ἀσέβειαν. ἐμοὶ δε τἀναντία δοκεῖ τούτων. εἰ δ' Ορθὸς ὁ λό- γος, σκοπεῖν ἐν μέσω πάρεστι, χρωμένους Ουχ ἐτμω ροις τισίν, ἀλλα τοῖς εξ αυτῆς τῆς οἰκίας ταυτης

παραδείγμασιν.

'Aντίγονος ἐκ παρατάξεως νικήσας μάχη Κλεομένη β

157쪽

116 L. V. BELLUM SOCIALE ACHAEORUM. τον βασιλέα των Λακεδαιμονίων ἐγκρατὴς ἐγένετο και τῆς Σπάρτης, αυτύς τε - κύριος ο βούλοιτο χρῆσθαι καὶ τῆ πόλει και τοῖς ἐμπολιτευομένοις, τοσοίτον απεῖχε τοὐ κακῶς ποιεῖν τους γεγονότας υποχειρίους ώς ἐκ των εναντίων ἀποδοὐς τὸ πάτριον πολίτευμα εκαι την ελευθερίαν και των μεγίστων αγαθῶν αἴτιος

γενόμενος και κοινῆ καὶ κατ' ἰδίαν Λακεδαιμονίοις,10 οὐτως εἰς την οἰκείαν ἀπηλλάγη. τοιγαροίν ου μόνον ἐκρίθη παρ' αυτὸν τον καιρὸν ευεργέτης, αλλὰ καὶ μεταλλάξας σωτήρ, ουδε παρὰ μόνοις Λακεδαιμονίοις, 10 ἀλλα παρὰ πῆσι τοῖς Ελλησιν αθανάτου τέτευχε τιμῆς 10 καὶ δόξης ἐπὶ τοῖς προειρημένοις. και μην ὁ πρῶτος αυτῶν αυξήσας την βασιλείαν και γενόμενος αρχηγὸς τοὐ προσχήματος τῆς οἰκίας Φίλιππος, νικήσας Ἀθηναίους την εν χαιρωνεία μάχην, ου τοσοὐτον ῆνυσε 15 διὰ τῶν ὁπλων ὁσου διὰ τῆς ἐπιεικείας καὶ φιλα- 2 θρωπίας τῶν τρόπων. τῶ μεν γὰρ πολεμω καὶ τοῖς οπλοις αυτῶν μόνων περιεγένετο καὶ κύριος κατ στη τῶν ἀντιταξαμένων, τῆ δ' ευγνωμοσύνη καὶ μετριότητι πάντας θηναίους ἄμα και την πόλιν 203 αυτῶν ἔσχεν υποχείριον, οὐκ ἐπιμετρῶν τον θυμὸν τοῖς πραττομένοις, αλλὰ μέχρι τούτου πολεμῶν καιφιλονικῶν, ως τοὐ λαβεῖν ἀφορμὰς προς απόδειξιν 4 τῆς αυτοὐ πραότητος καὶ καλοκἀγαθίας. τοιγαροὐνχωρις λύτρων ἀποστείλας τους αἰχμαλώτους καὶ κη- 2bδεύσας Ῥθηναίων τοὐς τετελευτηκότας, ἔτι δε συνθεὶς -τιπάτρω τα τούτων οστῶ καὶ - ν ἀπαλλαττομένων τοὐς πλείστους ἀμφιέσας, μικρὰ δαπάνllδιὰ την αγχίνοιαν την μεγίστην πρῆξιν κατειργά-b σατο τὀ γὰρ Αθηναίων φρόνημα καταπληξάμενος κτῆ μεγαλοψυχία προς πῆν ετοίμους αυτοὐς ἔσχε συν-6 αγωνιστὰς αντὶ πολεμίων. τί δ' Αλέξανδρος; ἐκεῖ

158쪽

L. V. BEI.ΙRIM SOCIALE ACHAEORUM. urνος γὰρ ἐμὶ τοσουτον ἐξοργισθεὶς Θηβαίοις ωστε τους μεν οἰκήτορας ἐξανδραποδίσασθαι, την δε πό- λιν εἰς ἔδαφος κατασκάψαι, τῆς γε προς τοὐς θε- ους εὐσεβείας ουκ ωλιγώρησε περὶ την κατάληψινε τῆς πόλεως, αλλὰ πλείστην ἐποιήσατο πρόνοιαν υπὲρ ττου μηδ' ακούσιον αμάρτημα γενέσθαι περὶ τὰ ιερὰ καὶ καθόλου τὰ τεμένη. καὶ μην ὀτε διαβὰς εἰς την 8 Ἀσίαν μετεπορευετο την Περσῶν ἀσέβειαν εἰς τους Ἐλληνας, παρὰ μεν των ἀνθρωπων ἐπειράθη λα- 10 βεῖν δίκην αξίαν των σφίσι πεπραγμένων, των δὲ τοῖς θεοῖς καταπεφημισμενων πάντων ἀπέσχετο, καί περ των Περσων μάλιστα περὶ τοsτο το μέρος ἐξαμαρτόντων ἐν τοῖς κατὰ την 'Κλλάδα τόποις. υτ ουν ἐχρῆν καὶ τότε Φίλιππον ἐν νω λαμ- 9 15 βάνοντα συνεχῶς μη ουτω τῆς αρχῆς ώς τῆς προαιρέσεως καὶ τῆς μεγαλοψυχίας διάδοχον αυτὸν ἀναδεικνύναι καὶ κληρονόμον των προειρημένων ἀνδρῶν. ὁ δὲ ἶνα μὲν καὶ συγγενὴς Αλεξάνδρου και Ι0Φιλίππου φαίνηται μεγάλην ἐποιεῖτο παρ' ὀλον τον

ρο βίον σπουδήν, ῖνα δὲ ζηλωτὴς ουδὲ τον ἐλάχιστον

ἔσχε λόγον. τοιγαρουν τἀναντία τοῖς προειρημένοις llανδράσιν ἐπιτηδεύων τῆς ἐναντίας ἔτυχε παρὰ πῆσι προβαίνων κατὰ τὴν ηλικίαν. ων ὴν ῖν και 11το τότε πραχθέν. τοῖς γαρ Αἰτωλῶν ἀσεβήμασι συν-25 εξαμαρτάνων διὰ τον θυμὸν καὶ κακω κακὸν ἰώμενος οὐδὲν ωετο ποιεῖν ἄτοπον. καὶ Σκόπα μὲν και 2Aωριμάχω παρ' ἔκαστον εἰς ασέλγειαν καὶ παρανομίαν ἁνείδιζε, τὴν ἐν Βωδώνη καὶ Λίω προφερ μενος ασέβειαν εἰς τὸ θεῖον ' αυτὸς δὲ παραπλήσια 30 ποιων ουκ ωετο τῆς ὁμοιας ἐκείνοις τευξεσθαι δόξης παρὰ τοῖς ἀκούσασι. τὸ μὲν γὰρ παραιρεῖσθαι δτων πολεμίων καὶ καταφθείρειν φρούρια, λιμένας,

159쪽

πόλεις, ανδρας, ναsς, καρπους, ταλλα τὰ τούτο ς παραπλήσια, δι' ών τοὐς μεν υπεναντίους ἀσθενεστέρους αν τις ποιήσαι, τὰ δὲ σφέτερα πράγματα καὶ τὰς ἐπιβολὰς δυναμικωτέρας, ταυτα μὲν ἀναγκάζουσιν οι τοὐ πολεμου νόμοι και τὰ τούτου δί- 54 καια δρῶν τό δε μήτε τοις ἰδίοις πράγμασιν ἐπικουρίαν μέλλοντα μηδ' ἡντινουν παρασκευάζειν μήτε τοις ἐχθροῖς ἐλάττωσιν πρός γε τον ενεστῶτα πόλεμον εκ περιττοs καὶ ναούς, αμα δε τούτοις ανδριάντας και πῆσαν δη την τοιαύτην κατασκευὴν Ιολυμαίνεσθαι, πῶς ουκ αν εἴποι τις εἶναι τρόπουθ καὶ θυμos λυττῶντος ἔργον , ου γὰρ ἐπ' απωλεία δει και ἀφανισμφ τοις ἀγνοήσασι πολεμεῖν τοὐς αγα- θοὐς ανδρας, ἀλλ' ἐπὶ διορθώσει καὶ μεταθέσει των ημαρτημένων, ουδε συναναιρεῖν τὰ μηδεν ἀδικοὐντα 15τοις ήδικηκόσιν, αλλὰ συσσώζειν μῆλλον και συνεξαιρεῖσθαι τοῖς ἀναιτίοις τοὐς δοκοίντας ἀδικεῖν. 6 τυράννου μὲν γὰρ εργον ἐστὶ τὸ κακῶς ποιουντατῶ φόβω δεσπόζειν ἀκουσίων, μισουμενον καὶ μι-

σοὐντα τοὐς υποταττομένους βασιλέως δὲ τὀ πάν- ἡοτας ευ ποιουντα, διὰ την ευεργεσίαν καν φιλανθρωπίαν ἀγαπώμενον, εκόντων ἡγεῖσθαι και προστατεῖν. Μάλιστα δ' αν τις καταμάθοι την αμαρτίαν την

τότε Φιλίππου, λαβὼν προ οφθαλμῶν τίνα διάληψιν εἰκὸς ῆν Αἰτωλοῶς ἔχειν, εἰ τἀναντία τοις εἰρημένοις 25 ἔπραξε καὶ μήτε τὰς στοὰς μήτε τοὐς ανδριάντας

διέφθειρε μήτ ἄλλο μηδὲν ἐκίσατο τῶν ἀναθημά-8 των. ἐγὼ μὲν γὰρ οἶμαι την βελτίστην αν καὶ φι λανθρωποτάτην, συνειδότας μὲν αυτοῖς τὰ περὶ Λῖον καὶ Θωδώνην πεπραγμένα, σαφῶς δὲ γιγνώσκοντας δοῖτι ὁ Φίλιππος τότε καὶ πρῆξαι κύριος ήν ο βουληθείη, καὶ πράξας τὰ δεινότατα δικαίως ἄν ἐδόκει

160쪽

L. V. BELLIIΜ SOCIALE ACHAEORUM. H9 τοίτο πεποιηκέναι τό γε κατ' ἐκείνους μερος διὰ θδὲ την αυτοs .πραότητα και μεγαλοφυχίαν ουδενεῖλετο των ὁμοιων ἐκείνοις ἐπιτηδεύειν. δῆλον γὰρ 12 ἐκ τούτων εἰκὸς ἐν αυτῶν μεν καταγιγνώσκειν,5 τον δε Φίλιππον ἀποδέχεσθαι καὶ θαυμάζειν, βασιλικῶς και μεγαλοψύχως αυτοs χρωμένου τρ τε προς τὀ θεῖον εὐσεβεία καὶ τk προς αυτοὐς οργῆ. καὶ μὴν τό γε νικῆσαι τοὐς πολεμίους καλοκἀγαθία 2και τοῖς δικαίοις οὐκ ἐλάττω, μείζω δε παρεχεται 1ο χρείαν των ἐν τοῖς ὁπλοις κατορθωμάτων. οἷς μεν 3 γὰρ δι ανάγκην, οἱς δὲ κατὰ προαίρεσιν εἴκουσιν οἱ λειφθέντες ' καὶ τὰ μεν μετὰ μεγάλων ἐλαττω-

μάτων ποιεῖται τὴν διόρθωσιν, τὰ δε χωρὶς βλάβης προς τὸ βέλτιον μετατίθησι τοὐς άμαρτάνον-

15 τας, τὸ δε μεγιστον εν οἷς μεν τὸ πλεῖστόν ἐστι 4 τῆς πράξεως των υποταττομένων, ἐν οἷς δ' αυτοτελὴς ἡ νίκη γίγνεται των ηγουμένων.

1σως μεν οὐν οὐκ ἄν τις αὐτω Φιλίππω των 5 τοτε γενομένων πῆσαν ἐπιφέροι τὴν αιτίαν διὰ τὴν 20 ηλικίαν, τὀ πλεῖον δε τοῖς συνοῶσι καὶ συμπράττουσι των φίλων, ων ηνυρατος καὶ Θημήτριος οΦάριος. υπὲρ ῶν Ου δυσχερὲς ἀποφήνασθαι και 6 μὴ παρόντα τότε ποτέρου τὴν τοιαύτην εἰκὸς εiναι συμβουλίαν. χωρις γὰρ τῆς κατὰ τον ὀλον βίον γ 5 προαιρέσεως, ἐν θ περὶ μενυρατον Ουδεν ἀν ευρεθείη προπετες οὐδ' ἄκριτον, περὶ δε Λημήτριον τἀναντία, και δεῖγμα τῆς προαιρέσεως ἐκατέρων ἐν οἷς παραπλησίως ὁμολογούμενον ἔχομεν ' υπερ οὐ 8 λαβόντες τον οἰκεῖον καιρὸν ποιησόμεθα τὴν ἀρμό- ω ζουσαν μνήμην.Ο δε Φίλιππος, απὸ γὰρ τούτων παρεξέβην, ὁσα 23 δυνατὸν ἐν ἄγειν καὶ φέρειν ἀναλαβὼν ἐκ τοὐ