Francisci Mauroceni Peloponnesiaci, Venetiarum principis gesta. Scriptore Joanne Gratiano Bergomensi, D

361쪽

3 6 LITER OIAR TUS.Iσ88 gerere. Quae ubi Principi innotuerunt, frustra

tentari intelligens compositas mentes Turcarum, nihil temporis terendum amplius ratus, ne interim apta bello tempestas eviueret, solutis ab Diatriremibus in Peloponnesum remeavit. Rebus ibi sedulo ad bellum instructis, non deerant, qui

terrestrium, maritimarumq; Virium conatu P tendam Cretam, censerent . Verum Mauroce-nus, quo nemo perspectius noVerat, quam arduum, quamque di1crimine plenum illius urbis obsidium moliri, cujus oppugnatio centum , dc viginti millium militum caede barbaris stet rat, varie itinerum difficultatem , munimenta urbis, prςsidiumque causatus, facile animos ab hujusmodi consilio revocavit. Accedebat his rationibus, ut, traductis in Cretam copiis, dest,tUerentur occupata , atque interea pateret hostium armis universa Peloeonnesiis. Neq, Thraces occasioni defuissent . Cum enim tunc temporis Athenarum littora perturbarent, nemini incompertum erat, dempto pavore, quo ob ninstri exercitus viciniam afficiebantur, effractisque . ar Isthmi munimentis, facile ad interiora Peloponnesi penetrare posse. Igitur alia studia Venet rum; in eamque sententiam postremo itum est, ut in Euboeam arma verterentur . Non modo

acquiri, aspirante incςptis fortuna, opulentissimum Regnum; sed tutiorem reddi Peloponnesum, Thracumque licentiam cohiberi. Facillimum fore, hoc perfecto, ut, quς inter A qum,

362쪽

Ioniumque mare jacent, uno, eodemque imperio Iσ88 conjungerentur . His diligenter pensitatisi cum jam navales socii adventassent, illud primo prudentia Principis cautum est, ut armis, ac milite Peloponnesi fines confirmarentur, ne furtim hostis incustodita invaderet. At Pr sentibus ne h.

gotiis nihil magis conferre visum, quam ut 3 - μνώει quarentur solo Athenae, redactoque circa Co- 'rinthum, atque Isthmi fauces earum praesidio, major copiarum moles audentibus arcis oppugnationem, aut quaerentibus Turcis aditum in Provinciam, objiceretur . Igitur, quς constitu .ia... ta, extemplo Princeps maturavit: utque alliceret incolas ad locorum custodiam, ostendens, quantum ad quietem cujusque interesset, ut Turcae a finibus arcerentur, largitione demum addita, non paucos praemiis prosecutus est . Hinc breVI omnes comitate, atque amore adeo devin-Xit, ut videretur potius singulorum cura, quam publicarum partium negotium esse. Jamque, Omnibus ad Peloponnesi securitatem dispositis ,

iter in Euboeam parabatur.

Euboea insula est a Boeotia tam angusto freto 2 vintercisa, ut per quinquaginta passuum pontem G eidem jungatur . Undique alluitur Agaro mari; longissimoque tractu ab Oriente, in Septemtrionem traducta , tercentorum , ac sexaginta quinque milliarium circuitu clauditur. Hanc , qua parte Boeotiae propiorIest, tangit Euripus .

alias Euboicus sinus appellatus; ubi mare septies Xx a in

363쪽

i688 in die, totidemque nocte alterno cursu conversis invicem flunibus, immodice adeo eXcurrit , ut, quamVis adversante Vento, qua cursu aquarum, navigia rapidissime trahantur. Praecipua urbs. Chalcis dicta, Euripo imminet ; eaque pene undique mari pr insta est. Moenium robur, omneque eXteriorum munimentorum ge-

PT nus tutiorem locum reddit; inter quae exigua quaedam arx, situ praeValida, quam Turcae, re bellis cuiusdam monitis instructi, contra urbem in continenti paulo ante condiderant . Huius 6-pe quodcunque subsidii genus intra muros ab continenti convehi, nec modo interjeffum mare, scd & porrecha palus, unde urbs oppugna

ri potest, facili negotio defendi queunt. A sex

millibus armatorum tunc temporis custodiri Chalcidem exploratores detulerant; eosque ma gna ex Parte e praetorianorum numero esse . Omnem praeterea cum rei bellicae , tum annonariae copiam ibidem asservari, quam barbari elapso anno in urbis munimentum provide redegerant . Caeterum septem Turcarum millia sinitimam regionem insederant, commune in miri Achaiam , Euboeamque praesidium . Addebantur his militum delectus, quos diligentius haberi Regii sigilli custos Mus tapha imperaverat. Et, licet Thracum animos atrox suorum c des ea tempestate profligassiet, cogendi tamen CXercitus curam nequaquam solverunt. Occiso enim, ut memoravimus, Solymano, ac moX

364쪽

mox Schiausio, atque Hismahele, qui dignitatem vix assecuti fuerant, expulsis, evectus est ad gradum, post Regem, summum Mustapha,

qui motam plebem partim cohibuit terrore minarum, partim factione composuit. Exin, milite ab longinquis regionibus con Vocato, quam vis valido virium apparatu suffultum se videret, nihilominus belli detrimenta eo adversa quςque callide occultantem perpulere, Ut quoquo mo-22 dido impetrandum a Venetis foedus, declinandi exitii causa, censeret. Hanc supprimendi belli rationem Solymanus ReX aperte Primum aversabatur ; nam in eo verti summum Imperii dedecus jactabat, si post tota acceptas a Mauroc no clades, ultro supplices pacem petitum ire Thraces vellent. Cunctis nihilominus ad dili- ,..- , ἡ gentius examen revocatis, imminentium malorum formido non tetigit modo sed , ut Vene- m ..tos, sociosque simul emolliret , eo tumidum Regis animum perduxit, ut fateretur palam ab fratre sumpta arma, ortumque bellum : caeterum malle se honesta concessione componi Ι- perium, quam spe Victoriarum cuncta sanguine suorum , sociorumque inquinari. At fero haec tentata sunt; jamque non solum Veneti , sed reliqui sociorum una cum Cςsare ab hybe nis militem eduXerant. Igitur Maurocenus post eversas funditus A- 2Ithenas, dum, Piraeo portu cum classe relicto, se Euboeam Ire pergit ; Improvila ventorum VIS

365쪽

Iσ88 coorta adeo turbare pelagum c pit, ut tristisi,ma quaeque naVium rectores pertimescerent .

Diu , quassatis navigiis, suspensum mare adversos fluctus extulit ; neque ante quatriduum triremes, huc, illuc compulsae , Euripi fauces subiere. Reliquae naves fusae late per Agaeum , postquam saevitia tempestatis defecit, claudς,l xatis lateribus, atque a validioribus remulco ductae, in sinum cuns anter redas ae sunt. Ubi υδε-- ὰ post longos errores prope Chalcidem Veneta 'er' classis convenit; consultatum est, quanam ex parte oppugnari tutius locus posset. Neque enim Venetis id roboris , de copiarum, ut simul utrinque obsidium molirentur. Igitur alii alia in medium proferre . Et maxime ii, quibus consilium expugnandς arcis , que commercium continentis urbi praestat, aptius videbatur , di

sicillimum fore, disserebant, extenuari obsidione oppidum , quod prope liberi ab continenti

commeatus alerent . Itaque ante adimenda subsidia, atque expugnanda munimenta; deinde u bem aggrestione tentandam. Neque aliena haec xa, .H. . a ratione, dummodo id, quod struendς victori isti. - causa Parabatur , difficilius victoria ipsa non Hinc non deerant, qui universam vim fu n . copiarum operi admovendam, ostenderent; dandumque temporis spatium, quo validissima arx, aut victa armis, aut arcta obsidione defatigata

mora ipsa comminueretur. Interea potiorem Vi rium Partem, ac tempestatis excessuram; muni-

366쪽

tioremq; urbem Thraces reddituros. Nec supe esse amplius spem Chalcidis eo anno debellandae, ubi invalida clastis, imminutus exercitus tatque, hoc temere intentato, certis limam cladem impendere. Caeterum ad utrumque facinus una. perficiendum , Mec vires suppetere, nec id naturam loci pati. Siquidem, divisis copiis, neutri

par futurum eXercitum. Eos vero, quibus obsidendς arcis munus demandatum, innumera proepemodum discrimina subituros. Modo rela bente aestu, modὁ impellente vento, impeditum navibus iter, ac fraudata subsidia . Quae etiamsi convehi potuisssent, arduam adhuc sex millium passuum semitam restare, qua homines portandis armis, ac commeatu fatigarentur ..Adjicienda his barbarorum studia, crebris manipulis angustias locorum obsidentium, incerta itinerum, aissicillima cautium, saltuumq; per quς ViX eva dere, nedum pugnare, ubi instaret nostis, milites possent. Haec saepius validis utrinque rationibus

agitata in eam sententiam Maurocenum , ac cum eodem Classis Proceres pene omnes deduXerunt, ut, omissa arcis oppugnatione , universi exercitus vi urbs tentaretur . Utque spem defensorum insperatum obsidionis genus frangeret, ad extrema statim molimina procursum est. Quippe placuit munimenta exteriora primum , moXmuros urbis acerrima aggressone peti; ut, si imtercipi subsidia non possent, aditus ad victoriam gladiis, ac virtute aperiretur. I 688

367쪽

iis88 Rebus in hunc modum constitutis, applicitae

sunt littori naves, ac XIII. M. armatorum educta; quae continuo Κoni archius bis mille pasFrd-m sus a munitionibus barbarorum explicuit. Sed

in ipso obsidii limine circumacta statim est fortuna Venetorum. Siquidem , dii in vallo, ac sos sa tentoria cingunt, referta paludibus loca, n turaque gravis aer ita ipsorum corpora infecit, ut intra paucissimos dies multi inopinata vi mor- ωώ-j-. bi corriperentur . Neque primis ducibus labes νη ducia pepercit . Nam, post nonnullos Chiliarchas evivis ereptos, Hieronymus Delphinus, qui castrorum Praefecturam administrabat, corrupti aeris malignitate Victus, arSrotare incepit . Κo'nismarchius deinde, pluresque alii gerendae rei impares prorsus redditi. Propterea maior Principis labor fuit; qui, ut conatus voto responderent, aegrotantium supplebat officia , mediusque ian . erat inter Imperatorem,& militem. Sed Thra-CeS novis .armatorum copiis in dies confirmati ,

nihil quietum in Venetorum aggeribus relin- ruebant, ne undique clauderentur. Hinc quot, te praelia inire, incursare finitimos, elatisque tormentariis suggestibus obiectas moles petere . Neque posuere audaciam, nisi truculenta clade, repulsi . Quippe cum , educta duorum millium peditum , dc quadringentorum equitum manu, Vallo propinquassent, non sustentati modo a Venetis sint. verum ita informi acie in fugam versi, ut permulti eorum ceciderint. i Ere.

368쪽

Erexit animos Christianorum exitus certami- Ισ88nis . Igitur , aucto statim sessorum numero , . i. ;. a producti aggeres : quos ubi satis collatos Maurocenus animadvertit, ne daret Obsessis tempus, -- suos ad prςlium sortiter hortatus est. Continuo, ducto extra vallum exercitu, tantum in Thraces impetum fecit, ut statim prima objectorum aggerum frons occuparetur Verum ubi, colle- Dis ex adverso quoque ordinibus, in aciem catervatim barbari descendere , aequo marte Pingnari cςptum. Hi veluti cuneis factis instantes, assultantium agmen strenue propellebant. V neti perfringentes quidquid obvium , neminem pro munimentis consistere sine vulnere patienantur. Tota ferme die ancipiti eventu dimicatum et terque nutans multitudo variis motibus

spem pugnantium fefellit. Tandem, verso in Occidentem Sole, ad Venetos inclinavit victoria. Tunc fusi hostes , ab aggeribus passim de-i. pulsi : cuncta terrore, de sanguine completa .

Qui superfuerant propere ad urbem conrugien- rape Vistes, apte adeo per Marchionem Corbonium, qui cum equitatu eam partem insederat, intercepti istunt, ut pars gladiis percussa interiret, pars in praeceps acta pelago hauriretur: paucis admo-- dum servatis, qui nando ad littus applicuere . Caesa eo die duo ferme Turcarum millia, inter quos Turcarum Praefecti filius, qui cum valida manu in obsessorum opem paulo ante Prinperaverat . Ex nostris septingenti tantum par-

369쪽

3ue L I S E a UARTUS.Iσ88 tim intersecti , partim sauciati; atque in his A

loysus Benedistus Sylvaticus inter ductores o dinum vigilantia, & consilio praecipuus. V rum tristiorem omnino caedem fecit. Hiero

ια nymi Garzonii, fortissimi viri , nuper Classis

im ritui. Praefecti, obitus. Hic , cum apud principia Mirocius pugnaretur , primis Venetorum manipulis strenue permixtus, tanta vi animi de s stinere suos, & propellere hostem annixus est, ut, nudato demum aciei latere, multis sciope-tariorum ictibus confossus exanimaretur . Non defuere eo praelio alia quoque Venetae virtutis specimina. Atque inter multos Michael Mam, rocenus Principis Nepos emicuit: qui, ob glo-- - - studium , imperii Patrui fortasse oblitus , tam prope periculum fuit, ut plumbeae glandis ictum , qui amictum perfodit, vix evase

rit.

Captis hoc eventu exterioribus Chalcidis munimentis, XLIV. tormenta, quae intra Turcarum vallum reperta sunt. in murorum exitium composita. Tunc totis viribus coepta urbs oppugnari. Praecipua tamen obsidentium cura circa id versabatur, ut propius moenia subirent, ac cuniculorum vim experirentur. Aggere ad labrum fossς deducto , difficillimum fuit ad mirum , ob interpositum stagnum. evadere. Quo tamen ubi improbo labore perventum est, transversis sepimentis ima locorum, jussu Principis , obducta: & quia constructa in arcus moenium

370쪽

moles cuniculorum laborem frustrabalux , prosternendis latius obsidionalium tormentorum vi muris insudatum. Interim Maurocenus sedulo :T- providere intentus , qua aut submoveret obses 1os a murorum custoaia , aut suos ad aggressionis impetum incitaret, tandem per confractam muri loricam levis armaturae cohortem, ad capiendam turrim, quae ipsis haerebat moenibus , immittit. Tunc Valerius Uberus, notae foribtudinis Dux , locum occupare ante omnes aggressus, pulsis hostibus, turrim insedit. Sed , rum

cum eadem sciopetariorum ictibus CXposita mu' . his is nimento plurimum indigeret, constitutumque s antea fui1set, ut ad tuendos Venetos lectior cuniculariorum manus cum loricis vimineis proeperaret : nimia rei conficiendae cupido incoepti fortunam turbavit. Nam, intemperanter ob relatς victoriar speciem quibusdam exultantibus , dum ad muros quisque collato gradu accedere , ac pro custodia ruinς tumultuario agmine con sistere adnititur; cunicularii stipatis passim cohortibus detenti , destinato sibi munere fungi haud potuere. Idcirco. qui locum insederant , labore, dc vulneribus fessi, ac postremo accensi forter ignis pavore victi, dejecti sunt . Nec

arduum Turcis fuit reliquum agmen a moenibus propellere ; dissicilis enim ascensus Venetis

erat, neque ullo munitionis genere tegebantur.

Contra Turcae opportunitate loci tuti, facile in subjectos saxa, faces, ac caetera, quae sors obtin