Francisci Mauroceni Peloponnesiaci, Venetiarum principis gesta. Scriptore Joanne Gratiano Bergomensi, D

381쪽

Peloponnesi urbe potiri constituit, cum ut post remam de nobilistima Provincia victoriam roferret, tum ut, effugiis Turcarum ablatis, conterminas gentes a rapinis, cςdibusque vindicaret. Naupliar ergo rebus compositis, colligere vasa militem jubet ac secundo flamine Epidaurum proficiscitur. Iter erat quadraginta ferme milliarium; quo confecto, contemplatus urbis situm, cum aggrestionis impetu expuSnari minime posse animadverteret, aliud obsidionis genus instruxit. Hec urbs non unica vice, Vigcn-

te Cretico bello, sed frustra tentata. Quippe &

structura murorum, de inaccessis cautibus, un- portuosoque mari praevalida, facile obsidentium labores eluserat. μι.-. Sed Maurocenus loci difficultatem eluctatus, id sibi agendum proposuit, ut terrestrium, ma-

ei is ritimarumque copiarum ope interceptis conti-

nentis,& pelagi subsidiis, incolas rerum omnium egestate conficeret . Ubi itas; quandam navium manum ad eam partem misit, qua Peloponneso Epidaurum adhaeret; ipse reliqua cum classe urbem vel uti corona circumsedit. Hinc terrestris quoque oppugnatio comparata . obductoq; Vallo, qua modica planities rupem eX quat, ut super aggeres obsidionalia tormenta componerentur, imperatum est. Accessere& ollarum incendiariarum jactus. ne interiora loci tuta barbaris essent. Sed nihil aeque ac solicitudo arcendi auxiliarcs copias militem fatigabat. Nihilo

i Custia a

382쪽

minus, cum in eo victoriae spes omnis sita esset, intentius nocte servabantur vigiliae; &, ne quis laborem aversaretur, Princeps ipse difficillima adibat. Iamque multum oblidio processerat , cum incestit consilium occupandi aliquot longas

naves, quae paulo ante obsidionem, commercii causa, eo convenerant. Delectus in hanc rem

Laurentius Venerius Navium Praefectus , qui hoc in bello praeclarum corporis, animique robur gestis egregie rebus ubique comprobavit. At primum advertati sunt facinori aquilones, qui Venerii naves longius compulerunt: dein Vene- Irius ipse, dum ad operam strenue navandam suos a Ptexemplo cohortatur, tormenti ictu in capite percussus, religionis, patriaeque victima cecidit . Eodem conatu vulneratus quoque Franciscus Gri manus. Antonii Equitis, ac D. Marci Proecuratoris filius; qui virtutem patrui Hieronymi Cornelii Classis Praefecti imitatus , lubens armorum discrimina adibat. At Princeps novi aliquid moliendi desiderio M...... flagrans, dum, suo veluti pondere, pertinaci o, sidione lassatum Epidaurum concidebat, aliquot c 7 cum navibus ad explorandum Azgςum, lacelsendamque hostium classem procedit. At, vix solutis ab littore navigiis, subita tempestas consilium intervertit. Ubi vero procellae vis triduum classem diverse impulit, composito turbine, dum sparsas per aequor Cycladas invisit, repentina fe- s.d .di.

383쪽

168s pe cum nondum in sanitatem integre restitutus, neglecta corporis valetudine, pristinis negotiisse tradidisset; ita inter omnes squioris morbi notas laborare incoepit, ut variis symptomatibus peritos deterreret. Idcirco hortantibus ipsis, ut,

antequam eum infestior aestus conficeret, refovendarum virium curam amplecteretur ς coactus Franciscus ab incoepto desistere, locare ' peram nautas justit, ut se quam primum Peloponneso redderent. Ut perventum est ad Epidaurum, ac nonnihil immitem sanguinis motum quietis beneficio composuit; hortari duces, imperare, quae in rem erant, toto denique

animo ina delassandos urbis incolas rursus incumbere . Quae studia, adversus medicorum saluti Principis timentium sensum adhibita, cum noxia plurimum valetudinario essent, nimiumque infesto aere laederetur; ita dies, noctesque inter varias corporis ςgritudines ducebat, ut eum quotidie magis confici appareret. Exinde aetas ad septuagesimum primum vitae annum perducta, corrupti aeris inclementia, augescentisque morbi discrimen eo medentium con filia deduxere, ut reddendum statim patriis aedibus , salubriorique aura instaurandum Principem censerent . At quanto id Maurocent consiliis magis .

adversum tanto in malus morbi irritamentum,

ut fieri solet, concessit. Siquidem, cum solitis

muneribus eodem ardore mentis inhiaret, neCtamen sussicere viribus posset, ipsa sui impotentia

384쪽

tia vehementius angebatur. Hinc moeror animi serpentem in sanguine labem fovebat; tanto si gniore ad labores corpore, quanto laboris avidior animus erat . Victa n1hilominus aliquot dies virtute aegritudo; Sc fatiscentes spiritus ad munia obeuda coacti . Sed, postquam nec satis potens sui erat, nec multum pejoris notae febris impendentis suspicio aberat, ne, viribus maxima, ex parte consumptis, ultimum, quod supererat, Vitς momentum, in non necessariam aleam daret, tandem carissimorum consilia, quamquam aegre, sequi decrevit. Per eosdem ferme dies Hieronymus Cornelius D. Marci Eques, ac Procurator Epidaurum appulerat; cui postquam momenta armoerum , & cinctam arcta obsidione urbem, cujus vi deinde in nostrorum manus concessit, enixe commendavit, Ossicii sui. gerendaeque in post rum rei singulos duces admonuit. Exin , delestis quatuor triremibus, quibus addita Melitensium navigia fuere, Zacynthum proficiscitur .

Transvectus inde Cephaleniam, in Illyricum se contulit; ac Spalati urbs est maritima inter Tragurium , oc Almissam sita ) quadraginta

dies, ut a Graecia venientibus pestilentiae suspicionis causa imperatum multo ante fuerat, immoratus est. Redeuntem a bello Principem quo plausu singulae civitates; exceperint, nemo satis explicaverit . Unusquisque ex conterminis pom

pulis, ubi pristinae saluti redditus est , vota sol-

385쪽

I6 8s vit pro ejusdem incolumitate. Suar enim cuique laetitiae, atque amoris inerant causiar. Siquidem . alii restituta commercia, alii redditos libertati genitos, parentesci; omnes auctiorem, tutioremq; bonorum possessionem virtute Maurocent partam gratulabantur. Sed non minus hominum votis , quam Superum decreto, post tot bello- . .' rum discrimina , diuturnamque aegritudinem servatum casus prodidit. Quippe, cum imprinviso rueret tectum, ubi spatiari saepius in die consueverat, factum est , ut eodem momento alio digressus ruinae impetum evitarit. Jamque , rebus ad dilcestum maturis, iter in patriam parabatur ; quod tamen ob rigore hyemis, adversosque ventorum impulsus, haud quietum penitus fuit. Princeps, commendata ILEj- .m ivriorum erga se pietate, navim conscendit; Va-

,2- rioque aestu Sicum , Iaderam . dc Histriam , mox Superum Mare transgressus , ad gemina oppida in Methamauci sinus faucibus locata , quibus urbis aditus ab alto clauditur, pervenit. I ial Postera die, eaque XI. Ianuarii fuit, ultro provectus est, nec procul ab urbe duodecim Leg ti, e Patritiorum ordine delecti, quos magnifico

ornatu ad eum Patres miserant, adfuere. In- i. gens cum iis concursus populi, numerusque ninbilium; studio revisendi Principem, tot, tantisque rebus gestis clarum. Jnterea Patres, quos Quinqueremis Regia vehebat, conVenerunt; CX-ceptumque in eam in interiorem civitatis sinum

386쪽

perduxere. Ut vero ad D. Marci curiam perventum fuit, ad insignia majestatis accipienda , comitantibus Patribus , in Supremas Ades processit. Solemnibus ibi de more persolutis ς ubi descendit in forum, ac circumstantium civium vultus in se traxit, altius eorum prςconiis curia personuit. Cuncti catervatim ora fortissimi Principis perlegere , reducem ex Graecia gratulari, at triumphales plausus extollere. Cumque , ut pugnasset, ut vidisset, singuli memorarent , recentis laetitiae motu serventes animos ipsa praesentia victoris magis, magisque accend bat. Hinc modo in Principem, modo in victarum ab eo gentium titulos resipicientes , non gaudio, non festivis conclamationibus temperabant . Interea magnum auri, argentique pon

dus de more spargenatur in plebem ; lςto tormentorum fragore immugiebat aequor; Publicς es ditissimo fulgebant apparatu : omnibus',

Varie tympanorum, ac tubarum concentu strepentibus, unai Maurocenus ostentabatur , dc Princeps, dc triumphator. Post haec, iis omnibus, quos sibi administrandae Reip. ratio, aut vetus necessitudo conjunxerat, benigne receptis, fatigatum diuturnis curis animum in necessariam quietem deduxit. Intra idem tempus, quo haec Venetiis agebantur , Innocentius XI. Pontifex Maximus , qui summo Catholicae Fidei decores, atq; emo Iumento tredecim annos Romanam Ecclesiam

387쪽

administraverat, e mortalium numero ereptus est; ut immortali vita frueretur, quam sibi innocentissimis moribus comparaverat. Novemdialibus sacris Innocentio persolutis, habita comitia atque in extin6hi locum Alexander VIII e Patricia Otto norum familia Venetiis ortus, a Purpuratis suffectus. Visa omnia, quς ad Venetam Rem p. spectabant. ab novo Pontifice sedulo procurari. Cum enim ad optime gestum adversus Thraces a Repub. bellum statim respoxisiet; Principis Maurocent virtutem inter rei, qua demiratus, cujus opere, terra, mariq; consternatis barbaris, tantum terrarum imperio Christianorum accesserat, haud impetri dignitate eundem insignire decrevit. Itaque Galeam, atque Eniem, quo Romana ASedis Pontifices inclytos Catholicae Fidei Athletas decorare albquando consueverunt, ad Maurocenum misit ;ut tanti Ducis disciplinam non Venetae Reipub. tantum , sed universo Fidelium Imperio utilem , salutaremque fuisse posteri cognoscerent . Muneris decus omnino celebre, Taruml cum hoc aevo unus , praeter Franciscum Maurocenum, Joannes Poloniae Rex, ob vindicatam ab obsidione Turcarum Viennam , hujusmodi donum ab Innocentio XL meruerit. Insignium mittendorum mos unde initium traxerit, haud satis compertum est . Quidam ab sacris literis rei originem repetunt. alii Pontificum Romanorum inventum malunt. De hoc affirmare

388쪽

L I S E R A υ S. 373 quidquam non ausim. Id tamen apertissime ibsuet, non,nisii claristimis Principibus, qui Christianorum Imperium propugnarim, permissum ;reliqua in obscuro sunt. Ubi Venetias delata sunt insignia a Michaele Angelo de Comitibus, Pontificis Cubiculario , ex Alexandri decreto Joseph Archinius Archiepiscopus Thessalon, censis. Pontificiet sedis Nuncius, jussis ea Prin.

cipi, utpote strenuo Fidei Propugnatori, tradere. Peracta solemniter in D. Marci a de Pont, ficii muneris pompa; capitique, ac lateri Maurocent, plaudente Senatu , galea , atque ensis

aptatus.

Caeterum eorum, quae in bello Franciscus egerat, momentum ipsa quietis ocia laetiora reddebat. Exercitu ad oppugnationem Epidauri r licto, diu ab incolis toleratum obsidium. Quippe cum iis solita, inassuetaque alimenta deessent, eam inopiae vim sustinebant, ut internatas saxis herbas, de *diora quaeque in usum verte

rent. Verum, ad extremum redactis .omnibus, cum nulla subsidii spes adversus arma oppugnantium, ne levamentum quidem adver1us f mem esset, clausis omni ex parte a Maurocerio

itineribus, per quae suppetiar ferri ad eosdem poterant; demum, jamque quatuordecim mem1es excesserant, deditionis consilium amplexi sunt. Addita laeto huic eventui paulo post Aulonis , atque Elymae expugnatio , Macedoniae loca sunt in ora Maris Ionii, per quae a Turcar

389쪽

Ioso rum insidiis tutius Illuricum. Haec, cum Cor nelius mira vi consilii, ac celeritate perfecisset,

Dyrrachii quoque capiundi spe incitatus, Sita est u1bs inter Scodram , dc Appolloniam eo

navales vires converterat. Attamen, adversante

vento, inclinanteq; tempestate, a consilio dimotus, quamvis irrito incepto distestisset, animis nihilominus militum tui expectatione altius excitatis, non modicam prosperarum rerum spem V cinis.ιι netis fecerat. Verum fortuna secundis adversa' adeo permiscuit, ut in communi omnium gaudio, ob immaturum strenui Ducis obitum, lugendum fuerit. Concussus Senatus Cornelii ja- . . Rura , postquam publico dolori litatum fuit :.., M.. Dominicum Mocenicum , alias Illyrici Pra k- f. .... Rura perfunctum , in extincti locum in stu

cia is . tuit . e

Plurimum interea demulsit animos insperatum victoriς genus, quod ingens Turcis vulnus inflixit . Posi subactam etenim Epidaurum,.zii I Hieronymus Delphinus supremam navium Prγsa,aii, secturam jam adeptus , dum ad explorandos .... r. . Turescae classis motus, exigendaque de more ab Insulis Agari maris tributa proficiscitur, in hostes incidens, alias edita fortis animi, promptique consilii exempla egregio facinore comprinfavit. Quippe cum XXXII. Turcarum naves , ac duo de triginta triremes, duodecim Naviumnianu penes Lesbon Insulam ad certamen Pr Vocasiet, aequo marte primum cum barbaris

390쪽

congressus est . Mox solus quatuor horarum I o spatio ex ventorum defectu, intra hostium navigia strenue laborans , ruentes in se Thraces adeo disjecit , ut nulla ex iis prope lassatam navim accedere ausa fuerit . Interim ipse voce, atque exemplo suos hortatus ad victoriam, - -- larva adverso tormenti ictu perusta, atque attrita , non tamen animo deficiens, ita propellen- 'di; hostibus institit; ut non prius Vulnere, Prae liove fatigaretur , quam in praecipitem fugam universam barbarorum classem conliceret. MVtilene Turcis perfugium fuit : ipse prope insulam naves deducens, veluti e proXimo manum commixturus, ad illud animum intendit, ut hostem redigeret in aperta. Sed barbari tentantes effugium, postera die non ausi sunt se praelio committere: tandem, cum Praestarent navi bus , quae remorum impulsu aguntur , raptim reliquam classem a pugna, quam instaurari concupiebat Delphinus , subduxere . EXcepta in- να- genti Senatus, ac Maurocent gaudio vi horia :crevitque eiusdem existimatio , quod Thraces iam diu navali praelio non lacessiti, totque navigiorum.numero superiores, palmam victoriar virtuti Veneti ducis concessissent. Quamobrem Equestris D. Marci dignitas in Delphinum 'ς

Omnium ordinum Votis collata: cumque IncI- μιην .

peret livem s. bellici apparatus instrui perunt. Habitis militum delectibus. arma, classis, tur- I Imaeque, ineunte vere, in Graeciam conVenere.