Schematismorum seu Tabularum institutoriam in quatuor libros Institutionum iuris ciuilis D. Iustiniani imperatoris pars prima secunda. Inuentore Georgio Viuiennio Antuerpiano ..

531쪽

uec G ORGII vlvIEN. AN T. Et canonici ritualesque libri sunt decreta priscorum facerdotum,quib. loistrina iuris Pontificii constare debet.Tusanus, ut Festus in verb. Rituales. Illatis Canonica quoque, cuius meminere Impp.Honor. & Theod.l.placet.C.de sacrosanct.eccle. est ordinarium munus, quod habet γ' tam praestationem lege impositam,ad citia sus solutionem etiam ecclesia tςnetur. Canon denique praeter hoc quod Gra cis idem sit, quod Latinis regula. vidistinctio.tertia. unde Canonibus soluere, legibus soluere, gratiam canonis facere,

gratiam legis facere, pro dispensare si- gnificat annuam, frumetationem quam, Aegyptus,& Asrica, & Sicilia statam po

pulo Rom. penderet.Ascon .canonem in-

ter tria pensitationum genera , quae apud

ntiquos suere,numerat

o Impubes velimpuber,proprie qui I .ai

nos non expleuit. Hallus,vel fidelis ut nunc vocantur II

. olim cliens dicebatur,quasi coletem do . minum,ut ab eo defenderetur, & qui vi-

cissim dignitatem domini tutaretur ob beneficium. Et clientela est obsequium ipsum, quod homagium vocant,& semi- tium pro beneficio praestandum subscri-: bes Budeto, cuius verba in dictione Clies,

532쪽

retulimus alibi. Sed & Alciat scribit Clien tu hodie instar obtinere, quos barbara voce Vasallos vocamus. l. patroni .de verbor. signi sic. Et vasallum esse, non es status persone,ut docet Zasius t .sunt qui. K.de re iudic.Et Vasalli ambigui dicuntur, de quorum seudo controuersia est. Et quidem dictum est non posse vasa luna testari regulariter quo ad seudum attinet.vt probamus.c.i.de success. seud. &.c.i. donare.T.Qualiter poterat olim seudum alienari.in v sib.sevd.Secus tam εest in seudo Franco seu libero. secund. Bald .d. donare. ω autemseudum Tran- cum in quo vasellus non ad seruitia sed ad sidem praestandam domino tenetur. . rasius in tractatu seudorum,de sevd.su

cess. num. q.parte 8. Item haerede insti-- tuto,ad quem alioquin in omnem euentum peruenturum erat seudum. Deni

que gnatis consentientibus & domino seudi ratificante testamentum. De quo Franciscinus Curtius in .parte princi p. tractat.Feudat.pri m a regu l. pri ncip. numer. ret .Et Zas .in sua Epit.seudor. pari.

commanitatus publkὀ dicitur, qui in

loco iuridico pronunciatur excommunicatus per iudicem .glos .i n c. exceptio

533쪽

nem. de except. vel ex qualitate fori .gi in Clem .i. R ibi Card. quaestion. xiij. de sepul. vidclicet, multis astantibus. Sed e communicatus sub conditione non dicitur excommunicatus conditione penden te: sed si interim mutet sorum, remanet excommunicatus, si non facit. per Bald.

cen. in c. P.S G. de offic. deleg . per glossi&Bartol. l. obligationum sere. q. penuit. dea ist.& obligat.& per Bartol. l. in diem. de in diem addict. & potest interim a pellare. Innoc.& Abb.c.praetereti de appellat. At an dicatur improbus & in honestus exeommunicatus vid. Barthol. Socin. in cof xl v. in ci p. visa. ver. quis aute. cum ver.seq. in prima parte.Verum enimuero nihil ocertius, quin excommunicatur aequiparetur deportato, vel Saraceno per

Bald. in addit. Specul. despons . Ver. pari ratione. gloss. Institui. de capit. limin. β. media.& gloss. in c. pastoralis. de appell. Item interdicto.Clem .ij.& ibi Card. de

sentent .excommunicat .vnde dicitur carere omnium subsidio.xiiij.quaestion .iij. Corripiantur. l. hi qui . C.cie apostat. De nique comparatur seruo ut & monachus seruo quia non potest agere sed po

534쪽

test conueniri. in Specul. de acto. ver. item quod est ruus. Attamen extam mcatio non aufere contrahendi facultatem. ut Panormit. c. si Vero. te sentent. excommunicat.& magis commune placitum censet Herculan. l . ex facti, . I. si quis rogatus. in ii. F.ad S C.Trebelli. nec arbitrii recipiendi facultatem remoratur. vi commune ait Alexand. l. si quis arbitratu. col. peniti t. ff. de verbor . obligat. Duenas reg.cclxix.quin nec seu actitiam,seu pas tuam testament factionem c ut interpretum verba recensendis in

terpretum placitis usiurpem ) impedit

ac laedit, ut crebris Doctorum suffragijs probatum attestantur Pelin. c. cum voluntate . de sentent. excommunicat. Barba. in c. quia ingredientibus. de testa. Io nnes Durant. de arte testand. titul.j. caul. x. Iul. Clar. de testamen.quaestion.

xxiiij. Viuius libr. secun d. opinion. cii. Aufert tamen te rimoni, dicen es copiam, ut commune scribit Lan Dan. ad ca.quoniam .ve . de testibus. numer.lxxv te probation. Damnatur , praeter notam significationem, etiam est obligatus , sed sic

hic non capitur , de diuort. I. si filius.

535쪽

4 χ GEORGII v lv IER AN T.

damnandum,inquit,eum quanti mulier litem iurauerit.Item delegatis j.l.cum filio. Haeredem,inquit,mihi dare damna uerit, ergo damnatus bene pro obligato

teste Nebrisf. legitur.

Deportationis paena,&vsu antiquata est,& vel bannum perpetuum, vel mors eius Ioco successit,ut cum multis receptum Ostendit Iul.Clar.in pract.β. vlt. quaestio. lxvii.ver.deportatio. Et deportati nola, an bannitusveniat accipiendus.Bart.diseserit in procem. Pand. g. haec autem tria. Et deportatum etiam mortui loco haberi . ut ex communicatum P ut scribit.l.iiij. . g. si deportatus.debon.liberi.

Haereticas dieitur qui singularibus opinionibus, post admonitionem innititur, seipsum ab Orthodoxis, hoc est, ab his,

qui cum ecclesia sentiunt,separans. Vnde haeretici,ut interpretes tradui, execra

biliores Iudaeis habentur:quia fidem qua profitentur,violant. Ac ideo prohibentur ubique congregari,sed intra oppida pra sertim,ubi maius periculum,ne alios inficiant & malo sint exemplo, Qua ratione Lenones de urbibus pelluntur in Autent. de lenon. in fili. & meretrices de vicinia

pudicarum sicut scholaris facinorosus, de collerio: leprosus τὸ emisi de ciuitate.

536쪽

quod haeretici veteri iure notantur insa-mia facti , non aut iuris,nisi prius cond&nati fuerint.ut tradit Alciat.in tit. C. de sum m.trinit.& fid. Cathol.I.j. At noua Frederic.Imperat.lege,ipso iure haeretici notantur etiam iuris infamia.Autent. Gararos.de hqretic.de quo latius disierit

idem Alciat.loco iam citat.& l. nul lus e narrans.eod.tit.ait, quod haereticus non

potest aliquid impetrare, vel limpetrato frui, nisi quod in damnum sui vergat. Haereticorum libros domi habere non licere, colligit Fr. luius exemplo Sex. Tith: qui alioqui innocens erat & lata lege Agraria, pud populum gratiosus. Itaque ab lutus suisse ni si Saturnini t magine domi suae habuisset.Et haeretitarum libros

omnino comburendos esse, quoniam blasphemia contra Deum non debet ad alia pro repere secula,docet Nouel l . Vt Antoninus Seuerus, PetrQ.Vnde in uniuersum . .

Constit.xlij.attamen aliquo modo posset pernoctare apud concionatores & viros illustriores, ad docendum commodius populum qui ab haeres citius caueat,arbitror hqreticorum libros non ullos: quib. inqua cocionatorib , pastoribus, vel doctoribus scienda iunt mala , ad ea curan

537쪽

daeuitari,&bona ad imitandum. Sed in terim, ne illud prouerbii in me iactetur, ne sutor vltra crepidam, hunc nodum Theologis & magistris nostris relinquo dissoluendum: itaque eo unde digressi eo . ramus diuertamus. mod haereticus minim8po it fateretestamentum,arbitror hinc di citum quum bona de iure dicantur non habere propria,ac quod haereseos condenatorum bona fisco addicatur,nec ratio superstitum liberorum habeatur,quam- auis nullius culpae ipsi arguantur. vi commune asserunt prael. Carer sol. 63 . nu. I o.Si manc.de narretic. cap.ix. nu.2. Iul. Clar.in prael.=.haeresis. vers.&scias.quin

ipsi met illius liberi tam post crimen sus

ceptum , quam ante ullam illius culpa mnati poenis in haereticoru liberos sanci iis plectentur. vi commune affirmat cuGalind.& Si manc.Iul. Clar.in ii.I. haeres Ver. quaero nunc . qui tamen probabili humanitate cum eodem Si manc.& ab eo, relatis in contrarium desciscit. an fatis recte viderint alii.

I uinius manifestar dieitur qui pro

538쪽

dicit quod V orarius potest publicari per

episcopum, qnest conuictus testibus, vel . ncon lassus coram episcopo, vel qua docontra ipsium sunt argumenta notabilia cum fama: alias non .dicitur manifestus, licet Episcopus ipsum pronunciasset praedictis non concurrentibus, secundum Alexand. d. l. ii.& vid. Bald. in consit. cccclxxv. in iii. pari. vid .i. col. vers. ii. Anchoran. c. quia in omnibus . in ii. col. versi c. quis autem dicatur. de usur.& hie non potest condere testamentum necesse testis. imo Gurarius non man fessus nec potest esse testis in testamento. Bald.

l. i. vii. quaestio. C. detesta. no. c. quanquam .de usur. in vi. attame potest usura rius donare causa mortis. Castrens con-

sit. ccclxxxiii. inci p. ad primum quaelitum respo. Et Vpurarius quomodo probetur.

Bart. l. ij. in i . col. in ver. quaero quis dica tur manifestus .ff. de sui t. per doctores. c. cum in dioecesi. devsur. l. cum allegas.

C. eo . tit. Card. in Clem .i.I. i. ij. quaesti. dicit quod per argumenta. Sed quibus argumentis & modis ibi. iij. q. & per A tex Lii de furt.

pura autem sortis accessio est, quae aspropter mutuo datae pecuniae usum, vel etiam mox exigitur. Cur haec in mutuo

Iure

539쪽

Iure diuino prohibita sit,attinguntDL

receptumque est,quod dicitur Iure veteride usuris,hodie ad id quod interest J- duci,qua de re latius A lci at. in Commet. 'de verbor. signi sic.&dereb.credit. S mitur etiam pro reditu&fructu,qui percipitur ex usu aliarum quoq; rerum. C tanaeus citat Papinianum & Vlp.cqmen.

3 3 cautis nuda promissio est,ex qua inducitur firma obligatio & securitas. C. de, verbor.signific.l sancimus. Et cautionem 4 extorqueri. cauendi alicui per iudicen hoc est, compelli aliquem per iudicis on. ficium,ut caueat. Vlp.l.si cum excepti ne. I. quatenus autem diximus. s. quod met.causs& a lege praetoria cautis promi rsionem vel pignore vel fideiussore munitam prae se fert Aas.l.sancimus. num .C. de verbor.signific. sorannus dicitur τπε,quod Latinis est sortis,vel angustia.Bart.in tract.de tyra. i.q. princi p.& dicitur reus perduellionis. Bald. l.decernimus.in s n. de sacrosanct. eccles .apud antiquos tamen quandoq; in Vnam partem accipiebatur.vnde Virgil.

Pars mihi pacis erit, dextarum tetigi si

540쪽

Et quis dicitur,'&sit. vid. Socinum svolum.consi.xxij.col.j.& hic quidemno. potest testari comprobante etiam Be tachin. super verta testamentum a quib. vers. lj Banniti quibus,ut ex banno si ni e te , omnia humanitatis iura vicissitudinesque officiorum, & commercia interi dicuntur,rebellibus. Ideoque soli Caesari,qui generalem ubique Iurisdictionem - diabet,iure bannum indicere licet.C teri magistratus non banno, sed relegationi- .hus,aliisq; poenis utuntur.sumptus est autem banni usus,iuxta ipsum, ab instituto Romanorum . Romani enim Draconis

Atheniensis durissimam legem imitati sunt simili tudine quadam:quia igni & aqua interdicere solebant quod ei nihil es.

det reliquum, cui haec elementa denega- rentur:&sio Bannitos antiqui monetaecusoresLatin dixere proscriptos,quos etiam aequipararunt relegatis. qui quidem ea tantum amittunt, quae sunt eius ciuitatis, qua sunt banniti, non vero & alia ς-tiam iuri ciuili accepta reserenda. com

statem amittunt iis etiam in locis , quib. sunt relegati ut ait Bossius in pract.tit.de