Schematismorum seu Tabularum institutoriam in quatuor libros Institutionum iuris ciuilis D. Iustiniani imperatoris pars prima secunda. Inuentore Georgio Viuiennio Antuerpiano ..

541쪽

66 GEORG II VIVI E M. ANThonor. publicat. numer .lxix. Iulius Clar. in prael. . vltim. quaestio. lxxj.Ver.succes.siue, idque generaliter proceedet,& in illii bonis,quae in proscriptionis loco sita sunt ut frequenti doctorum 1ententia

probatum testatur GoZad. consil. xcvj. numer. Vii. perpetuo tamen banniti deportatorum numero habentur, Ut cum Grauet. post alios consit. ccxx. numeris xiij.&consit .ccxxiiij. numer. i. attestatur diligenter Iul.Clari in prae β. vltim. quaestion. lxvij. versi c. deportatio. & copiosius atque accurratius quaestion. lxxi. ver. dixi autem. cui adde Ioan. Ceph .egregiae doctrinae virum consil. xxij. numer. xviij.&consit. Ixxi X. numer . xiii. . Banniti licet testamentum facere non Possint , attam e testimonium perhibere non prohibentur modo ob contumaciam banniti, nec infames censentur. Vt alte stantur Iul. Clar. in pract. g. Vltim.qua

stion olxxj. ver. quaero nunc. cum Ver.

seq. Et huic loco operae precium &congrue videtur addenda quaestionis resi lutio pisto seculo quotidie requisita obtumultus inferioris Germaniae praesentes regnatione Ducis Albani FerdinandiAluare de Tolet. Gubernatoris &c. nempe quod banniti, ac bonorum confiscatio

542쪽

ne simul mulctati licet bonorum eo loci exi stentium, a quo cum proscriptio

ne bonorum sunt relegati, incapaceS,atque etiam eorum bonorum reddantur

expertes, quae alibi existentia ex statuto loci quo sunt banniti, deseruntur, ta men illorum bonorum capaces prorsus erunt,quae alibi sita ex iusto, ac legitimo testamento ad illos pertinent.ut ait At Nand consit. XXVJ. circ. libr. prim.& quide utraque testamenti factione , quam banniti habent, vel non habent, sedulo ac serio disserit, Iulius Clarus De testa ment .a quaestione xv. usque ad quaestione XXJ. Cuius quaestionis meminit etiam

diluciὰe praeter Viglium Zuichemum Phrysium praeside nostrum, D. Gabriel

Mudaeus quondam magister meusti t. detesta.β. iiij. quem etia sequitur inter neo tericos scriptores Bald. hoc tit. nostro. Et ut exactilis exalii nemus praedicta in tabulam intricatam: id resumamus ad inculcandum comodius rudi animoTyronis. filium familias de castre si vel quasi castre si peculio, etiam sine consensu patris posse facere testametum ad placitum suu . salua tamen legitima pro liberis suis, si

quos habeat. Et sinon habeat liberos debet. Gg a legis

543쪽

Iegitima esse salua pro fratribus &parentibus.alioqui testamentum eius subiaceret querelae ut C. de in ossic. testa. l.fin. Et si intestatus decedat tunc primo succedunt liberi in castrensi vel quasi castrensi peculio. qui si non exi si ant tunc. olim succedebant fratres exclusis parentibus.ut in context. hic versic. si vero in testati. & C. communia de success. l. sin. Sed hodie parentes succedunt cum se tribus. Auctent. defuncto. C.ad Tertuli.& in autent. de haered.quae ab intestato Lsi igitur defunctus.collat.9.

22 Impubes quidem etiam vi d. est non

potest facere testamentum, ob desectum intellectus. quia illa aetas ignorat quicquid videt. ut C. de falsinone. l.j.& nullum eorum animi iudicium est. vi hic in text. Durat autem impubertas in masculo, usque ad xiiij annum, insemina usque ad xij. Vt is te testam. l.qua aetate. Eis dicis

attingere vltimum diem ut habeatur tempus pro completo.& ita necessarium sit computare de momento ad momentu. ut vel sisenius in materia fauorabili puta testamentis, manumissione,usucapione,&c.&tum su inici t attingere vltimu diem, l. in usticapionibus. F.de diuersi &tem podrai. prae

script.aut odiosa, ut in praescriptionibus:

ψ quae

544쪽

tum computatur tempus de momento ad momentum. aut mixta:&tunc attendimus fauorem inducens.

Quando dicit quodpraescriptionessiunt ο- ν intelligendum est de praescriptionibus xxx.annorum: quandoquidem de iure ciuili hae currunt cum mala fide, sed non de iure canonico,iuxi .c.vigilanti. & c. s n. de praescript. quia in praescri- Ptione X.annorum vel xx.idem quod inusiacapione. Quando autem supra tit. qui re ex quibus caussi. manum it t. poss. d. est. circ.=.ealeg. Eliastentia. Nucapionem esse odiosam intelligi debet acci piendo eam ppraescriptione sicut in text. in princ.de

nunquam utimur pro specie. Est autem usucapio communiter accepta genus ad praescriptionem &ad usucapionem pro

prie dictam Et quia praescriptio habet,p-prium nomen impositum, usucapio iuxta regulam Aristot.primo Topicor.reti net nomen generis. Et ita communiter doctores aiunt usucapionem es e fauo rabilem,quamuis videatur odiosa laquam contraria iurigentium, quia eo iure so-i tum acquiruntur dominia per traditio

545쪽

η Gogo RGII v I VIEN. ANTnem sectam a vero domino. visu pr.derer . diuision .I. per traditionem. Per usi capionem Vero acquiruntur, per traditi-oem a non domino factam. ut supr. eod.

Et sic istud ius scri pium in specie praefertur aequitati scri piae i n genere,quq aequitas est ut nemo locupletetur eum ia tura ab terius:Vt l. nam natura. s. de condict. indebit. xta autem materia est, sicut resti tutio minorum,& in benescio deseren do.& tune attedimus id quod inducit fauorem. Vnde si expedit minori ut computu tur de momento in momentum: sic computa dum est. Si vero non expediat si hi sus scit attingere vltimum diem. ut F. de m i norib. l. iij.β. minorem. de quo Vid glo. ex tr. de eleel.c.cum in cunctis. super Verb.exegerit. Et ex glosa inseri Ioann.

Fab. post Iac.&Pet. quod si quis promit tat soluere sub poena intra certos dies fiet

om putatio de momento ad mometum: secus in computatione mensium . de quo not.C.de temporat .appell. l .cum priorib.

tor. β. non autem.& sic accipitur hic. Pro sententia,ubi rei iudicatae standuest. vi C.de re iudi c. a Pro instantia causoquae durat tri

ennio iure ciuili. ut C. de iudic. l. pro perandum per tot.

546쪽

Iudi- Pro actione.& sic dicitur iudiciuctum familis herciscundae, vel commuaccipi l ni diuidudo. ut in fide iudi c. I. si

tura

familiae herciscundae.& β. fin.

Pro ultima voluntate, ut C. de sacroseccles. l.j.& su p. de testa.Ver- sic. si quis autem.

Q od de im pubere iudiciu d.est,idem

expecta de furioso & m e te capto: quia est eadem ratio .Pl. Titio.ff. de verb. oblig. Probatur aut furia per medicos, mr ntersent curae ipsius suriosi. vll.qui semel.C. de re militari. li.xij.& c. significasti .extra de homicid.ex aftionib.& verbis. quia scilicet iacit lapides N percutit holes non solum,ue ruetia,si non dilaceret, saltem conatur,ita ut hoibus ab eo fugiendu sit: &loquitur verba insaniae quae homo sanarmentis non loqueretur.Vt glos. l. nec codici lios. C. de codicil l.ij. ff. de testamen. . I.quaest.j.

Furio βs nee debet puniri l i cet noceat alicui quis etia patre occideret. l. diuus. T. de off.psid. Et ideo uno s debis custodiri.qui si no custodiatur recte & alicui noceat est culpa vel negligetia eius si debet eu ciastodire si solus puniendus est,ut notat Vr d. l. diuus. Et ex isto colligitur qd

stultus cum stulto ludere, quia si quequam laeserit non potest puniri.

547쪽

Me testamenti actumpes furerem valet quia licet quilibetpsumatur fanae menti ex natura.Vt gl.lmec codicillosC.de codicit. Si in semel fuerit furiosus semῖ praecimitur furiosus,nisi contrariu probet . ut

succeLab intesta. Sed testamentum antes rore actum let.quia multa impediunt contrahenda quae non dirimunt contracta,ut habet Maxima,ad quam solet allegari iste text.&habetur. l. patre furioQ. ff.de his qui sui vel alien.iur.sunt.Simile est in usucapione quando sit peruenit ma la fides,vt.ff.de usucap. l. iusto. . eum. &supr.de usucap. I. diutina . Simile etiam in acquirenda possessione. Predigus dicitur qui non seniat modum neque finem in expensis. ut F. de curat. surios .prodig. dand. l.j. Et cuia in ratio bonoru interdicta est a iudice, non valet eius testametum postea factum. sed ante interdictionem factum valet,ut hic dicitur licet etiam interdictum esset iniuste factum,quia quamuis hoc est contra ius litigatoris,non tamen est contra sententia legis,& ita interdictum tenet.vt. ff.quae sentent. sine appellat.rescind.pos. l. i. in

principio . Sed si interdictio bonorum sit saeta a lege tuc etiam rumpitur testa

548쪽

mentum ante factum. ut C. ad lege Iul. maiestat.

Surdus in mutus simul non potest sacere 27

testamentum, nisi fuerit miles. ut suprati t. prox.β.quin imo.mutus autem tantum si sciat scribere potest facere testamentum. M alias no, nisi impetrauerit hoc a sua Maiestate.ut not. l. mutus.ff. de testa . Surdus tantu vero coiter potest facere testametur

quia nemo est tam surdus, quin aliquid audiat, si fortiter ad aures clamitetur ei. l.discretis.C.qui testa .fac. pos. Et probatur quis mutus si testis dicat, quod viderit cum no posse loqui. sed quaecunq; voluit noti ficare aliis hoc secit nutib.&signis.&similiter de uria,qd quicquid noti sica- batur sibi fiebat per nutus &signa.Vt notis per Bartol.l mutus, E de bonor. possfur. Caeci tectamentum e natura De ex acci- 28 denti secundum dispositionem iuris communis factum insciaptis non valet. Nuncupatiuum autem , Ut facere possit haec re . quirutur copulati necessaria.Testes& notarius,& si Notarii copia haberi non possit, octauus testis de iure adhibeatur qui eius munere sugatur. Declaratio co- cram testibus, & Notario a caeco facta Φnuncupatione testari veli t. Institutio h redis, quae expresse sine ulla ambiguita

549쪽

GEORGII VI v IEM AN T.

te fieri debet,ut sciri possit,& sd &quaniatum tum haeredi tum legatariis relictum velit. V t non solum N otari ps sed etia oes testes in tali nuncupatiuo testameto cecisese subscribat,& una cum tabulario con signent. l. haccosultissima.&ibi Bart.&Dd.C.qui testa. fac. post . Quod intelligendum est de priuato v troq; lumine. vi d. siti p.&C. deeXcu.tui. l. frater. Et probanturpriuationes sensuum eoactus exteriores. Vt V. de tutorib.& curat. dat. ab his. l.is qui . diuus.Ethec quidem secudum obseruationem Iustini,qui fuit pater Iustiniant,ut & siti p. habetur in tex. 9.est&aliud.de donationib.

Testamentum eius qui e si apud hosses ibi

factum non valet,quia est seruus vel quasi seruus hostium.vi su p. de iure personar.β. serui. nec conualescit iure postliminij licet reuertatur. Sed testamentum ui prius fecit valet si reuertatur iure postlimini, Et si ibi moriatur tunc valet ex l.Corne lia.Et quidem haec praedicta non solui n-telliguntur de captiuis ab ho Iibus. Sed etiade his qui sunt obsides non propter debi tum,quia tales possunt facere testamen- tu. verum de his qui sunt obsides obtreu-gam vel pace.sLde testam .l.obsides.&hoc

vorum est,de obsidibus datis populo Ro-

mano

550쪽

mano vel a Pop. Rom. Nam alis ciuitates deiuru non possunt dare obsides, qua nil saciani ex consuetudine. ut not. l. ij. C. de patri.qui filios. distra x. notatur etiam c. ex rescripto.extr. de iureiur.& c.exposita in vit gloss.extr.de arbitr. Vt ad reliqua mebra descendamus di uisa 'nis praecipuae huius ti l .R eligiosus no potest facere testamentum . de quo in Autent. de monach.I.illud quoq;.collat. j.&in autent. ingressi. C. de sacros .eccles .clericus etiam exi siens in Iactis no testatur undequaque sicut alius. de quo in Autent. licentiam.C. de epis.&cleric.&ca non istae notant. . si quis sane.extr. de pec.cleric.PInno.c.ςu in officijs. ext. de testa.&PDominic.ς. praesente. de os c. ordina. lib.6. Damnatus etiam ad mortem no potest sta sicere testamentu. vi l .eius Q.=.i. ff.de testa.

Sith appellauerit & postea testamen tu secerit,& ante finitam appellationem moriatur valet eius testamentum .iux. l. qui latronibus .ff. de testa. ri. Dubius etiam destatu uo non potest fa- 31cere testamentum. l.qui statu. ff.de testa. Danatus etiam de crimine non potest co- 33 de re testamentum. l. is qui. β. fin .ssidetei sta .Seu damnatus de haeresi: ut C. de haeret. manich. Imanichaeos.