Spicilegium Romanum a cura di Angelo Mai Patrum ecclesiasticorum Serapionis, Joh. Chrysostomi, Cyrilli Alex., Theodori Mopsuesteni, Procli, Diadochi, Sophronii, Joh. Monachi, Paulini, Claudii, Petri Damiani Scripta varia item ex Nicetae Thesauro exce

441쪽

tur potentuin, argues,at violentos. Cresccbat cotidie famat,onitatis ei ira, liae ultique latulem s=roibat Nicolai. Gaucle-I at popillus cunctus de tanto pontis e , qui ita se aiictori- tale et gratia plenum exhil olbat , ut omni utra gereret Cur an . et episcopi dignitatem non amitteret. Cum igitur

omnium charisn a tum virtute corroboraretur Nicolaus ,

t nillil sibi sed totum Dei gratiae trilaueret , coepit ita

Cor Is Carn miraculis , tit non tantum sui , sed et lati

alieni quil,us lilaei angustiis oppressi, invocato nomine

eius , statim sentirent levarn n.

Quadani vero ille cum qhii Imri nautae sul,ita maris tempestate periclitarenti ir , clissolutis frigore me niliris laniitat, ant : Nicolae famulo I 4 , si vera sit ni quae deis a tuli vim iis , libera nos a teinpestate liuius maris , ut tilbi gratias reddamus. Ilaec illis clamanti latis , apparilit qui iam vir dicens eis e vocastis me etenIm , DC-ce adsum. Et sul itti cessavit Dagor tempestatis ; et coe pit adiuvaro illos antennis , aliisque novis armamentis. Cum autem ipsi vellent eum aspicere , ala oculis eo rum clapsus est. Tunc laeti nautae Sulcantes ae Pol a , optatu in subeunt portum. Qui egressi se isellabantur vio Nicolaus esset. Cum autem introgrederentur ecclesiam , mira rest sine iii lice cognoverunt quem nutIuluam vidPrant. Mox prostrati pedi laus eius , coeperunt gratias eingere, dicentes qualiter de confinio mortis ipso adiu ante liberati essent. Duiluis sanctus , non mea in I it virtus sed Domini suit voluntas , ut vos liberaret a poenis. Solita Dei est ni isericoralia , qui non propternae indignum sum ut una suum , sed propter fide in Vesti'ani vos liberale dignatus est. Discite ergo quantum valeat apud Dorninii in sides pura , ei petitio non Leta. Ρropter peccata enim nostra cotidie flagellam r.

442쪽

Tamen si ex toto corde ad Demn conversi fueriinus , viscera serico ritiae suae dico sit per nos continovellit , et eripiet de in inlinenti laus peracusis. Iccirco, fratres, non pigeat vos liene si rure , liliciat cr pala perilaus sit ce irrite. Cre sit z meae parvitati, luod ex quo homo in huius ni uncti voraginem propter delicta sua deiectus est, nussu in eius liminum sic Deus approlaam legitur , sicut eleemosynam , si

tamen non ola mi indi gratiam sat. His aliis pie talii buxinstructi, ad Granios hinni sitatem eius , lial,llus vilitatem, serimonis ne iunctiani , alique ni agnitia linem virtutis eius , discesseritnt. Quo Iani itaque t inpore cuin eandem Lyciani regionem accolaria in ineralis perniciosa sanaus oppressissct , sultituin portu admatico naves adcsso nuntiant in . Duo velox adveniens Nicolaus , natatas hortalus est, iit populum liti tuina sanae laborantem consolai cntur super inopiam

panis. At illi ilixerunt: non ait tenuis iacere, sancte Dei, quia pia litica taxauionc angariati Alexanciri an pcireximiis , et inde hoc triticu in de seminus per risinistromana manus in augustasium stipendia mensuratum. Quibus sanetus: auditu me , i lupiit , et ne a inplius hic attenuetur populus sciamuntii penuria , per unan iluani lue ratem saltem contuin mihi prae lacte mollios , ct ego tu Dei mei cui servio virtute spondeo, polliceor, promitto. quod nullam minorationem halbebitis apuit ivgium exaetorem. Tantam , ro ante praesule, ex singui is puppilius Centum numeraveriant modios , et illi prael, uerunt. Et confesti in levantes vela , portum relinquunt ; atque spiranti hus auris veloci cursu Brgantium applicueriant a llirhem. Cum integram mensuram quam Alexa 'driae su sceperant minis ira i inperatoris invenissent, plae a lini- ratione 5eriatini cuncta onanilius nai raucrunt. Iuli C

443쪽

salicti Nicolai virtutem cognoscentes, omnes pali ter laua laverunt Dei in . Vir autem Domini accepto tannonis sic per industriam illud paratri studuit, sicut uni rinis quemque noverat indigere. Mirandis plus miranda sucis cedunt. Tanta enim omnipotentis Dei largitale hoc ipsum parum tritici quod sanctus distribuit auctum est, ut non tantum eodem , sed etiam altero paene exacto anno , aclvictum singulis susei Corol.

Igitur idololatricis in ullis Dianae allit icti populi sacrificiis , nuntiant Nicolao ; et ille vir Dei tanta persecutus est instantia , ut divino ait miniculo penitus ex illis fini-hus obscenas culturas pelleret. Verum iliabolita malitio-8us Vulens se Euperatu .m , magna contra Nicolaum Dei

sanaulum in ira succensus , quid illi saceret cogitavit. Viris autem religiosis in mari naviganti l us, quasi alio I inibo illis properans apparuit. Eis autem properantibus .el aernon ad nocet clum transformavit se in forniam seminae religiosae, et ait illis: viri fratres , quo terrilitis, aut cuius terrae spacio navigatis 8 At illi: proscisci ad doniis

num Nicolaum cupimus , lienedictionem sacram auditu ri. Rogo vos ait : ut meae parvitatis oleum ob memoriam recor lationis meae ad ecclesiam Myraeorum seraris , et titile parietes ipsius aulae linialis Illi autem a cipiunt in navim , et cum magna veneratione ibi ponunt , et maris navigant sinu in . Tum illa in forma umbrae velut tenuis veloci evanuit remigio. Sed Dei prouulentia, qui auctor est pietatis, navis quaedam honestissima illis apparuit, in qua sanctus Nicolaus est visus, et quasi sagenula cum illis reserta hominibus, et obloqititur eis. Heus, inquit, quae mulier illa locuta est, aut quid vobis obtulit At vero illi conspicientes eius vultum , oleum ostendunt, et illi rei cunctanti omnia nar-

444쪽

rant. Duil,us ille : vultis evidentius sapere viae fuit 1einina illa Z Haec enim est illa impii ea Diana ; et ut

me certum dicere comprobetis , hoc vaseulum execrandi olei istis proicite in fluctibus. Nili protinus dum se iacissent iussa , Inox ubi oleiun illud aequoreas tetigit aquas, mirata ite dictu i ilico accensus est i nis, et contra naturam ele inenti visa est aqua ai dere. Haec nautae duinvideriant , clara voce Iairilaverunt Deum. Et statim illis navigantibus , subito ante oculos eorunI elapsus est. Venientes autem aci servum Dei aieliant : vero tu es ille , qui nobis in pelago ostendisti l Mn magnum prodigium. Et per orta inem narrantibus, ilico adnaonuit , ut ab opere diaboli recederent. Ρraeterea cum in Phr ae partibus Constantinus imperator tres nil lites strat dates misisset ad qua aulam gentem ac phalam vindicandi causa , quod praedati e sent illorum affines , Nepotianum videlicet Ursum et Aspilionem , niisit a i debellanctum rebelles. Armata ita- quo navi egrcssi sunt urbe Constantinopoli , ac per

aequora navigare coeperunt. Tunc, cum tara terra pestate

in fini hus Myraeorum Lyciae fractis anchoris applicuissent , et ad portum adriaticum per vi in venii suctuas. aent , vir Domini continotus ac venit sestinus ; ibique repertis principibus illis , post salutationis officium, eos

osculatus est; ac deinde percuncta lus est eos dicens : qui estis, aut unde p pacem ne huc sertis , an arma At illi :pater in Palunt sancto , pacisci sumus , et tempestas nos vestris appulit oris. Iussu regis imperantis veni- naus , ut illos qui rebelles fuerunt praedantesque pro vincias , tres nostros iuvenes captivantes de capitari e piunt. Tunc praesul alacriter eis conlocutus . invitavit ut pariter ad uiliana proficiscentos, iuvenum ci ustonito-

445쪽

rent necem. Quo peracto spatio, iam praedicti adolescetates flexis popliitibus iussu regis plectendi erant in platea. Mox advenit Dei servus Nicolaus, iam gladium carnifex dextra levaverat, laeva illux die Cor in capitis tenet, at . Tunc Dei 1 irnu lus retro gla lium stanipsit , et in eius oculis minans , id erravit eos. Carnifex autem admirans , nil contra eun ausus agitaro, principi suo cuncta narravit. His ille auditis , miriciatur quomodo vir Dei adveniret Nicolaus. Nicolaus autem pacifice secuin iuvenes morari praecepit, et principes iam supradictos ala-eri mente coepit admonere , ut diligenter sui principis

iussa cornplerent, ut Ollini laus bene peraclis Chun gaiulio ad euin redire valerent. Strati lates vero illi post celein alunt convivium , pontificis bene sietionc aucti , laetanter socios classemque revisunt. Inde coeptiun iter agWressi , flatilnis acti uti secundis, velociter Phrygium perveneriant. Du. In cu In sagaciter , ala latis scilitionis fautori lius , siti, imperii iura redegissent , constantinopoleam repsularuntati uri n. i. iii lius non solum grait ita in nitus occur rit populus , scd pi'ocerunt multi, i inperator etiam ol, subactos silio sanguine i Ostcs gestiens galtilio , ita uni plia liter eos in suo recepit palatio. Sed haec non aequis oculis ille antiva his liuina nae s I ut is inimiciis aspicions , non in longum quievit. I a Iu diu enim se forinas vetetit in omnes , Pio usque invulos quosdam stimilis agitaret amaris; vii e Ol una principunx dignitalem relantes , aut dedecus , aut necent Contra

illos ni olirentur. Quici plura p Accedentes quid aut dolosi ad quem lana praesectum nomine Eparciuun, in multis

eos accusabant, praeserti in contra Augustum eos nitebantur ostendere conspiratores.Εxtemplo corruptus EpaI

ehus tinniensi late niaxime salvi metalli silai prouiissi ,

446쪽

intravit-Augustuin, et sic sari exorsus est: excellentissime Domine , cuius moderamine totus munctiis paeatus quiescit, ecce invidia dialaoli, a quo O innis nequilino semituimurn oritur , intestinos Contra nos suscitavit inimicos. Rὰvera eniim strati lates , quos ductum Phrygiani vestra rnis it subsimitas , insidias Inacla inantur dotnino mco ; nam conventicula crebra i gentes, promittunt cuniae let atos stros ditare opilaus, et magnis extollere ilignita- lilius. Hoc ego pro certo sciens , ideo corana tua veni narrare praesentia, ne divinum iudicium et i inperialem incuriam irrani ; quandoqui item non sol una rei sunt quiniale iaciunt , sed et Pii consentiunt saCienti laus ; n axi . me cum haec procul dialno a sociis eorum didicissem.

Unde caelitus vobis collata provideat sagacitas , quid

facto opus Sit.

Cledictit ita quo Augustus sallaciis eius , utpote praesecti sui; et iratus, o vestigio comprclacndi eos iussit, et

in carcerem trudi. Illis vero carceralibus custodiis mancipatis , accidit ut reor non sine nutu divino , ut i inperator in suin is rei putilicae praeoccupatus negotiis licimam protelaret capitalem sententiam. Cum autem diurmill uin illic dat geli erent , Nepotianus unus ex eis recordatus est qualiter sanctus Nicolaus tri una iuveti uni mira-lailis liberator fuisset, suspit ans ite i uni at quo iterum tariaeni hanc preceni futtit : rex Dcus excelse succum re in Seris, Succurre perituris naeanaque liun issimam deprccationem non nostris sed servi tui Nicolai in eritis ii nanter attondas , quatinus sicut eius instantia tres illos erutos . a morte conspeximus , ita nos per eius intercessione ni ab instanti eripiamur sententia; quandoquidem , Bl non adest corporaliter , croeli mias tamen illum specialiter Otoni uni compati necessitatibus , prosque eis

447쪽

tibi saepius supplicare. Tu ergo, Domine, tu qui voluntatem timentium te facis , propter orationem eius libera nos. Sic Nepotianus, sic supplicaibant Et eo inites , atque sint ut uno ore clamabant : sancte Nicolae adiuva nos . servo Dei licet absens interveni pro nol is , ut erilli a praesenti iugulo tuam devoti laetetn videre , tuosquo sacratissimos osculari mereamur pedes. O clemens pietas creatoris i o clemens beni nitas salvatoris i QuinunHIuam quaesivit puro coriae , et non invenit 3 s uis pelivit al, eo miserico talia in , et non accepit Z Ipso enim se obligavit dicens , qt Hrit uiniDic petieritis patrem in nomine meo , fiet vobis. Huius enirn sponsionem Veritatis , inter angustias hii tres mira liter sunt experii Nam vir Domini vitam adhuc carpol at praesentena , ethonus Dona inus sic praedictorum supplicuin preces audire dignatus est, a si sanctus Nicolaus inter tentor in superiori regno penes cum fuisset.

Nocte igitur insecula qua plectendi erant stratitates illi , cu m se imperator et Eparchus sopora dedissent, si in millima viderunt somnia. Apparet it cinaedam cingies sancti Nicolai Caesari dicens: Constantine , cur strati- lates illos iniusto comprehendi secisti p Cur sino crimino morti adiacasti p Surge celeriter , eosque ismitti quantocius iubeto. Quod si soletassis me spreto alia iaci

re volueris , caelestem deprecor regem, ut conten plus

mei ultor existens , titii induritio laetium sinat insurgere, et te illi perempto, caro tua thesilis avibusque sit cibus. Cui Augustus : quis aut cuius auctoritatis es tu , ut hao hora palati uni Incirin ingressus , talia ait Ieas loqui ' Et ille: ego sum peccator Nicolaus , Myraeae metropolis episcopus. IIaec dicens abiit, et Eparchum sie te ilitat ipsum. Eparcite vecors mente et sensu perilite, PIae u

448쪽

ccssitas ineui, uit, ut obstinatus innocentiu in fictes lictator R Purge velociter , illosque continuo ex carcere produci iacito. Sin aliter iaci cs, ini peratoris ac terni maiestastin D latineo , iit tot lIln corpus iuuln 8 Calum at ver-ntibus , tet ilon is tua quantocius diripiatur. Aci ilia cinpraefectus tui autus dixit : tu vero tiuis es rivi nol, is ttanta natiuiris p Utii ilic : scito me esSc Nicolauin , my-rcns uni antisti leni. Dixit , et procul in tenue in ovanuit aurit in . Talilius igitur Caesar et Epam inis petierelli visio ad us, excutiuntur Solnno, Et maturiato ossicio quae cluistitie viderat . cclcriter remiserunt dicentio silai. Dei tute ulli prinia stella auroram fugavit , c vestigio i inperator, arcersitis nis gnati laus suis , et eo leni Epam lio, sedit sibi strali tales illos praesentari. Duilius astantibus , torvo aspectu ila exorsus est loqui ad eos : P as n it i. cas nostis artes, ut tantis nos ullulatis pliantasiis, tantis- que exagitetis somniis p Illi attoniti , es Di iniἰi lii pii l .i.tione pavoris turbati , nullulu Polucrunt claro respon- is uin. Et denuo Augustus: dicite no his , tiuae sunt malo scia vcstra Ad quem Nepotianiis pi'o cui Elis si C pavitanti voce responclit: excellentissinae imperatoi', cui Deus regni coni misit halienas , absit ut nos ii oculi ei lis nesariae artis si naus instructi. Nuni qualia cnitu tali imagisterio, nulla spia in talibus vacaviti iis illusionibus Τ unu A u. gustiis : nostis inquit lioni inciti , cui nomen sit 'ico . laus p Mox illi audito tanto lao in in D , tent lentos ad caelum nonufi liras Pio , vopo magna ilicoliant: bc necti liis es domine Deus sancti Nicolai, qui non it creti nil uis sporanies in le , ct de tua inisericori lia prii esumentes : bo-nedictus es et Litulabilis in saei uta , liui clementer in se. liuium Sel vorii in tuoru in dignatus es inlucra aeria In Pnas. Et nunc domine Deus, propter lana illuni tuum Nicolu uni

449쪽

eripe nos al, hac salsa proditione , sicut erepti sunt tres vii i illi a pernicioso iugulo. Augiis ius vos arilens destiterio illius, narriivit orclinem rei, qualia illi diceret in noctis crepusculo. Mox Nepotia-

ruis hoc si natus oraculo ait: i te est vero per Omnia sanctus , cui ira nos nMetilis credimus ci ui ut, instanti exitio. Iste est tition in nosti a invocavin iis pro ilitione, et oceo ut cerninuis alacrem sentit iis acti litorcu . Vcmo eni in digniani Dei creti inviis illum servum ; ob quem tantis li. cet terearu in sepositum spatiis , silla tino noctis nIomon.

to Christus nos ex aiuli re ilignatiis est. Haec dixit , et Continuo Prose Pacns narravit lualis vianiae humilitatisti tantae liIn esset i onitalis . Nam ct ereptionein iuvenum totiens me in ora tam , sicut pers Pipta est , per o Uinetrapanilii. Ιl is Caesar au illis , Pluri in una ni iratus est, et prota illa viri ibonitate Deun venerans , ito inquit, et iam isto Dei gratias agito , i in nro Deo qui vos per eum lilis ravit. Ex eonstantinis aulun ilonariis munuscula , nec non et apices nostros sorte vol is cun ; I unc scilicet evangesti collicellii ni mirifico a irro contextum ; Minui et duo ox nitro complaia ; va Silue lioc alitui aureum genimis prcciosissimis ilenorat lini : ei quo dicite , ut dignanteris la suscipi:it , et in illi lit,entissi ino praeceptis eius ol,odienti non irasci, sed orare pro nac Stiri eat, atque pro pace regni nostri , magis totius o i liis, Dominum po

scat.

1 Ost paucos i itur illos strati latos praedicti , acceptis apicilius augustalii usole manerilius , Mi servum Dei uti devovcra iit, ire coeperiant. Qui vcniciates , Nicolaum. luc vi lentes , ilico Consternali sol O , polles eius o cula. liuili tir , ut prae magnitudinc lacticiae claris repeteibant

450쪽

vocilius : vcro vilectissi inus I ei es sa inutiis, vore cillior et alitator Clitasti , vere tu on nium ore lauit utriliis, pri3pici qiiena Intrat iliter a morte lit,erali suinus. Ilaei et alia diutissitne conclainantes , ta irilem cuncta in clectitio.

nis fieri 'I31 retuleriant , at siue osserenies ei natinera necnon Et i inperiales litteras , in sicia obicit de re siuie lilberationis. Mox doctor egregius , Elevatis ad ea cluin i raclitis, doni ilium colla uital at salvatorem, dicens: II agnus es domine Deus noster , magnus et nyirilialis , Cuius inagnitu sinis non est sinis. Tu es cni in cloininus dives in o in nilnis , qui saeis nati albilia naa na solus. His ilietis , convcrs Is ad illos , tantis cos irrigavit scriptiarii-riani sun in illus , ut plui ima de rebus propriis largii cntur egenis. Dchine sicuti saecularium moras est, tanto gestieriant gaudio , ut sibi tonderent quos in carcere miserant crines. Exacto itaque apuit serruum I hi aliquanto tempore , cum ingenii laeticia instructi doctrinis eius , et aucti Idiene dictione , remearunt ad Pri prict , Inagnificantes donii num nostru in Iesmn Christu in , qui regnat cum patre et spiritu sancto unus Deus ae qualin aiestate, netluali potestate , per omnia saecula saecla lorum. Amen. Sequebatuν in codice brere aiblitamentu in ite s. colui obitu etc. quod non erae Iohannis historici , cognoscimus

ex pag. 325. .