장음표시 사용
251쪽
C. B A R L-IE IEt totus tragico impleri clamore Cithaeron. Fugit Hymen , fugere Dii , cum scaevus adulter Polluit absentis thalamos &iura mariti, Et constans in fraude sua est. Plutonia circum. Agmina vesanos inflammavere furores, Et suasere malo. violatae stupra sororis Tantaliden laudasse reor, facinusque nefandum Commendasse viro. stimulos AEgysthus amanti Subdidit, & patriis ardescens M)rrha favillis, Quaeque novum passa est genus Hippomeneia poenae. Ne mihi Pantolabos Nomentano que nepotes obiice , Roma salax. Paridem excusate Mycenae , Fallacesque Deos Thebae, fictoque latentem Amphitryone Iovem. minus est a Caesare laedi Posthumias Mutiasque semel; moechoque vacare. Drusillam, aut pravi matrem peccare NeroniS, Ac Messalinae socias. his grandius audet Impinor PANs ΕΥΥΑ nefas. aliena scelestus Tecta subit, scandit thalamos fruiturque tot annis Non uxore sua; scelerique obtendit & ausis Acre patrocinium, & dubio sub iudice peccat, Suspenditque forum. Vera erravere mariti Nomina; complexus & basia mille labellis Erravere suis. patrem decepta salutat Progenies, cupiensque soror germana videri, Non fuit. in falsis haesit cognatio verbis, Et placuit spurcus gener, & male notuS amatur. Improbe Amor, quq non humanis crimina suades
Mentibus i in gelidis arsit, pro virgine, saxis Pygmalion, voluit qui frigida membra puellae
Complecti, & calidis componere marmora membris. A stuat & certo cuivis mercabilis aere Chloris amat, lassatque viros. Ienonia fervent
Limina, & exili precio muliebris hunestas
252쪽
AMPHITRUO. 12 FVenditur. ista domos Superum.pervertit x astra Improbitas hominesque Deum dignata cubili est. Haec furit, invitasque rapit, currusque ministrat Et celeres ad stupra rotas. haec impia miscet Semina, nec propriam timet incestare novercam, Aut matri gravis escte sue, fratremq; sorori Conciliat iungitque duos. Haec ipsa Guerram Dum simulat, magnis animis mendacia rostris Vendit, & eludit rigidas praefracta curuleS, Et secura diu est, & perfida coniuge gratis Alterius potitur. Vos o clarissima mundi Numina, quae lento premitis mortalia gressu Flagitia & iusta audaces contunditis ira, Sistite successus, dubiisque recludite verum Porticibus. Tuque o Nemesis, quam nocte silenti Oceanoque ferunt natam de patre, verendum os aperi, & tantis obri contraria coeptis, Perque forum & Patrum rapta subsellia vatem, Conatusque leva, donec fatalis iniquum Fibula constringat iugulum, fictique Giterrae Semineces flammae rabies absumserit artuS. Vrbs iacet, immensos ubi dives Gallia campos Pandit, & illustres animat, fecunda virorum , Tectosages. Druidae veteres dixere Tholosam. Quae frugum vinique ferax sufflagia regnis Dividit, dc summi veneratur iura SenatuS, IEqua bonis, infesta malis. spatiosior undis Oceanus refluum spargit per culta GMumnam, Et Pyrenaeo lapsum de vertice torbet Fluctibus. hic teneris vixdum iam nubilis annis Nec patiens Bertranda viri s voluere parentes in Nubit & infausti praecox fit sponsa Guerrae. Non tamen liqc mater Iuno connubia sanxit.
253쪽
i86 C. B A R L AE IProstitui Lucina dolet, sterilesque fatigans Ilithyia thoros. pereunt annique diesque,
Et languent nullo recreatae fenore nocteS. Dumque maritales coniunx succrescit in ausus,
Fit sensim mulier; nec nomine digna maritae Basia carpit amans. sed basia, qualibus insons
Innocuisque vacat mellita puertia curis. Lectus ludus erat; nec praematurus amabat, 'Ut debebat, amor. sed postquam firmior aetas Subdidit in Venerem stimulos, artesque Dione Persuasit grandaeva suas, felicior infans Nascitur, & genitrix facta est, quae vixerat uXOr. At postquam primus furor est excussus amandi, Lentius alter amat; querulis discordia gliscit Vocibus, alternisque ciet mala iurgia dictis.
Utque solet laetis comes ire protervia rebuSIpsaque flagrantes extinguunt ocia tedaS,
Arma Tholosanus capit, & sub Principe miles
JEre meret parvo. lateri ferus alligat ensem, Et fastiditum castris proscribit amorem, Et mox pugnaturus abit. placet alea belli, Et Iove sub duro vigiles traducere noctes, Alpinas potare nives, calcare pruinas, obiectare animam letho, viduare colonOSMessibus, εc pavidis flammas immittere villis, Atrocesque manus speratae intendere praedae. Erigitur, cum Marte , ferox, discrimina nescit, Spirat Guerra minas. non illi cura relictae
Coniugis aut chari dissuadent bella penates, Pacatique lares. Sed dum vesania Martis Se probat; en turmas inter, cuneosque globosque Iungit se lateri socium Pansetta sodalis, Et potuit meruisse fidem . mens una duobus,
254쪽
ossiciis paribusq; vigens concordia rebuS. In praeiam pariter pariterque in bella ruebant
Consortes cunctorum operum Vitaeque laborum.
Tales Nisus & Euryalus ; Theseusque fuere
Pirithousque comes ; talis cum Castore Pollux Ibat, cum Pythia Damon. pugnare, iocari, Ludere, scortari, rapto gaudere, voluptaS, Et studium commune fuit . quin forma colorque,Vox, habitus, similesque viris frons, ora, genaeque, Pesque gradusque fuit . faciles consortia voces Extorquent propius, fandique licentia quidvis Egerit, & tacitos secreti pectoris ignes Simplicitas incauta aperit, nescitq; silere Garrulitas, ignara mali sortisque futurae. Guerra suos recitat, quibus exarsisset, amores, Quam formosa domi coniux, quam filius esset Pulchrior; enarrat stirpem, serieque vetustos Sat longa deducit avos, matremque patremque, Assines, fratresque; quibus connubia quondam
Auspiciis & prima fides lectusque coisset
Consiliis. quae desertae fortuna maritae, Qualis in amplexus olim descenderit ardens, Miscuerat quos blanda iocos, festiva lepores. Quid fugeret tristis, quid rursum laeta probaret,
Quas servaret opes, quas non servaret ademptri,
Qua statione domus preciosa monilia prudens Abdiderat: quas illa togas vittasque, perita Distinxisset acu, quae raris cingula baccis Picta forent: quibus ossiciis mansuesceret, & queis Indignata malis fureret. nil celat amicum , ' Quaeque aperire pudor prohibet, facundia demens Etatit, scelerique novo fomenta ministrat. Quippe dolos Pansetta animo fraudesque volutans Cundia notat memor, atque alto sub corde recondit. Nec
255쪽
, 188 C. B A R L AE INec peccare timens s quid enim non militis audet Luxuries saevusque furor q) scrutatur in omne Arcanum , satagitque suum pernosse Giterram,
Natales , membrorum apices, naevosque latentes,
Verbaque vel matri vel reddita verba parenti , Et detestandae quaerit praeludia scenae , Et vastum meditatur opus , speciemque futuri Flagitii expendit, tantique exordia motuS. Ut tuba terribili sonitu concussa coegit Castra Ducum , & permixta aquilis rubuere cruentis Lilia, Caesareisque frequens succumberet armis Gallus & ingentes spectaret caediS acerVOS, , Inclinare acies, dispersaque signa vagari, Et laxis passim spirare cadavera campIS: Vertit terga fugae pavidus Pansetta, suisque
Dum superesse malis gestit, se pulvere belli Expedit, 3c Guerram grandi quia strage perita
Autumat, ingenium foedas convertit ad artes,
Et Giterrae titulos & falsia vocabula sumens Bertrandam scςleratus adit . quae laeta maritum Post aliquot reducem videt & miratur aristas,. Et fruitur gavisa viro: cum fluctuat anceps Sollicitusque pudor, narrat novus hospes amorum Prima rudimenta Sc veteris vestigia fi mae, Quaeque suas secreta olim misisset in aures. Sic cessere metus & suspitiosa videri
Ulterius Bertranda timet. fit adultera coniux, Nec peccat tamen. & moecha est, sine crimine . cuius Nunquam sponsa fuit, vocat appellatq; maritum, Nulla duos promissa ligant. miscent ur amantes, At contractus abest. fornaa sociantur honesti Iusque datur vitio . non huic nox pronuba lecto Praeluxit solitaeque faces . agnoscitur uxor
256쪽
AEquior adspexit, lachrymasque abstersit ocellis
Ρhosphorus, ereptae vel virginitatis honori Condoluit. thalamos falsus non inchoat autor ,
Continuat tamen. unanimes gratantur amici ,
Iguariq; mali, post tot discrimina rerum Desertam lecti gaudent consorte potiri,
Nec vacuo recubare thoro . pro coniuge vero
Passim audit non verus. amat, consorsq; bonorum est Guerra salutatur, fervent convivia Guerrae Vocibus, has iterant omnes, repetuntΦ, frequenter.
Nascitur & soboles, sed quam genitore Guerra Se peperisse putat genitrix, sibi vendicat alter,
Decipiturq; parens . non hanc natura fefellit Certa patris matrisque satis ; sed coeca cubile Exercet fortuna, dolusque in coniuge matrem Fallit & in vero facit erravisse parente, Oscula dat natus patri, nec fallitur. at cum Oscula dat matris proles incauta marito, Error agit puerum. thalami sine lege puellus Nascitur, & patris est, cuius non credidit esse
Mater. at ut vero natus de patre Guerra Aspectat fratrem frater, mala nomina miscent Confunduntq ; duo. nec enim quos unica mate1
Esse sinit fratres, fratres pater alter & alter Esse sinunt, vel iure pares haeredis haberi. Sic plures istis laetus successibus annos. Exegit Pansetta, suis animosus 3c audax Fraudibus; & toti. licet ignotissimus urbi, Se cunetis alium probat. unus stirpe Guerrae sEt consanguineo ducens de stemmate stemma Forte fuit, quo se veluti tutore tuetur Bertrandae domus. huic litem Pansetta bonorum Impavidus movet, & dilectae coniugis urpet Acer opes, expensa acceptati postulat emons
257쪽
rso C. B A R L IE ISignari tabulis, & res agitare priores Incipit, & quicquid gestum se absente fuisset. Ille sagax animi & fatis melioribus usus Esse negat Guerram & cognata vocabula falli Asierit, & similis Tillum sub imagine vultus
Ingeniique notis alieno illudere lecto. It contra .intrepidus Pansetta, redarguit ingens Crimen , & insistit coepto, partesque Giterrae Totus agit, nescit Tillum , quaesita facessant Nomina, ait. tu qui verbis mendacibus instas, Et cives dubitare facis, rediisse Guerram Non cupis, at sparsas inter cecidisse phalanges' Contemptumque voles alibi iacuisse cadaver, Distractosque lupis p bere voracibuS artus. Scilicet ut propria depulsus sorte domoque Tutoris sim praeda mei, nec furta recludant
Aut mala fallaces monstrent aeraria census.
Nec minus ille viri fraudes astusq; propinquis
Conatusque aperit, totque impostoris iniqui Signa notat, recitatq; palam . Iurata cubili Relligio calcatur, ait. reverentia lecti Spreta dolet. non hic coniux, non illius haec est Uxor, ab ignoto mulier deluditur hoste. Tarquinii redeunt nobis, aliosque Phaones Terra parit. rursum pastor dimissiis ab Ida est, Rursus moechus amat. Tillo ne credite cives, Hic aliquis latet error. habet iam Gallia culpam, Famosumque reum . coepit Bertranda moveri, Dissiditque viro, atque iterum subnata labantem Suspicio mentem flexit . fastidit amantem, Negligit, aversatur. atrox discordia iunctos Dividit, & faciles detrectat semina noctes. Sed celebres postquam tetigerunt rostra querelae, Et vaga concussam bacchata est fama per urbem,
258쪽
AMPHITRUO. I9IPansettam tenebris & coeco carcere claudunt Custodes magnae Themidis , momentaq; rerum omnia & ancipites evolvit Curia casus. Ille dolis centum subnixus & arte Pelasga, Extendensque manus, & vulgi stante corona, Non vos , o Proceres, inquit, non lumina fallam , Aut nova per magicas obtrudam corpora technas. Si furibunda patrem quondam Medea recoxit,
Si, qui virgo fuit, factus puer Iphis amavit, Carmine si Circe socios mutavit Ulyssis;
Semper Guerra fui. non hic dubitare necesse est, Aut verum admota Guerram explorare Sibγlla, Tum vitae memorare suae casusque vicesque Incipit & totum populo describere Guerram. Quo natus genitore foret, qua matre , domoque. UM de parens progressa, quibus maioribus Ortus Fluxisset Pater. ut generis fortuna vetusti I verit. hinc natale inlum, patriamque laresque Et cognatorum seriem deductaque longe Nomina nominibus dictat facundus ad unguem. Illa, ait, incultae moderatrix prima iuventae, Ilia magistra fuit. pueris collusimus istis, Illa palaestra fuit nobis, haec area lusu Ferbuit, his vixi puer inconsultior annis. Ut tenera malas lanugine vestiit aetas , Et calidus fallit circum praecordia sanguis, Has, illas iuvenis petiique adiique puellas , Hae iuvenem crebro me tunc adiere puellae. Sed reliquas inter placuit Bertranda sorores, Compos sola mei. lux haec fuit, addit, δc annus, Quae iunxere duos. faciles expertus amicos
Dissicilesciue fui. lenis fuit ille, sed asper Iste fuit durusque mihi. cognoscere sponsae Si comites vultis, fuit haec, fuit ista. capillum
259쪽
Strinxerat in tales nodos . hoc ibat amictu, Candidaq; admisto fulgebat murice vestiL. Has gemmas, haec serta dedi. per strata viarum Florigeris pueri calathis & frondibus ibant, Spargebantq; rosas laeti. qui sedera lecti Nexuit, iste fuit non pexo crine sacerdos, Nigra cui verrunt tergo pallia terram. Convivas ipsos memini, matresque patresque, Sex cyathis Decius, septem tum Galba bibebat, Burra tribus . nimio h Lyce temulenta Lyaeo Lapsa gradu mulier plenis ludibria mensis Dinuit .. agrestem ducebat Lyda choream, Qua fallente chelyn noster feriebat Iopas. Verum furta Iovis tremulae modulamine vocis Festivus cecinit Tham iras. frendebat Aedon Horridius, Bacchiq; Theron Ρqana canebat. Inde cibos recitat digitis & fercla, dapumque Condimenta. quibus varie distincta figuris Saliarit larvata cohors, quibus horrida formis
Abdiderint proprios lamiarum tegmina vultus. Quae thalamum violis immortalique amarantho , Quae casia Veneris primas asperserit aras; Quis sponsam male difficilem, nec sueta timentem Duxerit in thalamum . quae, cum processerat Eos, Pulchra verecundam velarint flammea frontem. Singula narrator memorat. quae, quidq; supellex, Quae tabulae, cathedraeque domus, quae scamna, lavacra, Quo biberit cratere, quibus carchelia vinis Spumarint, quali peristromata tincta colore Induerint circum muros. nunc pristina monstrat
Scrinia, quaeque suo quondam cortina cubili Fluxerit, & quali speculo Bertranda capillos' Strinxerit. haec umbella caput spaciosa tegebat,
Haec , ait, hinc illinc memini in pendebat inauris.
260쪽
AMPHITRvo. I 'IUtque in amore solet, pulchris virtutibus ibat. IunAa mali dispar facies. lascivior illa est, Casta tamen . formosa licet, tamen illice fuco
Plusi rubuere genae . cum nos committeret irae
Impetus , audaci iaciebat fulmina lingua , Succubuique miser. tunc quid facundia posset Irarum gliscens stimulis & mobile plectrum Eloquii sero didici. mutabile valde Ingenium variumque fuit. motusque seroces Frangebat lachrymis. rursum placata marito Paruit ossiciosa suo. poppysmata amorum Torquebat limis oculis blandaq; susurrans Voce procabatur. loculis instructior o quam Ridebas Bertranda mihil quam torva fremebas , Cum mea vix modicis tinniret capsula nummis. Sera mihi venit soboles , tandemq; roganti Annuit aequus Hymen. & mox ignobilis os Impatiens , duris merui stipendia castris. Ivimus ulterius. quin trans Alpina vagatus Pyrenesque iuga Ausonios bellisq; potentes Hispanos adii. nos altae moenia Romae, Tarpeiumq; patrem, Capuam, Prameste, Tarentum Vidimus. in medio lavi spumantia Baeti Fraena, Tagumque bibi, & fontes turgentis Iberi,
Herculeaeque viae metam posuere columnae.
I inc redii, terraq; diu iactatus & alto, Verus Bertrandae possessor coniugis adsum. Audivere Patres, sensimi ferocia rostris Languit, & captum timuit damnare Giterram. Sed libet admota scrutari coniuge rerum Dictorumih fidem. venit Bertranda, stupetque Verba viri, & dubiam mentem per singula volven ,