장음표시 사용
91쪽
cqtutum agmina circum castra siua locabat, & ut ab omni parte in procinctu essent, illis iniungit: At Turcas panicus quidam terror adeo in uaterat, ut & Valones nostri plurimos coru confoderent, quosdam ctiam vinctos in castra adducerent. Vnde iacino non fateri cogebatur, Vbctoriam hane christianis diuinitus obtigisse Princeps Caroliis praelium hoc memorabile tanta cum fortitudine atque animi magnitudine ipsemet ubi que praesens obivit,& huc illuc obequitando omnia ita disposuit, ut equum cui insidebat tribus vicibus recenti alio mutare necesse haberet ; quin exclamationibus atque exhortationibus in tantum dilaborauit, ut finito praelio grauem rauecdinem &sanguinis epirmationem contraxerit, unde icthalis tandem morbus subsecutus fuit.
Postero die C AROLV S immum Marscalli Capitaneum , cum expeditis aliquot equitum Germanorum&Vngarorum turmis ad hostium castra mittit Bostos mulac de aduentu ipsbrum cognouerunt rebus suis dis- fidentes, belli aleam denuo Qbire non sustinuerunt, sed per montes subito elapsi int Beglerbegii tamen Magister militiae, Sc quidam grandaevus, veste viridi holoserica capti & a nostris in castra
adducti sunt; inde omnis exercitus noster ad deserta hostium castra processit, ubi omnia crant desolata, praeter paucos quosdam saucios & mortuos complures,quia ea sorte nocte ca vulnerib.dccesserant. Porro teloria hostium numero mille & quingenta omnigeno stippellectiti Ic adeo abundabant, ut quingenta nostrorum plaustratu auehendis vix siissicerent Tentin
92쪽
Tentorium Beserbes in diuisione cessit Domino Kinishio, Praesecto equitum, eius precium ad quater mille Ioachimicos indicatum fuit, tantoartificio& opere Turcico intertextum erat. Porro bis mille Equites illi quos Carolu belgio adduxerat, hosti sane prae caeteris plus damniinuitisse creduntur, quod tam egregiam in hoc praelio operam nauarent, ut quadringentis equis, &vel mille cimeterris praeter alias lanias praedas. captiuos, potiti sint. Carolus post praelium commissium statim ad Serenissimum Archiducem Austriae Matthiam generalem belli Praefectum nuncium mittit, qui victoriam hane optatis simam dc marte prosperrimo partem fideliter illi expo
Is ergo ad Archiducem ubi venisset, & singula ordine duria donarar uti gesta erant enarrasset, aureo torque trecentorum torque. coronatorum ab eo donatus suit. Sequenti die Domi-Gra resad D nica, quae sexta erat Augustianane in Guisinorum tem-umpra VHρ- plo Litaniam cum sblennibus admodum ceremonijs, Serenissimus Archid pro tam insigni Victoria consecuta celebrari fecit, & ipse Sacro ossicio praesens interfuit.
Die septima Ai H Carolus Strigonium &Neustadium sibi dedi denuo postulat, ad quae Turcae primo quidemdeditionem callide simulamni, ea tamen condi. tione,ut omnibus quae ferre possent ablatis, salui dimit
At quae Carolus respondit non omnino 'penes se esse, ut saluum conductum ipsis concederet, militare o nim in castris suis tres diuersas nationes alias, qui diue simodi ergahostes essent affecti taq; ut maxime liberum Noctia Via
93쪽
ipsis distemim vellet permittere, periculum tamen esse, ne a caeteris trucidarentur; Illi ergo tridui spacium ad deliberandum petierunt, quibus Carolus viginti quatuor horasinore bellico offert, at illi evestigio responderiint,se ad extremum vique halitum in pr0pugnatione cis perstituros, nec pedem latum inde excessuros. Quam Tu carum sententiam ubi Carolus cognouisset, sex tormenta muralia ad moenia adduci jubet arcemacrius, quam antehac Vnquam oppugnat; aggerem nouum di mssas alias ad arcis muros usque pertingentes educit, effossis cuniculis, in quibus, nisi prius in deditionem veniat,c stello aliquot tonnas pulueris tormentari; substernat, dchs accensis fiuiditi illud euertat. Nono Augusti die Caroliis valetudinis ergo Gomaram se deserri curat, scd morbi vis nihilo secius non remisit, quin in dies magis magisque inualuit,&Dysenteriau hemens accessit, cui nulla omnino medicina dari pi
Carolus itaque se in mortis articulo constitutum via dens; vocat ad se praecipuos ex capitaneis quibus Strigoni obsidionem, &reliquaad bellum conficiendum necessaria serio commendat,nominat etiam tres Capitaneos, ex
quibus sium muni militiae Ducem Serenissimus Archid Matthias i a sui defuncti locum sinceredeberet. Rebus ad eum modum constitutis tempore pomeri- Carata diano hora tertia i ie& placide mare obdormiuit Il-feld7- lustriialariis Princeps a Mansseldi summus Dux viilitiae Christianorum in Ungaria contra Turcam,huius intesti-na ibidem cum pom splendida & Principe digna, terrae
mandata sunt: Corpus in Belgium translatum est.
Die nono Auguti Tabellio Buda missus, 1 Christianis
94쪽
interceptus in castra adductus literas Turcicas serebat, quibas pericribebatur,Turcas ex praelio pro sugos ad Pe-stham denuo in unum colligi: Itoni Bas ana Diirincialem una cum alijs daobus prima ijs Bassis in praelio occubuisse: Item tres Begler gi filios adolescentes desiderari, ob quos literae ad omnes orae cius Turcas subditos pe scribitae sint, ut diligeterinquirerent, nam & illi in praelio occiibuerint,sive num alicui capti detineantur. Item gra-daei uim illum Turcam in castris captum,non esse Begum Halopensem quem ipse se finxerat,sed Bassam Tenacivvariensem. Item Besor gum cum praecipuis ex Turcis aufugisse, quod Imperatorem situm ob tantam cladem a ceptam metucret. Item quod Praefectus Sigetti ob certas quasdam & magni mometi causas ad duodecim Augusti, Budae capite plectendus sit. item Hatuanos &Solia censes a Budensibus per literas stubsidia petere quod breui e iam sibi de obsidione metuerent. Duodecimo Augusti dic aduenerunt in castra equites Mantuanorum, cumsexsignis siue cohortibus peditume
Circa idem tempuς Equites Christianorum, qui Ioui praedatori sacri perhibentur infra Budam usque praedam
petentes vicum Cruckhemium in Insula UZZe, quae inter Strigonium dc Budam conspicitur, diripientes incolas mnes internecione delerunt, & merces splendidissimas rapto abstulerunt; fuerant autem incolς pridiuites,ut qui tapetis&preciosis aulaeis mercaturam illic exercuerint. hdem Equites reditu inciderunt in currus aliquot fru' mento onustos,&viginti octo Christianos captiuos, illis positi captos &praedam ad castranostra verterunt.
97쪽
rfuncto Carolo caeteri Duces & Praefecti utpote Dn. Ioannes de Medices,siimmus arma nu' mentarii Vagister, cumDn. Palfio de oppugnando Neustadij. constituerunt. Dn. itaque Palfius decimo scitio Augusti die csi cohortihus suis Germanis &Vngaris ab ulteriore parte oppugnatione summo: diluculo orditur ,cui Turcς tantopere resistiant,ut omnis eius conatus esset irritus, pedemque retrOserre cogeretur. SedDon.Dan. de Medices in locum eius succedens recentique manu eos adortus, ad deditionem compulit , dc urbem in potestatem silamaccepit horas una eiusdem diei matutina. . Turcae verercumressura eo in statu ve sari coram aspicerent,oppidulum passim ilicendijs vastantes , in arcem Strigoniciuem secesserunt. oppugnatio ad tres horas continuatasuit, in ea Capitaneus Belaius ψω Beliambo non tamen lethali. vulneratus est. Christiani indiuintione trecentos Turcas ceperunt; & equi,ducentis alijsque plurimis potiti sunt,liberarunt quadraginta' Christianos captiuos. Arcem deinde strigoniensem circumcirca ita obside- unt, ut obsessos aqua omnino intercluderent, unde in
98쪽
thias Vienna ora miluens sectindo flumine ad Christi norum castra desccndit. Die vicesimo sectindo Atagiisti idem Serenissimus non tantum oppugnationem munitionis cius serio decernit, sed& praecipuos& maxime exercitatos milites in id deligit. At quoniam co ipsis die Italorum dc Vesorum copiae, adhaec Rhenensium equitatus in castra aduentarunt Itali l Vatine consultius judicarunt, rem conjunctis copiis aggredi, si Rheninscie- quidem muri arcis adeo tormentis conquassati essent, ut ultra canibus per eos aditus pateret, sin minus propositasti Rin tum succederet, utrum demum subuersione, per pillucrem in cuniculis succensem, omnia sub ruerentur fum
Ultimo Augusti, octo cilaciter millia equitum Germanorum, Italorum , Valonum & Vngarorum ad Tiirca riim castra populabundi noctu excurrerunt, & siimmo diluculo leui praelio commissis sexaginta circiter Turcas
partim prostrauerunt, partim ceperunt , Inter quos BogusCopanensis vivus sub terram desositis & sepultus cst. Eodem die Archidux Matthias in Gotarcnssem munitionem, tormentiam vastae magnitudinis, quod nostri' per antiphrasin ab horrendo boatu, Modulatricem ngcrin, vocant, deduci curat. Huius violentia hostis aio uῖ
Vndique in tantas angustias intra arcem rcdi batur, ut nulli in ea tuto vel latitare vel consistere posset, quin Om nes pariter cuiuscunque aetatis essent qui in arce erant,
Postero itaque die, quae prima Septembriis erat, summo mane, signo exarce dato & tantum globorum grandinem deprecati colloquium institui petierunt, mittunt
99쪽
mittunt ergb ad nos legatos suos, &obsides in vicem recipiunt,qui licet peterent, ut omnibus sublatis quae pos sent, per flumen Budam versiis 1 nostris deducti incolumes sit mitterentur tamen adscrUtis sistam hisce conditionibus saluum conductum acceperunt, nimirum ut latera gladijs accincti , & quantum quisque ferre posset humeris sublatis, una cum liberis & Vxoribus ex arce dimissi,& secundo flumine auecti descenderent Budam versus, relictis equisti aliis quae haberent in arce: ipsi quoque vice versa incolumes restituerent. eos, quos forte captiuos Christianis haberent, quorum iam tum vel viginti cmissi essent,ad haectranssuta Christiani si qui penesse essent, similiter traderent eos: atqueita conuentum hinc inde fuit,la cuius rei fidem Serenissimus AN chidux Matthias Diplomate a Turcis accepto sibi selenniter cauit.
At vero quoniam eodem adhuc die non omnes se ad abitum repentinum parare poterant, ea nocte victi cum victoribus ad id deputatis in arce una pernoctarunt: p stridie accincti glaὶjs&quantum quisque 'ferre posset, via quae per Neustadium ducit progressi tridnta nauibus i=... ct completis Budam descendemini. . Sirigonis Erant ex illis millese Ptingenti viri armis habiles; ιο- dimis. res,liberi, aegroti, saucii erant circiter mille ducenti. CLao. mota, basiorumdi apparatus non tanta quanta putabatur erat penuria. Tormenta bellica omnis generis aderant triginta,quetamen ob cres ras displosiones admodum contusa & nullius sere usus erant.
Hoc itaque modo nostri Strigonium moltissimum, Regiam olim,&Archiopiscopalem Ungariae sedem, nunc recuperatam possident, quam Turcae duos & quinquaginta
100쪽
ψnta annos continuos hactcnus obtinuerant; pro qua ineffabili gratia&beneficio DEI Opt.Max. nos in aetemnum illi gratias agentcs, precabimur,ut huic Christianorum expeditioni porro sitis auspiciis praesens adesse dignotur.
dinum. Anno IS93. Osteaquam ad decimum quartum septem- --.Marcle.
bris dicio, Vicus Marotet, quem alij Liberum O .vidum oppidulum vocant, & postero die oppidum risurari ο
Viccgradi, cui Turcae ignem iniecerant, ac parum. nostris occupata irent: die decimo sexto eiusdem mensis, arcem munitissimam Vicegradum ad Danubium in monte sitam arctissime obsiderunt. Hinc nostri re bene 'consultata, eam ita aggressi sunt, ut nimirum prope duos ancrcscductos,in montem editum directe exadue arcis siurgentem,duodecim tormenta muralia non quidem equis, sed funibus, &maxime aliqua magna&numerosa hominum manu, manus ipsas operi admouentium, sublata & attracta ponerentur, quae continuo displosa omne vim in arcem molirentur;quae res cum ita in actum deducta esset,iamque omnia parata starenta Turcis deditio a cis seria postulata est, qui cum nullo modo in eam con sentire vellent, nostri continuis tormentorum pulsibus per integrum biduum in arcem fulminatiuit,adeo ut nec ullus ex Turcis in arcis ipsius propugnaculis consistere vel apparere auderet, post tantum tormentorum impetum