장음표시 사용
261쪽
di RESPuBLICA 2o. Persona, quando vel honor personae vel salus afficitur. et . Honor, si existimatio laeditur: exempl.F.δε his qui not. inf22. Salus , quando corporis affigitur incolumitas, idque vel internecione corporis, vel sine in
23. Internecione , quando prorsus conficitur homo. & haec rursus alias itabet poenae species, . . qua S in vulgus notas frustra dissiiungerem, et . Sine internecione aut integro aut corrupto corpore poena infligitur. 2s. Integro , quando sontes vel carcere constrinsuntur, vel regione & loco exesse iubentur. 26. Et hoc vel salva civitate, vel amissa. Illud relegatione , hoc proscriptione & deportatione contingit. & hanc poenam leges Capitalem nominant, quia caput civitate eximit.
262쪽
ROMANO-GERM, 249 27. Corrupto corpore poena
28. Atque ita diremtae rerum administrandarum species, non solum miscendae reipub icae rationem demonstrant, sed etiam magistratuum officia ex partibus potestatis & generibus obiecti distribuenda, describenda, ac intelligenda praefiniunt. Flustra, frustra penitus sunt & Bariolus&ipsus satellites , qui gradibus hic gradiuntur, ac res istic specie, istic partibus differentes,gradibus discernendo, iurisdictionis cognitionem aut obstruxerunt penitus , aut intricatam reddide
Σ9. Disiunximus igitur ex ipsa
natura rerum,&potest alis parres,& species obiecti, ut has vel separatim vel coniunctim &hic&illic magistratibus tribui posse intelligeretur. Quibus ita cogni-
263쪽
aso REs Pu BLICAtis, facile, opinor, erit non hebeti, & iurisdictionis naturam intelligendo assequi,&leges hactenus interpretando impeditas exponere : nisi si qui forte errare
malunt, eamque sententiam, qua aliorum autoritate commoti semel adamaverunt, pugnacissimedes endere , quam, quid ex mensura rerum constantissime dicatur, e X quirere.
3 o. Sed ut in maiestatis arbitrio est, magistratui potestatem &obiecta, divisis & partibus & speciebus committere, ita potestatem integram , vel pro parte de una vel pluribus obiecti speciebus ex ossicii ratione acceptam, iure magistratus tenere dicuntur.
Quod hanc habet significationem, si data potestas in abstracto consideretur, vel quasi subiecto speciei communi, non individuo existenti se assignata sit. Verbi
gratia , si iurisdictio praeturae po
264쪽
tius, quam vel illi vel illi praetori
data videatur, ut liceat dicere, O annis praetor istam habet iurisdictionem. Sin vero huic vel illi Praetori in concreto aliquid iurisdictionis demandetur, lege id dicitur, in iure civili, non iure magistratus competere. Personae enim individuae committi intelligitur, non ea ratione, qua praetor, sed qua personae diligentia et initur: & hinc. quia non diligentiae ratio, sed ossicii seu praeturae ad successorem transiit, fit, ut non omnibus eodem ministra-
tu fungentibus , eadem semper lege dentur : sed, si, quae initio speciatim personae dari solita fuerunt, sensim omnibus eodem OL feio fungentibus committantur, fit tandem , ut in ossicii partes commigrent , ac in magistratus potestate coadunentur. Vt in proconsulibus contigisse osten.dit Don. I 7. m. Et tutela, quae
265쪽
2sα RES Pu BL Ic Ainitio lege dabatur Praetoribus; .6.3.2ss. de tuteI. tractu tempolis in ius magistratus concessit. 3. 4. Instit. de Attil. rutor. utcunque manserit ius antiquitus de tutela constitutum , nec mandata iurisdictione unet tutoris dandi potestas transiret. Hinc adeo, si quis, quae lege apud Romanos dabantur, ita nata putet, ut iure magistratus competere nequiverinp, is magnopere fallitur: non enim fuit defectus potentiar, sed
voluntatis in maiestate. 3I. Etiam vero atque etiam animadvertendum est, leges no- stras, cum fere ubique, tum maxime in iurisdictionis materia populariter loqui. Ecce statuendi iuris potestatem proprie iurisdictionem dicebant. l. de iurisdict. sed paulatim non haec solum , sed totum magistratuum ossicium , quibus modo haec potestas inesset, iurisdictionis nomine
266쪽
ne subiecti magistratus mixtum iurisdictioni Imperium , seu iu- risdictioni Imperium , vel contra
ii iii esse dixerunt. I. 3.1f. de furisdict. non sane, quod potestas dicendi
seu sta tu en di iuris , eiusdemque, exequendi', eadem & mixta sit,ia, possitve misceri: sed quod ratio- i. ne subiecti idem ille magistratusit, statuendi potestatem habeat, qui exequendi. Obsecro, si maiestas s tres institueret magistratus, qui
et totam, vel partem reipublicaeia pariter administrarent: uni veroth. facti cognitionem , alteri iurisii. statuendi, tertio exequendi po-
iii restatem daret: quidnam hic esset si, mixti Z anne partes iudicandi in s. seὶ at impossibile est, ut potestas
ρ cognoscendi, sit vel statuendi, vel di exequendi : vel etiam statuendia potestas, sit exequendi, &c. nun-1. quam enim partium essentialium,. altera potest esse altera. Igiturne
267쪽
REs Pu ALICA in subiecto mixtae dici poteruntiat qui patet in separatis subie
ctis partes consistere. Nullum igitur imperium per se est me-rum Vel mixtum, sed accidenter in magistratibus : quibus modootestas statuendi & exequendi, simul a maiestate datur ; unde mixtum imperium : modo sola exequendi potestas ; unde merum dixerunt. Et quia hoc in magistratibus Romanis evenit, meri& mixti imperii nobis nomina produxit. Nec quis puret
potius ratione rerum crimina. lium merum imperium appellari. Merum enim. est nomen potestatis, non obiecti. Nam in II.
F. de iurisae disserte potestas appellatur. Atque haec principaliter ex sublimi disciplina eruendalant , quae naturam proponinquam qui ad Iurisprudentiam attinere negant, ii Iurisprudentiam
268쪽
ROM AN O-G et M. 32. Sed ut ne, quae de natura
iurisdictionis disseruimus , philosophata potius, quam ad principia & rationem Iuris congrue Ie videantur, paucis ad leges Iuris nostri accommodabimus. 3. Praeter caeteras vero l. 3. 1. de iurisdici. mire doctissimos quosque eaercuit, eamque clavem totius huius materiae appellat Zasius in icy. l. 3, quod per eius explicationem iuris civilis fores aperiantur.3 . Diximus autem potestatem reddendi iuris tribus omnino partibus absolvi , cognitione facti, applicatione iuris, & executione ; quae simul omnes vel inminutissima rerum specie, de qua ius reddendum esset, I equirantur ; sed eas coniunctim unimagistratui committere, rem esse arbitrii, seu in voluntate maiestatis. s. Quoniam vero ex lege Valerii & postea ita Tabul. magi
269쪽
α16 REs Pu BL Ic Astratibus Romanis iniussu populi de capite civis ius dicere non licebat, ut etiam innuitur in I. a. g. I 6. =23. g. de orig. iur. sed erat tantum quaesitoribus parricidii, & postea triumviris capitalibus cognoscendi criminis &jexe. quendi potestas : factum est, ut, quia ius iisdem magistratibus de criminalibus dicere seu
statuere lege non erat permissum , ab exequendi potestate merum imperium habere dice- . rentur. Nequaquam sane propterea quod non aeque hicae in civilibus, de iure sitatuere oporteret, priusquam executio seque
retur i sed quod statuendi seu ius
dicendi pote sitas non eidem magistratui conveniret , cui exeo quendi. Quocirca ex subiecto seu ossicio magistratus, cui in criminalibus statuendi de capite civis ius deerat , potestas exe
quendi merum imperium diciccepit,
270쪽
co pix, ac adeo potestas gladii. d. ius i. quia gladius proprie crimina- i lium rerum executioni in servit., Transierat iam pridem illa iuri Ddictionis portio , quae proprie iurisdictio dicitur, I. p. de iuri .es μή Munic. ad populum ad consulibus , qui ante legem Va- lerii iure magistratus etiam de
criminibus ius dixerant, Liv. a. t . ac magistratibus criminalium fur rerum potestatem, iuris statuendiis potestate Vacuam reliquerat. l. in f,αὶ 1. de Furt. unde tandem mei:, ri Imperii nomen profluxit. Po- o pulus nonnunquam extra ordi- nem dabat, qui de criminibus, s cognoscerent e saepius ordinarii j i. magistratus , primum quaestores,
in postea triumviri, iure Magistra- is tus crimina inquirebant, & ius, ii quod populus natuerat, exequei 1 bantur, ita astricti, ne quid deo iure statuerent, quod non prete