장음표시 사용
191쪽
tam ultra, quam citra pontem turres exstabant, ut supra notatum est ; cur potius de transfluviana intelligenda fiant verba illa, quam de cisfluviana Capuae turri, quum minponte de alterutra intelligi possit 8 Semper tamen verum est a Langobardis sive Comitibus , sive ab Atenu so I. Prin. cipe An. citc. C M. aut ejusdem filiis eodem seculo X.
decurrente, turrim hanc transfluVianam erectam suisse; secus vero a Northmannis, qui eas testituendas curare debuerant . Indeque a Rogerio Siciliae Rege An. MCXXXVII.
ut ex Falcone Beneventano habemus , evelsae, ignique consumtae , a Friderim Imp. instauratae fuere, ut diximus. At ad novae Capuanae urbis exstructionem sermo redeat . Urbs quidem eo temporis loco imo , patuit ri , ἐχhaud salubri sita. Neque fortasse aliam ob causam situs ille eleetus est, quam ut hostes ab aggressione, inopinaritave irruptione ccercerentur, & Campanos Langobardos imparatos, atque non satis de fensos invenirent aemulorum polito.Graecorum , aut Salernitanorum , vel Spoletensium turmae, ut Erchem p. n. as d etiam causae suit, ut quantocius moenia ui bis exstruelent meliori, qua γ- terant, firmitate, terreno munita aggere , praegrandique fossa , quam stagnantes ibidem , collectaeque aquae, ac palustris aper eo securiores redderet cives , quo dissiciliorem hosti hus praeberet accessum. Nec multo post restituta moenia e quadratis lapidibus, quos ab eversis urbibus Castino , Capuaque collegere , munita e ilaut Vix triennio expleto ut opinor ex Erch. loc. cit. aliisque Chro n graphis moenia, propugnacula, saxei aggeres, mssa, turresque confirmatae sint, ut secui itati siuae consulerent. Ad aedium , domorumque tunc aedificationem diffidite initio cogitatum , quum instrumenta sibi oppugnationis potius sibi pararint, tueturiolis tantummodo . casisque contenti. Nec festinatio exstructionis iis prosccto nocuit; nondum enim persccto opere, Guido Spoleti Dux Salerni Principe foederatus Capuam obsedit, ut alibi notatum. A tque ut distinctim eas ut bis plateas, aedificiaque, quae Primum novae Capuae spatium occupabant, praesignemus,
192쪽
ea fuisse adfirmo loca, quae circumcirca saepiunt Maiorem Ecclesiam, cum adjuncto olitorio Piscario, di ad comestiabilia quaeque vendenda apposito foro, Coenobia Monialium Jesu Ord. S. Francisci, Monasterium Guglielmitarum vulgo Montis Virginis pone quod S. Leucii Paroecia Commen. data cum proximo sorO, Ebulensi adpellato, ejusque viciniis Vulturno circumdatis usque ad S. Uincentii Monaste. rium , quae nunc Praepositura Commendat illa: atque inde recla supra fluvii ripas usque ad S. Hieronymi Monasterium, aut paululum ultra, quo in spatio Judaeorum quondam statio , unde Paroecia S. Martini ad Iudaicam no. men ; Ecclesia & Monasterium Carmelitarum olim in ponistis suburbio, SS. Trinitatis Cassinensium , nunc destrudite, S. Petri in Cimbrisco,& S. Nazarii Paroeciae, aliis post. ea adnexae, Ecclesiae itidem S. Michaelis, & Iohannis, quae quoniam veteri Capuanorum Principum Capuae Pa. latio, seu Carti conterminae, ad curtim adhuc vocitanis tur, Seminarii Ecclesiastici aedes cum propinqua S.Salvatoris Majoris, di S. Bartholomaei in arcu Algi sit Paroeciis: S. Dominici Templum, ae Monasterium: Sedile, seu Fo,rum Olivae vocitatum, SS. Caritatis Mons, puellarum Collegium, ac Nobilium virorum Fratria, penes quos hujus loci gubernium est, ac morti damnatis praesto in t e &Judicum forum, ubi statio militaris, & S. Eligit Patrum Theatinorum Templum recens instauratum cum adnexa platea ad Paroeciam, seu puellarum Carmelitarum Excalceatarum Collegium S. Petri ad pontem nuncupatum, partem aliquam sori. Ecclesiae Monachorum Coelestinorum, vulgo S. Petri ad MageIIam , comprehendens ambitum suum claudit . Atque haec ad novae Capuae ex struetio. nis primordia cognoscenda, lectoremque nostrum instrue
193쪽
- ADMONITIO. Quod superiore Tomo adverteram, Lector humanissime,
quorundam nempe eruditorum Jctorum ope tu, quod ad Langobardicam Historiam illustrandam pertinet, hisce Capitularibus notas, & animadversiones in iis quae sic itu dissicilia viderentur, fore adiiciendas, cum hucusque spem distulerint, ne promissam preti sestinantiam longius protraherem , ipse pro viribus iis explicandis animum adjeci, ne quid literariae Rei p. quod ad hanc rem attinet, omnino deesse videatur . At quum in soro minime smVersatus, ut quae ad Langobardicarum legum pleniorem explicationem requirerentur, penitus praeterirem , Verbo iram quorundam saltem , ac locorum explanationem in meis dium afferre contendi. Non deerunt fortasse posthac clicet quidam prost dio mihi an semetipsis i illusisse non erubuere qui ex clarissimorum Ietorum numero tantisper Qri curis intermissis , ad literariae Resp. commodum, & patriae deincus atque ornamentum iis erudite explicandis animum imtendant . Ac licet ipsie stimulos addidi, ut publicae utilitatis auctorem quoquo modo adfirmare ausim, istius tarimen laudis non ita stm cupidus, ut aliis eam praereptam velim . In histe vero Capitularibus recudendis seriem a Peregrinio servatam non enim omnia successive , aut chronologico ordine edidit o minime secutus Qm , ne Chronotaxin ipse omnino confunderem. mic Qas etiam
a meis separatas notulas habebis, literis, numerisque di, sinctas. Vale.
194쪽
Index Capitulorum. Incipit Capitulare Dom. Aregis Princ. 9 I. Q I quis hominem pauper absique parentibus, nihiIetiam. II. Si quis permanum alterum germanum oborta litate. IlI. Si quii suum pos mortem patrii Hur pulsaverit , ut assolet. IV. Si quis oeciderit Monachum , Dia Presbueram , aut
V. Si pater Die non habentis germanum , aut gerro'
VI. Si liber bomo habens uxorem Iiberam , nihilque in prium possidens. VII. Ut adola sentem ante A. s GIL annos elatis. VIII. Nuuias Bomo habens uxor Iegitimam filii, Deo obnit. IX. Si quis libertorum , seu libertinorum Uenderit Pre
X. Ut primi heredes obligationem , veI debita propis M XI. Si quis Ires propria plaustriam invenerit. XII. Si quis cujusIibet homostia, DaIAoror, aut quasilat NIII. Si quis bominum ortivam arse , MI quolibet mois XIV. Quocumque miater propria res hiab ut morte mariti XV. Si quis terra, via mancipium ρer A .ah nor.circulo. XVI. Si qui iam rem propriam inspiratus pro anima s'.
o Princeps iste Arichis prister
sumnii Dynastae insignia, nimirum Principis nomen, & coronae usum, Legis etiam condemiae potestatem, deleto Rege Langobardorum Desiderio, videtur usurpasse:& post An.
pitulare i nostrates enim Lango 'di etsi in Reeno non censebantur cujus pars Tuscia posita dicitur langinquo Leg Lang. Lib. II. tit. s
l. 4. Leges tamen servarunt tacis ris communes.
195쪽
, Hi 4hi, tibis, paupes absque parentibus, Rihi' ς --
habens, ex quocumque negotium secundum Lerigem potenti homini, iuratus fuerit, ita decernimus , ut solus prevetu sacramentum . quin etiam modo simili Potens iuramentum , quando ei contigerit , pauperi si imgulari exhibeat . Si vero pauper aliquantula sibilantiola habuerit, cum quinque secum juret: similiter di hoc quinario numero potens pauperi satisfaciat. I i. M Si germanus alterum germanum aborta lite primum percusserit , posteaque percussus dolore stimulatus se defendendo , percussorem occiderit . hoc itaque censimus, ut justa persene interfecti qualitate talem fra
III. Si quis filium post mortem patris ejus pulsaverit, ut asblet ; dicendo, quod ei aliquid premii nomine pro qualibet causam dedisset ς aut sorsitan dum pater eius ad viveret per vim aliquid attulisset , de his propositis causis ostensio dumtaxat fieri non potest; nec non & ipse filius responderit , nequaquam talia scisset, idcirco juratus dicat, quod nec non neglexisset perquirere, nec deiplis rebus , unde pulsatus est , aliquid signum apud se repperisset e . IV. Nonnulla sagitiorum veteres Iurisperiti, dum fieri posse non crederent, decernere precaventeS, posterita ti erronea relique te vestigia . Ad nunc crevescentibus malis , & fieri misse creduntur, & quod dictum ne phas est, scdia videntur. Actenus religio serum homicidia , eo quod ptate , aut inerme genus , aut in omnibus venerandum haberetur, nullus compositionis, & aperta Lex judicialia Tom. HL A a ' cal-
ut bellorum certamina , passim con runctims: caetera menda tute cor riges.
b Parem omnino Legem de quocumque alterius percussore ad sui defensionem Rex tulerat Luitpr.
Leg. Lang. Lib. I. tit. s. l. I p.
Reee fuerant Rothari Leg. Lang. Lib. II. tit. s . l. s.
196쪽
calculo claruit. Et si quondam , sorsitan , contigisset . aut
sub ostensii legalis negligentie, vel oblite rationis obmittebatur a , aut certe censiorum opinatione , aut illud , ut cuique libitum erant , decernebatur. Ideo sicut omnibus simul equissime placuit, sanci 'seus, id precepimus, ut si quis deinceps occiderit Monachum , vel Presbyterum, aut Diaconem, primatum tenentem, componat olbli. CC. vel siapra , ut Principi patrie placuerit usque trecentos. De ceteris vero personis inferioris gradus, quein Palatio deserviunt , ducentorum 1blidorum compositio preveniat . De reliquis aut Ecclesiasticis, qui extra Palatium degunt CL. sicut de Laicis, qui exercitatibus militant armis.
V. Si pater filie non habentis germanum , aut germa. nus serori occisi fuerint, ita nobis rationis judicio complacuit; ut sicut in rebus patris, vel germani e sm lege hereditates possessure sunt, ita & occisorum compositiones hereditarie sbi med ipst exigant Ib. VI. Si liber homo habet uxorem liberam , nichilque proprium possidens, talem culpam perpetraverit , O sΡqua damnatus, questori sin legem in manu pro servo tradendus fuerit, ipsa uxor maritum tantum custodiate ille vero, qui eum in servitio acceperit, de marito ejusdem infra septimanam duos dies, sicut propriis fervis , quatenur eam posset nutrire . Sin autem minorem culpam perpetraverit . unde mox Legis tradendi deest , sub ex. timatione iustissima vir, & coniunx deserviat ei, cui culpatum est usque ad prefinitum tempus. Post constitutio. nis autem dies liberantur in pristinam libertatem: Et si ipsa uxor tantum culpata fuerit , eisdemque modis , ut de viro supelius censuimus, simul de uir hue equalitate
da Ciruser Legem Lang. Lib. I.
e secundum. a Legem abrogat descriptam Lib. I. Leg. Lang. tit. s. l. 18.
197쪽
sententia detur. Ita tamen . ut eius, qui eos acceperit, disciplinis, & imperii, sicuti servi subjaceat. Si vero infra constitutum supradicti servitii tempus alteram alteri homini ingesserunt culpa , vir, aut coniunx imperpetuum servi tradantur , & reus per dies , ut supra sibi concensiam, uxorem nutriant et ipst vero dias traditi , unde prior servo si contigerit, pro injuria ab eo illa iustitiam querenti perseivant M. VII. Et hoc constituimus , adolescentem ante X. st octo annos elatis non posse solius oris sui manifestationem
VIII. Nullus homo habens co uxori legitimam, filiis,
vel filiabus , qui ex altera inlicita conjuge procreantur , legitima vivente, per quolibet ingenium aliquid donatione sacere posse. Maxime dumtaxat, qui de incerto coitu nascuntur, eΕ nuverca, id. matrinia, aut previgna , id. filiastra, vel cognata, que est uxor fratris, aut ex germana uxoris, vel etiam ex consebrina generantur , omnimodo prohibemus nullo quolibet argumento , quod contigerit , vel dici humana versutia potest , his donati nem facere posse, qui hoc lacinus contraxit ei. IX. Si quis liberorum , seu liberti natum ostenderit Preceptum libertatis quondam scriptum ante reversionem D . Gisblfi de tras Pado, di falsiam procul dubio apparuerit, propterea si manifestare potuerit illis diebus scriptum fuisse, quos prediximus, in libertate permansisse ;ita profecto censemus, ut quodquod ex tali libertate su- A a a Pe
l. Dominus. b Qui ex patrato damno, vel erimine debitam , vel privato , vel Fisco compositionem , sive creditori pecuniam solvendo non erant . Perpetua , vel temporaria servitute eam compensabant ex Lege Lang. Lib. I. tit. 1s. l. 68. Lib. II. tie.. l.
A alibii a Iudaeis observata Reg.
Lib. lV. eap 4. quos Langobardi habuere aliariun etiam legum auctores. - Langia. seripis . phrasi apparest. eos υικ atrum quam scripturas legi se . Pratili. e i. uxorem a d) Filiastrum etiam in cri
ptionι- Patavinis invenies . Prat.
Lib II. tit 8 l. . & 6. nam alii naturales adibant patris haereditatem, ut Lib. II. tu. IΦι. 1.
198쪽
perstites sunt, sive homines, sive mulieres, in pristinam servitutem revertantur. Filii vero, vel filie eorum, qui de genus ux tribus procreati sunt , libertatem cum matribus permaneant a .X. Pervenit ad aures Sublimitatis nostre , quod quidam hominum versuta calliditate inbuti, propter obliga. tiones, Vel debita , que fecerant, propinquioribus parentibus, qui justa Legem heredes eorum futuri sunt, tellamentum donationis ammittant, ut questores eorum creditas res facile perdant; propterea sic namq; decernimus,
ut primi heredes obligatione , vel debita propinquorum persolvant , dehinc , quod residuum fuerit de rebus eorum , sibimet assumant. XI. Si quis in silva propria Plaustrum , quod uta eo dicitur Carrum honustum lignis cum bubulis deprehende. rit, & fortasse ad domum suam μὰ perduxerit, per unum. quoq; lignum , que imposita sunt Plaustro, his cujus brubes, dc vel culum fuerint , novem ligna componat . De plaustro vero, sicut Lex testatur justitiam preveniant. XII. Satis infamis, di inlicita consuetudo temporihus istis innolevit ; dum quedam muliercule defunctis viris, maritalis dominature solute , licentius proprii arbitrii libertatem fruantur. Abitum Sanctimonialis in secrete do mi suscipiunt , ne vim nuptialem perpatiantur ἰ quippe tuta sibi cuncta fore arbitrantur, si conjugalis dominatui non subiciantur se . Sicque fecit, ut sub optentu Q regi nis, demta omni formidine, quicquid animo delectantur, licentius assequantur. Namque deliciis affluunt, commes
sationibus student , o poti bit vineis ingurgitantur, υ l
Vacrasa Ad servitutem revocat ma numissos per imp-s, ut loquitur Lex Lang. Lib. II. tit. l. i. hoc est per 'οιωm illegitimi Dueis Godestalchi, istius Gisulfi II. antecessoris, de quo sup. pag. Foll. 3c Paulus Di M. Lib.VI. cap. l . sive s . M Lex testatur Lib. I. tit. . . rra in oc ad propriam δε- mum fratres duxerit, nem sit eu ab sis me.
Leg. Lang. Lib. II. tit. t . l. I. qua rum malitia tune latebat.
199쪽
PRINCIPIS BENEVENΤΙ. 189vacra frequentant , & quanto magis assequi possunt ,
tanto eodem habitu immollitie, deletiationemq; vestimen torum habutuntur. Igitur si quando in plateas processure sunt, facies poliunt , manus candidant , incendunt lividinem, ut vescentibus incendia misiceant: sepe etiam formosus Videre, atq; videri impudentius appetunt , & uthrebiter dicat, ad omnem lasciviam , voluntatemque animi frena relaxant. Hoc quoque procul dubio luxuriante Uite somite succense, exurunt eas carnis incentiba, adeo ut non solum unius, set quod dici nefas est, plurimorum Prostitutionibus clanculo stabsternuntur; & nisi uterus imium uerit, non facile comprobatur. Talem itaque pestem execrandam modis omnibus contestantes, instituimus, ut cujuslivet amnitate juncta, innupte , vel vidue velamensio religionis induerunt, ct intra anni circulum eas qua tenus voluerit, vel potuerit in Monasterium trudi ulla. taverit , propterea si stupri crimine detecte fuerint, comis
ponat in Guid rigild suum in Palatium ; Princeps videlicet ejusdem temporis cum ipse Guid rigild, rebusque propiis
retrudat eas in Monasterium . XIII. Divine Legis auctoritas communans testatur, i
Iuir in captivitatem duxerit , in eaptivitatem b vadat.
lactenus adeo hec patria crudelis limine perviciem pero Petitur , ut etiam transmarinis paganitatis gentibus ejus habitatores indisserenter vendant e . Propterea presenti iudicio sententia damus, ut si quis hominem furtiva arte, vel quolibet modo extra Provinciam vendiderit, sceum componat, sicut his , qui infra venundant; ita tamen , ut venditoris persona ultra mare venundetur Q . Si vero pauperrimus fuerit, nichil habens, unde com p sitione procedant, quod superest persena ejus, ut supra,
200쪽
XIV. inecumque mulier propria res habens, mortui mariti lectum caste servaverit , ct de rebus suis aliquid pro ca) aia sua iudicare voluerit, que ejus minime corusenserint, sicque prospeximus; si duos filios habuerit, tertiam partem de rebus suis disponere liceat ; si quidem tres, septimam partem; si quatuor habuerit, nonam: si vero amplius , per hanc numerum ratiocinationem , ut conti rit, sorte dividantur l0 .XV. Si quis terram. vel mancipium per triginta annorum circulos absque pulsationem possederit, ct certa manifestatio dumtaxat patuit; sic namque censemus , ut quicquid edificii, vel incrementis ex his rebus possesRr optunuerit, absque molestationem, & depulsationem, sicut ipsia predicta initia, ulterius possideant n. XVl. Si quispiam rem propriam inspiratus Pro anima sua locis venerabilibus decrevit, non reputetur extra-nem , vel inimicus parentibus , sicut in lege nefas scriptum est; sed sit sacramentum talis, si opportunitas incumbit ;& heredes proximorum modis omnibus habeatur. XVII. Si quis hominum causa temerario absque permisiso Pontificis , vel custodum Ecclesiasticorum , mortuum in Basilica sepelierit, hac ratione perpendimus , componat sol. quatraginta ejusdem venerabili loci Rectoribus;
de sepulto quidem supradictis personis , ut libeat , coa-ypniatur Q.
proportionem mater ad filios, quam In Leg. Lang. Lib. II. tit. I. I. a. filii naturales ad legitimos.
o in Leg. Lang. Lib. II. tit. L s. idem cautum, sed nil det incidi
mentis ibi, quia eerte nil opus. e In Basilica ne dumtaxat , quia communitas tunc vetitum: an etiam in eius Atrio , & Coemeterio , in quo frequenti humabantur