장음표시 사용
261쪽
eis l. represiliis obfunduntur , aut occupentur se. Et
eo fort. temporis maledictiones quoque illae introductae sunt, scilicet: ιυ η Iuda proditore damnetor &c. eum Dathan s Abiron obruatur Sta quas passim in vett. Chartis
Capuae Comitatu proinde amplificato, peculiare cum Neap. praelium pro Liburiae limitibus incoeptum est :Tota enim Langobardica Libui ta quae ad Duces primum Beneri pertinebat ortum versus Campanis cessit , qui eam in dies prolatare sudueiunt. Hinc Neop. Duces aut seli, aut aliis foederati Comitum illorum superbiam , ct aviditatem infringere moliti sunt; neque pacis iis sacramentum praebuerunt, nisi Liburiae propriae partem aliquam concessissent, ut excit. Erche P. num. 44. I 8.
I.&7a. in quibus Chronologus Liburiam a Langob. Campanis, Neapolitibus concessam meminit; &cit. n. 6Dquum Athanasius Dux Atenulis Comiti opem serret, eius filium obsidem petiit , illumque Liburiam concedere ,
Capuam sub jurejurando ad rinxit. Liburiam nempe t
tam Transcianianam, ut suspicor. Quod nec super victori Athanasio satis fuit. Is enim cum cognosceret Aj nem Benev. Principem Barii cum Graecis decertantem ut suis perpetuo foederatis , sitaeque utilitati consuleret, vix Liburia contentus, bis, terque Senmomi Aner scit. e regione Furcularum, & Caudii praedari coepit. Qua de re iratus merito P νinceps in Neap. Ducem insurgens, Liburiam ingressus vel e regione Nolana , vel Furcu-jensi , quae jam Neapolitano paruerat tota exusa,
oe depredata , p pulisque, ae bestis ablatir , putemque s
xii oppilatis ad Amphitheatrum perrexit, Ereh. n. 7 P. Qui-.hus ex verbis duo collipenda sunt;& quod haec irruptio ad instingendam Athanasii superbiam ah Aione facta viis detur , ac Neapolitani Liburiam 'stmodum recupera in t ; & Aionem arma sua nondum pone Clanium fluvium, sed ultra Atellanos quoque fines detulisse, quum populos, bestiasque abstulerit. puteosque saxis obstruxerit et quae quidem , nisi intra Neap. Liburiae viscera penetrassent Ii a Be-
262쪽
Beneventani , minime contingere potuissent . Neque ab A tenuis a tunc Capuae Comite meliora expectare poterat Ostensbr Athanasius . Atenolsus enim non diu post Athanasio , qui ipsum opprimere satagebat , obsistens , plura in eum damna in Orientali , & Australi Liburia intulit, donec eo penitus profligato , Liburiam pene integram e Neap. manibus eripuit usque ad Lacum Patriensem , ubi inter ipses constituti limites, ut ex charta Monast. S. Severint Neap. a Muratorio praecit.To.Dissert. V. Anni MXI. qua Roccio eius Abbati facultas tribuitur reponendi in dicto Laeu in medietate nos parte inititiae . . . una paratura ad piscansim cum duas Iontras ...
ἐς homines illuc ad hoc opus missos in usu medietate no-sra reddit:m facere, & haberi . At novi aliquid nobis ostendit charta alia a Cl. V. S ipione de Cristophoro exscripta, quam refert eximius Kalendarii Neap. Scholiastes P. Ludovicus Sabbatinus de Anaphora, quicum antiqua mihi consuetudo paucis abhinc mensibus ad Aquilanam Cathedram evectus ΤΟ. V. mense Maio, in qua Ferrumanum pictutam adhuc nignanopictiso vulgo adpellatum pro medietate a partibus Langobardorum . ab illa scilicet, quae Vulturnum , Capuamque spectabat Boream versus memoratur. Hinc eruitur, non tantummodo citra , sed ultra Clanium flumen Liburia Lan. gob. extendi, quum villa vulgo Casale Ferrumani, seu Frignani , satis ultra Clanii cursum sita sit: ex quo clari sas me intelligitur textus Actorum translationis S. Athanasii Epist. Neap. a p. Bolland. Julii To. IV. nempe quod Aulum quum perveni et ejusdem S. Corpus univer arum Gelais arum Liburiae ora etim S. E i ii Congregatione scilicet Clero Atellano aeeenses siminibus &z. multae enim Paroeciae, oppidaque in Liburia tunc erant, quae Atellis Liternum usque, . scatebras distendebantur,
Ducatumque Neapolitanum circumquaque exornabant. Immo & Liburiam etiam ultra Clanium progredi agnoscimus cui sup. innui , postquam Landulsus senior, elusique filii, a Benev. Principum se subjedtione subducentes in
263쪽
Ducalem Liburiam Liternum versus limites distendere conati sunt, suosque Vulturni, ac Literni peculiares agros
posteri Comites Leburianos vocitare etiam coepere equibus oppidis postmodum Gastaldum praefecerunt ad hostes coercerdos, limitesque de sendendos; quod patet ex chffr-ta Monast. S. Laurentii Aversae An. DCCCCIV. in qua mentio Gaideri Gastaldei Boudirnensis, s Leguriae . Quare X. ineunte seculo jam extensio isthaec audiri coeperat, di usque ad XII. durasse legimus, quo Comites Vultu nenses totam illam Liburiam, quae a Saonis quoque fluvioli, Vulturnique ostiis Literni usque Castrum & ultra,
totumque Puteolos per Consiliarem viam euntibus dextrorsum usque ad mare tractum occupabant; ut ex duabus chartis, in quibus de Comitibus Vulturnensibus ver ha fiunt; iidemque Comites Liternum usque dominabantur cisti. At sub Pandulfo quoque Capue Princ. cui Nea
. Ain Una adservatur in Tabul rio Monialium S Mariae Capuae , ne detrita, quae Annum exhibet MXLVII. Altera in Tabulario C pituli Capuani risc. lit. B. eaque
etiam temporis vetustate plurimum
eia, quae sic habet In nomine Domini n*b i Iesii C isti. Anno ab Incarnatione eius
millesimo septuagesimo nono mem
chiepiscopus preesse dignoscitur ,& pro prate prelate Ecclesie ostendit michi unum preceptum quod continebat: In nomine Domini Dei Saltatoris Iesu Christi: Nos Dominus Guaiserius dictus Alo, & Guabferius filii qm. Wiseri germanis fratribus Comites Q Bolturnenses& Patrienses cum consensu Domi
sis Octubri die vero tereia , . . & Langobardorum gentis Principis Ante me Alipertum Iudice ςenit pro salute anime nolire, & ex gen- Stephanus presbiter & Abbas b tis nostre sal bacionis , vi. . . . pro Q m is Caia Wiserio L. Rachetruda genitoribus nostris, & Unfrido thio nost. & Autruda f sorore nostra concedimus in MLXXIII.
Pan U C inferrei, in m stemma re Prisci Lanis.
matis fuerat Genobis s. Mariae de Capua, quae prurimas naedicto M
a) Def. Indictio, quae decurrebat. b) Erat Canonicus Metropolit nae Eecti e Capuae . c) Caneellarsas olim erat dignitas illius riclesiae: nune simplex beneficium uni ex Canonicis Cap. addidum. d Dauferii erant Comites turnensis , m Litemensis Castri ab seculo Chr. X. usque ad finem M. De ipsis loquitur Cison. s. Lib. IV. mReg. Petri Diae. f. a. MLXXII.
264쪽
polis urbs subjecta olim fuit, ut se p. dictum, Capuae sota Principatui Puteoli urbs, ejusque ager peculiaris Liburiae ad judicata fuit uti totius eius agri extensio , quamvis abusive, Campanis omnino cederet CC mitem suum haberet . in Episcopio Sancti Stephani se &R gates hujus Cap. Ecclesie, ubi Ate- nolis venerabilis Archiepiscopus preest Ecclesiam S. Narari in paribbus nostre Liburte seu Patriense Comitatu cum terris & cella s. Ostrense , & bineis, eampis, & silvis seu pascuis , cum Gualdo simul de Tripandi . & Urumanu , casas de Castru b vetere & Callinam cum serbis , & ancillis & omne pertinencia .... simul & concedimus in pred. E Iesia s. Stephani &Agates eorumque Clericis. &Presbitetis ibi serbientibus alia iaci. S. Marte de Galenaria cum omnem sumstanciam suam , & cum ferbis , &ancillis & omnia sua pertinencia in finibus dit te nostre Liburte seu Pa triensi Comitatus prope dὶ silicisque vadit ad lacu te , & gualdumajore , & multa desunt penitus detrita & deinceps per hoc nostrum roboreum preceptum predicta omnia quesup. leguntur in pred. S Eclesam permaneat ejus Clericis & Presbiteris perpetualiter dominanda, & p
sidenda atque fruenda nomine . . .
dc a nullo nunquam sed in a) Adhue s. Stephanus, O Agatha Titulares sunt Calvanae Eccle-
exstabat , Castrum erat , rosea d β ctum for. Castrum Vetus υ citabatur, niane vulgo dicitur Ia Ci-
c A eorrupta fori voce Gallinariae si vae , de qua in Appia verba fret Lib. II. d) i. ιrope I iam veterem Consuperpetuis temporibus omnia que lup in eadem S. Eclesia Stesani & Agates Quod vero preceptum comessionis es confirmacionis ex lusione pred Comitum seripsi ego Aldestit . . . . Actu Capue Anno secundo Princia patus excellentissimi Domini Lan-denulfi Capue & Langobard rum gentis Principe de mense N
iambre die . . . Indicione undecima . Et erat ipsu preceptu cum dictorum . Cum autem
Ferrugnanu pars dict. terrarum , &curtes de Callinariu desum permulta hute nostre Principali eurie devolu- tu . . . prelati inseri Comiti de Bol- tumo & Patriense e quapropter eidem dicte talesie S. Stesani & Ag res & ibsus Clericis & Presbiteris
ibi serbientibus de nobo concedi mus , & confirmamus easdem ut retiqua charineres consumtisvre . . . Ego qui supra Alipertus Iudex. ' Ego Petrus Presbiter. f Esto Eli prand. . . . ISikelgaimus . . . Gregorius testis. larem, quae Cumas ducebat.
Gualdum , seu Waldum Maius , i.
non longe a Lacu , . IValdo P triensi.
265쪽
heret Langobardum , Capuani Princip:s Feudatarium ἰCertissime ap.. Bolland . To. V. April. & Ugheli. To. VI. in
Adt. S. Severi Epist. Neap. memoratur Comes quidam Puteolorum Monymus Ann. ML. quae urbs a Duce Neap. Iohanne oppugnata suit, ut suo restitueret Duca-
tui. Etiam Comitis alterius Putiolorum Atenos meminit charta a p. Capacium Hist. Neap. Lib. II. cap. 3. & a . eiusque filii Landulfi seculo quoque XI. Eorum nomina Langobardos ipses fuisse, nos edocent indubie . Pandulsus Cainpuae Princeps Neapoli potitus est An. MXXVII. quare nihil penitus haerendum , ab illo Comitem Langobardum Puteolis destinatum mille Graec Ne*politano Comite Pulso, qui quidem, aliique vicinarum Insularum Comites, ut alibi, Neam Duci sit rant , qui armis se, viribusque praemuniens, Neapolitanorum incursionibus multoties fortasse opposuit , Langobardorum fretus auxiliis , qui maximi Comitatum Puteolorum habebant, a quo tOtius quoque verae Liburiae, Lacus Patriensis , proriim rumque locorum possessio pendebat. Sed haec, quae ab Sci iptoribus exoptamus, aut siub pulvere delitestunt cunis et is i nota, aut omnino deperdita. Nunc ad ea, quae peculiaris primum, dei de totus Liburiae tractus , loca continebat a VII. circ. seculo, Guo ejus nomen audiri coeptum est , ad XII. quo Terrae Laboris regio vocitata, ut m x dicemus, serm nem brevissime revocemus, ne in pervolutandis veteribus chartis viri venerandae antiquitatis studiosi pedem offendant. Ea ex quamplurimis in Tabulariorum pluteis nec sile labore magno , ac sollicitudine excerpsi, atque perinde etiam oculis ipsis accepi, atque incolarum , rusticorumque quandoque testimonio perlustravi, ut quae ad hanc rem pertinebant, mihi, eruditorumque cognitioni satis consuleretur. In peculiari strictim sumta Liburia ortum versus Gaaldum erat S rigeri , eiusque casa , seu villa, parumque ab ea distabant Putetianum, Catizanum
fori. Caietano s Fossulae S. Feliei, quae Curtes dicebantur: ibique Ecclesiae S. Marci, S. Cosmi in Sisicitu,
266쪽
tibi etiamnum in pertinentiis Cale ani adpellatio perstuearat . Occasum versus erat villa Santaetiti, ct Santagiae- Ea adpellata fort. a corrupto S. Acutii Mart. nomine ,
Vicari , Gualdum Patriense, Qua Cesarana, i s Mortuli; atque Ecclesiae S. Pauti , ct S. Solsi in Silice scilicet
prope consularem viam stu Campanam , & S. Benedini in Patrie P. Boream versus, ea nempe parte, qua Clanium , Quareoli vicus exstabat fort. ab alia quo Herenniae familiae veteri monumento , Deus Petrariu ab silicibus viarum consularium vel Cumas, vel Puteolos tendentium , C a Gentiana, Gualdum de IaDndo in Gentiana , Cas vetere de Liburis in Gentiana, sS. Benedicti , loca non longe ab opipido Iuliani Ruinanu
coru e nosre Liboris Arcum Cumarum, Vulispo P Areo felice aliaque. Permulta alia profecto erant ibi loca, Casae, Curtes, Vici, atque Ecclesiae, quae in antiquis Neapolitanae urbis Τabulariorum chartis non
sine maximo veterum monumentorum detrimento adhuc delitescentes, quasi thesauri, quos non raptorum manibus
ereptos, sed intuentium oculos sugientes, in obscuro peLsimo Reip. literariae hucusque latere cernimus . utinam ct imposterum non defleantur lSed Lihuriae late sumtae loca nunc investigemus. Tractus ille, qui e Literno cis Clanium amnem ad Pontem usque, nunc Siluit vulgo vocitatum, super quem Comsularis olim via sternebatur, quae Puteolos ducebat, i tercluditur, Variis, praeter ea jam superius ad nota ta , locis cingebatur. Ex una Vulturnensis chronici charta . quam Mutatorius in To. Il. resert secus vero integramI
267쪽
quam tamen in autographo olim P. D. Eustachii Carac cioli C. R. in Arca Tabularii SS. Apostolorum Neap. adservato exscribendam curavi, ut haec nobis locorum nomina innotescerent plurima quidem illorum dignoscuntur, nempe: De LVI. petiis de terra . . . . Prima petia in Deo Psu. Atia in Deo in terra de Plance i. de Silice, ut alibi notatum . . . Alia in Castu S. Areangeli. Alia quam tenent homines de Paternu . Atia . . . de Teborola.
Alia . . . de Apranu. Atia de Ca Dei. Alia de prediacta DcI. S. Areangeli. Alia in Terra longa prope Villam vulgo Casapaeeana . Asia juxta terram de transsis ... AIta in Deu S. Mareeuini: ab tino Iatu terra de Neapon et ab alio terra . . . Iuanni de Ferranianu pictuta cibi sortis Neapolitanorum , & Campanorum Langobardorum diviso) Asia S. Naearii. Atia in loco de Age undo in Deo Potheca r alio capti terra de Neaooti . Aua terra S. Petri, S Giprandi, ct Naevoli. AEla de Clutiois , shomines de Granu . Alia de terra de uelis nepotes D mini Atenus Principis c Capuae . Alia in Ferruaianujux. terra S. Benedicti. Atia ad Cirosa. Alia ad Pothicis. Atia in Ferrunianu ρ ictus . . . in Ferrunians majore, Asia terra Barus. Alia in Scar ita , s Linianu. Alia ad Parete, s homines de Elaeanu . Atia ad ipsa monumenta sin via Consulari olim exstructa dic. & ne taedio legentes afficiam, haec fatis, ad alia properemuS. A Consulari , sive Campana Via ultra iam dictum
ad Silites Pontem ager peculiaris Atellanus , atque Acerranus , Nolano conterminus, initium coepere: prior nempe , qui inter Campanam , atque Atellanam Viam praetergradiebatur et posterior , quae ultra Atellanam patebat. Nolam versus . At revera urbem illam , seu Coemeterii
oppidum nunc vulgo Cimitiis adpellatum excludebat, ut ex Paeto Arichis Princ. colligitur e Neapolitibus . . parem cessit, eisue diaria in Liburis, s Gemeterio . . distribuit . Pariticula illa S, disiunetive Liburiam ab Coe-. meterio quae diversa profecto esse debuerant speciatim enumerat 1 Liburiam scilicet tam Neapolitibus , qnam Lan i
268쪽
gobardis communem , & Coemeterium a Neap. etiam eo temporis fortasse insimul cum Langobardis Abellam , ct Cancellorum Castrum dominatum ;& quo eorum Ducatus ortum versiis explicabatur. In horum Agrorum tractu pe multa proinde inter Diramque aemulam nationem certa. mina, ut in Εich. & Ign. Casis. notatum, ut alterutrimque imperium prolatarent; ex iisque, atque aliis Chartis Langob. a me perlustratis plurium locorum nomina in lucem prodiere, re quorum magna adhuc ex parte superest memoria. Ea mnt S. Carsit, qui nunc etiam vocitatur r
rigliano i Campusna: Musanue ad Oserna: Mareeia-- : Gualdu ae Canceuis, Lavaro , Campu S. Feriet , aliaque , quae hodie ad Nolanum territorium spectant ,
nomenque situm strvant. Atque ut etiam ultra Clanium quandosue Liburiae nomen occasium versias emuxisse dignoscatur , heic aliis quorum quorumdam locorum mentionem facere opus est, quae revera adhuc intra Vultumi , & Clanii cursiis ex.
que e quae quidem cum adiuncto in Liburia cognomina tur in veteribus Chartis; & exstant inter utrumque fi vium; nec nimis longe ab nova Capua urbe. At de hac nova Liburiae extensione insta disserendum . .
269쪽
Videndum nunc, quam ob causam, quove tempore Liburia , antiquo eius nomine sublato , Terra Laboris , seu Luboris vocitari coeperit , uti nunc cognominatur tota nostra Campania Provincia . Equidem qucd siupra in Anon. Salem. ex Cl. Muratorio notavi , quo ipse loco Terram
Laboν is memorat, a Freccia , aut alio exscriptore Ver
hum illud pro Libiaria suffectum fuisse, non est dubitandum . Tunc enim temporis, idest seculo X. non aliud n men Vulgo, quam Liburiae, frequens erat; Si ita in Charintis passim legitur ad seculum usque XI. ut infra patebit, in quo prius Terrae Laboriae nomen invectum in Capuae Principatum sub Pandulso IV. Capuae Principe. Qui vero hoc acciderit, haud secus adfirmare ausim, quam ex corrupta Lehoriae , dc Liburiae voce, quum ad eius cou 'ligendes fructus, ut quae ubertate agrCrum, copia se gum satis proseAo opima erat, satis longo labore, di imis probo desudandum esset , cujus sertilitatis passim Am flores re minere. Atque is haec postrema ut ita dicam Libaria jam seculo XI. extensa, illa quidcm erat, quae Liternensis, di Cumani, seu Puteolani Agri partem , Neap litanum nempe , Nolanum , Atellanum, Abellanum, Suess
Ianum , Acerranum , Capuaniam , di Vulturnensem definiebat , ut ex praecitata Pandulfi Charta pro honorum Capuanae Ecclesiae pertinentium confirmatione . quae in Thesauro eiusdem Ecclesiae servatur Anni MXXXIX. in qua legitur et Item omnes terras, caries, duas,.8omines...
Cauana per suos Mes . . . Item l easas, turtes, terra1,
Gracaanisu, in Ferraians, in Ponte Deteri , in Stupri . . . que funt omnes pertiaeexter ηbire Lebyee per Iuci fari dic. Quum itaque in praecitata Charta , quae de Agris Trans. Vulturnensithus, scilicet Calatinis, Calenis, Teanem sibus, aliisque memoriam secerit , ad Terram Laboreae nostrae nullatenus pertinere adsierat propriorum quippo
270쪽
suae urbis , cui subdebantur , agrorum nomina praese runt, nempe Gructiae in Danu, Gallieanu in Suessa, in Montemata , es Trebulanu de Cajactas, &c. dicendum
omnino est , tunc Terrae Laboriae sens in denominationem irrepsiisse; eamque eandem prius sui, quae dicebatur: agros enim pene cunet is Trans Clanianos, Vul
turnoquet conterminos novae Liburiae extensiae memorat,
ut dixi: proindeque etiam Trans-Uu' turnenses excepilla ad Suella nos prope agros, ac Teanenses. Et nequis fort. credat ex Notarii potius errore, quam consuetudine jam inducta in contra diuum Chartis, ibi vocitatam suisse, aliam ab ea non disti milem Chartam Tabularii S.Laurentii de Aversa A. ML. observare licet: ibi e quidem terra in pertinenesis de Arnonu . . . s nominatur de Trucu-nalta la Tronara, ut sup. notavi in Castru de fol. turno in Laboria ,se. ει in altera permutationis Monast. S. Benedicti, S Moniat. S. I. iii annis Capuae A. MLXXIII. legitur : que quidem petiν terre funt in Guatta de Labor ea in Bolturno in pertinentiis S mceari, I eo qui diaeitur Carpinu , jusa ribum qui descendit de Tracunara, se. Et in alia apud Petr. Dia c. in Reg. sol. ao8. in qua donatio Paldonis Comitis Venafri, & Mariae ejus uxoris
Monast. Cassin in eaque Laburiae etiam nomen. Non ex errore igitur Notariorum Momen invectum , sed ab inducta sensim consuetudine ita extensam adiapellandi ; ut sere novam Capuani Principatus Provinciam, nimium decurtata Neapol. Liburia iactarent Langobardi Dynastae, eo temporis magnitudine sua mirum in m dum A. MLXIV. aucti. Quod sori. liceat prosecto ors nari causae fuit, ut Qccelibres Capuae Principes, Liburiae nomine Obsoleto, Terram Leboream , ct Laboriam substituerint . di vix a Northmannis Capuae Principatu solitis nomen Terrae Laboris invectum sit c quum Liburiae nomen , quo etiam Pi incipatus Salerni Dynastae olim usi in suis Chartis. sicuti passim in Cavensi Tabulatior Calfro Montis de Nateria;