장음표시 사용
91쪽
FRANCISCI MARIAE PRAT ILLI ADE PRIMIS CAPUAE COMITIBUS. ΕΤ GASTALDIS
Uum de primis Capuae Comitibus, RGastaldis minime Peregi inius noster disseruerit , ac do iis duntaxat , qui postremis temporibus eidem Comites praefuere, pauca admodum attingat; quumque de iis fusiorem orationem Micinstituetet valde consentaneum erat ἰlecirco quae ipst Mic omisit, N.alibi sinasse reponendum censsiit, in plenioribus nempe Patriae Annalibus , ne cram n recoquere cogeretur , heiu i pari plenda putavi. Et quidem ut Campanorum Dynast ordo, ac series chro lorica ab lutissime texeretur, in III. Historiae suae Libro, Gothis, G isique expulsis, de Langobardorum in variis Regni nostri Provinciis dominatu verba facturus , Capuanorum omnium quorum cunque Dominorum ad Historiae integritatem meminisse debuerat Peregrinius . At pessimo Rein literariae , civiumque sitorum, quum cuncta inconsulto iussu feralis igni αabsilmserit, heie quod ad hanc rem attinet, aliqua , quoad potero, degustabo. x Ut autem in hac re rite progrediamur , sciendum primo; Langobardi, Campania, Lucania , aliisque finitimis Provinciis occupatis, ne Dynastiarum suatum limiis res hostium incuWsionibus paterent, neve Beneventum , quae D um princeps sedes erat, pro distutiendis cautis adire cogeremur, in praecipuis urbibus Gastaldos constituerunt, qui iis uti Militares Plaeiecti praeessent, suos. que Judicra crearent, ut Gaitalitatus quisque armis per inde, ac legibus custodiretur . Quoa ii divitum topibus, aut nobilium gratia Iura in iis locis opprimi contingeret,
92쪽
tunc ad Ducalem Beneventi . principem Curiam patebat accestus; & Gastaldorum, Iudicumque impudentia damnabatur , di magistratu 'abire cogehamur , si in cognoascendis causis a justitiae tramite aberrarent. Haec, di id renus alia habes in Corpore Legum Langobat. & passim apud Chronologos. Et Castaldos profecto, quos haud satis impiare in repellendis hostibus , sed magis suis rebus
sudentes, cognoscerent , nedum magistratu abdicabant, sed honorum proscriptione multabant; & quandoque carite plexos testimus . Campania igitur iam subacti. C
Iuae , quae Provinciae caput , α Consularium olim sedes , piimum institutus Castaldatus . cuius fines tam e Romano agro, quam e Caietano, & Neap. Ducatu Graecorum incursionibus erant desen, i . Quod itidem ex adversa parte Calabriam , Apuliamque versus praestitere, Castaldatu Compsino, &Achei untino institutis, qui L caniam, Salerni finitimas proxima silue iis Regiones armis tegere , eorumque causas suscipere tenebantur. Et hi quiadem antiquiores Langobardorum Ducum Beneventi G saldatus silere , ut ex sitis Scriptoribus colligitur e qui, amnis labentibus, Comites quoque vocati sent, ut insta j
Nunc quid Comitis, sive Castaldi nomen seni ficet;
quod illius ossicium, aut dignitas est, aperiendum . Ac primo quidem nemo est qui dubitet , quin Comitum n men , de Gastaldis mox sermo incidet quo munus , vel dignitas quaedam significatur , e Romanis emuxerit . Apud ipssis quidem , Comites erant , qui Proconsules , Praetores , Praesides alio ue Provinciarum Rectores prae dignitatis maiestate, ministerii adiumento, aut commii viraesidio eomitabantur ; erantque hi Legati , Quaesores, Praefecti, Scribae , qui simul cum magistratibus in Provincias mittebantur, de quibus meminit M. Tullius in Verr. III. Hos Comites , ut ex eodem Tullio ad 4 Fratrem multis in Iocis patet, quosdam suisse adjutores ministros Imperii constat ς apparitorer alios, Procon
sulisque, aut Praesidis domesticos, qui tamen ipsi etiam publi-
93쪽
p lire dabantur. Post Augusti tempora Cinnitum etiam memoria recensetur apud Scriptores . Tacitus Annal. or Hist. I. de Tiberio in Germaniam profecturo verba fa
spasiano, qui Neroni in Achaica expeditione Comes fuit. m nultis antea ho-roarperfunctus eset, meminit Sueton. in Vesp. cap. 4. vetusque lapis apud Gruter. 447.4. SEX.
ditus nuper prope Venafrum elicisus, in quo memorat C. AVILLIUS C. F. . .
Quod idem utique Comes , ae ille qui eius servitio I
Comitatu deputatus sit, & Praesentalis in Codice, ac Norivellis appellatur , existimandus est . An deinde Co mea pro Iorio habendus sit, vel qui alium tamquam maiorem comitetur , quaestionem hanc Grammaticis enodandam relinquo. Difficiliora nobis illustranda sunt. Sub Constantini Magni Imperio Comites quidem dignitate aliqua praefulmntes, filisse itistitutcs habemus e Casiodoro Var. Lib. VI. di Haepingo de Iure Insignium. Ex iis Comites Cosyloriarvi inter primi ordinis Ministros suisse tradit Cassi . Nam in Consistorio Principis & publicas res, privatasipae tractabant, ut sententiam inde Primceps diceret. Aliqua tamen inter eos diversitas erat et mcultas enim aliis concessa Cosylariam intrandi , delibe- . L a randi
94쪽
randi aliis r nonnaeli in Consistorio comites primi o Misvocati ; intra Consistorium aliqui r omnes tamen Conis sistoriani Comites dignitate . eminentiaque apud A u. nos praecellebant. Hujus disserentiae totas , sique stare , aut insidete ibi permissum Comitibus fuerit , viode ap. Assiict. de prohib. laud. alienat. I. Praeterea , nec non ap. Guther. de ossi clom. Aug. Lib.I. cap. I . di Pinci. rolum in Notit. ubi etiam de Comuibus Gerarum Iarσ rionam i iis quippe imperialis thesauri administratio comis mittebatur , publicaeque pecuniae Varios in usius ero. gandae ς propterea quam magna , erat horum Comitum dignitas , amplissima iurisdietio, iisque inferiores alii Cois mites parebant, ut Lib.Us.cap. I 6. & r. & Panci rol. quibus in locis de Comite Commerciorum quibus vecti milium etiam , tributorumque cura demandata alii sique Comitibus pertractant . Comites alii rerum privatarum dicebantur, seu privati Aerarii Principis , qui alios subst Procuratores habebant , illisque honorum vacantium, . violationis sepulcrorum , canonum censiualium exactionis, aliorumque erat cura, de quibus suse idem Panci roI.cap. gr. seqq. Erant qui Comiter faeri statrimonii , s domoriam diuti, qui suos sub se Curatores, Tractatores, sive Tract res, Summarios, seu Aestimatores habebant. Comites δε- musicorum e situm , peditumque alii in aula By-gantina, alibi alii instituebantur. Qui praesentes aderantstmper , Pi incipem egredientem comitabantur , eiusque domum custodiebant, quod & ipsum nomen satis indicat. Erant & Casrenses, qui inter Augusti domesticos adstriintis praeerant, de quibus Cassi . Guther. Paneir. Goth frecl. aliique t sicuti & Comiter Orientis , & Iimitis A rapti, qui prius ocis nomen obtinuerer Comitcs Foris martim , instaurandis aquaeductibus deputati r necnon Κι- parum S. Amri 1 3Mris , atque C aearum, Portus itidem Hosteni is a Claudio Imp. exstructi, & Provinciarum Africae , Britanniis , Italiae &c. iisque militum copiae ad limites Provinciarum unicuique eorum creditarum au- signabantur, ne inopinata hostium irruptione petetur haren-
95쪽
tur, aut intestina aliqua populorum commoti quem morem utique Langobardi Cistyberini persecuti sunt in
Provinciae finibus tuendis , ut sum innui . Paulinoramitem Comitum memoria haudquaquam reticenda, ad quos prima causarum civilium, & criminalium cognitio pertianebat . At hi Gothorum , Langobardoriunque Dynastarum Italiae aevo ignoti prorsus erant et illorum tantummodo ib Francorum Regum dominio meminerunt Scriptores apud Steph. Balutium in Capit. Reg. Franc. qui Francinrum Reges quamvis Comites suos magni quidem facerent, eminenti Oris tamen gradus Duces suos aestimabant. Qua
de re errat omnino Blondellus in Geneal Franc. T. II.Pag. 43. asserens: Vereribus eos , quibus meatur eommeia
bantur , Comites v ea e r imo Ducis , ct cimitis tituloreoncatenare , aliovique atiis cumutire foIemna fuit . Ae undenam nova haec , inauditaque ipse expiscatus su rit, nec Ipse innuit, neque nos novimus. Ac Pro Reteribus minime Franci sibi sunt intelligendi , quum lain sum omnino sit, ab iis, quibus Ducatus commendabantur, Comites vocari si,lere, ut videre est apud Scriptores iulius aevi, qui distinctissime Duces, Comites, vicarios, Misi sus dominicos , aliosque commemorant ; neque , ut ipstvratis adserit , ex Comitibus sacri Palatii selecti Duces.& Comites omnes . Comitum utique tripl*x ordo fuit ,
est. sacri Palatii, qui Palatini; urbani ; & Vicani: qui
urbibus primum, remo, qui vicis, seu villis praeficiebantur , ut infra, quum de Gastaldis agendum erit. Comites igitur, ut ad propositum redeamus, potentes in Italia fuere, Lanzohardis iam illinc exactis ; itaut Carolus Mannus sicuti habetur in Annal. Franc. a P. Canis.Antiq.Iio.To. III. sub anno et s. Italiam ingressus Rudgandum Tyrannum interfecerit, ct captis civitatibus , quae de-1c i verant, din Derit eas per Franeos omiter , quod αAnnal. Metens Bertin. re Poeta Saxonicus adfirmant: Italiam properans, meritoque Drannum Interitia plectem , urbes. ferDare recepissFra torum G mites , quos ipse sicabat in ilus , , ,
96쪽
singulis . baque ui bibus Carolus seos praeposuit Comlaeu
inde eorum nomen , atque dianitas crevit , quo stnsim
fortasse Langobardorum Gastaldorum adpellatio intellit, ut qui Comitatus dimitatem ipsis Comitibus inviderent. Ac licet ipsi non urbibus , ed agris praeficermitur , I tiori tamen vocabuli siqnificatione & urbs aliqua, dc ager ipsi adtributus intelli hebatur. ut in nostra Campania su re Gastaldi Aquinates, Suessant, Teanenses: Postmodum Comites. Et in Beneri Principatu Gastaldi Telesini, B vianenses, Compsani , qui Comites etiam postea Vocati, ut ap. Ostienc aliosque synchronos Script. facile nosces. S culo tamen Christi XI. labente, vel initio XII. cum Nort, manni in Apulia, aliique in Langobardia potentios S, - Πrque exemplo urbes etiam iugum Germanicorum Impp. excutere coepissent , Comites rua dignitate atque decole etentim exciderunt; neque postea nisi Feudi alicujus sminus, Comes in Italia a supremo Provinciae Dymissa tali titulo decorabatur , gradus sublimitate sublata equod non ita in Germania seres habebat, ut passim apud
Auctores . Sed Comitum omnium nomina, gradus mini-
Beria , aliaque breviter delibasse sussiliat. dimites igitur, tit ex hactenus dictis, huiusmodi nomen a comitatu obtinuerunt, quod scit. in bellicis expeditionibus comites seu Qcit c haud satis proprie tamen iradicti Augustis, Regibus, Conssilibus , summis Ducibus
essent . praestantioribusque mi Iitiae muneribus sungeremtur. Et quoniam eorum quoque fides, militaris prudemtia , aequitas, virtutesque aliae probatae jam fuissent a Principe , qui iis summopere confidebat , ut propterea tanquam militiae Praestetis, vel Aulae suae Ministris urinhium defensionem, Piovinciarum, Castrorumque limites custodi os, ac sensim etiam vel in pagis, vel in urbis hus Legum administrationem, quandoque etiam Provinciae alicujus partem regendam, ut etiamnum in hodie nis Comitatibus cernimus, pleno iure ipsis committebat, ut testatur Aeginardua de Bonifacio amite , cui tutela Corseae D Iae tunc erat tam issa. Langiardorum autem
97쪽
Regum temporibus hoc erat Comitum munus , finium nempe , aut Arcium custodiendorum , ac denique urbibus fusiliam minoirandi , ut ex eoriun Scriptoribus liquet . Quale Conlitatus tunc temporis non dominium , - ossicium potius , ct ministerium Plaesignabat , quod jus dicerent , ct Comuivis praesdereat et vide Leg. Langob. Lib. II. tit. s a. usum vero militares Comites , quos vocabant, Ducibus subessent , ut Balutius Capiti m. I. p. s49. cimIer , qui ius in urbibus etiam exercerent, minoribus Judicibus, seu Iureconsultis, qui Legum peritia, ac spectati prudentili praestabant, Praeessent; Iudices hi,
qui Scabini suere adpellati Languim dico nomine, insimul cum Comitibus ius gladii etiam habebant, mortique alia cujus criminis reos damnare, qacu verba sunt Capitul ris II. Caroli M. A. DCCCnII. cap. 13. ap. Balui.TO I. postquam Seisini dijudiearint, non es Aeentia Comitis, via mearii ei visam eoacedere. Quare fallitur Muratori in Dissere. med. Aevi, ubi de Iuuicibus disserit, & Sca-hinis , quum affirmet , posse Comites vitam reis morte etiam damnatis donare, quod Capitulari, ut .pra, comitarium est; nisi fartasse loquatur Vir Cl. de damnatis militaribus, in quos plenum ius habebant, ac dominium. Atinque heic non abs re liceat mihi paulisper immorari, α pitulum illud Caroli M. Aug. IIL sui Imperii Anno evulgatum, indeque a se, eiusque filio Ludovico confii matum exponere, quo comiti indicitur , ne Piscitam hab/at .seu fusiliam exerceat, nis jejunus r tanti enim eo temporensitiae administratio aestimabatur, ut amoto etiam ebrietatis incurrendae periculo , Iudices ieiuni , mente magis libera , puraque lin a iudicarent et quod quidem in 1, ribus Langob. Lib. II. & apud Reginonem Lib. I. a se pra- audato Balutio cit. Lib. III. cap. I. num. 38. a ibique te- sat Vm habemus. Utinam &etiamnum hoc in Judiciis exercendis servaretur institutum et quod valde quidem Reip. salutare stret, & in iure dicundo proficuum . At a quo
Quamvis initio Langobardici imperii insequens C
98쪽
mitum mentio fuerit in Langobardia , di meum , qvi
illis praeerant, admodum sane frequens, Beneve mi tamen, di postmodum Salernitani etiam, &Capuani Comatatus mentionem fieri videmus; in quorum enim Ducum, seu Principum creatione, vel confirmatione quod in Regum Italiae electione a Ducum Regni suffragio fieri conis sueverat, ut eorum Lege cautum erat a Comites hi, civitatum Primores, aliique illustres Viri congruabanturi secus vero in Regum creatione primis Langobardorum
temporibus, in quibus Ducibus duntaxat ferendi stafra tum ius tribuebatur. Neque quod Hincmarus Rhemensiae oro. Pal. cap. 3n apud Muratori loco cit. ait, scit. Liter Coimiter, veι δομ odi Prineistra a cetera munis dine primo mane segregabantu se. aliud innuere videtur, quam quod Comites posterioribus Regum Francorum temporibus supra plebem, seu populi multitudinem conis siluerentur, cunctis aliis Ducibus, atque Principibus paribus', quibus Reges eligendi potestas data, apud hos residerent, Regnique sublimioribus gradibus praesulgerent. Ac propterea in actis Comitialibus ut advertit Nucaeua in notis ad Ostiens Lib. I. cap. ao. etiam qui mera
erant, aut Marchiones, non utique se Duces, aut Maris
chiones subscriberent, sed Comites sunde dicta Comitia, seu Comitum consessiis , di primoriam consilium γ ut vudere est in Comitiis pro eligendo Carolo Calvo Tom. II. Hist. Franc. pag. r At haec quidem Nucaei opinio difficultatibus quam maximis labmat, quibus enucleandis, aedistinctim explicandis longum sine iuret . opinantur alii apud quosdam Ictos , a Feudorum possessione Comites
denominatos semper fuisse , tam si Lan ardorum aevum, quam si Francorum spectetur,quod lalsum omnino est. Com, tes enim titulo primum , ac cecore Ornabantur, qui Prae-stctura aliqua militari insigniti erant, ut supra dictum est. Neque tunc temporis , stilicet usque ad Francorum Regnum Comitatus perpetuam dignitatem aliquam praeseserebat semper: Comites pol m dum vitam agerent,Praefectura gpim debant ; nec filiis testamento cavere ; nec nisi ad Principis
99쪽
pis voluntatem retinere ministerium poterant. Nam vel ad maiorem ipsi dignitatem evecti , vel aliqua ex causa puta perduellionis, malae administrationis, &c. digni. tatis hujusce titulo, & honore exturbati erant , ct capite , aut exilio quandoquidem mulctabantur. Vid. Sebast. Munster. Hist. Germ. Lib. III. Gothosted. in Cod. Gutherium, aliosque . Verum tamen est , Comitum nomen adhuc retineri ex veteri eonsuetudine , quamvis a Co-' mitatu alio translati , & pedetentim ac paulatim Comitum dignitatem hereditariam factam sui mer fidelitate enim , prudentia, ac iustitia praediti Comites, a Principe, aut Rege ad filiorum favorem , titulum , decusque ejus Comitatus impetrare , iisque testatum iri coepere , iusta
ceteroqui retributione vii tuti eoium Dynastis praemia compensentibus ut ex textu in cap. I. fin. de alien. se .
R L. sciendum I. legati De legatis ς proindeque fuit ut Comites, ct Domini coeperint vocitari , ct subscribi in
Chartis, Placitis, publicisque aliis Scripturis r atque e rum etiam uxori s pulchro hoc tituli charaetere allectae, ab ipsis etiam Comitissae nomen fuit usarpatum . Neque hoc absque immo politicae studiὀ videant, amabo, qui Langobardis ignorantiae , efferitatisque ritenἡ , vereque notam appinganti fieri censebant , nempe ut fide genitorum imbuti eorum filii, Rei p. quieti, bonoque Provinciarum consulerent; quum iisdem Comitatus dignitas confirmaretur , sibique devinctos magis haberent , quibus praemia elargirentur in grati animi Principis testimonium, ct homagitim fidei in suis subditis renovandum. Non isthaec autem in Gastaldis, aut eorum uxoribus armeantia; nam
pagos , aut oppida olim iure selum modo Gastaldiae regeiant , secus jure laudi : postmodum Comitis titulo , ac decore ornati, di ita e Vomites , munere Gasali appellati funt , ut alibi opportunius Apendendum erit . Hinc est, quod Comitis insignia , nomenque Gastaldi mnes summopere optarent, immo etiam Episcopi, X. pra sertim seculo, quo Landulfus Capuae Praesul ut m pra ub Erchemp. didicimus Comitis titulum Praesulari ad- Tom III. M junge-
100쪽
tiretur , enlagitavit, ne pals ulla siuae amplissimae Dioecesis temporalis regiminis illi deesset in posterum , nep tumque suorum aliquem sui successare in Capuano Comitatui destinaret . De Germaniae Episcopis , qui Comitis quoque titulum anhelabant, passim loquuntur Rer. German. Scriptores. Immo ex iisdem adparet, ibi, sicuti di in nostris his e Provinciis, sensim seculis sequioribus Comitum dignitatem imminutam suisM . Quum enim Principum munificentia, di pietas Ecclesis , Monasteriis, Hosipi. talibus non solum ea , quae ad Fiscum pertinebant, tributa videt. vectigalia, castella , aliaque id genus , t ii rueret; sed ipsa quoque, quae juris erant Comitum, illorum dominio imminuto, alictoritatem , jura proventus r hinc suit, ut sensim a sito Comites splendore deciderent, quo Episcopi, Abbates, Collegia , Hospitalia ornabantur, atque ha-disinus decorantur; nec fine ob iurisdictionis rationem subditorum suorum litibus, ac scandalo . Fortasse ad Rei p. commodum, atque utilitatem aptius sol et, si haec in Ecclesia ministris iurisdictio suspenderetur lAt tempus, quo Comites jure hereditario suum possidere coeperint Comitatum , incertum omnino est . Successisse genitoribus filios cadente seculo X. certum est; sed id non aeque ab omnibus Scriptoribus adfirmatur :quave de causa aliis privilegium iccessionis datum , denegatum aliis , nulla alia afferri potest ratio , quam Principis voluntas, & munificentia , spectato illorum meri. to, ac fidelitate, quibus Comitatus honor confirmabatur, vel ad certum temporis sipatium vel quoad degerent, adsignabatur; de quo consis e Theod. Hae pingum supra laudatum , Luistrum in suo Jure Georg. Munster. Marcam, MIiosque . Antequam tamen hereditario iure Comites esse coeserint,Juditer quoque adpellabantur orae varii urbium,& oppidorum: qua' de re ap. Leg. Lant. Placita, seu Capitularia saepissime Comitum nomine Iudices vocantur. Comites vero , qui nobiliores , & locupletiores Regni