De antennis insectorum : dissertatio prior [-posterior] fabricam antennarum describens

111쪽

Α, rim M. 55 explorant, quibus nil tritactum elinquunt, imo quibus, si folii faciem perambulant, depaehcndunt arvam sub dorso eiusdem

Rufira occultam Notum est, iisdena praedam iuventam contrectaxi, defer miseram campon alienis ovis iam impletam; quae sana sit larva illi invitae committi ova, ma- tuaene caedis aucto3 . Quid Phrygalieno praecipitatum Cursum litetriae. Blattae lentum gressum defendies Quid in occultas Iatebras Dermestides ducit, quid Silphas cadaverum peFIOTatoaeiam coecos labyaeitithos docet Quid furtivis tinis celatam Tamitem investigat, quam autennae tangentes

Quid , si uiscum ex obscuro humido quo

Tecessu protraXerimus, ne pedem quidem movebit, nisi prius iam antennis pertentaverit; procedet celeriter, iram diu tutamque iuvenea it, subsistet simula ostende-31t, quod uasum impedire posset. Quod

ut luculentius appareret, obstaeuximus viam hinc inde aqua, lacte, butyaeo, oleo estu sis quae vilii fugere possent. Ne ceYneres has aes videbantuae, quas AEVitaTmat

112쪽

modo tactas antennis Lepi a Scolopendra et alia insecta. Omnium vero cla3issime ap

paruit cura nisci Aselli et Iuli applanati,

qui lente gradientes quaquavea sum ante unaSpa Oleuderent, Ut oeci manibus scruta3 solent. Ita mo sentiebarit, quodcunqii Objectum esset. Qito facto , epotito iterum iterumque contactu, de exiculo ea tiores, pedem Tela axerunt. ea tentant itaqHe tanguntque antennis quamobrem tactu ea T-gana sutit. Iam mirifice fabricatae sunt ad tactum X-eTCendum anteianae. Quamquam enim, ut totum insectoriam Coa pus , sic ant'ntiae Cute indurata et sicca tectae sunt, tamen eo tactus acumen non impeditur. Nam in nivea sum antennaxum velamen, si cum eliquis insecti membris compar atur, teneTum appellari pussit, in nonnullis vexo ita gaacile est, ut levissimae impressioni cedat. Tales quidem sunt . . Apum, Vesparum, Ι ΟΥ micisum autennae, toto latea e tangentes. Quae vero ad hanc em apice utuntur, iis δntenna ratita adeo laeolongata aest sensimque

113쪽

AN rim M. Mattenuata, ut tenuissimi apicis acumen ilfiageae possit, e quorum uniexo sunt Can-Cer , Plia yganea, et aut piloa um tenuissimorum fasciculo terminatitur, situ, gura, iis a mammatium μυτακα imitante, quod

Spliingibus contigit, aut duriora antennae articula iam laXe iuncta sunt, ut pro lubito eri tendi veta aliique possint quo facto levis 5

me tacta excipiant nece is est. Quas quidem antennas cum omnia fere oleoptera

gerant, facillime usus ratio observari potest. At ea praecipue patet in layatis ea foliatisque antennis. Si Silpham ea manicam, ut

Iio iter ima exemplo utamur, tetigerimuS,moxtem Dianiando cum muta membro tum in ximis antentias orati aliet. PostqNam aliquantulum equieverit, exiculum tentaturus

antetitias, Hagulis 1 ticulis a se invicem emotiS, Caute timideque protendet. Quae si nullibi osseus exutit, alacuis prosiliet celerique fuga salutem quaeret contra si levissciue tactae

frica lut antentiae, praesetiti periculo occuYTeTe non audebit. Atque eodem exemplo notavimus, ritiam acute iste sensus notas es

114쪽

tenIrula, cum extendeaeetur lapillum aut limi frustulum tangeret, ab eo epulsa, eliquum spatium iri estigare pergebat; si exodigiti insueto calidoque tactu laede3 et 1T, CT I ita refugiebat at ite longius etinebatur priusquam iterum speculari oderet. Aptissimae itaque sunt in capite ad tactram antennae. Atqui tactus a gana, otia nisi non omnibus, militis ea te hoc loco necetraxia sunt. Quot enim insecta in fimo limoque delitescunt, quot in arboriam stipitibus putridis, in cibis et Xuviis opus faciunt, quot sub tera a cuuioulos agunt, tot sine tactus Oa ganis in capite duro, aut nullis muneTibus fungi possint, aut si fungantua , magnis certo dissicilitatibus labovent. Multa quidem nou nisi coeo nocte agunt; at sunt alia neque lucis neque oculorum defectu

Coeca, quae tamen, CoecoΥum iustaY, cum incedunt, tangendo iam quaeTeTe cogi intur.

2, am oculi, quamquam iis satis abundant, ita in capite collocati sunt, ut quae Iori me pedibus objiciantuae, cerate1 nequeant.

115쪽

AN TE N Ninni M. TObssant aliis insinamenta cibaria maXima, quae in Stapli lino prostant a rigae capitis durissiniae impediunt alia, ut Carabos aliis ipsae impedimento sunt antennae crajus Cerambyces eXemplo titit. Quibus omnibus 'oculi Vigilant, ne majΟIa, quae periculum minitate possint, superveniant, rimariteranae viam Coetam tentant Equidem nolo disputare, non esse haec insecta cernere, quae I OpiOTa et minora ex adverso occuTraut at centies sexcentiesque observavimus, eadem, Cum liae capitis partes lite oculos et iam interce.,

dant, 'exui ab iis non solero. Ut oculo; iam situm in sensuum disquisitione, quamquam is maximi momenti sit, physiologi hucusque negleXisse videratur, sic

eos parum attendisse Gedibile est, in antetinarum disputatione ad earum in multis defectum et ad ea organa, quibias antemiae compensantur . Nam ubi desinat, earum vice funguntii tactus organa. xlpi enim dati sunt, deficientibus antennis, porrecti atque tangentes, ut in phia ibus Araneis observat aut manus eae unim Scorpionibus

116쪽

taecine similes an glint pedes, sive braclita aVis appellare, digitati et multifidi vibrant in onoculis imo iidem antennaarum figurnm , teneritatem , Tticulationem , natua am apice assumunt in nonnullis Plialangiis. nae quidem animalia noctua tia iis utuntuae ad iraetentandum iteT. Quae cum ita sint, primo observationensus in insectis : deinde fabricatione, sitia,

proten Tum coiia pensatione denique, tibi desunt autentiae , Vicimus , tactu seti sum plurimis antennis invelli. Quamobrem ua emexitoque miramur, fuisse, qui hunc seu- sum autentiis mirino abnegarent. Vexum- tamen singular em miramque opinionem nullo alio argamento sulcire potia ea lint, quam quod dicetent, desii de lari temtissimum er- VOVum VelaIDen, sine quo tactus effici nequeat. Quibus brevi respondeamus, illos ipsos, qui tam subtiles de tactu Tguunt, videri tactus mattiaeam aut iguorare aut ea

117쪽

liomines ipsos tenui velamine indutos, non tenuissima cute faciei aliar iamque partium ad agitandum uti solere, sed digitorum api-eibus usu durioribus quin haud avo ad accurate discernendum solam istam totius corpor is inmani rigidam duramque xlea nam partem ad alberi at e diras potissinium scrutinio summam laevitatem et expolitiora emfirmari: inde ad unguem facti Perfectiques nominantur. Quid vero potest antennis du- Tioribus nam molles alias esse supra vidimus similius inveniri, quam 1umanae manu unguis crias taceus, sub quo nervi tecti sint Adde quod coeci ungues potissim iam pyaesera e soleant, quando ignoto Tamite offendi obiectis timeant. Imo viros aculi Dsimos, qui tantum ori tactum antenNATHIm

cernere possunt, si forte, ten bris obductis, inter trabes errent, tam cautos ox credimuS, ut antennarum alione hoc ipso dumisesimo tegumento iter praetentare malint, quam coeco impetu tenuissimo neTVOTum

118쪽

6o D Usu velamine in assulas omnes an ue3 e; et tam liberales sui ivos scimus, ut nihil tactu au-

Cap. VIII.

tangendum artae sunt. Multae enim sigi ira, situ et par vitate iunc sensum plane abnegant. Notonectae antennae non nisi dissicillime invenitruitur', paΥVae sine agilitate latentes, ut e tangi Uidem posse videantur, tedum tangea e objecta. Nepet tam aYVulas habet, ut multi viri acutissimi ullas esse negaxent FirIgora plane singularcs exit in disputatione antecedente de Tiptas, quae nis11il minus , quam tractanei a gana osse possint. Atque tam aYVa Libellularum, EpheweΥae et Iuxium Cicadaa iam haec 3 gana sunt, Ubi tactu officio Tespou deTe nequeant. Cui quidem numero saltem non nimia Dip- texa adjungea e possumus. Praeterea et alia videmus insecta, quOTum antenriae meque

119쪽

A N immisit r. 61 figura neque situ ad aligerulum ineptae uindicenaUs , quae tamen illilominus, ad ianorem aliis instructa membTi antem RS aTum adliibeant. In quibus 1 a ceteris minet apiliomim colica s, qui primo pari pedum cum Toboscide ut tuae ad Xplorandam Te-Tum super ficiem, quam Volante oculorum multitudine et acumine divites, antennis minime tangunt, et a qua illi magis defendendum illis est quo minus laedatur, quam delicata teneΥaque Iate1maTum ClaVa.

Cum illae coniuncti sunt 13lli multi et

Culices. Miramia denique multovum insectorum antennas, arte multiplici tam Va-Tie Triatas, ut majus aliquid praeter simplicem tactum divinaTe debeamus. Non itaque contemnenda est OTum 3-tiocinatio, qui pΥaete nostros sensus animalibus quibusdam alios fortasse innatos dispartant. Atotae eΟ-rum aYgumetita ab entomologis pro antennis adllibita sunt, ita iit tactis , quem Hltis vindicavimus aut negligerent aut tollerent aut denique secund palum accesso-

120쪽

6 DE UsUxium tantum judicarent. Iam de sensu ignoto sic fere a lillosopliis disputari solet:

Natura Dultifida est atque axiae Coa po-

Tum vires, quibus ut diversimode assiciamuT, I ganis diversis opus est. Qui certis organis vivati sunt, irritationes, quibus ea afficiantur, excipere non possunt. Coeciscolorum lusus deest atque si nervis olfacto-xiis careamus olfactus notio desit, nec intelligamus V tandem modo animalia possint invenixe es abditas ab oculis non minus, quam ab auribus emotas. Atqiii sunt animalia singularibus sensus a ganis I bata, itaque ad certas percestiones inepta Conti a alia aliis 3 gauis otiata sunt, quibus

Itorret alio sentiendi modo eadem instaracta putare. Iam intelligimus , ita agere multa animalia, ut erum Mopri tatibus affici videantua , qua Hos tino sensu percipere possimus , itaque ad certitudiuem usque pMO-babile est, sensum illis aut plures sensus adesse nobis ignotos.