장음표시 사용
21쪽
iam praesentiat, ironice respondet: . di dent quae velis' i. e. - a me quae Vis non impetrabis adeas deos tuis precibus'
Epid. 3J h. Oh, Epidicumne ego conspicor 3 p. Satis
recte oculis uteris. h. Salve. p. Di dent quae Velis. Venire
salvom gaudeo. h. Quid ceterum 3 p. Quod eo adsolet cena tibi dabitur. h. Spondeo. p. Quid Th. Me accepturum, si dabis.
Leonem offendisse videtur, quod Thesprio ad Verba cena tibi dabitur respondet spondeo' . Revera mirum esset si hic sibi cenam datum iri sponderot Attamen hunc locum bene
traditum esse censeo: hesprio respondet facete spondeo'.
Quod cum Epidicus intellegere nequeat, quaerit ex eo , quid γ' Τum demum ille dicere pergit me accepturum, si dabis' .
Quae verba pendent de Voce . spondeo' . Qua Sol non potest neque vult intellegi. hesprio alterum se statim intellegere non vult, demum rursus interrogatus ita dicere pergit, ut facetum dictum mente capi posSit. Leoni qui se acumen non sentire in adnotatione dicit, sic
loqui videntur: h. quid ceterum quod eo adsolet: cena tibi dabitur ' Ε. spondeo ali quid' T. me accepturum, Si dabis. Haec quoque bene intellegi possitiit. Si ita legeremus, Thesprio, ubi verbum spondeo' audivit, obstupefactus interrogaret , quid γ' Sed cum id, quod traditum est, bene intellexerimus, non habemus, quod cum Leone mutemus.
Epidicus Thesprionem peregre redeuntem pallio reprehendit, quod hic primum indignatur. Qui cum salutem dicat, ille resalutat: Di dent quae velis et deinde addit: quod eo adsolet cena tibi dabitur. Quae omnia ab Epidico facete et
ironice dicta esse videntur. Ac primum quidem mirum SSet, si servus servo cenam daret. o Thesprio quoque bene scit, nam facetis Verbis respondet, cum Se cenam Ss Rccepturum
spondeat. Ita faculum dictum reddit. Quod cum ab Epidico ironice dictum sit, verisimile fit formula . di dent quae velis' quoque eundem ironicum sensum contineri, quem iam aliis locis invenimus di dent quae velis; ego tibi non dabo. Nisi his tribus locis haec simplex formula non inVenitur. Quam sensu ironico adhiberi vidimus Sed saepius legimus apud lautum formulas, quae AEL hac videlicet ortae verbis
adiectis aucta sunt Ad eas iamiam accedamus: Mil. 1037 Mil. ulcher, salve. yrg. Meum cognomentum commemoravit di tibi dent quaecumque optes. Milph. ecum aetatem exigere ut liceat yrg. Nimium optas. Acroteleutio meretrici persuadetur, ut se amore Pyrgopolynicis ardere simulet Miles fidem habet Palaestrioni narranti illam lamentari atque cruciari quod amato viro careat. Idem Milphidippam ut quantopere era amore arderet referret missam
esse ei nuntiat atque dicit: At scin quid tu facias facito fastidi plenum, quasi non lubeat me inclamato, quia sic te volgo volgem vss. 10 34sqq.). yrgopolynices hunc sincere
dicere ratus ad ancillae salutationem superbe resalutat amque repellit his verbis: nimium optas' . multae aliae idem istuc cupiunt, quibus copia non est.' Quae cum ita Sint resalutandi formulae quoque di tibi dent quaecumque optes'
vis repsellendi et aliquid ironicum inesse videtur ita ut hoc fere dicor velit: di tibi tuas preces explerent. μAsin. 19 Leon. Ere, salve. sed num fumus est haec mulier quam amplexare Arg. Quidum Leon. Quia oculi sunt tibi lacrumantes, eo rogavi Arg. Patronus qui vobis fuit futurus, perdidistis Leon. quidem horolo nullum perdidi. ideo quia numquam ullum habui. Lib. Philaenium, salve Phil. Dabunt di quae velitis vobis. Rursus Cleaeret lona Argyrippum domum intrare Vetuit. Ante aedes videmus adulescentem eiusque amatam Ρhilaenium, lenae filiam. Cui Argyrippus valedicit, cum mortem sibi consciscere velit. Subito Libanus et Leonida accedunt. Verba puella dolentis dabunt di qua velitis vobis hoc fere significant: Quid vestra salutatio iuvat nos, qui iam periimus 3 Nihil nobis vobiscum est. Dabunt di quae velitis vobis. Itaque haec formula, is non incommode dicta est, tamen vim
repellondi in s habet. Ροen 683 Lyc. I ad me lucrum Coll. Illud quidem
quorsum asinus caedit calcibus Lyc. Blande hominem compellabo hospes hospitem salutat salvom te advenire gaudeo. Coll. Multa tibi di dent bona, quom me SalVOm SS Vis.
22쪽
Agorastocles amata carere coactus Lyconem perdere amatamque liberare studet hoc modo Collybisco servo trecentos nummos dare vult, ut hic se peregrinum esse Simulans apud lenonem devertatur. aut post Agorastocles ex hoc quaerere vult, sitne apud eum SerVus suus cum magna pecunia. Sperat Lyconem Collybiscum peregrinum esse ratum hoc negaturum esse et magna pecunia multatum iri, quoniam Servum pecuniumque civis fraude arreptam se habere negaVit. Cum persolvere nequeat, Omnia bona et amata puella in Agorastoclis manus
pervenient. Hoc loco Collybiscus Lyconi appropinquat eique salutem reddit cum dicat: . multa tibi di dent bona quom me salvom esse vis' . Dubium non est quin spectet ad id quod lenoni imminet, utque ironice dicere velit: . Mulia tibi di dent bona. Quae ego tibi non dabo. M salvom esse vis 3 Utinam tibi timeast Quibus tribus locis haec . maior formula' qua Voce uti mihi liceat, ut formulas maiores a simplici di dent quae velis' bene distinguere possim ironice adhibetur item atque simplex. di dent quae Velis μ. Alio sensu haec maior formula se usurpari videtur locis qui sequuntur: Τrin. 435 Phil. Erum atque servom hirumum Philto iubet salvere, Lesbonicum et Stasimum. Lesb. Di duint tibi, hilto, quaequom quo optes quid agit filius Philto pro Lysitele filio a Lesbonico sororem eius in matrimonium petit. Pater enim virginis ipse abest. Quoniam Philto magna Observantia saliatat, Lesbonicus quoque formula Oce-tibi et adlocutione adiunctis blandissima facta resalutat. Trin. 1L51 Lys. Charmidem socerum suom Lysiteles Salutat. Charm. Di dent tibi, Lysiteles, quae velis Call. Non ego sum salii te dignus Lys. Immo salve, Callicles hunc priorem
aequomst me habere tunica propior palliost. Charmides peregre reversus a Callicle Lysitelem a Lesbonico Charmidis filio sororem eius in matrimonium petivisse certior fit. Dum inter se colloquuntur, Lysiteles accedit et Senem Ocerum Suum salutat. Qui gavisus consentit filiae matrimoni atque etiam magnam dotem genero dat. Facile cognoscitur Charmidem verbis di doni tibi, Lysiteles, quae Velis' resalu-
tantem ad futurum matrimonium spectare atque sincero animoidum fors dicere velle quod Callicles paulo post adiungit , deos
volo consilia vostra vobis recte OrterΘμ.
Non dubium est, quin his duobus locis haec maior Ormula non ironico, sed sincero sensu adhibeatur. Itaque hoc tenemus: lautus simplici di dent quae velis' ironice utitur hoc fere sensu: a me quae Vis non impetrabis. di dent quae velis μ. Maiores tamen formulae eiusdem modi
ut exemplum asseram di tibi, hilto, dent, quaecumque optes)liberrimo, modo ironico modo sincero sensu usurpari Olent.
Quae ex simplici di dent quae velis ortae modo naturam atque vim innatam etiam in se habere, modo eam plane perdidisse videntur: Restat, ut duos locos asseram: Poen. 1050 Han. O mi hospes, salve multum num mihi
tuos pater patritus ergo hospes Antidamas fuit haec mi hospitalis tessera cum illo fuit Agor. Ergo hic apud me hospitium tibi praebebitur nam haud repudio hospitium neque Carthaginem, unde sum Oriundus Han. Di dent tibi Omnes quae velis. Agorastocles laetus annonem domo recipit. Qui pro hospitio gratias agit, cum dicat: di dent tibi omnes quae velis Qua formula non salus redditur, sed pro beneficio
Item Poen. 66 Lycus non resalutat, sed gratias agit, cum dicat: Di deaeque vobis multa bona dent, quom mihi et bene prasicipitis et bonam praedam datis. μHi duo loci veri reddunt simile formulas huius modi primum formulas gratias Vendi fuisse. Nam nisi hac re non intellegi potest has postea formulas resalutandi factas esse. Apud frontium hoc di dent quae velis non legitur. Ne apud Graecos quidem quidquam invenitur Simile. 7. Tocorum, quibus duo simul salutantur, interpretatio.
Trin. 435J hil. Erum atque sorvom plurumum Philto iubet Salvere, Lesbonicum et Stasimum. Lesb. Di duint tibi, hilto,
23쪽
Ρhilto salvere iubet erum et servum Lesbonicus resalutat, Stasimus salutem reddere omittit. Cist. 723 Hal. Mi homo et mea mulier, vos saluto. Phan. Et O te. Halisca ancilla salutat Lampadionem servum et eram Phan Ostratam. Vero haec Sola resalutat. Ρs0ud 453 s. Itur ad te, seudole orationem tibi paraadvorsum senem erum Saluto primum, ut aequomSt; OStea, Si quid superfit, vicinos impertio. Sim. Salve quid agitur Etsi vicinus quoque salutatus est, tamen Simo solus Salutem reddit. Rud. 103Jales Pater salveto, amboque adeo Daem. SalVOS sis. Scep. Sed utrum tu masne an femina es, qui illum patrem vocos' lles. Vir sum equidem. In Leonis editione legimus adnotationem: utrumque respondere sequens sed docet Seyssertus). Quod Leo immerito probare mihi videtur Sceparnionis sed enim ius 104 nullo modo demonstrat hunc quoque s. 103 resalutare. Optime fieri potest, ut SerVUS. qui impudenter se gerit, verbo sed incipiens spectet ad eri salutationem salvos sis'. Praeterea exemplis hac paragrapho allatis multo verisimilius est hic quoque erum
Quibus ex locis hoc concludi posse censeo: Si erus et servus simul salutantur, ille solus resalutat Ero Vel era praesente servus Salutem non reddit. seud. 453 Simo maiore auctoritate est quam vicinus Callipho; ideo ille solus resalutat. Loci, quibus duo simul salutantur, apud Terentium et in comoedia Graeca plane desiderantur. 8. Locorum, quibus salus non redditur, interpretati O.
Most. 447 Tranio servus heopropidem erum blandissime salutat: O heopropides ere, salve. Salvom te dVeniSSe gnudeo. usquin valuisti 3 Qui respondet: usque ut vides. Sed vera qua resalutatur formula desideratur. Epid. 126 Epidicus servus blande salutem dicit domino peregre redeunti. Nero hic non modo salutem reddere omittit, sed etiam verba illius interrumpit, cum dicat: .iam tibi istuc
credo quam mihi. μΤruc 503 Astaphium salutat Stratophanem: SalVe URStor, Stratophanes fulvom te se. Hic verba eius interrumpit voce hscio ' Militem non resalutare ancilla non aegre fert. Ne Stratophani quidem est, quod Astaphio irascatur, sed se eam convenire nudet. Ρoen. 1130 erus salutem non reddit neque ancillam suam cognoscere videtur ut haec ipsa miretur et verba sua interrumpat. Etiam Merc. 810 erus resalutare mittit. Quibus locis erus nunquam servo vel ancillae salutem reddit. Neque tamen dominus aspere Se gerere vult. Neque unquam SerVum ero non resalutante offendi videmus. Ita adducimur ad sententium, ut erum servo vel uncillae salutem non reddere
Epid. 558 femina offensa salutationem Periphanis non Sensu translato se gegrubii sed proprio sensu se gestandii intellogit et ironice respondet: Salva Sum, quia te SSO Salvom
N Curc. 12 quidem resalutatur quod Leaena Vinum appetens salutationem proprie intellegit et facete respondet: Deg0 Sal V Sim, quae siti sicca sum 3 Similiter res s habet ruc. 260, ers. 79. Ita invenimus apud lautum interdum propterea salutem non reddi, quod is, qui salutatur, salutationem proprie intellegit
Stich. 23 Crocotium salutem dicit Gelasime, salve. io autem ad adlocutionem Gelasime animum intendit, cum dicat: hnon id est nomen mihi. Ita salutem reddere omittit, ut facete
Aliud xemplum eiusdem modi legitur Cas. 724. Curc. 392 verbis unocule, salve ita salutatur, ut adlocutio multo magis sonet quam salutatio ipsa. Qua re efficitur, ut alter solam ad adlocutionem animum intendens quRerat: quaeSO,
24쪽
36 Denique is, qui salutem dicit, salutationi interrogationem vel quamlibet sententiam ita adicere potest, ut totum alterius animum ad hanc convertat. Ita hic salutem reddere omittit. Cf. Asin. 620 Curc. 414. Mil. 1384. Apud Plautum igitur compluribus locis propterea non resalutatur, quod eius, qui Salutatur, animus a salutante ipso verbis salutationi adiunctis ad aliam rem convertitur. 1V. Stich. 327 anegyris non resalutat, quod Gelasimum fores
Cas. 969, quo de loco iam fusius diximus, Lysidamus pudore
Men. 1065 Menaechmus Messenionem blande salutat , O dulescens, Salve, qui me servavisti, quisquis es. Vero hic plane obstupefactus est, cum illum insignem Sosiae eri similitudinem prae se ferre videat. Itaque salutem reddere omnino obliviscitur. Amph. 682 Alcumena maxime Obstupescit maritum Se Salutare, quasi nunc demum redeat ex bello. Illa enim se iam
complures noctes cum eo egisse putat, cum Iovem ipsum se fefellisse nesciat. Maritus ei mentis non compos esse Videtur. Consentaneum est eum valde obstupefactam non resalutare.
Compluribus locis igitur apud lautum is, qui salutatur, ira vel pudore vel admiratione, denique animi motu ita tenetur
et capitur, ut salutem non reddat.
Salutem non reddi singulari condicione explicatur Men. 910. Quo loco Menaechmus, ut uxorem pellat, se insanire simulat
Men. 182 Menaechmus ideo salutem non reddere Videtur, quod statim puellam amatam osculo salutabit. VI. Resalutationem deesse apparet eis locis, quibus non eram atque propriam salutationem invenimus. Velut si quis alterum,
cui iam pridem salutem dixit, medio in sermone salutat nomine hospitis vel patroni vel philosophi, alter salutem reddere nequit, quoniam e non vere salutari, sed solum hospitem vel philosophum nominari non ignorat. Itaque resalutatio deest locis
his: Ρoen. 1050,1158, Most. 746 Men. 1031 Rud 1003, Trin. 1163. VII.
Denique in anagnoris resalutatio desideratur. oen. 1259 ambae puellae patrem recognoscunt et salutant. Qui cum filias
artius complectatur, non reSRluint. Apud Plautum statuimus erum servo salutem non reddere
solere. Quod apud erentium item se habere haec docent exempla: un. 977 Adelph. 891. Apud erentium quoque interdum propterea non reSalu tatur, quod eius qui salutatur animus ad aliam rem verbis salutationi adiunctis a salutante ipso convertitur. Cf. Heaut 429,Εun. 562 850. Nonnullis locis apud Plautum is, qui salutatur, adeo animi
motu tenetur et capitur, ut salutem non reddat. Cuius rei Terentius haec praebet exempla: Aud. 07 Chremes Critonem Athenis esse ita miratur, ut resalutare obliviscatur et quaerat siquid tu Athenas insolens ΘμAnd 84 Davus se gaudere simulat, quod Simonen et Chremetem conveniat. Itaque tantum ubest, ut salutem reddat, ut, quo melius gaudium necopinatum exprimatur, haec dicat: hehem Simo, O noster Chremes, Omnia adparata iam sunt intus. Adelph. 81 Dum ea cum Aeschinum fore ecfregisse atque in aedes inruisse alienas, ipsum dominum atque omnem familiam mulcavisse usque ud mortem, eripuisse mulierem, quam mabat, indignetur, fratrem non reSRlutat. Apud Menandrum quoquo erus servo salutem non reddere solet: a ut 312 Κorte Parmenon servus ab ero vocatus salutat: ala os meque vero dominus resalutat. Ne a ut 82 quidem Demeas senex servo salutem reddit. Resalutatio deest, si eius, qui salutatur, animus ad aliam rem interrogatione salutationi adiuncta a salutante ipso convertitur f. hoc exemplum Graecum: Fabula incerta II 16
25쪽
Menandreum quoque exemplum habemus quo quis adeo animi motu capitur ut salutem non reddat 'Eπαρεποντες 439 Sophrone timet ne se, cum infans Xponeretur, tu ViSS BppRrent. Habrotonon infans monili ornatum gestans manibus ex domo Charisii venit et salutat: aiθε Purdetri γυνaι, προςοvu δευρομοι την λην δίδου λέγε ποῖ βλέπεις; ero Sophrone tristis utque timore temta resalutare mittit.
De formulis salutandi a discedentibus adhibitis.
Cotidiana formula valedicendi est simplex vale'. Cui nequaquam quidquam incommodum inest. Cf. Amph. 1037, Asin. 592, 745 Aul. 175. Rud. 159, 324. ers. 709 Cas. 216, 47, Mil. 1352, oen. 808, Merc. 325 Cist. 527 Men. 56,Irin 198. Cui simplici val0 adlocutionem addi Bacch. 605 vale, dentifrangibule adlocutio ioci causa adicitur, locis Epid. 492
et Curc. 553 bellator, vale' ethos proprium subest raro invenimus. Quod facile intellegimus. Nos quoque nostra lingua, si abituri cotidiana formula uti neque landissime neque tamen incommode valedicere volumus, formulae valedicendi adlocutionem adiungere saepe mittimuS. Si quis blandius valedicere vult, verbo vale adicit , bene'.
Cf. Merc. 496, 10 25 Mil. 1361, 1373, ruc. 751, pid. 647, Curc. 214 516, Stich. 143 397 Cist. 197, Asin. 606.
Comitus augetur adlocutione addita. i. Amph. 499, Truc. 881 968, Merc. 866. Etiam blandius valedicitur voce mi' vel mea ad locutioni insuper adiuncta Cist. 112 Gymnasium mea, bene Vale. Curc. 203 bene vale, ocule mi Similiter ers. 857. - Multum vale non invenitur nisi Stich. 496. Quo de loco infra accuratius agendum erit. Gelasimum parasitum se ad cenam vocatum iri sperantem latronus repellit Vss. 486 sqq.
Haud aequum esse eum inter oratores accipi us 494) Trus ironice valedicit cras de reliquiis nos Volo, multum Vale. - Vale atque salve legitur his locis Curc. 522 588 Cist. 116, Capt. 744. In universum dicendum est hanc familiarem esse salutationem ita ut nostrum lebe Moli und luibe esundi μΗanc tamen ironico quoque sensu adhiberi posse docet Curc. 588. Restat, ut de verbo valeas dicamus. Quaeramus primum eo locos quibus hoc cum aliis verbis coniungitur vel de aliis pendet.
Poen. 911 Sync. numquid aliud o morare, Milphio 3Mil. Valeas beneque ut tibi sit. Τruc. 432 Din. Num quippiam aliud me vis Phron. Ut
quando otium tibi sit ad me revisas et valeas. Quibus locis blando valedici verbis cum hoc valeas coniunctis demonstratur. Similiter ros o habet Cist. 118 Luna. Istoc ergo auris graviter obtundo tuus, ne quem ames ab intro Gymn. Numquid me vis 3 iena. Ut valeas. Lena Gymnasium admonet, ne quem serio amet. Verba hut valeas cum pendeant de filiae interrogatione numquid me vis 3μ, nihil aliud atque simplex vale' significant. Nunc videamus, quo sensu illud valeas cum nullo alio Verbo conexum adhibeatur.
Stich. 477 Epig. I modo, alium convivam quaerito tibi in hunc diem. Gel. Quin tu promittis Epig. Non graver, Si pOSSiem. Gel. Ununi quidem hercle certo promitto tibi libens accipiam certo, si promiseris. Ἐp. Valeas. De hoc loco iam supra fusius disputavimus. Vido Cap. II 6. Parasitus quid petat dicere non desistit, cum e patroni verbis facetis hunc se nondum eno intellexisse falso concludat. Sed mox hic perspicue dicit: quando Su Veniet fiet . . .
DOD edepol OsSum . . . i modo, alium convivam quaerito tibi in hunc diem . . . O graVer, Si OSSiem . . . ValeRS. Dubium non est, quin in hoc conexu hoc Valeas quoque Vim repellendi in s habeat et bene quadret ad illud ironicum dident quae velis vs. 469).
26쪽
facias, pessuma Soph. Offirmastin occultare quo te immittas. pessume 3 aeg. a pari respondes dicto abi iam, quando ita certa res nihili facio Scire. ValeRS. Hic apparet voce Valeas ' fere idem lutere atque verbis ἡ abi iam M. Valeas hoc loco significare Videtur: nil moror. aufer te cito ex oculis meis. Cist. 449 Sel. Molestus es. Alc. Meae issula sua aedes egent ad me sine ducam. Sel. Aufer manum. Alc. Germana mea sororcula Sel. Repudi te fraterculum. Alc. Tum tu igitur mea matercula Mel. Repudio te fraterculum. Alc. Opsecro te Sel. Valeas. Alc. Ut sinas. Sel. Nil moror. Selenium hic in Alcesimarchum aspere Se gerit eumque
repellit cum dicat: .m OleStu e . . . Rufer manum . . . repUdio te fraterculum . . . valeas . . . nil moror. η Valeas bene hunc in conexum quadrare et fere idem atque aufer te hinc' significare videtur. Ita invenimus apud lautum se valeas μ cum aliis verbis coniunctum idem significare ac tantumdem Valere atque ..VRlOμ, tamen .,Valens solum neque cum lio Verbo conexum vim
repellendi in se hab0re. Quod qui adhibet, dicere vult sua
auerum etiam diutius adesse nihil interesse atque huic suadet, ut quam celerrime hinc se auferat. Cotidianum .vale sine adlocutione adhibitum apud 0rentium invenitur Hec. 197, horm. 533 And. 374. Salutati voce bene blandior facta apud eundem legitur Heaut 167. Blandissima adlocution addita comitas etiam multo augetur Eun. 190 mea hais, Vale. Interiectione insuper antecedente animi affectus exprimitur.
Cf. horm. 882 O mi hormio, Vale. Apud Menandrum nullam formulam invenimus nisi hanc: Γεωργο 84 εὐρωσο πολλύ Quod respondet lautino multum
Qua formula a discedente sollemniter adhibetur. 3. bens sit tibi lμ bono ambulat ἡBon sit tibi apud Ρlautum invenitur Merc. 327. Pers. 735. Ita ex animo valedici ex verbis ipsis apparet. Quam salutationem adlocutione adposita etiam blandiorem fieri consentaneum est: Ρsoud. 714 bene sit tibi, Charine. Quae formula apud erentium semel legitur: horm. 151. Apud Graucos tamen desideratur. Eodem sensu sunt usurpatae formula , bene ambula ε bene ambulato . f. Capt. 452 Cas. 526, Epid. 377 Pers. 50, Asin. 108. Denique blandissime valedicitur, si eadem verba in hoc conexu inveniuntur Capt. 900 bene ambula et redambula. Mil. 936 bene ambula, bene rem geras. Most. 853 fecisti commode, bene ambula. Formula similis apud Terentium non legitur. Attamen has Aristophanis nominare possumus: a 719 χaψων ἄπιθι και μεμνησο μου. Acharn. 1143J τε η raψο πιες m orgaΠύν. Equit. 498 4λλ' id χαίρων Vesp. 1009J λλ' ἰτε χωροντες ποιβουλεσέν .g4. numquid vis 3μ numquid, vis 3μ numquid aliud 3μἡNumquid vis 3μ ab abituro adhiberi solet. Neque vero ipsa formula valedicendi est. Nam vera salutatio discedentis eiuSque, qui resalutat, demum sequitur. Cf. Cist. 119 Gymn. Numquid, vis 3 Lena. Ut valeas. Gymn. Vale. Is igitur, qui abit, verbis numquid vis 3μ exprimere vult se nunc discedere. Quod alter statim recto intollogit. Cf. Ρers. 692 Sag. Numquid ceterum me voltis Τοx. Quid tam properas γFormula nostra interrogatur, num alter etiam aliquid dicere velit. Itaque hic respondens etiam de aliqua re admonere potest. Cf. Bacch. 757 Pist. Numquid aliud Chrys. Hoc, utquo etiam ubi erit accubitum semel, ne quoquam XSurgatis. donec a me erit signum datum. Mil. 1195 Pleus. Numquid aliud 3 al. Hauc ut memineris. Item Capt. 191, 448, Most. 404, Men. 548, Mil. 575, 1085, rin 192. Cum is, qui discedit verbis numquid is utatur, iam exspectat alterum, nisi quid addit, vale dicturum esse. Hoc quo-
27쪽
que plerumque fieri solet. Cf. Aul. 175 E. num quid vis 3 M. Vale. E. Et tu frater. Curc. 516 Curc. Lyco numquid vis 3 Ly. Ben vale. Curc. Vale. Item Pers. 709 735, ruc. 432 883, Curc. 522 Aul. 263, Merc. 325. Formulam similem invenimus Ροen. 911 Sync. numquid aliud me morare, Milphio Mil. Valeas beneque ut tibi sit. Pro vale etiam aliis blandis verbis responderi potest. Cf. Amph. 42 Iupp. Numquid vis A. Ut quom absim me
RmeS, me tuam te absente tamen.
Minus blande respondetur si pro salutatione adhibetur .,ut abeas L Mil. 259 Per numquid aliud 3 al. Intro ut abeas. Per. Abeo. I. sevd. 66b, Bacch. 604. Denique etiam incommodum et asperum responsum dari potest. Cf. Epid. 12 Fid. numquid me vis ceterum Per. Malo cruciatu ut pereas atque abeas cito Men. 328 Cyl. numquid vis 3 Men. Ut eas maXimam main crucem. Τerentius formula nostra item utitur atque lautus. Εun. 363 Chaerea ex Parmenonis verbis num quid me aliud γμhunc abire vello statim concludit o quaerit quo nunc is 3μΡhorm. 151 Geta valedicit ubi Davus formulam illam pronuntiavit. Adelph. 432 Demea ut multis locis lautinis quid velit etiam incommode dicit sementem vobis meliorem dari' . Ironice respondetur horm. 458 me. Num quid nos vis 3 De. Fecistis probo: Incertior sum multo quam dudum. Formula, quae cum hoc , numquid vis 3μ conferri possit, in comoedia Graeca desideratur.
De formulis resalutandi a discedentibus adhibitis.
Cotidiana formula est , et tu vale et tu f. i. Oen. 808, Ρers. 709. Quae salutatio blandior fit voce bene vel adlocutione addita. Mi Mil. 1352 1 361 Aul. 176. Usitatum et tu invenimus apud erentium estut 167. Salutatio adlocutione blandior facta logitur un. 190 Ηec. 97. Huic et tu respondet illud Menandreum κat υμ. f. Γεωργος 4. Vale VRle RS . Altera cotidiana formula est simplex vale . f. Cist. 119, Merc. 497, ruc. 433, Curc. 16 Rud. 324, oen. 13. Hic quoque blandiore sensu adhibetur bene vale . f. Capt. 452, Merc. 327. Cas. 216 invenitur valeas ' quod a resululante d-hibitum idem significat atque VRle f. Apud urentium legimus horni. 883 vale, Antipho. Quod blandius est quam simplex vule Apud Menandrum
exempla desunt. 3. iocorum, quibus a discedente non re Salutatur, tractatio. Duabus, quae antecedunt, paragraphi Omnes protulimus locos, quibus ad formulam valedicendi resalutatur. Qui, quantuni Videmus, perpauci sunt. Plurimis igitur locis resalutatio deest. Sunt enim hi Asin. 109, 592 606, Curc. 206, 214 5b4, Stich. 144, 397, 482, 497, seud. 715, ruc. 75I, Amph. 502, 1039 Cas. 527, 549, ers. 50, 224. 736 Cist. 453, 528 Rud. 159. Epid. 377, 493 648, Mil. 936, 1373, Most. 853,Τrin 198 Capt. 900 Men. 56, Aul. 264. Salutem non rod di nonnullis locis bene intollegi potust:
Curc. 554 et Asin. 592 alter verbum vale proprie intellegit eodemque sensu respondet neque resalutat. Curc. 206,iseud. 71b, Stich. 144 alterum salutem non reddere censeo, quod nimus eius ad aliam sem verbis salutationi appositis convertitur. Τruc. 751 Amph. 502, 1038 Stich. 397, Asin. 606 alter non resalutare videtur, cum abeuntem iam discedere nolit eumque retinere velit. Vel alter salutem reddere mittit, quod iratus est. Cf. Stich. 497. Supra vidimus verbum valeas ' vim repellendi in se habere, si solum legitur neque cum aliis Verbis coniungitur. Itaqu0 Stich. 482 Pers. 224. Cist. 453 non resalutari
28쪽
- 44 Attamen restant plurimi loci, quibus cur resalutatio desideretur difficile explicari potest. Accedunt quoque loci Τerentiani horm. 152, 533 And. 374. Alterum semper incommode se gerere velle nemo putabit. Mihi quidem verisimillimum videtur multis locis manus nutu breviter salutem reddi, etsi argumentis demonstrari nequit. Nam ex imaginibus. quas habemus, erentianis quidquam concludere frustra studui. Exempla Menandrea, quibus non resalutatur non inVeni.
Denique quaerere Operae pretium videtur, quibus locis salutantes dextras iunxerint, se complexi sint vel oscula sibi dederint. Sed perpauci loci sunt, qui aliquid de gestibus produnt. Ac primum quidem certum est eos, qui e recognoScunt, non solum dextras iungere, sed etiam se complecti Olere. De Scenis recognitionis mutuae lautinis supra iam egimus. Hic nostra nihil interest nisi eos invenire versus, quibus compleXusalutari apparet. ΡOen. 1259 Agor. . . date manus. Ad Salve, insperate nobis pater te complecti nos Sine. . . Ant. Amplectamur mbae. Agor. Quis me amplectetur postea . . . . Quaeso, qui lubet tamdiu tenere collum omitte saltem tu altera. Men. 1124 Sos. Signa adgnovi, contineri quin complectar
Rud 1172 Daem. Ea est profecto contineri quin complectar non queo . . . ut te amplector libens. Ex versibus ruc. 126 valeo et validum teneo), Curc. 307 cedo tuam mi dexteram), euut 40 teneone te, Antiphila, maxume animo XOptatam meo 3 peregre redeunti, quem singulari formula salvom te venir gaudeo ' blandius salutari Supra exposuimus, dextram porrigi Olere conici potest. Deinde hos consideremus locos: Stich. 91 Sor. Osculum iniit Sat est osculi mihi vostri.
Cum mariti filiarum patris iam multos annos absint, hic umbas rursus nubere cupit Vero filiae maritis fideles manere volunt. Quoniam ne pater se Obsequi cogat timent, irascentem student placare et Sculantur. Epid. 559 Per. Cedo manum. hil. Accipe aerumnOSRm et miseriarum compotem mulierem retines. Periphanes, qui hilippam placare et sibi reconciliare vult, huic manum porrigit. Most. 719 Si. Quid agis Tr. Hominem optumum teneo. Tranio servus Simonem, ut hic Theopropidem aedes inspiceresinat blandissime salutat eiusque manum comprehendit. Cas. 229 Lys. Uxor mea meaque amoenitas quid tu agis 3 C. Abi atque abstine Rnum. Lysidamus perfidus cum se uxorem amare Simulet eamque decipere Velit, eam complectitur vel ei manum porrigit.
Mon. 138 Men. Quid agis Pen. eneo dextera genium
Peniculus, ne cibo careat, timet. Itaque patronum sibi conciliare Vult eiusque manum, cum salutet, comprehendit. Quibus locis alter alteri dextra data blandius salutem dicere vult. Ita ex perpaucis locis, qui de gestibus aliquid produnt, hoc tamen concludere possumus hominem recognitum complexu teneri, peregre redeunti dextram porrigi, denique ideo manum offerri solers, ut salutatio blandior fiat.
Gestus quoniam tum raro commemoratur, etiam raruS
videtur fuisse. ccedit quod Servius adnotat ad en I 408: Cur extrae Iungere extram maiorum enim haec fuerat salutatio, cuius rei ιυον, id est causam Varro, Callimachum
Secutus, Xposuit, dSerens omnem eorum honorem dexterarum constitisse virtute ob quam rem ac Se Venerabantur corporis Rrte.
Quibus ex Servii verbis sequitur, ut haec maiorum Salutatio postea hac ratione in usu esse desierit. Quod ni factum esset, Servius hunc locum non ita interpretatus esset. Ita etiam facilius adducimur, ut gestum apud Plautum Terentiumque rarum fuisse credamuS.
29쪽
Hor. ut 1 9, 3 accurrit quidam poetae nomine tantum notus eiusque manum arripit salutans: quid agis dulcissime rerum 3 Quem locum si bene consideramus conicere OSSum USut dextrae dextra iungeretur non morem fuisso nisi in familiarius et consuetudine.
Loeomun quibus alutatio desideratur, tractatio.
Vidimus apud lautum saepissime salutari ita ut summo iure dicere possimus apud eundem morem esse ut inter Sesu lutem dicunt ii, qui se conVeniunt. Tamen multis quoque locis salutatio deest. Quod quomodo explicari possit, nunc quaeramus Ut nonnulla afferamus exempla. Pseudolum sX-
Vs. 380 Ballio non valedicit. Ἀ0gre enim fert non solum, quod negoti nunc plenus tam diu a Calidoro retinetur, Vero etiam quod hic semper pacisci modo scit, sed quod pactus est nunquam scit solvere cf. s. 225 sq. 376 sqq.). s. 393 Calidorus, qui ne Phoenicium amatum Omnino amittat neve unquam liberare possit valde timet, cura et sollicitudine ita affectus est, ut, cum a Pseudolo dimittatur, valedicere mittat. Salutationem deesse bene intellegimus, si Callipho s. 560 discedens e semper praesto fore verbis quin tibi hunc operam dico promptissimo promittit animo vel Simo s. 561 se actutum reversurum pollicetur Non miramur Harpacem, cum s. 605 conspiciat Pseudolum, Obstupefieri et quaerere tune es Ballios neque statim neque deinde salutare, sed primum exquirere velle, quis sit hic homo iam forma et facie suspectus, qui Subballionem se esse gloriatur. Vs 758 non valedicitur quod ei, qui discedunt, quam celerrime mandat perfecto rursus se convenire student. s. 912 Pseudolus Simiae socio non salutem dicit, sed, ut inter hos mos est, Statim adloquitur: ehem, te hercle ego circumspectabam. Quod proprium est rationis, quae inter hos duos intercedit. Consentaneum est Simiam s. 96 Ballionem non salutare sed ut socium atque sub similem adloqui: heus tu qui cum hirquina barba stas, responde quod rogo. Epistula s. 998 sine salutatione incipit.
Quod explicatur hac re, quod non salutatur, qui hoc honore non dignus videtur. Cf. s. 1013sq. s. 106 Ballio formula
salutandi non utitur, quod laetitia superfluens salutatione sola satisfieri nequit, sed statim manum Simonis comprehendit. Vs. 11 43 Harpax Ballionem conspiciens Obstupefactu quaerit istu is es 3μ neque salutem dicit. Quibus locis lautinis non salutari ita semper singulari condicione et conexu Xplicari potest. Nunc quaeramus, quomodo loci erentiani eiusdem rationis explicandi sint, utrum hic res item se habeat an duo poetae hac o valde inter se disserant. Eun. 86 apparet Τhaidem necopinato animadvertentem Phaedrium se hunc hoc loco convenire valde mirari et ideo salutem dicor oblivisci. Et si Thraso uia. 455 haidem non resalutat, tamen interrogatione respondet quae pro salutatione adhiberi potest: O Thais mea, meum savium, quid agitur 3 Quae formula, ut supra vidimus, fumiliaris etiam blandior factu est adlocutione quam legimus addita. Quibus duobus locis cur non Salutaretur bene explicare potuimus. amen aliter res se habere videtur un. 462. armeno s. 461 dicit se adsimulare velle, quasi nunc demum exeat. Sed hoc etiam melius assequi potuisset, si reveru Salutasset neque solum interrogavisset: Ituran, huiS, quopiam es 3 Hic igitur non fututuri summo iure miramur. Eun. 529 Chremes aegre fert, quod a Thaide tam saepe venire iubetur. Cuius fores cum pulset, Pythias exit utque exclamat: se capitulum lepidissumum i Neque eum solum blande appellat cf. etiam s. 535), sed etiam Verbis urbane se gerit. Eo magis
miramur eam non salutare. Eun. 650 Phaedriam, cum Onspiciat Pythiam lamentantem, non salutare, sed obstupefactum
quaerere quid istuc quid festinas aut quem quaeris, Pythias
non miramur. O magis mirum est Heaut 179 Clitiphontum patrem Soli Verbis pater, opportune advenis adloqui neque salutem dicere eademque scena patrem abire neque fili valedicere. s. 517 salutationem deesse explicari potest hac re, quod servus timens ne senex, quod antea dixit, audiverit perterritus est, ut blande salutare hoc temporis momento non Rudent. Tamen valde miramur Sostratam marit salutem non dicereus. 622 Nunc enim manifestum fit uxorem filiam, quam statim
30쪽
exponi Chremes olim voluerat, tamen sustulisse. Cum Sostratan maritus irascatur seque vituperet timeat, hunc studet placare. Cum igitur apud Plautum cur non salutetur semper singulari condicione atque conexu explicetur, apud Τerentium non salutari saepe miramur. Tenendum est apud hunc multis locis, quibus ille personas salutantes introduceret, salutem non dici. Quod quomodo explicandum sit, statim Videbimus.
Comprehendamus, quibus rebus Plautus et Torontius interso disserunt Cum lautus verba iubeo te salvere cita usurpet, ut nomen iuxta formulam adponat, aerentius pro verbo iste nomen ipsum inserit. Ita formula serentiana familiario sesso videtur. Cum apud Plautum ex verbis , Salvom te Venire gaudeo formula facta sit, eadem verba pud erentium proprio sensu intellegi volunt, i. e. alter dicere vult se revera de adventu alterius gaudere aertiae personae salutatio, quae apud Plautum tam saepe legitur, apud Terentium semel invenitur. Gravissimum autem est Plautum variis formulis salutandi abundare, Terentium autem multis omnino carere. Muo enim apud hunc plano desiderantur saluto valuisti usque, di te ament, di dent quae velis, buno ambula. Dein do vidimus multis locis, quibus Plautus personas salutantes introdueeret, pud erentium salutem non dici. Itaques apud hunc multo rarius salutatur Denique si consideramus ut apud aerentium ita in Graecis quoque exemplis paucas varias formulus ahitandi inveniri et omnino raro salutari, verisimillimum os hanc disserentium interaserentium t Plautum hac re explicari, quod lautus exemplaria Graeca libere, erentius accuratius imitatur. ambo quidem votorunt Graecos Sed
cum Terentius ad verbum verteret ita, ut pro salutatione Graeca salutationem, quae respondebat, Latinam poneret atque eis locis, quibus in comoedia Graeca non salutabatur, Sua quoque personas salutantes non faceret, Plautus liberrimo exemplaribus usus non solum salutationes, quas inveniebat saepe mutavit formulasque proprias suas et magnam ahitationum varietatem in comoedias suas intulit, vero etiam multis locis formulas, si
deerunt in exemplis ipse adiunxit Quaerentibus nobis, quae ratio his in rebus inter poetas nostros et morem populi Romani intercedat, non dubium est quin aerentius usum Graecum, Plautus morem populi Romani secutus sit.