장음표시 사용
11쪽
nam probe intelligentibus, ipsi fuerat commendatum quo fiebat, ut aliam, quam planabal ole exarauerat, dissertationem sepone ret, numquam ab ipso editam, ne inter schedas post mortem relictas reperiundam. Suum deinde iter, quod cum laude et omnium, quos visebat, admiratione prosequebatur, Londinum dirigebat, ibique ab omnibus viris doctis multo cum honore exceptus, nanciscebatur occasionem physica sua et anatomica in primis inuenta coram Regia Scientiarum Societate ibidem constituta, publice temonstrandi repetendique tentamina. Inter alia subtilissimas etiam, quas praestabat, iniectiones anatomicas in arte aliqua intestini cuiusdam tenuis illi odiorum virorum concion demonstrabat, cuius vasa cuncta vel omnium tenuissima, arteriae
a*que a venae, tam eleganter erant repleta, ut esset nullum.
quod oculo aufugeret, vel etiam quod disruptum emisisset, quani
continebat, materiem ceraceam. Inter artificiosissima quoque et
felicissime a se facta Noster ipsemet illa de intestinis sumta, habuit praeparata anatomica, quibus etiam deinde suam egregia cum industria elaboratam, superstruxit dissertationem anatonaico phet ologicam de fabrica et actione vidorum intesinorum tenuium hominiis, conibus aeri incisis si iratam, Lugduni Batauorum anno huius seculi quadragesimo quinto, in forma, quam dicunt, quarta editam, in qua villorum auitatem chylum recipientem huncque per vasa
exinde orta lactea ulterius vectum, defendit. Omnium itaque applausum reportans, in honoris et adsensus documentum ociorum classi adscribebatur a Regia iam dicta Societate. Ingenium itaque studiumque suum eximia cum laude omnibus comprobans, fieri non poterat, quin in plurimorum dignitate, fama meritisque illustrium virorum perueniret familiaritatem, ex qua etiam omnem, quem demum cunque poterat, fructum percipiens, cuncta sibi reddebat cognita, quae in mathematicis mechanicis,
12쪽
physicis atque medicis rebus vel inuenta, vel nouiter emendata vel caeteroquin excellentia, Londini reperiunda deprehendebat. Quum eum porro finem tum temporis iam sibi haberet praefixum ut in patriam olim redux ipse faceret medicinam probe autem intelligeret, veram atque prudentem medica principia ad curandos morbos applicandi rationem optime perspici posse coram aegrorum lectis, publica etiam frequentabat nos comia aliorumque experientiam faciebat suam. Ea tamen vel maxime egregia, quam in Anglia sibi comparauerat, eruditionis supellectile nondum contentus, iter suum scientiae augendae caussa susceptum ulterius prosequebatur Lutetiar Parisiorum, ibique omnia ad finem suum pertinentia inuestigabat ea, qua per totam vitam usus fuit, diligentia. Opinione tamen citius in horum laborum tramite interpellebatur. Per sex enim modo menses Parisiis commoratus, multoque longius in alias regiones dirigendum iter meditans, a Clementissimo suo Rege, reditum ipsius exoptante, reuocabatur Berotinum. Sub medium itaque annum seculi nostri quadragesimum ad ciues suos redibat, eorum sese totum dicans utilitatibus. Quo plura autem atque maiora a sui Regis gratia eXpectare poterat emolumenta, eo acerbior ipsi erat eius, qui paulo post contingebat, ex hac vita discessus. Propositi tamen tenax eam, quam semel ingressus fuerat, viam animo strenuo et acri procedebat. Simul ac etiam in urbe patria medicinam facere inceperat, non apud ciues solum multum consequebatur existimationis atque audi oritatis, sed fama eius ad exteros quoque Cito percrebescebat, adeo ut docendae medicinae causia in non nullas academias eius vero faciendae gratia in splendidisssimas aulas euocaretur, inter alias Imperiali Petropolitanae quam maxime commendatus ab ipso BOERHAAVIO Singulari autem erga patriam atque ciues propensione, amore atque fide ductus, omnes quam amplissimas et fruc-
13쪽
tuosissimas recusabat conditiones. Ea tamen quoque rara apud suos fruebatur felicitate, ut excellentia eius merita ab iis et cognoscerentur et aestimarentur. Confirmabat quoque hancce semel
partam gloriam prorsus indefessi, illo studio, quo cuncta, quae
susceperat, ad finem suum perducere Conabatur. Omnium vero laborum duplicem obseruabat rationem unam,
qua aegrorum, qui ab ipso petebant auxilium, maximam habebat curam alteram, qua in museo detentus, studiis et litteris vacabat, mathematica in primis atque physica pertractans Medi-Cum omnino agebat et prudentem et felicem. Morbi enim alicuius historiam percipiens, ad artis medicae regulas, qua op time callebat, in eius caussas, indolem atque naturam sedulo inquirebat, subtili et acri, quo pollebat, iudicio insigniter adiutus, adeo ut in praedicendo morbi euentu vix non semper certissimus, et in eo curando, si qua eius curatio dari poterat, felicissimus esset
medicus Alacer etiam atque promtus in diiudicandis erat morbis: si quos vero occultos, penitusque abstrusos deprehenderet, prorsus erat impiger in eruenda eorum natura, donec eam detegeret.
Quamuis autem aegrorum ad ipsum confugientium multitudo semper esset maxima, ideoque multum temporis huic vitae generi esset impendendum I reliquum tamen omne in museo consumebat. Anatomiae eiusque in primis subtilissimae studio delectatus ollini, et nunc illud prosequebatur et permulta sic dicta praeparata anatomica incredibili et prorsus admirabili arte per iniectiones facta, colligebat et asseruabat, ex quibus paulo ante mortem suam aliqua accuratissime ingenda, in aes incidenda et vitiis coloribus1naturae ad instar Xprimenda curare incipiebat, ex parte nouae, quam meditabatur, dissertationis paulo supra iam allegatae de fabrica et actione qui rum intestinorum editioni adiicienda quos autem labores aeque C alios, Corporis animalis Oeconomiae, per obseruationes hasce suas anatomicas explicandae, destinatos, prae
14쪽
matura eius morte interruptos esse vehementer dolemus. Maximum quidem rerum eo pertinentium apparatum liquit minimarum in primis partium ex plurimis corporis vi1Ceribus desumtarum et mirandum in modum repletarum, quem ipsi nosmet vidimus sed dubium omnino est, num aliquis futurus sit perficiendo tali operi aptus. Nimis enim multis aliis laboribus Noster implicatus, litteris parum ipse consignauit, quae habuerat obseruata, hoc studiorum genus prouectiori aetati reseruans, qua ab aegrorum gerenda cura liberiorem se facere studiisque suis se altius immergere et in uniuersi litterarii orbis usum desudare posse spe
Varia quoque ratione iniectionis artem ingeniosissime immutabat, ita, ut alias partes consueto modo, attamen ad exilissima uiaque vasa, materie sua Ceracea tenuissima repleret alias autem, V. C. reneS, hepar e. s. p. quoad ipsorum viscerum vasa tantunieXhiberet, partibus nimirum intermediis membranosis, pinguibus aliisque singulari aliqua arte exesis et alias denique, argento in locum materiae ceraceae iniecto, elegantistime et eo modo praepararet, ut, illis partibus ipsis des ruetis, argentum tantum remaneret, totius illius visceris figuram exhibens atque reprae
Insuper, quod a puerili aetate vehementer amauerat, mathematicum et in primis mechanicum studium, feruore numquam interrupto aut imminuto, et sumtibus priuati hominis fortunam fere superantibus, aliquot nimirum aureorum nummorum millibus impensis, colere pergebat, adeo ut per plures annos artificum Omnis fere generis numerus insignis in ipsius domo es te et quilibet suum ab ipso datum opus faceret, eo ipso noua inueniendi callido viro totam rem dirigente, quin et adiuuante artificiosisiima enim manu efiicere poterat, quidquid modo volebat A vero enim haud aberrabis, si mechanicorum et condidish et coluisse
15쪽
cum dixeris acaderitiam, cui is fructum diu adhuc si velint, rur-ciolent Berotinenses quum huius sui ciuis studio artificum, qua gaudent, praesentem copiam referre debeant, qui nunc omnia instrumenta mathematica et ex his potisiimum optica, tam eleganter et accurate conficiunt, a ab aliis Ypectari poterunt. Mustum itaque rerum utilissimarum omnique admiratione dignissimarum, telescopiorum, microscopiorum, antliarum aliorumque eius generis plurimorum instrumentorum, Colligebat. Tot igitur tamque variis studiis atque laboribus obrutus, praeter iam commemoratas disiertationes, perpaucos modo alios conscribere potuit Commentarios, Berotinensis scientiarum Academiae Actis insertos tamen plures forte cum Regia Suecica, quae Holmiae floret, Scientiarum Academia, a qua nimirum anno seculi quinquagessimo quinto in sociorum numerum receptus fuerat, communicaturus fuisset, dummodo ipsi licuisset longiore vita frui Assiduis autem, quibus se onerabat et quos semper summo praestabat ardore, laboribus defessus, ante aliquot iam annos in asthmatis morbum incidebat, ex quo emergere uidena videbatur thermarum Carolinarum usu ipse sibi tamen modo breuem vitam pronunciabat, quum a decimo iam quinto aetatis anno labem aliquam suos contraxisse pulmones, uni pectoris lateri insuper accretos, Xistimaret Eueniebat etiam, quod metuerat. Anno enim superiore, seculi huius quinquagesimo seXto,
sub initium mensis decembris subito corripiebatur acutissimo lateris dolore, administratae venae sectioni cedere nolenti hinc omnem recuperandae sanitatis spem ipse illico abiiciebat. Aliorum etiam, qui in auxilium aduocabantur, medicorum vel optima prorsus irrita erant consilia atque conamina, ita, ut die decimo septimo iam dicti mensas vitam ipsi eriperet pleuroperipneumonia. Ante decem annos, seculi nempe quadragesimo sexto, matrimonium inierat cum lectissima virgine, ATHARINA DOROTHEA
16쪽
NEVE LINGIA, e qua duos modo liberos, filium filiamque, fusce Perat, OS Omnes beato Viro adhuc superstites, praecocem optimi patris maritique mortem iure suo lugentes. Quin et obitu eius insignem omnino iacturam fecit uniuersus orbis litterarius viri clare docti, ingeniosi atque assidui urbs patria medici prudentis, indefessi atque felicis: omnes vero ciues amici integri, Cuiu memoria, quae in onmium bonorum conseruetur allimis, i est dignissima.
17쪽
19쪽
VALVULA COLI ET USU PROCESSUS VERMICULARIS
INtestina debent gaudere motu peristallico, i. e. debent Canalem suum mox angustiorem a breviorem, mox aptiorem longioremque reddere posse, sicque agere in contenta. q. II. Causa, quae huic motui producendo sufficeret, non datur alia, quam vis Mactio musculorum. q. III. Omnis musculus constat e fibrisci intes in ergo debuere Componi pro parte ex fibris musculosis. q. IV. Quum corpus humanum ab Ente sapientissimo sit factum, partes ejus sic debent esse constructae, ut fines earum via brevissima obtineantur.
20쪽
De albula nq. V. Vires directe adplicatae agunt sine ullo dispendio, per
princ Mech. . Ergo cum diversis fibris diversa actio producenda j i. siit, ad intestinorum arctationem requiruntur fibrae cum axe cylindri angulum rectum facientes, ad eorum autem abbreviationem huic parallelae q. praec . j. VI. Probat quoque natomia, tunicam intestinorum muscularem tali modo factam esse, eamque constare e fibris circu- imbui longitudinalibus sic dictis. S. VII. Intellina proxime a Ventriculo procedentia primario inserviunt: 1. Absorptioni chyli per venulas lacteas sanguiferas. a. Affusioni humoris arteriosi, fortes nervosi per arteriolas innumeras, nervorum propagines, in villis tunicae internae delitescentibu S. q. VIII. Quo major est superficies interna horum intes inorum j praeci), eo plures poterunt adplicari illi absorbentes, advehentes hinc quantum possibilis magna conveniebat huic eorum actioni. S. IX. Inter cylindros ejusdem Capacitatis, sed divcrsae diametri, minimam habens diametrum maximam habet superficiem parietum suorum per Geom.): hinc tu testina j 7. debebant quantum possibile es e tenuia. S. X. Sed ne Chylopoeisi in tenuibus peracta, faece continuo deponendae essent, alia quoque requirebantur intes ina, quae collectionem harum lepositionem in tempus commodum con
f. XI. Cessante tenuitatis ratione j. 8. . in intes in is, non requirebatur, ut intestina pro retentione faecum sint tenuia. f. XII. Sed, contra rationem, aeque C priora, angusto essent: nam j. . . forte plus ad ipsorum canalium nutritionem requireretur, quam ipsorum ope ex residuo boni desumi posiet.