장음표시 사용
11쪽
'eorporis viventis fibram ab ipso vitae principio sinam habe eetonum , quo contra Naturae leges aucto , sunt spasmi ab Die fibrarum affectarum visibili reces . Quot vero , quanta ena Dcantur e statu spasmodico phoenomena , praecipue in passione hy, sterica , celeb. bdenham testatur , & quotidiana satis superque comprobat experientia. Etiamsi breviores oculis intuentibus fibrae non fiant, num minus rigent λ Quid generalis contrachio a metu subeundae operationis chirurgicae λ Quid erethismus, in morbis nervosis tam decantatus , calorem vitalem labefactans , a quo externus algor, incipientis febris horrorem mentiens, & poros cutis perspira tioni dicatos obturans λ Ergo cutis irritabilitate donatur, licet
structurae sit membranaceae , contra opinionem qua Omnes mem
brante dicuntur virtute irritabili privatae ; opinionem, teste visu , Artis genio inconsulto, ab experimentis fallacibus , quanquam accuratioribus natam, cujus commenta delet dies, Naturae judicia
Non a fibrarum stimuli impatientium textura peculiari , repetenda est vis irritabilis , sed a vitae principio ; materia enim augusto Naturae nomine insigniri nequit, cum sit ex se iners , passiva, dc omni actione destituta. Principium vitale nemini non fuit notum. Quid enim aliud , Hippocratis calidum innatum ;Aristotelis quinta essentia a quatuor elementis sibi cognitis toto genere discreta; Theophrasti vitale principium ; Hel montii Archeus i veterum Chymicorum balsamum Naturae & sulfur vitate 3 Illius principii substantia elementis longe est divinior; calorem continet, non igneum & destruentem, sed plane coeleiatum vivificum : verba sunt clari T. J. B. Duhamel e spiritus dicitur, quod sit tenuissimus ac subtilissimus; quo enim res esta materiae contagio solutior, eis ad motum promptior atque ad agendum efficacior. Corruptis ac dissolutis corporibus , is integer
servatur. Illud, exempli gratia, intueri datur in tritici grano quod
12쪽
terra, gremio mollito Sc subacto, sparsum excipit, quodque in eae putrescit ac dissolvitur: at balsamum radicate ab interitu vindicatur , ac novam subinde molitur generationem; cessiare enim non p*test. Haec fiunt Νaturae viribus ; Naturam quippe morborum medicatricem dixit Hippocrates ; sed quid Νaturae agentis nomine intelligi debeat, inquiritur λ Quid Natura , nis ara Deilia materia sa) ZEx hoc sanioris doctrinae fonte nuper emersit Magnetismus , quem dicunt animalem; novum deliramenti genus mystagogice inpra im medicam prosiliens, ex quo rueret totius Medicinae scientia tam sarmis stabilita principiis, & turpius vilesceret curanssorum morborum internorum methodicus ordo. Sed cum quem quam laedere in animo non sit , alumnis quos prurigo novitatis moveret, verba viri sapientissimi meditanda proponimus Non continuo infamis ars censenda est, si nequissimi homines. M in pravos usus eam detorqueant. Pessime actum erit cum re, is bus humanis, si nobilis limas quasque artes proscribi oporteat, i, quod iis male feriati homines abutantur sue . is Ab iis quae supersunt anatomice discutienda de corporis tegumentis, longius duceremur ad Chirurgica transeamus. Quae, rerum gravium & obtusarum impetu , extrinsecus fiunt in corpore laesiones, im Proprie, melius vulnera contusa nominantur, dissicilioris vere sanationis, quam quae sol&& simplici solutione continui molesta sunt; cum iis in vulneribus de unione restituenda non possit cogitari, quin successive suppuratio b& detersio prius perficiantur. Non item de soluta continuitate subculanea, tegumentis illaesis; haec laesionis species, a) J. B. Duhamel, Oper. Philos. Tom. I, de Fossilibus., lib. 2
13쪽
Non vulneris, sed tumoris faciem prae se fert; de qua praecipuὴ
hie dicendum. Contu sonis vocabulo, non morbus, sed morbi causa designatur; nullaque est hujus nominis apud auctores latina appellatio , nisi per gallicismum, tumorem a sangiuine coacervato vel suffuso significans. Tquivoca verborum acceptio de iis quae naturae species& ratio diligentius distinguenda monent, graves in theoria gigniterrores, vitiosiores in praxim ferens, mox luctuosiores in usu forensi daturo S. Postera laude in dies crescentem Magistrum audiamus Paratim de Vulneribus capitis agentem . . . o Contusionis impetu scepe fieM Eccbmers , id est, sanguinis mox concrescentis effusio subis cute , sine vulnere. H. aec contuso ingens si fuerit, sic ut a craniori cutis discesserit, sectionem moliri oportet, qua sanguis exire is & expurgari possit. H Idem, Tractatu de vulneribus sciopo illisis, sic fatur: Cum contuta partes sint, non multo post ab
,, ictu intumescunt . . . Propter insignem contusionem & circumias, tantium particularum laniatum & attritionem, humorum e toto corpore magna vis confluit, ruitque in locum affectum. . .
,, Multiplici scarificatu pars erit incidenda , quo, contuso, ut sic ,, loquar, & concreto sanguine, ad ebque in putredinem prono,
Ut genuina morbi indoles clarius innotescat, Scriptorum auctoritate gravium doctrinam exponere pretium sit. Clar. Platne sin Institutionibus Chirurgite Rationalis,vexatorum nomine utitur: Vexata, inquit, g 'io 6. quae aliis contusa vel collisa nominantur, sunt corporis vivi partes , quibus telum, vel aliud durum ac retusum , ita impressum fuit, ut interius sub cute minores arte riae venaeque , variurn humorem ferentes, laceratae atque graviter affectae sint: quare ex iis humor qui eas permanat vel effusa
ditur, vel is in motu suo impeditur & sistitur. Claris. Ludgwig, Professor Lipsiensis, in Institutionibus Chirurgiae, praelectionibus
14쪽
academicis accommodatis, g 9 . circa hanc quaestionem his
verbis eloquitur: o Vexata vulnera dicuntur, quae, corpore lyra dente applicato, non evidenti & plenaria continui lisione in1ntegumentis corporis constant , sed tantum partium qua- is rumdam sub his occultarum separatione inducuntur, qua &υ humorum motus per vasa cohibetur ut propterea extra vasa ' sepius rupta vel conquassata propulsi, in contextu celluloso,
is effundantur, & ibidem stagnent. In his itaque instrumentum laedens , non figura acuta , sed impetu potaus dc mole, affectum producit ,, . Contusonis nomine . non morbus , .
sed contundendo facta laeso designatur. Vocum confusib,. rerum confusionem inducit. Mox citati Professores extraneῖ, ut fere omnes gallico idiomate Scriptores, ecchymo sim vocandeam sanguinis sub cute effusionem qualis non raro post phlebotomiam minus solerter celebratam , apparet; nempe cum secta congruenter vena & parcius incisa cute, subitaneus fit tumor, quem thrombuna dicunt, a sanguine concreto, qui intra paucos dies pedetentim diffusus, in cellulas textus adipo si longius extenditur, & successi ve dat colorem ex nigro purpureum , ex purpu' reo in singulos dies minus intenso flavescentem , usque dum. per coloris quasi remissiones, naturalis in cutem redeat. Multum vero discriminis inter utriusque morbi aetiologiam esse constat
quin imb, cum nulla sit in hoc casu actionis in parte affecta laesio , nulla unio soluta , sed ex late diffuso sanguine simplex macula ;
quis non videt successivos coloris saturatioris in debiliorem transitus, miniis esse morbi notam quam signum naturae resolutionen i sanguinis extra vasati, lento gradu, ut ipsi congruit, operantis.
Morbi causam & morbum, ejusque varios effectus distinctis signis noscibiles, quorumque nec minus varia diagnosis quam diversae indicationes curativae, licet graphice distinxerit Clar. Munnio s, in Academia Ultrajectina Professor Chri rurgiae meridaimus, plurimis vorabulis pro arbitrio accipiendis, varioque
15쪽
I3 rerum statu 1 indiscriminatim adscribendis, caliginem ilicidioti doctrinae induxit. Sol ut e unitatis illa species Quam instrumenta is ob thisa in parte molli estic int, CONTUSIO appellatur. Nonis semper contusioni adest vulnus; sed effunditur quando quo
is sanguis, integra manente cute , in spatia partium; unde orituris affect S , qui , εκ κυμωσις appellatur Latini est usione tu, is suffusionem, suggillationem verterunt. Est autem ECCAYMosia is nihil aliud quam cruoris in vicina spatia , Ob vasorum apertio- is nem , ususto, si nimirum, cute illaesa, vasa ob contusionem is lacera, sanguinem effundunt. Etsi vero saepius pars in tumoremis non attollitur , sed ita sanguis effusus in spatia partium seseis insinuat, ut nullus tumor appareat , interdum tamen parsis intumescit, si extravasati cruoris copia major iit: imb interdi iniis tanta in copia sanguis effunditur, ut sub cute inter muscuis tos collectus sinum essiciat, atque partem in tumorem atto uis lat; hinc inflammationis & tandem gangrenat causa evadat . . . , , Ex partis alicujus magna contusione, nonnunquam oritur gansa graena, quandoquidem, laesis aperiisque per contusionem vas in culis humores est istini, qui extravasati, condensati , & in in parte contusa aggesti, porositates obstruunt, nassensibilemque ,, impediunt transpirationem , ac proinde incalescentes , inflamis mationemqtae concipientes, suffocant Landem , extinguuntqueo vivificantium spirituum radiationem. DAb ancipiti verbor una sensu, seu aequivocatione illaudabili , non abstinuit vir multiplici eruditione conspicuus, celeb. A Jrtic, qui Tractatu de Tu moribus gallice scripto, a quo contusionis nomen exulatum recte voluit & non nisi ut causam accipi, sub eodem titulo, de la meu trijstire ou eccbmose, idem significari censet quod Latini fuggillationem, dc Graeci eccbmosim dix cre. Mirum quantos errores tam theoreticos quam praeticcs in citato εapite Tractatus de Tumoribus, congregaverit doctissimus Prose sis: lymphaticas agnoscit ecchrmosus, cum de essentia ecchymoria,
16쪽
I sit a sanguine extravasato ortus tumor; quem pronum ad suppurationem pronunciat, licet ad putredinem & gangraenam propinquius
Vergat: indurationem grumorum sanguinis extravasati admittit nemini visam : cuilibet enim notum est cruorem concretum dilutiorem fieri, sive resolvatur, sive putrescat. Post missione mi sanguinis nonne videtur pars rubra concreta, sero limpido innatans λ Assiuxta humorum in contusis niger color in rubedinem evadit, & circa margines loci flavus apparet, grumis sensim distatutis. Ergo non indurescit per exsiccationem sanguis : quod si accideret, accretio morbi in acerbiorem , dc non finis & exitus judicaretur, & nequaquam scirrhi cujuscumque speciei naturam indueret. Scirrhus enim, ipso met Auctore testante, formari nequit a sanguine. Haec autem inter verba & res discrepantia, in eodem Tractatu, animi tenebras non discutit; imo artem
obnubilat; de qua vel nullus sermo haberi deberet potius quam non lucidior. a
Contusiones modo a suggillationibus distinguitini. Itincker. Profestat Halensis, in conspectu Chirurgiae tam medicae quam instrumentalis ; hasque ab illis differre, ut effectus a causis
Ne virum , quem senem venerans colui, inhonoratum voluerim , ex eo quod nemo infensius Chirurgis adversatus sit , hic operae pretium ex ipsissimis verbis opinionem commentitiam , a Vero remotam exponere , Artis progressui unice consulens , ut immota stet magis amica veritas, & scientiae certitudo. ει Les meiartrissures se terminent deis quatre fagons. La troisieme par endurcissiement; quand te sang extra ., vase, a force d'etre fec , forme des grumea ux qui, au-lieu de se poti is rir , se defaechent, s 'endurcissent, Sc donnent lieu a une e spece desquirrhe. V De Tumoribus , tom. I. pag. 218. . . Le squirrhe est pro- duit par te sejour de quelque humeur .... Ce ne tauroit eire te sang,
parce que te squirrhe est fans rougeur, & qu il ne petit Are produitque par une humeur capable de se durcir ue ce qui ne convient poliat ausa gi ibidem. tqm. II Pag. 1.
17쪽
lationis nomina tanquam synonyma habet , quorum tamen per-
Jampridem vetae diagnoseos de his praeter naturam affecti bus fundamenta posuerat, sagax, dum viveret , rerum chirurgicarum judex, experientis limus Nag. J. L. Petit, perennis memoriae , agens de tumoribus capitis a coutulaone, sub vocabulo Bqises. Cute integra remanente, icta , impulsu atque jactu , vel insitumentis quibuscumque retusis, fustibus puta, tignis, lapidibus paulo vehementius corpori admotis fit subculanea laesio ab attritione de collisione partium ; unde congeries mimuissimoram vulnerum , quam Graeci ut cum Heisero loquamur , Eccbmota haud incommode vocarunt, & Cestis
Disruptis per contasionem arteriolis & venulis innumeris, vix abesse potest: quin a sanguine effuso formetur tumor, & quidem, subitaneus, cujus varia signa pathognomonica tradidit M. Petit. Si intumescentia fit per sanguinis effusionem intra laminarum telae cellulosae spatia, ut videre est absque contusione in thronabo, post minus bene sectam in phlebotomia cutem , insurgit tumor circumscriptus , renitens & facile resolvendus; fitque fuggillatio consecutiva ex longiori latiori sanguinis in cellulas textus membranosi non laesas diffusione ; id per insilirationem,
quae vox licet Veteribus ignota , non minus lucidam praebe ctei significatae valde necessariam cognitionem. Cum vero ec majori vel minori cruoris extravasati copia & in unum alveum seu cavum collecti & coacervati, circumscriptus apparet tumor per abscessionem cutis a partibus substratis, in circumductione renitens , in centro mollior, cum fluctuatione explorantibus
methodice digitis manifesta, haec sanguinis effusio est vera Ecchbmosis, quae gallico idiomate dicitur facta par Fanche,
18쪽
Plerumque sine mora aperiendus est tumor, ut effuso cruori citior detur exitus, & multa , dc quidem graviora a diuturniori stasi praecaveantur accidentia. Illustrissimo Van-S ruieten contusorum effectus varios dijudicanti , ecchymosis & suggillationis discrimen innotuit, veramque utriusque nominis significationem irroboratam habet sa).Eccbmosis, inquit, est effusio humorum extra vasa sua sub in Legumentis ; dc definitionem ex Paulo PDinetia accepit. . .: non divulsa cute , A ut tumor mollis tactui cedens sequatur , liuidus O indolens ut plurimiam. De fuggillatione paulo infe tius dicens, non errat clar. a iustor, nisi errore loci in quem cruoris extravasati ingressum fieri autumat. Suggillationem vocat
maculam rubram , lividam , imo saepe nigram ab impulso sanguine per ictum in serosa & lymphatica vasa. o Differretis ergo suggillatio ab ecchymosi , quod in ecchymosi ruptis vasis,M, sanguis in vicina spatia effunderetur ; in suggillatione autem is sanguis valida pressione ingreditur vasa aliena , integra tamen t,1 unde etiam suggillatio potius in vicinia , quam in ipso loco
D contuso haeret ,,. Η c, amore Veri, versatilem adnotare jubemus
clar. Auctoris doctrinam , qui in proxime superiori paragrapho, quasi nescius falsi, ex mente Hippocratis dicebat nullum fere vas, nullam musculi tendinisve fibram observari in corpore, quin haereant in membrana facile dilatabili , cellulis plurimis
cum se mutuo communicantibus , constante sicque concludit: Minora ergo haec cava per omne corpus dispersa haerent , O poterunt repleri humoribus ex fractis vasis e Fusis. o Patet autem facile, ecchymosin & suggillationem scepe se mutuo comitari post ,, validas contusiones : unde etiam apud auctores haec vocabula
a) Comment in Boerhav. Aphoris. 32 .
19쪽
17 Ex hac animadversione nonne mirum quod Claris Commentator Aphorismorum Boerrhavit De cognoscendis & cisiandis morbis, in vitium ducentis culpae fugam fecerit, SI arte caruerit , dicens g. 3Isi, maculas scorbuticorum caeruleas ,rubras , flavas, nigricantes, ab extravasato sub cute sanguine productas, observatas fuisse, prout sanguis extravasatus colorem mutaverat , dum vel coagulatus & niger manabat; vel incipiens dissolvi, per varios colorum gradus transiliat, ante quam penitus dispareret, simili omnino modo ac in contusionibus apparet. Subjungit Clar. Auctor magnam esse asti nitatem inter maculas scorbuticas, & mutationem coloris incute, quae Contusionis progressum sequitur. is In utroque is enim casu, extravasati humores sub integris integumentis ιν haerent; in' utroque casu vasa rupta sunt; & videtur in scorbulo a causis internis nasci similis conditio, qualis a
,, causa externa contundente nasci solet; vasorum nempe ruptura & liquidorum extravasatio. is Num dici possunt assines morbi tam diverse naturae 3 Minus in arte peritis mentitur fucata cutis; nonnullos enim decepit purpureus color , Sc macula livida sponte suborta, latiusque diffusa ad femoris partem superiorem & anteriorem in gravidis, integra valetudine fruentibus, quas Dystrasiae scorbuticae insimulabant, extincta
Anatomiae face docentis rotunda uteri ligamenta , per annulos
musculorum abdominis transeuntia, in pinguedine juxta inguina terminari, & plexu vasculoso constare ; cujus distractio, ab utero nimis distenso, suggillationis exterioris fit causa. Quanti intersit in Pathologia Ecchymosim & suggillationem signis propriis distinguere, ex dictis sat conspicuum rsed accuratioris & diligentioris inter eas discriminis annotandi summa in usu forensi necessitas ex dicendis patebit. Cum xetb
20쪽
segnius irritent animos congestae. praeceptiones quam exempla M. juvat varios hac de re casus exponere, ut in unoquoque, narratio facti vicaria rem, oculis quasi praesentem fideliter. sistat.
i. Augustoduni , die 6 Septembris , anno a 71 F., hora nonruiserotina, nobilis quidam Juvenis, qui in equestri turma Scio- petariorum Domus Regiae, bellicae disciplinae tirocinia posuerat cum duobus causarum Patronis vehementi 'verbis jurgabatur; . dein, licet ense districto, metuendum non se priebuit: pugnis , . certantes inermem eum humi abjecerunt , & acceptam inju xiam, prae pudore, silentio dissimulavit. Quotidiana consuetudinee
civium coetibus comiter adstans, sociales circulos frequens co sectabatur usque ad decimam quartam a rixa diem, qua vale-rudinis prosperitate utentem dicitur variolis, tunc in urbe maligne grassantibus, fuista correptum , . & ipsa eadem die, a DSeptembris, fato functus est, hora post meridiem decima. . . De poena percusictoribus infligenda Pater defuncti cogitans, , capitaliter Patronos apud Judices incessit. De legitimo foro, lite oborta , inspectio cadaveris ad diem Octobris procras--
Tinatur, elapsis a morto. 3 diebus. Exhumator; Praetoris II bani jussu, cadavere , omnes Medici.& Chirurgi Augustodu-nenses inquirunt, & communi consilio concludunt, Achymo sim Sc prurimas se vidisse in capite contusiones, quarum major in εparte postica, cum cruoris nigri, partim fluidi; congestione:
cranium fuisse integrum , in eoque partes contentas absque loe-sione: commemoratur etiam de Contusionibus in Hypocondriorum regione & femoribus, ab instrumento contundente, uti
: fustibus, lapidibus & aliis.
Hanc ad Judices rescriptionem impugnant Rei, irritam nul liusque ponderis, & reipsa, & vitioso ritu, statuentes. Emen-- dandae renuntiationi non patebat aditas , quippe cum eam :