Tractatus de natura substantiae energetica, seu de vita naturae, ejusque tribus primus facultatibus ... naturalibus

발행: 1672년

분량: 604페이지

출처: archive.org

분류: 철학

41쪽

Ad Lectorem.

praesidet. Ne careat nomine, Chymici ni fallor)

primi eam Archeum Vocarunt 8 forte potius Archaeum scriberent: nempe Vel ab antiquitate, quod primaevam materi, Vitam simplici quadam modificatione exaltatam includat 3 Vel a principatu ia dominio, quod toti naturali constitutioni , quasi oeconomus, praeficiatur. Verum modo de re conveniat, de nominibus ne laboremus. Res ipsa, ut alibi notavi, non fuit ipsi Hippocrati ignota, ubi dicit naturas eqse morborum curatrices. Per naturam enim, Candem rem

quam illi Archeum nominant, insinuat. Vita enim materi e sic simpliciter modificata res est quae naturalem constitutionem totius & partium regit. Haec vitiata organa reparat, solutas continuitates cons bii- dat, excrementa ia inutilia e Xcernit, ea quae secundum naturam sunt, quantum in se est, conservat. Medicamenta enim nihil quicquam operantur, destincto hoc Archeo, seu vita naturali. Audiamus quoque de hae

naturae vita subtil. Scaligerum ΕXerc. laudata, ri'. I s. aeuoniam diximus animam sibi de articulare corpus 3 videndum, quare nascuntur oculis O auribus occlusis catelD. Veteres dixere, uia matricem lacerant unguiculis, atque iccirco parens immaturum ejicit sertum,pertaesa molestiaruis. Hoc falsum est. Non eniim satum tempus

haberent pariundi. Mi habent. Sed evenit ita naturae consilio sicut in aliis aliorum membris animalium, qua nascuntur postea. Cujusmodi dentes,pili, cornua calcaria,pennae. Manet ergo Vis plastica,seu vita naturalis,in animalibus formatis, ia constitutioni naturali pr est , viz. eam sua perceptione, appetitu ia motu naturalibus regit. Tota enim perceptio naturalis non vertitur in sensum,quia nervus eam ad sensim communem seu cerebrum deferre nequeat. Hinc frequen

ter accidit, quae knsibus placent, Archeo displiceant

42쪽

Generalia facilius in.

quam particularia.

Id Lectorem.

& noxia snt: ut multi cibi, qui arrident palato, ad

sanitatem non conducunt. Et similiter dicendum est de omnibus immoderatis 3 quae, utcunque appetitui Sc sensibus grata stat, Archeum lacessunt. Sed de his sat 1S.I9. Aliqui fortasse putabant generales, qui hic tractantur, conceptus praemature in scenam evocari: omnes formas particulares prius inveniendas esse, M deinde ad universiales ascendendum. Luicquid enime si in intellictu, prius fuit in sensu. Verum hoc ratiocinium fatis innititur suppolitioni, rationes rerum particulares prius incurrere in sensum quam uniterjales. Sciendum enim est, formales concepius, sive generales sive particulares, realiter in singulis exsistere, & quo generaliores, eo citius Sc facilius Uno eXcepto corpore mistob sensius nostros assicere. Quod demonstrari potest. Duo Studiosi, B, praealtam conscendunt turrim , circumspiciunt, ia colloquuntur. A. Heus,socie, Sideor mihi a longinquo videre aliquid. B. Vide'n aliquid, inepte j ergone vides ens in genere jA . Profecto nisi mei haltacinantur oculi,video aliquid Age huc, verte vultum Aui irμm Uersus. Circa apicem istus montis quid fuscum seu nigricans conspicias. B. Cerno.

sane e si sub ianitain vel daemon seu spectrus,vel corpus. A. Mi irrisor, tu quoque sub iantiam in genere vides jB. Video substantiam primam sed ad quam speciem referam, nondum scio. , A. Sedproculdubio es corpus..Longius enim dimovetur a loco quo primo conspexi. Forte est rheda. B. Non es. Hercle enim nune dioiditur et sunt animalia. Forta sie armentum jumentorum est :hobum aguntur. A. Tune animalia quoque in genere cernis j Manda hoc memoriae, ut de eo differamus postea. B. Tace, quaeso, parumper, ut accuratius objectum contemplemur. --A. Eho o satis siluimus. Sunt septem equites:

43쪽

ad Lectorem.

eoiter . De properant: sed individuales eorum ratio ei nondum sensu discernere licet. B. Non tu taceis A fraceo -- Equidem sunt amic nostr Pos ex et Gabamin. Sed iterum adverte, ut rationes rerum

regulares ultimo sensus nostros feriunt.

damus ut iis de reditu gratulemur. Vi conceptus rerum universalium non tantum in lin

gulis exsistunt, verum etiam quo universaliores, eo facilius Sc magis perspicue sensibus nostris occurrunt. Quare laboriosis Sc completis historiis, C quas tormae particulares quaerunt ut e singulis eruantu non opus habent , imo earum ViX capaces sunt, quod ad omnia, aut fere omnia, eXtendantur. Hoc psum Celeberrimus D'μ' Baconius in suo Novo organo D O Io. inisinuare videtur. Neque inquit hυ- motur xempla proponi consentaneum eis: inest enrm omni cor

Ob hine causam memet fere hactenuS In gene formas Vmotus particulariores deventum est, ob defectum plenarum historiarum opus hoc visium est ab

T potib , nonnullis foti,n sententis novitas

quicquid novum est, itatim t xyiGyense ia ipse quae jam bene vetusta sent olim nova fuerunt Imo quorsum opus est novo libro, si nihil adferas , . quod non sit dictum prius λ Nonne perinde est sive in veteri sive in novo codice idem legas I En Imvero multitudine librorum jamdudum ingenia studentium magis distrahuntur & defatigantur, quam erudiuntur aut adjuvantur: tantum si quid offeratur quod ab aliis omissum fuerat, fieri potest ut aliquid cumulcognitionis humanae accedat. Nemo putet me li

dicere, quasi novitatis studio totus sim abreptus. V:

44쪽

A Lectorem.

teriam vestigiis, si qua, Calva veritate sensuum testimonio manifestati L liceat, insisto , eos quantum licet candide intcrpretor, in eorum authoritate quousque fas est acquiesco. Nedum aequum aut justum arbitror ea magna mundi lumina, Hippocratem, Platonem, Aristotelem, Democi itum, Galenum, Sce qui, quantum in se erat, neque sine magno suo labore ac studio, qui quid iis notum videbatur posteris fideliter communitarunt, tanquam Veritatis osiores aut hostes humani generis traducendos aut prosequendos esse: nimirum quod iis omnia ab initio non innotuerint, quod in

nonnullis lapsi aut decepti fuerint; quod multa iis i

nota a posteris inventa fuerint. Imo oportet nos esse

insigniter ignavos & stupidos, si tanto temporis tractu eorum inventis nihil addiderimus. Quid igitur dicendum est Si mihi daretur optio, nec veterum authoritas vilesceret, nec neotericorum industria naccesceret, sed voritas undicunque, vi Z. omnibus viis ia modis, pervestigaretur. Haec enim seposita animositate optime conlutere posse videntur. Prolegomena absiolvimus.Jam Tractatum hunc in manus tuas cingenue Lector trado, eundemque Sc quicquid ei hic praelusi, judicio tuo siubjicio. A praejudicio

apprime cave : hominum etiam acutissimorum mentes frequenter occaecat. Scis, quam sumus mortales ue labi

errare,perinde mihi ac tibi pronum est. Utere humani' rate tua. Verum plurima hic perpensia ia Lepius trutinata Proponuntur: ne ergo praepropere judices. Utcunque candidam tuam interpretationem prae ristida censera expetendam judicat tuus ex animo Amicus,

45쪽

Summa contentorum in Epistola

ad Lectorem.

a. Fundamenta duo iηadaquatorum conceptuum , praesentia, ct

absentia. 3. Duo aIia fundamenta , Iimilitudo, θ' dis militudo. . Similitudinis dioiso in quid-ditativam quodditativam. s. Di militudiηis disisio ius lielier, ct smiliter dissimilem. 6. Modus inveviendi smilitu-

rerum.

7. Primum nostrum tentamen de vita Naturae, aη si Fubstantialis. 8. Animas materiales esse modos materia. q. Eu primum rudimentum vita non adferre. Io. Sensus oriri ex organtea

primae vitae modisseatione. II. Quomodo pereeptio natu rutis si senstiva. I 2. Primam vitam esse substantialem. Virtutis plastiea origo. I 3. Explieario sententia Sealis

geri.

I . Permiones naturalis pereeptionis , ejusdemque imperfectio

nes.

I s. Haruein quoque exponitur. 16. Dari pereeptionem prioremeassensus. I7. Animam materiaIem nos esse primam vitae originem.

18. Formato Diu, quid si de ut plastica.

19. Generalia faeiliκs iveurrere insensum quam partieularia,2 o. Nova inventa non necessario subruunt aκthoritatem pete

Elenchus Capitum.

CAP. I. De substantia in genere. I. Authoris, pag. I.

ria in transiendentalim, amentalim. ibid.

d a C A P.

46쪽

CAP. II.

De variis acceptionibus subsistentiae, substantialitatis, suppositalitatis , personalitatis, naturae, essendi per se, 6c mo

dorum

i . Sub stentia distiηctiones. Prima. Pag. 6-2. Secunda , quae praeeipua. ibid.

3- Definitio sub stentiae funda

mentalis. 7

6. Naturae fignificationes. IO. 7. Eam non abstrahere totam rei entitatem. ibid.8. Naiura disso in fundamentaIem, ct energetieam. ibid.9. Disserunt ut inadaquari eon-

a 1. Mari distinctio in Veien-

em, unientem, terminantem.

Elenchus Capitum.

lis in suo conceptu includat subsistentiam fundamenta

lem.

I. Naturam ct submeηliam

ex parte rei disserre. Pag. 14.2. Suarii sententia. I 3.3. Hus error. ibid. . Refutatur. I 6. s. Esse perse contrahere ens adsultantiam. ibid. 6. Et ab aeeidente distinguere. 17. 7. Substantia naturam esse suetieem. I 8. in perpetuis. ibid. non in eadueis. ibid.8. Duplex eorruptio idem pro

9. Esse per se non eompetere sub stentiae modali. 2 O. Io. Subsistentiam modalem a

natura dimanare. a D

II. Suarii nova sententia de natura substantiae rejieitur. 22.12. Substantiam esse ens per se

subfuens. 23'C AP. IV. In qua re consistit ratio subtastentiae modalis. a. Subsistentia naturam complet. Pag. 2ψ. a. Seoti de ea sententia res ιitur. ibid.

47쪽

Elenchus

si alio soli Deo eo etit. 2 3. 3- Negatio hae non spectat adsis stentiam modalem. . a 6

6- Esse per se non se cit ad

naturae complementum.

7. Rem feri ineompletam peradditionem. 2 78. Staium diuisium non esse pu-

R. ram negationem' .9. Unionem continuitatis non

esse substantiatim. 28. IO. Creaturam sue si boenita esse impossibilem. 3 C.

a . Prine tum ineommunica silitatis moustratur. 33 I5. Naturas ereatas uniri posse,

mutata sub stentia. ibid.16. Supposialitatem non esse diuisissilem. . 3ψ'I7. Varia aeeeptiones diuisbilitatis. 3 18. Sub flentia Suarii duo M-nifieat. Ibyd. I9. Statis divisus ex Suario probatur. . 3t 2 o. Suarium dictiquere δειb-

μιηι a suppositρ- 37. et x. Duplex jubsistentia in Deo

unoscitur. . ibid. 22. Natura non opponitur sub- entia fundamentali. 39. 23. Naturam esse eausam suppositalitatis. ibid. 24, Hanc non consistere in ne-

Capitum.

gatione sustentatioηi 28. Animam rationalem insta- separato esse personam, non in eo ucto. 4 I. 25. Idem eonfirmatur. ibid.27. eonfirmatio. 63. 28. Objectioni Oeeurritur. ὁ . 29. strinque requista ad βο- potum. 43 3 o. Ruatuor priora esse communia , quintum esse proprium,46.3r. Ad personam insuper re quiri intellectum. 47 32. Suppostalitatis eaUM 48. 33. Essectin ejusidem. Io. CAP. V.

An subsistentia modalis eκ parte rei differat a natura a quis dimanat, I. Sententia νeterum. pag. 312. Refutatur. ibid. 3. Seoli sintentia examinatur. 32.

. Negatio istonis a negatione sustentationis distinguitur. 33 s. Staium divisum in Ma negatione non eon sistere. ibid. 6. Supponere actumvitalem, sq.

consistere in eoilaederationesbi sit.

7. De actus exponitur. ibid.8. Optimὸ exponitur per analogiam adactionem. 56.9. Confoederatio dup/ex est, . 3 γ

48쪽

Elenchus Capitum. luplex est. 38,

12. Individuatio distiquitur in primam, ct ultimam. 6o. I 3. Uniperisti fngulare in

eadem re non disserunt. 5Ι .a . Alia ditiso indiuidualionis. 62. Is . Singulare ct ineommunieabile disserunt. 6 3.16. Suppostalitatem esse prin-eipium indidi uationis. 6 . I 7. Probatur primo. 63. I 8. Idem argumentum ills Atur. ibid. x q. Probatur seeundo. 66. IO. Probatur tertio. ibid.ai. Objectioni oecurritur. 68.22. Status divisus iv perpetuis rigidὸ sumendus. 69. 23. N in caducis. 7O. et . Limites individuationis. ibid. I. Continuitas. ibid.

23. 2. Additio ct ablutione si spectabilis. 7 I. 26. 3. Divisum esse ab omnibis Hiis. ibid.27. q. Manente naturae

seopo, manet individuum. 72.28. 3. Manente idea tithusdem rei nanet individuum. 73. 29. Ideam posse rem anticipare. ibid.3o. Thomae sententia eκ- ponitum p . 31. Urarior expintio. 7s.

C A P. VI. Divisiones naturae substantialis.1 . Infundamentalem, ct ener gelicum. P/g 772. D materialem. θ' immate rialem. ibid. in completam. ineompletum. ibid. Natura dieitur incompleta duplici; er. 78. 3. Forma corporis in genere ex ponitur. ibid.

3. Formas si ordinatas in eodem ind/vidxo non disserre. 8o. 6 . An formae 16periorestae, Iructi, inferioribus. maneant. ibid. . Aliquo modo manere, non. 8 2 . 8. Ulterior explieatio. ibid.9. Omnes formas)uperiores non

esse smiliter separabiles. 83, C A P. VII. De materia prima.

I. Vaeceptiones materiae. pag. 8 . a. Materia integre eone ta

Materia prima perpetuitu

49쪽

Elenchus Capitum.

monstratur. ibid. 7. Mus exfitentia. ibid.8. Sub se euita fundameηtalis. 88. 9. Eam nou esse modalem. ibid.

Io. Materiae natura energeti-

ea. Rus pereeptio asseritur. 9O.i I. Non esse priueipium mutationis. 9 I. 12. Materiae prima saeultates esse ineompletas. ibid.I3. Eam non esse puram potentiam. 92. Iq. An potentia materia abentitate ejusdem disserat. 9 .is. Materia dignitas vindieatur. ibid. I 6. Eanr e formae eausam. 9 3.

materiae. 96. I 8. materia aestimatur.

ibid.

99. 23. Nominales refutantur.

et . Moles includit aliquid per

modum erasmenti. Io I. 25. Materiam es ultimum ae-eidentium subjectum. IO 2.25. Probatur. ibid.27. Aliquorum aeeidentium esse subjectum immediatum. Io 3. 28. Ut quantitatis intermi

natae. I .

et q. Ruae asseritur. Io 3.3o. stuantitatem terminatam esse mutabilem. ibid.3I. Termisationem quantitatis non provenire a forma, sed a

motu materia. IO6.

32. Interminatam quantitatem ex flere, Iop.

33. E flentia distinguitur ;ct Zabareta exponitur. IΟ8.3 . Interminatam quanιitatem esse inadaequatum eoneeptum.

3 3 . Objectioni Oeeurritur. ibid.36. Argumentum contra Nominales. I I 2.37. Continuitatem ct dioisibilitatem esse interminata . ibid. CAP. VIII.

De materia secunda, dc formata. I. Eas esse inadaquatos con ceptus. pag. II 342. i materiam seeundam.

3. Ruid addit primae. ibid.

q. Prineipium mutationiI.Dna ejus cause, externa ct interna, pro tantur. II 3, II 6. I. Particulares eausae. Prima, Destinata vitae perioduε. II 6. 5. Seeunda, mini ambitionis. OZ

7. Tertia, Motas seditionis ue ad quam Ipectat fermentatio, ibid.8. causa

50쪽

Elenelius Capitum.

8. causa generalis, qua omnes partieulares eo lectitur. Privatio. D 7, II 8.

9. Mutatio perfectius, ct defectiva. . 1 9

Io. Materiaformata quid. I 2 O. II. Adaequatus materiae eon-eeptus resumitur. I 2I. 12. Materia aeeeptiones inutiles. 122.

CAΡ. IX. De forma physica materiali.

notantur. Pag. I 23.

a. Quid si forma,quidque non.

3. An detur forma pD fea. I 23.

unico argumento hoe mo iratur. I 26. omnia stant ex aqua.ibid. . Mutatio monstratur. 127.

5. An forma fit substantia. I 28. 6. Formam eonstituere substantiam. 12 9. 7. Communitates inter formas ct aeeideκtia ue Iri 2'. 3'. I 3 o. 8. Differentia inter formas ctaeeidentia , I , 2 , 3'. I 3I. CAP. N. De causis formae: & primd de materiali. r. Forma ea a materialis, pag.

a. In qua re ea aliis materIseoUstit. Eam aliquid addere eon e tui materia I . I 33.

nes: sed non eas tantum. 134 q. Per materia eauset: an per potentiam suam. I 33. . eontribuuiit praeviae

dispotiones. ibid. Modus quo de

terminant. I 36.

5. Earum neeelptas moUratur. ibid. s uia ea alitas interminata nihil operetur. ibid. 7. Dissponere ρο determinare, in idem teηdere. I 37 8. Forma non esset natura , nif-intiu promanaret. I 3 89. Adventitia natura debet ab originali eligi. ibid. Naturale triplieiter dieitur. I 39.

II. Actionem disserre a potentia agendi. I I. 12. Eductionem forma esse actionem immanentem. ibid.I3. Actionem immanentem differre a suo termino. I 2. I . Actionem non esse modumiermini. ibid. Duplex materia eausatis, activa, ct passiva. 1 3.13. An generatio activa si modus materia. I I6. Hune modum e materia profuere. I 6.

17. An sustentatio formae fi

modin materia, an formae. I 7

I8. Hune modum non spedare adfirmam. I s.

SEARCH

MENU NAVIGATION