Dissertatio historico-medica inauguralis de Antonii Leeuwenhoeckii meritis in quasdam partes anatomiae microscopicae ...

11쪽

Peofecto dissicillimum est medicinae studioso, qui

gradum doctoralem consequi velit, dissertationis argumentum invenire , quod ejus humeri sustinere Valeant. 4rgumentum ex praxi cum viribus meis Dori

respondere judicarem , redii ad anatomiae et physiologiae studia , in quibus novi quid praestare cum res esset multis dissicultatibus impedita, inprimis

mihi arridebat argumentum ex historia harum disciplinarum desumtum. De quo consilio mecum Teputans, eccet audio orationem viri clarissimi JΛNI VΛΝ DER I 0EVEΝ δε ανοία el emendaία ologiα post LINNAEI len ora, in qua cum de aliis diserte exponit, tum LEEUWΕΝΗ0EcΚΙΙ merita in anatomiam microscopicam ita refert: D quae D viderat LEEUMENII0ECKIUS , vir incomparabilis in- D dustriae, magnam partem in oblivionem abiere D aut dubia posteris visa sunt. Scilicet illo ex- D stincto ViX Ullus Supererat, qui ea , quae Vide-D rat LEEUWEΝΗ0ECKIUS , Videre potuit, Supere-D Taut, qui curarent Videre, perpauci. Ilis au- D tem , quae Nunc Sunt, microscopiis dici vix po-

D test quam multa debeamus. Accidit tamen non- D numquam ut Ilo a aequales nostri proferre se D existiment, quae eX pulVere productis Viri ocu-

D latissimi scriptis, non sine aliquo admirationis D sensu jam LEEUMEΝΗ0ECKI0 cognita fuisse depreis hendamus V 1 . Qua gravissima auctoritate Per

I) 0xationis , quam habuit V. Cl., quum magistratum aca demicum deponeret, pag. 24 , 25. Cf. Praeterea adnotatio.

12쪽

3notus LEEUWENΗ0ECKII opera legere in animum induxi et quo magis observationum ambitum intel-J igere coepi, eo magis dignus mihi visus est, de

cujus meritis accuratius eXponerem, quam huCUS-que factum esset. Scribam igitur de LEEUMEN-Η0EcΚΙ0 ejusque in anatomiam microscopicam meritis. Quum autem LEEUWENB0ECΚΙUS plures observationes fecerit, quam ut hujus opusculi ambitus sinat eas omnes persequi, prae ceteris elegimus observationes de Sanguine , Vasis , Circulatione , Ossibus et Dentibus , ita rem nostram geSturi, ut, Prae missa historia vitae et microscopiorum descriptione ,

colligamus, quae hic illic per Epistolas dispersa ja

ceant eaque in Systema quoddam redigamus; deinde

vationibus comparemuS Videamusque, quis LEEU-WΕΝΗ0EcΚΙ0 honos sit tribuendus. Si cui forte molestum est, nos de LEEUWΕΝΗOECKII meritis non absolvere , huic respondemus, amicissimum nostrum FB ΛΝcISCUM LE SUEUR FLEcΚ alteram partem de Musculis & Lente crystallina dissertationis argumentum sumsisse neque defuturum qui reliquis observationibus digerendis eXplicandisque operam daturus sit. Et jam ad argumentum aggrederer uisi prius grati animi sensum explicare , hujus loci opportunitas juberet. Pua re imprimis gratias ago viris Clarissimis a. VΛN DER H0EVEN , SΛNDIF0RT , UYLΕΝΕΗΟΕΚ et viro doctissimo VAN ΚΑΛΤΗ0VEN , qui quantopere me consiliis eruditionisque adminiculis suggerendis , in hoc opusculo conscribendo adjuverint verbis enunciare non possum. Id potius summis viribus enitar ut his viris celeberrimis ut et reliquis praeceptoribus, qui in Λ cademia Lei densi studia mea rexerunt , dignum discipulum me praestem.

13쪽

rentibus maternoque genere cognatus erat gentibus nobilibus Η00GΕΝΗ0ΕcK10RUM , BLEIS NYΚI0RUM &SWALMI0RUM 2). Nomen patris , praematura moΓ te erepti, erat PHILIPPUS LEEUNEΝΗOECRIUS , mater dicebatur MΛΒΩΛΗΕΙΗΛ BEL VΛΝ DEN BERGII. Erudiendus tradebatur scholae quae erat WRΓ-mondae ; inde profectus est ad patruum qui habitabat in pago Benthulgen, cui ab actis erat et ΡΓO- curator , ut ibi prima fundamenta studiorum juridicorum poneret. Jure mihi dubitare videor an aCademicae institutioni destinatus fuerit, cum ipse sateatur Se linguam latinam Don calluisse idemque de eo testetur MOLY EUX 3 . quum aliquod tempus ibi degisset, mater eum tradidit mercatori primario I) In aliquot Epistolis in oditis, quas ad CONSTANTINUM

M CHRIsTIANUM HUGENIos dedit quaeque manuscriptae in Bibliotheca academiae LugdunO-Balavae asserVantur, nommen suum scribit: Antoni Leeia enhoech; cujus Sub scriptionis effgiem delineandam curavimus. Cf. Τab. I.

14쪽

Λmstelae lamensi , ut pannorum mercaturam addisceret , ubi , non ampliuS quam sexdecim annos na

munere fungebatur 3 quamquam non sine industria in hoc Vitae genere versaretur , tamen neque hic inveniebat quod ipsius indoli satisfaceret et physicae investigandae desiderium a natura insitum eX-pleret, unde sactum ut jam hic quaestiones e natura desumtas in Vestigare coeperit neque Omi Serit amicitias contrahere cum celeberrimis ejus temporis physicis. Postquam aliquamdiu mercaturae operam dederat, rediit in urbem natalem Delphos, ubi brevi post uxorem duxit BΛRBARIM DE MEΥ , quae ei aliquot annis post morte erepta est 3 poStea in matrimonio habuit CORNELIΛM ZWALMIΛM. Initio nullo munere functus fuisse videtur, quo sactum est ut se totum dare posset observationibus microscopicis, in quibus se vitae tabernaculum ponere fosse summam jucunditatem habebat. Itaque felicem indolem, qua natura eum beaVerat, i PSO CXCO-luit , ut nihil aliorum institutioni debere dici possit, nisi quod ex Epistolarum commercio quod cum Viris tunc temporis in Europa eruditissimis habuit, in Suum usum converterit. Ut aliquid tamen ci-Vibus Suis praestaret, munus, quod Amplissimi urbis Delphensis Magistratus ei obtulerunt nomine Cancellarii Collegii Scabinorum s amerbewαarder derkamer Nan timeren Schwenen) rejicere noluit. Cum hujus muneris gestio ejus otium literatum fere

integrum relinqueret, non mirum accidere Potest , si legimus eum per 39 annos hoc muneres unctum esse ; post id tempus se reipublicae satis ViXisse eXistimans, aetatis quod superesset totum Studiis dare decrevit et munere adeo abdicavit. Major natus nonaginta annis mortuus est die 26 Augusti anni 1723. Aliquot annis desuncto , patri

15쪽

carissimo silia unica MΛRI4 monumentum in Templo sancti HIPPOLYΤΙ eXstruendum curavit si ). Si qui mirabuntur LEEUWΕΝ110EcΚIUM litteris non eruditum et ne vel anatomiae prima lineamenta edoctum, 2 in studiorum genere parum CXCulto , qualis erat eo tempore anatomia micΓOSCOpica, tam stupendos progressus fecisse, ut recentissimis demum temporibus, meliorum in Sta umentorum ope,

superatus fuerit, iii mirari desinent si reputaverint eum multiplicibus muneribus minime distractum , re familiari lauta, unum se his studiis dicasse , quo factum est, ut in praeparandis et observandis naturae objectis peritiam adeptus sit, qua Omnes aequales longo intervallo post se relinqueret. Λccedebat , quod lentes quibus in microscopiis utebatur ipse conficiebat, in quo talem se praestitit ut

etiam instrumenta EUSΤΛCHII DIVINI, cujus nomen eo tempOΓe Celeberrimum esset, superaret 3). quod adeo sejunctum esse solet, id LEEUWENHOE-CΚΙUS utius praestabat, ut et saber esset instrumentorum idemque Observaret. Memoratu dignum Videtur , quod ipse quoque apparatus , quibus lentes

16쪽

continebantur , sabricare solebat quam subricam , etsi non didicerat , idonei judices laudare sole

Operae pretium erit ejus Microscopia paulo accuratius investigare, quo facile nobis persuaderi poterit, ejus laudem praesertim in eo ponendam eSSe, quod instrumentorum minus absolutorum Ope CaperspeXexit, quae Tecentissima demum aetas lautiore et magiS absoluto apparatu iterum invenit, de cujus obser audi arte unius CLVIERII testimonium sussciat dicentis triumviros MΛLPIGHIUM, RUYSCHIDM et LEEUMENII0ECKIUM de anatomia suo seculo

optime meritos fuisse 2 .

Complura microscopia testamento legavit societati regiae , quae est Londini, et cum ea in patria 11OStra rariora sint, optime consulemus proposito nostro si , in microscopiis describendis, sequemur tabulam BaΚERI 3 , qui illa examinavit et operi inseruit, suo loco addituri quae ab aliis et inprimis a F0LKES10 4 dicta sunt ad eorum naturam accuratius eXplicandam. Tabulae l. Fig. 1 repraesentat microscopii latus per quod objectum observatur; in Fig. 2 invenitur Objectum Observandum. Plana superficies Aconstat duabus laminis argenteiS leuitibus, ope parvorum clavorum b b b b b b) sibi invicem affixis.

In harum laminarum cavitate posita est lens utrinque COΠVeXa et admodum para a , dum utraque Iamina in loco ubi axis est lentis perforata est o . Lateri Fig. 1 assiva est alia lumina oblonga Q IJ Epist. 116.

17쪽

ope trochleae se) , quae utramque laminam transit. Altera pars hujus laminae oblongae curVatur in angulum rectum et se eXtendit donec laminam

utramque post se relinquat Fig. 2. f). Per hanc

laminae partem insteXam sursum currit trochlea

longa tenui sulco g ) , quae prout Sursum aut deorsum Vertitur, laminam objecti h tollit aut deprimit. In illa posita est lamella accuminata ti) , cui objectum assigendum est et in ertitur per manubrium ). Lamina objecti lenti admoveri aut ab eo removeri potest ope trochleae , quae recta transmissa per laminam h) instrumenti latus posterius tangit. Finis trochleae longae transit

in m , ubi circumvertitur Sed vice trochleae non fungitur , Cum SulCuS non eousque tollatur. ΛΝ ΗΛΛSTERT dum nos certiores facit microscopia argento esse facta, alia tamen dicit eX auro ,

alia e cupro esse fabricata. Cujus postremi generis exemplar, quod ab ipso asservabatur, hic ex ejus opere delineari curavimus. Cf. Tab. I. Fig. 3. Refert quoque in catalogo microscopiorum alio-Yumque objectorum, quae Vendita sunt Delphis anno 1747 , memorari microscopia duabus lentibus

instructa si .

LEEUMENII0EcΚΙUS assigere solebat objecta solida

acumini, de quo antea diximus ψ , ope glutinis etsi fluida erant aut istiusmodi ut commode conspici non possent nisi in vitro eXpanderentur, Primum extendebat in lamina micae aut in vitro admodum tenui, quae postea eodem modo glutine assigebat acumini ac reliqua objecta 2). Facile apparet eum hoc modo tot fere microscopiis opus habere , quot IJ VAN HAAsrERT , l. I. Pag. 16. 2) Phil. Transact. v. l. pag. 450.

18쪽

objecta observare in animum induceret, unde mirandum non est, si ipse dicit: sibi esse centram sentumque mucros opta 1 . Nonnullae observationes, Veluti quas instituit de sanguinis circulatione, Peculiarem apparatum requirebant, cui eadem microscopia assigebat. Hujus apparatus descriptionem invenies in Epist. 66. Omnes lentes eXimie perspicuae erant et Objectum splendide et distincte offerebant, quod tribuendum Videtur magnae curae quam LEEUWENHOE-cΚIUs adhibuit in vitro eligendo et singulari diligentiae , qua Versabatur in Vera lentis forma invenienda ; praeterea e pluribus microscopiis illa tantum in uSum Suum con Vertebat, quae, eXΡΟΓimentis sactis, optima esse cognoverat 2 . Lentes suas tornabat eX guttis vitreis et quod incredibile videtur ex arenialis lucidis 3 . Vis augendi diversa erat prout objectorum natura requirebat. Secundum Ba KERLM 4 qui 26 microscopia societatis regiae Londinensis , a LEEUM ENHOEcΚΙ0 dono data, CXamina Crat, unum mi Croscropium augebat 160 Vices, unum 133, unum 104, tria 100, tria 89,

octo 80 , duo 72 , tria 66, duo 57 , unum 53

et unum 40 vices. Quamquam concedendum est, LEEUWENIIOECΚΙIlentes non tam augere quam nonnullae guttae Vitreae istius temporis, tamen hae reliquas Omnes superabant perspicuitate, quae inprimis cordi erat LEEUM ENHOECKI0 , respuenti numeΓUm graduum.

19쪽

annorum experientia didicisse lentes, quae magnopere augerent at minus essent perSpicuae, postΡΟ-nendas esse iis, quae minus quidem augerent sed perspicuitate et clara luce illas superarent; id enim agi, quaenam subtiliorem observandi rationem admitterent. Licet autem nobis persuasum sit de praestantia lentium a LEEUMEN HOECEIO confectarum, Non tamen huic uni praestantiae debemuS egregias Observationes , de quibus postea eXplicaturi sumuS. Erat enim in LEEUWΕΝΗ0ΕcΚΙ0 ars observandi magna , quae cernitur in eodem objecto saepius et quam accuratissime contemplaudo, quo siebat, ut summa industria centies easdem ObSeΓVatioues repetendo penitius in objectorum natui am ΡΟΠCtΓaret. Neque tantum ingenio sed etiam LEEUMEN-ΗOECKIΙ oculis, in observando adminiculo primario,

sua laus danda est 1 . Etenim ipse LEELMEN-Η0ECKIUS queantur, alios non tam distincte Objecta

Videre quam ipse videret 2 . Ouodsi fides habenda est traditioni, tam acute videbat, ut Cate-Π3S aureas ConStrueret, quibuS pulices Capti VOS COΠ-tineret 3 . Hic non praetermittenda est LEEU-WENΗ0ECKII peritia singularis , quae tu objectis Praeparandis cernebatur, de qua , eXperimentis institutis , ita eXponit F0LΚESIUS , ut dicat se iisdem

vitris aliorum et LEEUM ENH0ECIII praeparata Ob- Ser autem , tum demum perspexisse quantum intersit objectum bene praeparatum ante lentem ha

20쪽

error, in quem alios quoque Observatores incidisse idemUS, Commemorandia S CSt. PLO Certo enim assa mare possumus, eum imaginandi vi et rerum ΠΟ- Varum ObserVandarum ardore abreptum, Vidisse , quae jam ejus temporibus dubia habebantur et quae recentior aetas falsa esse demonstravit. Sus fecerit hic memorasse ejus theoriam qua ponebat sanguinis globulum compositum CSSe CX Sex globulis minoribus , quorum singuli iterum compositi essent ex seX globulis et sic deinceps 1 . Interdum utebatur LEEUWENHOECLIUS Speculo concavo ad objecta illustranda 2 . Εjus micrometrum autem ConStabat ex arenialis, quarum 30 juxta se

invicem positae 3 aut e crinibus quorum 600 pollicis latitudinem aequabant 4 . Biarius in hunc

finem utebatur pilis barbae, globulis Sanguinis, granulis milli 5 . LEELWENHOECKIUS Vulgo nou utebatur exemplo JURINI , sumentis particulam fili argentei ita tenuem ut 485 pollicem aequaxent, quamquam JURINUS ei benevole particulum talem transmiserat 6 . Non igitur mirum accidere potest, si