Aphorismi iurisprudentiae. Opus aduocatis atque adeò omnibus qui in foris iudicialibus versantur seu pragmaticis vtile ac pernecessarium. Autore D. Ioanne Brechaeo Turono ..

191쪽

Aphoris. 99.

. Paria sunt 1nsstrumentu non essessilemne, Messe falsum. l. Iubemus. C. detestam. Ita Balda Uriliaturina Super chirographis C. Si cer.pet. alias. bιώ- Sing. .dereb. creditis. Quyd veru accipe eatenus quatenus ad probandi facultate attinet, no ad sanciendu atque animaduertendu facinus. Nemo enim ob falsi crimen poena plecti solet,nisi causis a lege nominatis Mexpressis.*. vj vero Leonis. Ai-then .de non alie n. Vnde fit ut Superior iudex talem probationem admittens, non solum lite saciat suam, sed aeneatur edicti, Quod qui staque iuris statue Alleg Innocea in cap. Cura venerabilis.ext.de except. Aphoris Io . Si duo proferatatur instrumeta aut testamen

Oduitasei cuius utram ierior, Vtrunque sane caret au-

2Σrta, nec satis comperiatur utrum eoru prius po-uc 2 sterius, e factum fuerit,ac cuius dies superior, Aphorit Ior. Permulta ex usuin stilli consuetudine, pen

192쪽

IVR Is PRUDENTI AE. 7 scriptores pactorum conuentorumque seu notarii solent in Syngraphis ac instrumentis inserere,que tamen contrahentium mentem sensumque effugiunt Barto. in .j.de iure codicillo. Similiter St Bald in l. Quotiens de haeredi. n ἐinstituen. in illa questio. Fuit instituta Eccle-, 1ia in solidos quinque. Sic Notarius Icribens --, mul mulierem renuntiasse iuri suo, iactioni sa-ta qua sine cramento confirmate nunquam contrauentu Tam,maxime ex caussa laesionis, nihil esticit ad 2 - uersus mulierem quod ad iuris sui iactur per p rtineat. Cassa enim haec sunt verba dc irrita utque non ex voluntate contrahentium, sed scribendorum contractuum usu quodam solitori vulgari perscripta sint concepta,litea contrahentibus minime compraehensia. Ita Do. Anto. in cap. Cum contingat.de iureiuran .lde quoque censebitur de Notario qui inseruit clausulam non impetrandae veniae restitutio nis in integrum Do Anto. Panor in cap. Qujnta uallis de iureiuran. Panor. in d.cap. Cucontingat. Haec tractat Barto. in Consit inci p.

Lappus. Et alio Consili incip. Quidam secit

testamentum.

Iurisdictio.

Aphoris Ioz. Vrisdictio est fundamentum iudicii Inno cen.in cap.Cu innotuit de eo qui suri ordi.

193쪽

Aphoris ro3. Ordinaria quippe iurisdictio quam rectius

perpetuam austam appellaueris longe potiori auctoritate est subnixa,quam recuperatoriademandataque seu delegata. gloss. not. in cap.j. de pactis lib. vi. Est, fauorabilior Ludo Consti97. Panor. in cap.fi de praesumpt. Glossi

tet , cap.Si contra unu j j.de ossi delega lib. D'Σ. - a, quidem iurisdictio ordinaria latae est di-

o 4-bori gnitatis, ut dari non possit nilia principe, aut i ab Vniuersitate,vel Cosuetudine ut not. Ludo. Roma. Cons378.

Aphoris ros in iuridicialib' negotiis semper Superioris

potestas Mauctoritas seu dignitas excipienda Venit,&intelligitur excepta. Nihil enim sine eius auspitiis de ductu is ipsa iurisdictione potest probe exerceri: cum in eo resideat pote is in si uis omnis .suprema auctoritas constituen-

di iudieii ab ipsa quidem iurisdictione nun-2s . . quam discernenda.Ac denique liberum sit illitis rideὸsem omnes alias inferiorum iurisidictiones induc perio iuris circunscribere Bal. iii Qui se patris C.' i ρ υ .ndelibe.Vnde Dominus qui castro cuidam 'olligit ebneesiit ineundi auctoramenti iure clien V Υ ' . elisum, praestandique obsequi patrono, R. potest primum inter clientelaris cieneficia i

194쪽

rij illius eastri accolas & incolas iudicium pro Uin,

potestate sibi arrogare. Competunt enim iurastrum no eo-vtilia beneficiario homini, clientelari idq; scit cum utilitatis effectu praeserturque domino

Praedi superioris directa habenti Bald in l.

Versi.93. quaero. t. de re. diuis. Not. Specu. ά ά. Ioan .And.1 addit. Titu. de iurisdict. om iud. s..datam, i Vers Quae autem meri imperij sunt. Quo qui- Meedem loco concludit in donatione ab imp e tore Romanae Ecclesiae facta meri imperiadem loco concludit in donatione ab impera-

esiae facta meri imperii, - 'μ

i penitus iuris imperi reliquu fecisse ipsum νὼ donantem imperatorem. In quoquide sentie babini dum aliter esset, si inferiori alicui ecclesiae, aut directa/.ali laico donatum fuisset. Licet enim merum mixtumque concesserit imperium excepta tamen intelligitur superioris potestatis auctoritas. Hoc recitat Ange in t L, Qui mandatam de ossi .eius cui man d. est iurisdi. Qua ratione Bal .in additione ad Specu.loco iam citato. tum Imperatorem lapam habere meruisti papa

herumque imperiumanseriores vero legibu ,2'ῖ

constrictum, quibus nominatim concessiam . his fuit:meri scilicet imperij exercitationem: Nono m. 'autem supremam illud ius potestatis quod a Graecis appellatur in o sατο, P - De

qua re luculenter scripsimus in Commen A tarn nostris a Statuta municipalia praesectu- rario Visarae Turonesis.Titu. De droictZ de basie Iusti-ν ines Tuce ad libricam.Ad hanc rem facit quod Bin -υ scripsit de Venetis,in l.hostes de capti.& post- '

195쪽

Aphori ros IVdex summus, qui plenam Iiberamque

rebus ciuitatis potestatem habet, nequit in-- . ,οῦ ducere atque antiquare statuta specialia tam ., is bitrii& si noua possit condere.Sed hoc quide locus.ρεν flati habet nisi noua inopinata causa insurgeret, ciu tatis, is sortuito emergeret. l.j.Versi. Et si quae earapsi iis ostitutionu. C.deno. Cod. compo. Singularis

Hah II, , paradigmatica species facti est in l. Si homi .

a , min, .ff. Mandati ubi Cognitor cui generatim posseutfaee- atque uniuerso mandatum est, seu generalis re Mys a pro procurator, potest mutare mandatoris praescrivisis tuin os modo sit perfuerit caussa aliqua iusta ac legitima cur id ageret. Sic Episcopo licet vesaugere, vel imminuere poenam a D. S. P. irro gatam. Glossest singu-S m. in cap.,Tempora poenitudinis 26.caus quaest. .Ιde scribit Barta.m l. Ambitiosa de decret ab ordi.ia Bal in I. Omnes populi.de iusti.& iure.

M. Me s si clerici.*de adulteriis de iudi in cap.

eaussa cario fit,ide Consuetud Idem Bald .in l. Quid ergo σου de t P. f. poena grauior. ff. de his qui not. insem. emergerat loco Bareo laudat mallegat dicentem, Potestatem ex noua caussa superueniente recidere pesse a statuto poenali adem Ludo.

196쪽

Rom. Cons. 3 o. incip. Viso puncto super narrato ubi concludit quod legatus Si latere

non potest condere constitutiones antiquis diuersas nisi solemne obcaussas, recentes,&inopinat surgentes.Et mouentur omnes prae

dictae gloss. doctores, per d. l. Si hominem. Vide Panor. in cap. Studuisti de ossi delega. Alex.in rub.de ossi eius &c. Mind.J.eod.titu. Aphoris. M. Tenetur iudex versipellem ac calumniosam actoris intentionem circunscriberes, petiti nisque libellum lacerareJnnocen in cap. j. de trilis

Aphoris. π.s Quamuis seipsa sui natura legitima sit

intentionis actoris depulso, seu rei exceptio,si tamen iudex vehementer praesumit suspicaturque verum non esse, iudicio morado atque protelado ipse reus incumbat potest & debet iudex eam exceptionem reij cere nec ad mittere reum, etiam quantumlibet prouocatorem, neve talium prouocationum minas ma- Misacere. Non enim procuratoris appellatio

sine testimoniiauctoritate iusta censeri debet,

197쪽

ΑΡΗ-Is MI& nisi veritate exceptionis comperta cap. Interposita. ext. de appella. Haec quidem fuit memoratu digna sententia innocentili cap. Post electionem ext.de concess. praeben. Hoc quo que recitat sequiturque Panor. in cap. Pastora int vises, i .3 Quia Vero.& cap Ex parte tua ext de ossi. Misium a delega do Anio Immol .in cap. Cum cotin- ναν nisi ap- sat eo titu. Idem Panor.& Ancharan cap. Li- probata ex bes caussam de probatio. Quo loco dicitur.

συρ quod si iudex suspicetur dilationem peruersia petiin sinistre a reo vel actore, potest stiue ad

sententiam procedere: quae quidem sententia non prius circu scribeturvi antiquabitur praetextu appellationis,quam depulsionem exceptionemque sua ni reus veritatis auctoritate approbauerit. Sed ioterit Iudex litigantis c lumniamin improuitatem suspicatus, praesumens,poenam duplicare calumniae. Sed haec

in summo iudicantium ordine accipi eda sunt, ii ita quibus omnsa pro potestate licent. In seriori--lr di bus autem iudicibus, obnoxio, legitimo iudicatu fugentibus id nephas fuerit Tex. in cap. Licet caussam de probationib in verb exceptionem.vbi non licet iudici a iuris tramite recedere. Ita sentit Pet. de Anchar illum tex reclamare opinioni Innoce. Nisi dixeris permultis fuisse persuasum exceptionem illam perperam cinique, nec absque dolo oppositam. Et tamen non vult ibidem Papa a iuris via, Hecti. Secus autem dicedum foret,si Papa ipse hanc exceptionem animaduertisset minus 1--

198쪽

di clyconceptam.&io alio versum quam dis fundendi diei producendi iudicii gratia. Etenim,ut excipietem talem reijciat,in ina est potestate possitum. Sic igitur com probanda fuerit Innocen sententia Mopinio defendenda. Debent ea de causa Iudices medicorum morEimitari,qui omnia secudum artis constitutione Medie., tentantin perficiunt: id est secundum legumin mitari. Constitutionum sanctionem iudica evi inter ligantes statuere. Alias enim puniendus venit.

Ex quo quidem efficitur,virossit ipse iudex Assisis

poenam delicti vel augere vel imminuere ex minuere vescausa.In qua re est Glosi . singui in i Hodie. p

ff.de poenis in Glos ulti .qua approbat Panor, Id: Iz I

Aphoris. Io8. IIudici contumeliam facienti Miniuriam noobseruato iuris ordine, potest impunὸ resisti facto ipso. Ioa.And,in cap. Dilecto.de sente, eXc...dM.1iata

ti adfi. Qus loco censet, Principi lubditos spolianti absque caussa nullssque ratione,pos, se resisti . Eiusmodi nanque princeps non Pastor sed lupui debet censeti Et iudex talia

199쪽

faciens non dicitur tunc iudicis persenam induere, sed priuati. Aphoris om Si Duo fratres in ius una vocandi sunt,quorum alter Sphana, alter vero eccletiastica censeatur conditione iudicem pontificium adeun, dum esse. Bald scribit in l. Pomponius in h. C.

G- ιδ Iai ad Lese attrahit. idem Bald. In l.3. ad princi p. C. eo ocele Commu. viri .iudi. Sed expendas diligenter o- soticosm- portet, Bald .in pari numero versari. Secus auq tem si esset citadorum dispar numerus Tunc

a OBMisi enim iudicem potioris numeri citandorum

xi dubita eundum foret. Etiam si illorum alius ecclesia tur rara quo stico priuilegio censeretur in ius sacrosanetii dice γ' verticis usurparet Bald pulchre in i Edicto. α '' versic. Sed hic quaeritur.C.de edi c.diui Adria. tol. Barto. in i .l. s.f. sin decolleg. illici Bald in Ruthen .habita.Versi Tertio casu qui est uni uersit. permixta C. ne fit propa Panor post Glossin cap.j. de locato. Immol. in cap. Ex litteris exi.de constitu De quo videtur nonnia hil dubitare Geminia.in cap. Si duo de OG. delega. Ille tamen ad Barioli sententiam redit. Aphoris. O. Si iudex tenetur ex forma statuti sub poena, caussam intra mensem terminare, non est propterea quod fas sit illi tanquam imperio non Parenti

200쪽

pareti mulctae sanctionib' indictae irrogationestatim dicere, neque incidit in poena ni sim rit interpellatus parte litigante, cuius in te fuit maxime litem ipse explicatum iri. Do.

Anto.&Panor. in cap. Venerabilis exi. de iudi contumo Sic debet iudex mulctare contumacem qui tu 'l' cicio non paruit: vel ob multos menties rei se .dirium sceptandae exemptos. l. Sacimus. C.de iudi. Sed

hoc procedit, si litigante postulatum fuerit. Glos . singui. in cap. s. ext.de rescript. Similiter glosstina. Mora. ff. de usur. Adhanc rem facit pulcherrimum dictum Bal. in l. Et si post tret, 'M

verticu . Iuxta hoc quaeritur. r. Si quis cautio. s. ibi dies

Vbi qui promisit sub poena per filium retaniam in a mergratumque futurum quod ab eoaestum est, si conditio ap-mulatque legitimos aetatis annos impleuerit,pq' hic tametsi minim id ipsum praestiterit, cum non fuerit interpellatus, in poenam non inci-t, εὐ- dit. Idem Bal ina Magnam. C. de contrahen iuraueris sipui. Et hac ratione mouetur,quod videlicet fore δες dies incerta vim conditionis obtineat: neq; so let interpellare. Sic licet iudices iuri secundum

leges 'quitati statuedae sedem relligionem 'pa' no

que verbis suis obstrinxere iureiurado, nisi ro bis ibi et tagati interpellati fuerint, non cessebuntur tu non stitiae sacris negligenter operari Cardi. sa eutitur nemnor. i cap. Cum sit generale de so compe De aevi Τ 'bent igitur rogari atque interpellari Bald. in ιζ' ι cap.j.s Iudices de pace iuram. firman. Aphoris r. lati. si proponatur exceptio, quod demandatus L