장음표시 사용
271쪽
denariorum et g. quibu Marca una conficitur
denariorum tω. 8e residui sunt denarii 48. - Anno Domini MCCCLXXXVlli inclictio- ne XIl. die XX l. Mensis Decembris. Actum M Glemonae ante Canipam Nicoluti Thomasiae ris praesentibus Blanco Benve nuto dicto d'Aura. - va , Francisco q. Nichuli Zimul in i . omni. bus de Glemona .... Ibique Christianus .is gener Zernercli , & filius q. Gropilli deo orvistano . habitator Silii Ze a te luis pre-- cibus Iohannes q. Nicolai delia Porta . 8e- Ssseti Z q. Zernech de silliza , ex causa pre-- tii unius vasis vini terrant . exstimati Con-- giit VI. ad mensura a Clari .... principali-- ter te in solidum se obligantes . dare & soluis vere promiserunt Francisco dicto Pizignino se q Petri Luzie de Glemona . Hareb. fis. p ar. III. demγir μιdis XII. usque ad pro- ,, ximum festum Carnisprivii r & hoc in ratio- .. ne sol LXX UIM . pro quolibet congio . Duc vero 78 in sex et productum habes 468. Porro solidi 463 conficiunt duis Marcas , sci- Iidorum i . singula se ac supersunt solidi i 3. quibus si addas ret. integrae tres consurgent
His addo chartam anni t 36s. in Archivo Capituli Canonicorum Forojuliensium adserva.
tam . cum his verbis r Iram mediam si ebam pro e V, ut retentis tu quatuor annix proxime elapsis , videlicet et . denarios in anno . a.
te e viginti sunt denarii octoginta . queis dimidium Marcae conflatur . Argumenta ejus se in rei suppeditat plura laepe laudatus Codex R stionum Ludovici Pa
triarchete . Pauca Prosero supputationu n exempla . U. g. Recepit .... Iibrat Veron noun d cent xx , qus capiunt in innetae . viIerensis
denariis , Marebar XxL Frix. LXVIII. pi E. VIII. Ducentae Ueronensium librae . sacta multiplicatione too. librarum in a o. solidos .c quot nempe continet libra , capiunt solidos 4 oo. Dua modo Udo in la. nempe parvulos Ueron.'nses , c quot scilicet pir Uuliseonstat solidus : pro iustus erit 8oo 3 Hanc summam divide per i . nan parvulos I eomploctitur denarius Aquilejensis : ὶ quotum habes 3428 denariorum e M parvuli 8. supersunt . Divide per r6o. quo denariorum numero definiri Marcam dicimus : & quotus
erit Marcarum et r. cum residuo denariorum 63. & parvulorum octo . Item , Reeepit sto. renos Digintiunum in ratione LYIII. dentriorum pro quolibet . qui eapiuot Marchis VIII. μικ. XLIII. Ducas vero et t. in 63. Sc habebis productum r313. Hanc summam dividas
Per I 6o. quotusque erit 8. cum residuo 43. Ad toliciorum Marcham sequens attinet raωtiocinium t Reeepit .... Marebas DIIorum triginta : rapiunt Marebar XXV. L. denari
XxTIV. pig. IV. Duc 3 o. in rclo. quot scilicet solidos in Marea solidorum contineri ponimus : productus erit 48 . Duc etiam ret. constat quippe solidus parvulis duod cim in Moo. 6c habebis productum s sol. Hanc summam divide per i 4. ut denarii Aqui lejenses fiant i quotus erit 4 tr . 8c residuum 4. quotum divide per r6o de in novo quot
hibebis Marcas et s. denarios ir4. qui conficiunt mediam Marcam , cum residuo denariorum I Haec latiore calamo declarare . Se patefacere licuit e utpote quae mirifice Confirment , quae superioribus capitibus tradidimus omnia . Patet namque . cusos signatosque num mox Aquilejenses appellatos fuisse tenara yr aliosqu communi in usu commutationum suisse. qui solidi vocabantur. Denarios , communi Sccostanti valore, pamulis quatuor lectos rellima tox : Madeeim tantum valuisse solidos r atquci parvulos isto . sive qui componerent solidum , sive qui denarium . dictos esse Verouenses is Monetam denique exteram indicari solι ior ea loquendi ratione , quae frequentius adhibetur rv. gr. Libras Veroneosian ducereras , qua ea piunt in innetae milegensit deni iis dic. quo etiam modo ratiocinia Dacatorum , exi re sine dubio notetae . suppalata legimus t
III. Praeter hanc denariorum , solidorumisque Hircam , que usu co nmuni ta negotiis& riti inus alnibebitur . alia distingui clarisca consueverat at usan G is . Hujusce va lorem . mignum quiden , ingentemque , in dicat conventio sequens . quim exhibent Ta
Frater Meus . ia Fratres teneantur de deis beant . nomine census . singulis aianis da. re , & consignare frustus seu rellit ux,, unius Marea reddituum ad usum Curis .
se supradictis Decano . Canonicis . & Capi- tuto in Festo Nativitatis Damini nostri Iesuis Christi . vel ante . Uidelicet Frumenti stari ria sex , Avenae staria sex , Millii staria
272쪽
sex . Uini contia uuatuor. denarios vigin
,, ei quatuor , Gallinas quatuor cum Ovis , &M Surgi starium unum . is Expende , quot granorum . & vini mensurae requireban. ur . ac insuper denarii , 6e alia ad aequandum valorem Marea ad Uum Curis .
Lux assulget splendidior ex Codice MS. Belloni . in quo haec habentur r Nora quod
ex quatibet mare a de redditω ad Uiam Curia . stommuni aestimatione percistiuntur quinque Μιr-eBae denariorum. Ita scit. jam pridemadnotasse Odor. eum Dannem Susannios , Patriarcharum Ludovici & Marquardi Cancellarios , admonet Bellonus . Quinque Marcae continent denarios Mo. Divide per 63. quot nempe denarii , Nicolai de Ludovici Patriae. charum aetate, supputabantur pro quolibet aureo Ducato Veneto . vulgo Zeeebino i quotus est ra. ac supersunt M Itaque Marca ad usum Curia excedebat duodecim Aureos
rampo Media rota Patriarcha , apud Murat rium in collectione Scriptorum Italiae . Uerba sunt : Scriptum reperio apud Ben ventitum ,, Messet inum , Patriarcham Aquilriensem .is ultra Canipas & decimas Muglae . duode-- cim Miltia Marcharum ad usum Curiae iais annuo censu habuisse r quarum quaelibetis Marcha quinque denarios valebat, authoreis Iohanne Susannio . ., Corrige , ac lege lau arum quaIibet Μι68a scilicet ad uium
Curiae Marebas quinque communes γ d
Ferto , sive Forto , nummia itidem arbitrarius , , quarta pars Marea . Libra denariorum. ct Iibra δε-
Rem confirmant Tabulae sequentes, quas debeo Io. Iosepho Liruto . .. Anno Dominiis MCCCL LXXXlU. lndictione Il. die Sah. ,, bati X in . Mensis Decembris . Actum in ,, Civitate Austriae suu rem Diocesis. super ω, Domo Communis in Stupa , in qua dictae , Terrae Civitatis Austriae solet Consilium, , congregari . Praesentibus ec. Quod pro is recompensa dicti census de cae ero annua-M , prima die Mensis Aprilis. οβ ,, mear. Auri dicto Ρlebano Ecclesiae s. Ma. , , riae de Glemona , ejusque Successoribus , is vel eorum Locumtenenti in dicta Plebe .
,, perpetuo solvere teneantur . ita tamen ,,, quod quandocumque inter dictam primam is diem Aprilis , & Festum Assumptionis B.,, Μ. virginit , Plebanuq Ecclesiae S. An.
,, dreae , vel Successores sui , seu Communi- ,, tas Uentioni dederint, & consignaverint ,, eidem Plebano Glemonae . vel Successoriis bus suis , diras m reb. de reddita ad Uum,. Curis .... prae satus Plebanus Ecclesiae S. - Andreae . successoresque sui , ab onere prae-- dicto solvendi dictos XXV. Dueator auri , si ut dictum est . ex tunc in antea perpetuo se remaneant & sint absoluti . de liberati . , , Perspicue patet, duarum Marcarum Aquileiensium valorem ita suisse ea tempestate aestimatum , ut aequivaleret Venetis Ducatis auri viginti quinque r singulae videlicti Marcae dum decim Ducatis cum dimidio . Ex his , quae compertissima sunt , corrigendum sphalma venit . quod in verbis quibusdam Antonii Belloni cubat in Aloysio Sca. I. R AE Area . nummus arbitrarius . in paraiv tes quatuor dividi batur . seu quaintuor nummos pariter arbitrarios . ut Fertones , & Fortones dieebm. tur . In Coaice Rationum Ludovici Turriani Patriarchae, frequentius ratiocinia legimus ita subducta rv. g. Rcepit Marebas denariorum duas . Foristones tres , ct denarium unum . Enunciari Fertones utplurimum soleat . cum denariorum numerus , aut solidorum , minor est ipsius Mircae valore & quantitate r verum te aliis quando Ferronum numerus Marcam superat ,& Marcas plures . in Membranis Foroiulie sis Archivi hae e legimus t Anno x 276 Quingentor octoginta tres Fertoner, viranti unum denarios . di Oso Veronenses . Anno 1297. Septem Marebas , tres Fertones , ct sex declarios Aquilegensis moneta . Anno III4. Fori nes denariorum novorum Aquilegem moneta . Anno r3 sa. Fretonibus tribus denariorum
Aquit gensium . Vox eadem occurrit in GBeda Ioannis C hro spini , indicante , quaenam tune annor 3s1. foret υariorum nummorum aestimatio , apud Doctissi num Muratorium de Antiquitatibus lisicis medii aevi Dissertat. XXVIII. Tomo i I pag 783. Nempe r Item in quatiabat Mareb et sunt Ise . Fertones t agiturque e loco de Mireba grossorum argenta Bobemiae , quae valet eommuniter q8. grossos Pragenses , vel 24. notos r , profus Praxensis r 6 den rios . Mareae multiplicis varietatem animas
verte . Quae Ducangius habet in Glossario Mediae de infimae latinitatis , hoc loco su DR e is cio.
273쪽
rio . A Rerto , Rrtum , Fortho , Rrro , is voces ejusdem ac unius notionis , sed &is ejusdem originis ac Ferthing vox Saxonica:
is quarta pars Marcae . se Pro varietate Marcae,
plures paucioresque solidos . aut denarios complectebatur Ferro . Laudatum consule Ducangium . Ferto noster Aquil ejensis denariis quadraginta constabat, totidemque solidis . pro diversa Marcae denariorum & solidorum
II. Libra sequitur , in commerciis Se ratio-einiis frequentissima . Duplicem Aquilejenses
distinguedant i denariorum viginti alteram .& alteram solidorum viginti Effertur utraque diversimode in vetustis chartis Anno I 292.
Libras denariorum . t 293 Centum librarum Veronensium p ulorum . Iot . Lihras denariorum AEquudensis monetae . II92. Trecentas Iibeas moneta parvae , dueen ras Ibras novorum parvorum . I 4 2 Libras soldorum .r4ss. Libras viginti solidorum . In Codiee
Rationum Ludovici a Turre Patriarchae rLibras Veronensium ducentas. Libras Veronenissum quadringentas et Pretio mille librarum Veronensium t Libras parvorum r4ς. DL dos sex . Libra , quae dicitur denariorum , constabat omni procul dubio viginti Aquilejensibus
denariis . quorum singuli quatuordecim parin via is seu Veronenses valebant r totidemque solidos . duodecim parvulis seu Veronensibus constantes , continebat libra , quae dicitur solidorum . An vero Iibram moneta pamae , seu parvorum , seu Veronensium . conficerent nummi parvuli duntaxat , iidemque viginti Minime. Ita namque diversimode exprimeba. tur libra , propterea quod inter contrahentes iniri conventiones consueverat , ut solutiones fierent . vel numeratis denariis solidisque , vel numeratis etiam parvulis . Quo pariter sensu intelligitur libra denariorum umoriam , de novorum parvorum et quod novis nempe numeratis denariis , aut novis parvulis nummis merces emebantur , aut alia constituebamur contractuum genera , Rem patefaciunt verba,
quae profero ex Tabulis Nicolai & Ludovici Patriarcharum . Capite I. allatis r Et in qua .
libet solutione cuiuslibet mercatronis , vel debi. ti. teneatur quiIibet recipere usque ad summam duem solidorum parvorum . seu centum &vigiati eorundem Parvorum . Haec nempe Principis iussio . communis omnibus r alia etiam pacta inter se constituebat contrahentes.
Quod ajo demum , sequens ac similia plura confirmant ratiocinia r L ism pomorum x 49.
suor 6. ubi solidi . qui in fractione emin-ciantur . satis indicant integras libras ex soliis dis consectas , qui duodecim parvulos Valebant a
IlI. Ad librae valorem redigere si velim ua Marcam , sive quae denariis Aquil ejensibus
conficiebatur , uve quae solidis r utraque , cum nummis t6o constaret . libras octo continebat e libras nempe denariorum illa . soliis dorum ista . Attamen continuatores Bollandi in Notis ad Epistolam H. Bertrandi Patriarchae ad Decanum Aquileiensem . admonent i Maris eam valuisse tune libris sex minutis octo r alis legantque auctoritatem Suardi . Apertissimum sphal na rejice . Aceu ratior est Iulli Fontanini in Epistola deue Masenade adnotatio r marca una valebat, inquientis , libras n vem . denarior sex , di parvulos octo : quod inte Iligi ta men debet habita ratione ad pretium , usumquobodiernum monetae Veneta .
Res est paullo diligentius. dilucidiusque
pertractanda . Iam vero adnotavimus . octo libris denariorum constitisse Marcam . quae dicebatur Μ,rea denariorum et totidemque solidorum libris eam . quam Marcam fotiis rum appellabant . Nicolai Patriarchae & Ludovici successoris aetate . cum denarii Aquileienses
6 I. vel ε . aequarent valorem Veneti Ducati aurei ; sponte fluit . Marcam unam denari rum perinde ea tempestate suisse . quod attinet ad valorem , 'C Ducatos duos auri cum dimidio . Atqui demum post haec tempora , in pejus redacta re Monetaria . denariisque acisolidis tum pondere , tu n nota deterioribu saetis . duplex effugit Marca r altera octo libras solidorum monetae Venetae hodiernae conistinens : altera novem solidorum libras, solidos sex , & parvulos octo r illa ex Marca solid rura profluens , illa ex Marca denariorum rac utraque in Provincia Forij ulu adhuc in usu esh . Cur ita Nempe denarii valebant qu i tuo deci n parvulos: det' feein duntaxat solidi . Hinc discrimen prodit in librarum numero . Duc enim denariog tω in I parvulos : Pr ductum habes et is parvulorum . Hanc di invide summam per ret. quot nemp' parvuli
conficiebatur soliduq r γ quotus et i8s. lolid rum . ac residuus parvulorum octor qui libras conficiunt novem, solidos ρπ , parvulos octo. At solidis demum riso. conflantur librae octo, absque ullo residuo .c
274쪽
dere , nisi de quaeumque seclsa prius fiat f CAPUT UIII. zium in pondιre . di igne . Θιod satium debet esse de Mareho uno in pondere D Inita eamentiones decIarantur de eudenda mo- bent enim uiginti solidi . , octo denarii faeerauera Aquileiensi i ae primo Marea seu mam Marchum unum . Monetae examen , quod niseus . pondus octo unetarum. Ex una uam Zium in Tabulis dicitur, italis Graio . ita ea eon ιιbantur denarii dueenti quadra- dictum appellatumque a voce perantiqua la-ginta ct odio . Quatuor sitiquar. υusto tina . Exagium , comprobat ex vetustis Carari. singulorum pondus exceddi nummis , documentis , M Scriptoribus Mu-ώat . Hae nempe ad statem De- ratorius Tomo II. Antiq. Italic. in calce Dis.
biti argenti nota ex- tem primo videntur aspectu ea verba defini- penditur . re r Debeat Deere . vel fieri Deere monet ambujusmodi bonam di puram . videIicet de umL bulas Capite primo descriptas , tu C eiis quatuor argenti Venetorum groforum , ctia Nicolai Patriarchae anno 1 sis. & tribus Quartrriis pro quolibet Marebo r ac fi Ludovici Turriani anno rasy. con- Marcus in officina Monetaria Aquil densi sectas , exponere iam aggredior . ut cudendae nonnisi quatuor argenti uncias , ac tres un- Monetae ratio in Aquileiens Patriarcharum OL ciae quadrantes ponderaret . Non ita se res ficina innotescat . Verba illa primo occur- habet. Quantitas imo solius argenti adsignarunt et M Qiod ipse Franciscus debeat facere . tur . quae adhiberi pro quolibet Marco deis vel fieri sicere . . . monetam hujusmodi h atr eademque definitur quatuor unciis , de, . nam , de puram i videlicet de tinctis qua- tribus quadrantibus argenti enetorum grγD- ,, tuor argenti Venetorum grossorum , , tri- ru n . H nc pondus integri Marci non explica-M bus quarteriis pro quolibet Marebo r de qua tur e subintelligendumque relinquitur , prae- ,, moneta debeant viginti solidi . , octo deis dictis aronta Venetorum grossorum Mnesisse narii Aquileienses ponderare Μrrebum . ouatuor , tribui quarteriis tantum addi in is unum . - ltem : A Et de ipsa Moneta non seriorix materiae debere . quantum satis esset ,, possit expendere . nisi de quacumque scossa ad Marci pondus , notum quidem compertumis prius fi it saEium in pondere . Se igne . que in ossicina Monetaria . si mod laetium debeat esse de uno Marebo in Apud Ioannem de Ianua marca dicitur Pondere . te de uno quarterio unciae in dur quod tam , sellieet medis libra , ut dieitur se igne . Debeat enim pondere Oiginti solidi Marebs argenti . An ergo Marca , seu Marisis octo denarii sacere Marehum unum . cus par pondere suerit sex unetir , cum idem ,, Quod si essent quatuor denarii magis . aut Lexicographus Iibram adnotet , constare duo. , , quatuor minur , approbentur honi denarii . is decim unetis Admonet Dueangius in Glossa. Itemque demum r is .iod idem Franciscus rici r Apud nos nempe Gallos arebam duisis debeat sacere . aut fieri facere saetium in plieatam tibram sisere . qua dividitur in semis igne de una quarteria unctae . quod est gra- decim tineias . Constabat Marca Veneta , is norum eentum di quadraginta quatuor pro ut alias praetereamus , hodieque comtae
.. quarterio r 8c debet reddere pro quarterio unciis octo r ponderat uncia eentum quadr gi
se de argento fino grana octuaginta duo . D ta quettuor siti uas . vulgo carati r & sliqua is dimidιum . Ita tamen . quod si reddiderit quaelibet dividitur in quatuor grana . Ρω- de granis octu iginta ct dimidio , debeant certo habeo . hane Uenetam Marcam in usu δε approbari boni denarii . ,, fuisse apud Aquilejenses in officina Monetariar Marcus , qui lc Marca . non accipitur hoc quemadmodum & uncias Venetas adhibitas ab
Ioco pro nummo arbitrario . quem exposui. eis esse . ea satis indicant verba , quibust a mus , centum M sexaginta denariis , aut to- genti examen in igne fieri jubetur de uno quam iidem solidis . pro ejusdem Marcae varietate , teris uneiae . quos est grana centum qu 33
constante i sed intelligitur pondus . Rema ginta quatuor , idest siliquae triginta sex r quae conficiunt ipsa, quae descripsimus , verba et si ducantur in ., integrum unciae productum De qua moneta debeant viginti fotida , octo habes. seu i i s liquas Marcus ergo Aqui- denarii Aquilexenses ponderare Marehum unum. leiensis suerit octo uniuarum e qui in officina Ac rursum et De ipsa moneta non possit expem Monetaria confici constarique debebat qua
275쪽
ruor tinetis argenti grossorum Venetorum , tribus u scias quadrantibus . az rursum trihus unciis cum uno quadrante inferioris ma.
II. Id tacilius. ac tuto deprehendi ut li-eeat . ea Tabularum verba ponderanda sunt rDe qua Moneta debent viginti solidi . di octo
denarii Aquileienses ponderare Marcum unum . Item : debent enim in pondere viginti solidi θ octo denarii facere mareisum tinum . Quibus in locis tum solidi . tum den rii distingitvntur : ac sane denarι is compositos solidos . ver-ha enunciant . Ipsi denarii vocamur AquiIeis
j enses . nummi sine dubio cusi signatique .
quorum valorem communi usu & soro aestimatum suisse quatuordecim p trυulorum Veroueniasium pretio , ex eisdem Tabulis , quas illustramus . aliisque ex monumentis , jam con-
secimus . Non ita 'Iidus praediistis in verbis usurpatur e sed pro nummo non cuso . pluri-hus dent iis it iensibus constante . su ni debet Quoties namque in eisdem Tabulis numismi signati & cufi memorantur , eorumque de. finitur valor hi semper denarii vocantur, nunquam solidi . Sequentia accipe verba ris Tene it custos a Patriarcha deputatus is unam clavem r ec dictus Franciscus aliam. is loci seu cassella . ubi stabunt serramenta, , pro cusione dictae monetae , se denatii, , monetati . M insuper denunciatio injungitur : si quod praedicti denaris recipianturis in quolibet soro . de cambio per quemcum- is que . pro quaιuordecim denarιιs parvulis A quilibet . Quot vero numerandi sint denarii , qui
solidum huncce , nummum arbitrarium , con-ssiveriat Nihil dubites . denarios duode-
Cim numerandos esse r quem ad Nodum de solidus nummus culas . duodecim constabat parvulis . Non absimile exemplum praebent vetusta apud Venetos documenta , quae produnt . solidum quemdam arbitrarium ex grossa compositum . ipsumque durdeeim grossis
constantem . Unde conficitur demum .
nostris in Tabulis enunciantur ponderi unius Marcae octo unciarum aequales , perinde esse ac 248 denarios Aquilejenses . Quod ita conjeceram , extra dubitationis
aleam positum lego in Tabulis . quas Comes Franciscus Beretia olfendit . ab laudato IO. Iosepho Liruto acceptas In Christi nomi-
,, ne Amen . Anno Nativitatis ei uidem M.
A CCC LUI. Indictione IX die XX. mensisse Februarii. . . . . Providus vir Magister Ga-- briel aurifex de Civitate Austria . per Reis verendissimum Patrem & Dominum Domi- ,, num N Colaum , Dei gratia Sanctae Sed is,, Aquilegensis Patriarcham . deputatus sa-M Ziator Monetae novae Aquilescnss . quam A cudit in Aquilegia Magister Zacchetius ...., de centum Marchis 6c tribtis unciis in ponis dere dictae Monetae nuper cusis per eum dem Magistrum Zacchetiumr extraxit moreis solito unum Marchum in pondere dictaeis monetae . Quo ponderato . 8c pol modum is nu nerato , repertum fuit habere in numerois Marcham unam cum dimidio 8e Frix quin-M que . M Marchum hoc loco habes pro pondere acceptum , Octo scilicet uticiarum r MMarcam habes , nummum non signatum . centum sexaginta denariis , sea Frixache sibus cusis conifantem . Atqui Μarea integra, se dimidium Marcae . 8e denarii quinque sumis mam efficiunt denariorum 241. Adhuc tres reis quiruntur , ut definita habeatur 248 denari rum summa . At nullum inde ingeri nego. tium . ex illis Tabularum verbis colligo rgiod si esseni in examine ponderis quatuor
aenarii magis , aut quatuor minχε , approbem tur boni isenarii . in eo ponderis examine ,
quod Magister Gabriel persecit , deprehensum
suit . ex uno Marco argenti . seu octo ex unciis materiae ad cudendos nummos paratae , ducentos de quadragintaquinque denarios in numero cusos fuisse Consectosque : adeoque veluti honos denarior adproband s .HOcce examen , quod initum persectum. qne fuit anno et 3s6 die sto. Mensis Feb υ imi. tempore praecedit Nicolai Tabulas . quas illustramus . eodem anno I 3s6. datas die x R.
Me .sis o I bris . Eodem lensu intelligi de . hent , quae sequuntur hujusmodi examina sub Ludovico Turriano. M Μ CCC LX. Indictio-- ne Xlli. die Xllit. Februarii . Aquilegiae .. in Camera superiori Patriarchalis Palatii ria praesentibus . Reverendissi no in Chelito A Patre se Domino nostro Domino L. Dei se gratia Sanctae Sedis Aquileg-nsis Patri irehais dignissimo . ac Uen . de Discretis Virisis Dominis Fratre Guidone Abbate Molacensi, ,, & Ambrosio de la Turre Canonico Aquile-- gensi . H Armacora de Murucio etiam Caisse nonico Aquilegensi. ac Nob Uiro Dominois Ρertoido de Muruccio . Sc Iohanne Motariois q. Gubertini Notarii testibus , Se aliis pluri- ,, Dus . Facta fuit tracta Monetae de Marchisis quadringentis quinquaginta quatuor cumis dimidia in pondere : de inventa fuit Mato
is cha de solidis viginti de Frix. 8. idest .
276쪽
de denariis Aquil-jensibus dueentis , qu ,, draginta octo in numero. Et lazium de
uno quarterio de igne r inventum fuitis grana octuaginta duo de argento fino. Quae ,, omnia approbata Se laudata fuerunt . beneis & legaliter ae juste in pondere. & liga fore M inventa &C. - Αtias Tabulas profero : - Μ.is CCC. LX Indictione X li I. die XXVII. is Aprilis . Aquilegiae Facta fuit tractari Monetae novae Aquilegensis de Marchis qua-- dringentis decem & octo in pondere et scis inventa fuit Marcha de solidis viginti . de in Frix. novem in numero &c. - idest , de
denariis dueentir quadraginta novem . Ca
sum habes in utriusque Patriarchae . Nicolai , di Ludovici . Tabulis positum , quo denarii .
Qui uno ex Μarco contici debent, aut excedunt , aut non adaequant numerum denariorum 248 quatuor magis aut quatuor minus . Alio modo idem examen expressium enu ciant Tabulae sequentes . M M. CCC. LX. Inis dictione XIII die ultimo Februarii . Aqui. Iriae in Sala Domus de Ia Moneta et praesenis is tibus 8te Facta suit tracta de Marchis qua-- dringentis & septem cum dimidia in ponde- ,, re r & inventa suit Marcha de marbi sexa-- ginta duabus & uno Frix. in numero . Et, , ii Zium de uno quarterio unciae de ,, igne r inventum fuit grana octuaginta duo se de argento fino . .. Item is Anno M CCC.
A LX. lndictione XIII. die VIII. Martii. Aqui-- legiae &c. Facta fuit tracta de Marchis dui, centis triginta octo in pondere r & inventa si fuit Marcha de matbi LX. & Frix VIIII.
M &C. - uaenam vox indicetur nota illacom. pendiaria matri , nondum mihi , fateor , exploratum est . Pro certo habeo intelligi nummum quemdam apud Aquilejenses Monetarios arbitrarium debere . denariis quatuor Constantem . Duc vero 4 in sa productum habes denariorum 248. Adde unum r fit lumma 249. Duc etiam 4 in 6o. & productus nume rus erit denariorum et o Adde novem e summa conficitur et49 Tot scilicet denarios habes ex uno Marco consectos . quot etiam eoru plectuntur so di viginti . 9 Dix. novem , in aliis Tabulis enunciati . Quidni vero conjectari tandem liceat . verba illa ita legi oportere., inventa fuit Marisa vi maioribus intellige majorem monetam . vel majorem denarium , nummum apud Aquileienses arbitrarium , va lore ideali ferme aequalem Grasso . cuso apud
Venetos nummo . solidis hoc aevo amenteis quatuor constante . Unde sensus fuerit, in examine monetae inventum esse . Marc1m unam uncias octo ponderantem reddidisse majores denarios , seu grossos 62. cum uno Frιx
ehensi. idest Aquileienses denarios et 49.lli. ae cum ita se habeant . jam iacile singulorum denariorum pondus innotescit. Mariscus . seu Marca. pondus octo constat unctis: uncia vero x 44 siliquis, vulgo Carari: siliqua granis quatuor et adeoque integer Marincus , seu Marca integra continet ais a. siliquas . Quae distribui si debeant per et 8 dmnarios . jam singulos noveris ponderare siliquas quatuor cum dimidio I ac residua sunt grana 14 . iterum per singulos denarios distribuenda .
An ergo hocce fuerit pondus denariorum , quos sub Nicolao te Ludovico Turriano cusos Musaea servant Ad lancem Venetam examine facto , ponderant alii siliquas quatuor r exce dunt alii . uno vel duobus granis . Haec satis sunt ut ratiocinia nostra recte instituta dignoscantur . Sunt vero Nicolai & Ludovici den
rii , qui ad pondus definitum . ad eamdem
Iancem Venetam expensi , non pertingunt I at causa fuerit. quod ipsi nimium attriti sint longo eorum usu. passique fuerint magis minusque detrimenti ex terrae locis , unde sunt es- fossi . Hinc pondus , quod exstantibus den riis inest . pro certa regula certoque dato sumi non debet ad ipsam rationem cudendaemonetae in Tabulis praescriptam tuto exploran dam . Fieri id etiam sortasse potuit , ut num mos minoris ponderis Oderint laudati Pa. triarchae r de quibus cudendis , signandisque conventionum Tabulae desiderentur . IV. Superiorum Patriarcharum aevo , pon- . derosiores huiusmodi suisse denarios . eosque puriore ex argento consectos . ipsa docet exisperientia . Qui cu si sunt. Volcheri , Bertol.
di . Gregorii . Rai mundi . Petri , Otto ni
iussu , ab anno retol. ad annum III 8. Ponderant plerique sit quas quinque cum dimidio rsex siliquas aequant aliqui . sub Bertoido te Gregorio signati . Pagani Turriani . se Beati
Berirandi denarii , ab anno III 8. ad 23 o. ponderare deprehenduntur siliquas quatuor cum dimidio , ae etiam quinque integras . Denariorum Nicolai , Ludovici . & Marquar. di sequitur pondus . ab anno II so ad annum I 38 i. quod ad laneem Uenetam examinatum , aequare siliquas quatuor . & eas excedere deprehensum est . Sequiore demum aetate . Cum Sedem Aquilejensem Alemonius . Ioannes de Moravia , Antonius Caietanus . Antonius de
277쪽
strarent. denarii oecurrunt tum pondere, tum alienae materiae admixtione deteriores et ipso. rumque pondus reddit siliquas quatuor . tres
item cum dimidio , ac etiam tres tantum . Quo tamen experimento iterum animadver-
eo . iustum colligi non posse pondus , quod
inerat denariis in ossicina Monetaria cusis . At illud vero certum exploratumque sit . denariorum ριidos minime viginti eum donariis octo , seu denarios minime ducentos
quadraginta di ολ semper . sed plures aevo
sequiore . pauciores remotiore aetate , numerandos in examine ponderis suisse, ut Marcum unum . unciis octo constantem . aequarent .
Fac enim . et 8 denarios ponderare singulos v. gr. quinque siliquaret prodit summa siliqua. rum ret S hoc est octo Be octoginta supra
Marcum . Fac etiam , et 48. denarios ponder re singulos v. g. quatuor tantum siliqvrs: pto.
dit summa siliquarum 992 hoc est , centum& sexaginta infra Marcum . Iam vero de re satis . quae splendui ssime patet . U. Ad ipsum Marci . seu Marcae pondus redit sermo i quod unciis octo definiendum
esse. hact-nus ostendimus , confirmatque prae terea denariorum examen igne persciendum . Tabularum verba sunt et is item qucd idemis Frinciscus debet sacere . vel fieri facere la-- Σium in igne de uno νυ irreris unctae . quod se est gema 144 Pro quarterio. Et debet red. is dere pro quarterio te argento fino grana 8a.
is di dimitium : ita tamen quod si reddideritia de granis 8o. dimidio , debeant appro . ,, bari boni d marti . MFacilius ratiocinia ut fiant, grana reducere Iie at in siliquas, Ze unciae quadranti integram substituere unciam . Si puri argenti grana 8a.& dimidium contineri in quadrante debeant ;filiquas 8a. Be grana duo . seu dimidium sili quae . integra continebit uncia . Iam reaole , argenti quantitatem . quae Marci ponderis partem connc re debeat . definitam illis verbis esse , quae quatuor enunciant uncias argenti Grassorum Venetorum , ct tria quarteriar quae nempe siliquas continent 68 . Sed haec argenti quintitas per tot u cias distribui debet . quot opus illae sunt , ut singulae contineant boni ara
genti siliquas 8 et & grana duo . seu dimidium siliquae . Quod si numerum 684 divid is per
octo r iam quotus erit 8s cum residuo 4. Nempe supra siliquas 82 8c grana duo excensus habetur duarum siliquarum cum dimidia rquibus addi debet residuum 4 ut integer excessus tribus demum constet siliquis . At exiguo praedicto excessu nemo non videt
impedimentum apponi nullum . quominus Marci in ossicini Monetaria Aquileiensi adhibiti
quantitatem iterum constituamus . unciis octo constantem . Porro excessis ille . Conventionibus cum Monetario initis praetermissus neglectusque . aut cedebat in ipsius Monetarii proventum ; aut alia damna compensabat . quae contingere poterant ἔ aut aliis ex causis oriebatur . quas diligentius perquirere non vacat. Illud vero certum denique videtur , compertumque . arsentum illud pro bono ac puro in Aquileiensi Monetaria ossicina a ceptum fuisse , quod erat argentum Grassorum Venetorum , quaecumque demum hujusce nata , ει quicumque puritatis gradus fuerit.
Marebus adhibitur in eusione parvae moneta octo pariter uncias ponderabax . Singuis ιorum denariorum parvorum pondus , edi nota argenti . ex quo illi eo sietebantur . explaratur . De ιuero agitur, quod Patria oba obveniabar . er m
I. T rvulos etiam nummos , dictos κανη ronenses . cudebat signabatque Monetaria ossicina Aquilejensis . Sive pondus eorum . sive notam argenti , ex quo conficiebantur . spectes . haec erat eos Cudenis di ratio . It m quod idem Franciscus possie,, cudere usque ad mille March. monetae paris,, Vae r ita quod quγῶ:heν M irebum ponderet ,, unciam unam argenti Veneri r & sint iti,, pondere pro quot bet Mareo solidi fixaeinta si sex . Quod si essent duodecim denarii parisia vult minus , vel duodecim elus , appro . si bentur boni denarii r si vero duodecim ma. is sis , teneatur in sequenti scota eos sacereis de duodecim minus . & e converso .... Et ,, fiat lazium in igne de dieta dio quarteriois unius unciae de granis γα Se debeat redde-- re de argento fino grana octo , & tertios
o in loco Μ ireum intelligo octo unci
rum I constitum nempe uncia una argenti Veisneti , & septem unciis alienae materiae . Sensum Confirmant . quae superiore Capite di δε- ruimus num et Addo parem serme .cudendaemonetae parvae Venetae rationem . quam Marinus sanatus in Uit et Ioannis Danduli Ducis ad Annum i 181 sic aescribit : Mircam timciarum octo argenti , ex quo nummuli , vulgo
278쪽
uu o Ragattini. aevo illo consecti sunt . um rumque Patriarcharum extant parvuli . quieta una argen i eu n dimidιo con βιιsse . ac rem. ponderant vel siliquam unam ; vel siliquam .eiis sex avis eum dimidio . Itali ea verba latine & unum alterumve Hranum ; vel grana tria , reddita sunt . vel tria cum dimidio . Quae demum omniall. la unctum Monetario legitur r ut sint os institutum confirmant ratiocinium de pondere .
rudere ro quo ι bet Marco solidi sexaginta, quod Nicolai de Ludovici Turriani nummulisseae . Solidos intellige nummos arbitrarios . inesse juxta initas conventioneς debebat . duodecim parvulis constantes i unde parvulo. li L De lucro , quod ex Monetae Cusionerum 791 consurgit numerus . Integra Marca Patriarchae obveniebat, se Monetario . pauca octo unciarum ponflerat siliquas et is x. Hanc postremo loco dicenda sunt . Uocabatur Tr
summam divide per Na. motus est r. cum ζ1M . Pro singulis Marcis . pondus intelli- residuo 3 6o Unde Nicolai Patriarchae M L ge , denariorum Aquilejensium , numeraredovici successoris aetate . parvulux quilibet Patriarchae tenebatur Monetarius novem deae nummus ponderabat siliquam unam r ac insu- rios e proque singulis Mareis monetae parvae ,
per siliquae 36 . seu grana et M. per singulo solidos duos parvulorum , scilicet parvulo distribuenda sunt. 24. Tabulas ipsas Nicolai. 8e Ludovici Tum
Eamdem Marci, ponderi . quantitatem riani lege . Hunc imminutum anno I 36 r. sub indicat examen . in igne perficiundum de eodem Ludovico Patriarcha . redasiumque ad dimidio quarterio tinius tineia , quod reddere octo denarios tractum fuisse . colligimus ex debet de argento sino grana octo . , duos rem citato Rationum Codice . ubi haec habentur rsios . Quae grana cum trientibus ad siliquas . ,, MCC LXI. concessi suit cusso . Se Magio easdemque in uncia contentas . si redigas ι in is sterium Monetae Aqudegensis Franciseo Ho- uncia qualibet contineri decem & septem sili- naquisti de Florentia. a die omnium Sam ho- ruas . ac trientem grani unum . boni argenti se rum ad unum annum immediate sequentem. ebete . iacile inlli tuto ratiocinio deprehen- is pretio quadringentorum March denariorum des . Iamuero uncia unx argenta Veneti, ista se solvendorum in quatuor terminis . scilicet filiquae a 44 si dividantur per octo . quotus. A de tribus in tres Menses pro rata r cum hoc erit d/eem di ozo i adeoque dubitandi ratio M tamen . quod si plus Cuderet. tantum plus nulla est . quin Maro . pondus ita cust debet solvere , ad rationem octo denariorumne parvulorum nummorum adhibita . pro is pro Marco . ia Luerum Patriarchae haec pa-Marca unciarum odio in officina Aquilejeasi tefaciunt verba. Monetalia sui re retur . Quod vero Monetariust reportabat. ex plu-At quotus ille i8. si comparetur cum sili- ribus oriebatur capitibus . Ac primo licebat quis r . & uno grani triente , excedit duobus ipsi . denarios cudere ex materia . quae pro grani trientibus e qui sane exiguus excessius vel qualibet unciae qaadrante redderet grana a fuerit lucrum Monetario obveniens , vel alia genti mi octoginta eum dimidio i tametsi inita de causa in conventionibus cuin Monetario conventici foret , ut pro quarterio redderentur initis praetermissus fuerit. Tam minuta per de argento sino grana 8a. dimidium . Ipsa ratiocinium differentia deprehensa constitutam nota , vel Madus argenti . magis minusque minime convellit quantitatem Marci, quo Mo- puri, qui in ossicina Aquilejensi pro gradametarii Aquileienses utebantur . argenta sint constitutus fuerat. lucrum Mon Nummos id genus parvulos adservant Mu- tario parere poterat. Id etiam obveniebat ensea . Albi sunt alii . qui superiore maxime pretio . quod in emptione arrenti Ven ii solis eudebantur aevo . scilicet puriore ex argento vendum erat . compensando Aquileiensibus constati e nigriores alii. quibus plus inerat denariis . qui parvulas quatuordecim singuli va. aeris . quam arg nti . illi tenuiores . crassi, lebant . Unde lucrum demum oriebatur ex res isti . Crueem ex utraque parte praeserunt valore , quem extrinsecum vocant , denarita alii r in aliorum parte altera visitur Crux .. Aquilejensibus imposito . Haec satis . vel stemma genti litium . in altera Caput Mi. tra insignitum r legiturque nomen, Patriarebais uit ensis , vel integre expressum , vel figia
indicatum v. g. B. MD. A. Bertrandux . mone ra Eertranda Antonius . Ad pondus quod demum attinet e extat nummulus Bertrandi ,.qui pociderat siliquas duas : ejusdemque , ali cru
279쪽
Series denariorum Aquileiensium. cum typis , di inscriptionibus . Animasiersiones . Monetaria ossicina Dea .
. a Popone Aquileiensi Patriarcha . cui facultas argentum signandi Anno ro18 sacta fuit, ad Volcherum sue-eetarem . ad Patriarchalem Metropolitanam
Sedem anno 12 4 evectum , vix nummi re-Periuntur , quos Monetaria nostrorum Praesulum ossietna cuderit. Eo temporis intervalloculam percussumque suisse primum illum . quem exhibet Tabula prima. ambigendi ratio nulla est . Sedens Episcopus visit ut , manu dextera pedum Episcopale . librum laeva te. nens, cum Epigraphe ΑQ LEGlΑΡ. visiturque parte in altera aedificium . quod arcus quatuor sustinent . cum duabus turriculis . ac media inter illas cruce. Tres nummos hujusmodi
vidi ego . An sigia illa P. significet Patriar.ebam , an Poponem , aut Peregrinum primum, vel alterum . quis certo divinaverit Tempus ergo . quo signatus nummus fuerit . definire non licet . Consule . quae conjecturis agendo disseruimus Capite Il. num. 1. Nummus alter in eadem Tabula sequitur .
Episcopi sedentis effigie . ae Templi aedificio
insignitus . litterasque detritas quasdam praeserens . quae nonnisi de laedo barbaroque charactere nos docent . Monetae fabricam si ex. Pendas . eamque conseras cum superiore . ac Volcheri nummis , non parum similes eos omnes deprehendunt oculi . An ergo Aquileiensis nummus fuerit Id ego non adieram i siquis sius non inepte conjectari posse conten. dat . per me licet . a at certa est Aquileiensium nummorum series . incipit a Volchero . Typos eorum plurimos vulgavit Muratorius . & exposuit in opere Omnigena eruditione reserto de antiqui. talibus Italicis medii aevi , Tomo II. Dissert. XXVII. Menda quaedam irrepserunt , quae detergenda sunt , in nummorum inscriptioni. hus r nec adeo perita . ac fida manu delinea. ti videntur typi omnes r pluresque desideran. tur . quos Musae a servant . Non paucos item
vulgatos impressosque videre licet in egregio opere . Le Antiebita ae Aquileja , profane e focre . quod Auctorem habet Comitem Io. Dominicum Bertoli Canonicum Aqui triensem r
sed auctiorem ego seriem profero . Plero' treipsismet oculis vidi nummos . a se visos alios retulerunt amici . quos possidebat olim Senator praestantissimus Dominicus Paschalicus. ac possident illustrissimi Viri , Apostolus Tenus Uenetus , qui litterarum subsidia . quibus abundat petenti cuique prono animo ac summa humanitate elargitur , Io. Gaspar GotitiensisS. R. I. Comes de Lantheriis. Agricola de Agricolis Patricius Utinensis . Longe ditissimum Eminentissimus ac Reverendissimus Daniel Delinphinus S. R. E. Cardinalis Patriarcha Aquileiensis ci meliarchium possidet . in quo nummi serme omnes , Antistitum praecelorum jussiacusi , quotquot hactenus visi sunt . adservat tur . Ex his negotio nullo obtinui . ut desumerentur typi . qui in adjectis Tabellis prostant , operam dirigente eruditissimo viro mihique amicissimo Dominico ongaro . Pa. triarchali Seminario Praesecto , remque ipsam Pro sua erga me benevolentia diligentissime
exequente Μario de Turso Iuvene Patrieio Utinensi , Clericali militiae adscripto , egregia indole & fingulaei ingenio praealto , quibus
devinctiorem me profiteor . quam ut agere gratias possim . Nummorum seriem iam M.
VOLCHERUS , Patriarcha renunciatus anno leto
I. In antica visitur effigies Patriarchae sedentis cum pallio Crucem dextera , ac laeva librum tenet . Epigrapher Volfher P. Pars altera aedificium praesert , arcu superstructum . Cum Portis patentibus e suntque hinc inde turricuolae duae . Circum vero legitur , civitas Aqui.
a. Differt a praecedente pars aversa , uri Aquila . Apua Μuratorium epigraphe est, Volf er D. Mendum , quod irrepsit , corrige . ac lege . VOVker P. ut in eodem num. mo , quem possidet Illustriis Comes Domini. cus Bertoli Canonicus Aquileiensis . Cur vero
pereuulus hie nummus dicitur circiter annum
risii MCCYX. Mortem Volcherus obierat anno illl8 eodemque anno in Aquileiensem
cathedram conscenderat Bertoldus .
BERTOLDUS . ex Comitibus Andacensi.
r. Eadem effigies Patriarchae sedentis , cum litteris Bertoldus P. Aream alteram occupat figura . sublatas manus habens . inscriptio, Cιυ iras Aquilegia . Ad annum Christi ei retrae M CXXXIV. referendus dicitur nummul ἔ at