장음표시 사용
401쪽
tum acta Ducis produntur . quam Breve πο- cant Veneti ; Mauro sequens apposita sulti
Iustitiam ectui pius , si fata fuissent .
Pro Patria in Turcas Dux moriturust eram . in epigraphes , ut quisque vide ι . Priori. hus verbis eadem pene est cum ea, quae in Numismate exhibetur et Reιigionis, e ν Iustitia cultor. Agedum . facilius ne est Authorem Numismatis Rempublicam suisse imitatam vel potius contra Authorem ipsum Reipublicae in Epigraphe se conformasse t Quod si hoc postremum vero similius et . dicendum videtur post benemeriti Hincipis obitum . post exaratum Breve , tum solum Numisma prodiisse . Hic dicebam conjectans . Paratus tamen me . meaque meliori judicio submittere .
402쪽
Quae ab ellus percussionis exordio, usiue in praesens in Dominio Veneto obtinuit.
Gum exploratum sit, monetarum pretium a priscis temporibus usque in
praesens nedum in Italia, sed alibi etiam immane subiisse incrementum... ut Lector benevolus modum , quo hoc obvenerit, & per quae temporum intervalla, ob oculos habeat, i pecimen exhibeo in aureo Ducato V Deto, cujus pretium ab ejus origine auspicor ex variis Instrumentis, Literis Ducalibus , publicis attestationibus , monetariis Edictis, aliisque MSS. documentis congestum . Quod si uno, vel altero anno cum aliis forsan documentis non cohaereat, ne mihi vitio vertatur. Nil enim mirum , quum sub eodem Pri cipe in Ditione eadem, non idem semper valor monetis insit. Immo eodem in loco plus, minusque monetas expendi, experientia telle, compertum est.
403쪽
404쪽
UV praesens editio locupletior Cedat ,
aliquos subnecto nummos Venetae Monetae, quos, uno dempto , possidet memoratus Canonicus Schiavini . tantoque libentius publici juris facto , quanto ex iis nonnulli celeberrimi olim extiterunt . ne dum in Veneta Ditione , sed etiam alibi : ut vi
Primus itaque nummus exhibet in antica Servatoris essigiem in throno sedentis cum luteris hinc inde IC . x Si id est cbrisitu ;In postica vero S. Marcum Duci Stanti Reipuishlicie vexillum porrigentem cum literis in liminho S. M. . . IA. DTARIN. ldest S. Mareus ryaeobus Contarint . Conta renum modo v Cant . Is Anno aerae communi MCCLXXV. Ducali purpura ornatus suit . Hic nummus ex iis est . quibus Grassorum nomen inditum fuit, Argento , ut videtve . lconisat admodum perfecto , ejusque pondus ad . praesens denarium
unum , granaque quatuordecim non transgreditur . Caeterum quum temporis injuria dimi. nutionem . & quod pejus . avidae minus deis tonsionem non effugerit . arguendum sane denariorum ad minus duorum pondus aequasse ,
Se , ut ego quidem coniicio . praeponderasse . Pretium esus quatuor solidorum extitisse deduci potest . tum comparatione Dina cum aurei Ducati valore , qui paullo posterius e Ueneta Moneta prodiit , tum ex iis , quae in superioribus observationibus praelatus sum . Secundu nummus praesert se ipse Iesu Christi essigiem i verum . ad disserentiam editorum . leguntur huic in ii nbo literae r TIBI LAUS TiBI GLORlA . Postici eadem etiam est cum praecedenti , hoc tantum excepto , quod Dux , quum dextera vexillum recipiat a S. Marco, si nil ea ha:ham gellare videtur, sua de caussa hoc factum sit. nescio : Verisimile est Ducem hunc , qui suit Franeisur Fost ri . ut literae circumstantes declarant . & Ducali dignitate insignitus suit Anno MCCCCXXIII. hisce armis ideo fuisse in typo expressum . quia strenuus extitit Miles , pluresque a Republica Regiones . ipso Duce subactae sunt: Unde ipsius Imagini sequens , ut ajunt . Breve appositum fuit rPs mare perdomitum , post Urbes Marte
subactas , Flarentem Patriam longaevus pace reliqui. Et hic Nummus Grossiis est : Verum heu quantum pondere inserior est praecedenti l Denarium enim unum non supergreditur . Ex quo deducat Lector, quantum Saeculo XU. res monetaria iam in deterius abierit . Uerum
quod hodie lGrtius nummus . ab eo expressus est . quem evulgavit Palatius In Fastis Ducalibus nec enim mihi datum est nummum ipsum inisspicere . quamvis non semel curaverim , sed irrito semper conatu . Similis in amica est iam edito a doctissimo Muratorio n. XUII. Ex hiis bet namque naturalem Ducis essigiem cum sa-cie barbata . quam Tronus , cujus est numis mus , indesinenter gessit , ex quo Iohannes ejus Filius . qui spua Euboeam insulam , vulgo r di x xroponte praeses erat triremis . satocessit . Circum visuntur literae NICOLAUSTRONUS DUX . In altera lacte spectatur leo alatus cum Evangelii libro . circumposita
epigraphe r SANCTUS MARCUS . Nummus hic ille est, de quo loquitur San.
vlnus a Muratorio transcriptus iis verbis rProve enio alla maneta est . Quibus ex verbis . tum percussionis caussa . tum pretium eruitur.
Caeterum quum naturalis istiusmodi efiigies absolutam Ducis dominationem subindicaret . Respublica libertatis . ut decet. Zelotypa . Duce demortuo . novaque lege condita . similes Ducum imagines a monetis ablegavit, ipsosque genuflexos , ut modo cernuntur, antes. Marci effigiem incidi edixit. teste laudato
San vino . Neque tamen omnino hoc novum
quod Veneti Duces genuflexi in nummis reis praesentarentur ἔ Siqui ciem in aureis Ducati antecedenter ad laudatam legem percussis.
405쪽
quorum plures sub oculos habui . non absimili secto longe in pretio excellit. Sex en, n istiunmodo eonspiciuntur . qui tamen mox non in modi librarum . Se paullo plus . aurei Ducat Valuerat in nummis argenteis . in quibus itin- pretita n aeqv bant, qui tum valebat libras sex, tes Ducum imagines praecedenter ad legem se solutos quιtuor . Quum igitur modernum
impresse sunt . aurei Ducati pretium sit Iibearum viginti dua-Ρercussus hie nummus suit Anno MCCCC- rum . clarε constit, quemlibet Trouum appre- LX It grandioris prosecto moduli inter om. tiari modo posse tribus libris se semis , denes nummos antehac a Republica eusos , ma. quid etiam plus .ioris proinde & pretii. Praecedentium siquidem Unum adhuc de hoe nummo subjicere mihi
monetarum valor octo solidorum pretium non liceat . Tam celebris suit hic nu nmus tam . excesserat, ut in observationibus in Uenetos diuque in usu habitus, ut etiamnum Veronae
nummos praelatus sum a Tronus vero visimi libra Troni nomine vocitetur . lolidorum valorem obtinuit ; qui propter inter Quartus nummus est Meolai Mi reetti . qui Venetas libras erincipem locum habet . . o. Trono vita cesso Ducalem dignitatem iniit an .niam vero mentionem librarum seci . a propo. no MCCCCLXIll. Visitur in antica . sicut iasito non disrediar, si earum modo indicem quibus sim a Muratorio edits . Ch illi Servate Xam . toris Imago in cathedra sedentis . dextera m Quinque igitur librarum species temporis nu ad benedicendum extensa , sinisti a verbdecursu cudit Veneta Respublica . qu. rum Evangeliorum sorte librum tenente cum epi- prima Tronur fuit , de quo modo disserimus . graphe cireum stante i TlBI . LAUS . T. s cundὸ -enicus, de quo infra . Atque haec tibi γ GLORIA. Atque heic notes velim Saeculo XV Insequenti vero duae aliae succes Epigraphen hanc . tum in editis . tum in plu- serae . Prima quae in ordine tertia ei sub ribus aliis in laudato Museo adservatis . sui Aloysio Mocenico cusa fuit circa Annum MD in hune modum mutatam i TIBI . SOLI. LXx. . Cyprio vigente bello . gravioris q i. GLORIA . hae , puto . caussa quod in prioridem ponderis . sed d'terioris arg-nti . S cun haud commode colloc iri omnes literae possent, da vero paullo poli iub Duce eode n . insigni qua propter uti sigilis opus erat r ut patet in parta de Turcis victoria apud Echinidas in . T pro Tibi . In pollica exhibetur S. Marci lulas. vulso te' C irrol iri. S Iulii nar Uirgini . Effigies Diaei genuflexo Uexillum porrigentis,& Martyris effigie insculpta cujus recurrente cum literis hinc inde in area F. B Monetae Festo navale praelium gestum et ex satis Praesidis nomen designantibus . in circuitu ve- probato argento signata est. ouo etiam tem . rb : S M. UENErl ir in Protector , & Nie pore tum duplex lyra , tum librae semis . eo- ιιυ MARCELLO . DUX. oena ectypo p rcussae sunt . Et ista ordine Hic primus eth ex argenteis nummis , iaquarta eli . at inra tandem proxime elapso sae- quo Dux genust xus appareat vi legis praelauculo occasione i itutae legis circa monetarum d itae . q iae in praesen et usque sarta tecta ser-
reductionen . qme anno MDCLXVl Praesi. v ιta e t ; Ι rimo ne dum in monetis . sed & iacte Francisco Molina eventi impressa suit . plumbeis bullis . quibus literae Durales signa-
quae utpote caeteris contractior. de Lirem, Se ri solent . hoc eodem anno MCCCCLX MILLirina appellata est.Eius usus usque ad prae . et isdem vi legis imago Ducis genuflexa impri- sentis Saeculi annum X xii. perduravit . quo mi coepit, quum antea stans in tisdem reptaese nno, nova edita lege, abrogata sit t. tiretur ; ut tellatur Sint ovinus in Tractatu rEtiamnum tamen sit perit s est pluribui finiti. D Ita erandeΣza det Preneipe .mis Urb:bus . ut nononiae . Ferrariae . &e. Quotquot huius ectypi spectantur nummi
ubi Iulii Romani pretio coaequitur . c quas in Museis haud difficile ei reperire
tate eum ut ad rronum . quo digerssus sum. quamvis diversorum Ducum nomin 1 praese redeam ; adnotare superest ejus argenti boni. rant , ex nomine tamen Ducis hujus , sub quot tem . 8L po ad as . Bonitas itaque talis suit . auspicati sunt . Maree ιιi nomen obtinuerunt , ut in quilibet libra , unciae undecim , se de- qua ratione hune ipsum speciatim , caeteri narii novem argenti reperirentur , quod reli. omissis . edidi . quum erat. ex aere componebatur; Pondus au . Argenti honitas in Marcello eadem est ac intem denariorum erat quinque. cum granis sex. Teono . de quo supra . idest ut Veneti aiunt: Troni pretium, sive valor . ut praefatum est , stertio di sim ea rarit 6o. pro qualibet marchia. extitit lolidorum viginti; verum si libram mo. similis probitatis argentum vocabatur : di boι-
demam , quae ideatis est , spectes , eam pro- ιa ex eo quod, arbitror, publico sigillo signabatur ν
406쪽
batur . eiusque magnum admodum erat Uenetiis commercium cum Orientalibus Regionibus . ut eruitur ex libro ibi impresso Anno 234Ο. , cui titulus: T. mcisa di ' p se ec. pag. . Circa Marcelli pondus non omnes cohaerent. Author siquidem operis mox laudati asserit Marcellos τι marchiam argenti componeret quo stante , ponderis habet Marcellus grana
63 L. In libro MS. anni t s s r , quem apud me
adservo . 8e in quo incidenter aliqua moneta. rum pondera notantur , inter caetera haec leguntur e Marcelli I M. fanno Onete Ia. d'Or si a r Marcelli 9 mi oncta . mareello btionodi p s e grani 64 . cui calculationi , utpote
exactiori, magis fidendum censeo . & hoc pacto Marcelli Ta. marchiam adamussim exae. quant . Palatius tandem in Fastis Ducalibus Pag I a. pondere graviorem affirmat . dum ait r Nin muri Marce Itur percussit argenteum ad pondus aurei Diaeati . inum vero aurei Dueati pondus sit . ut vidimus . denariorum duorum , de granorum viginti . seu granorum M utique granis quatuor graviorem judicat . Verum probabile est namque Se aliis monetis obvenisse compertum eth primum aurei Ducati pondus aequiparasse , successu autem tem poris grana quatuor adempta suisse . Ex is is nummis sex ad minus lance expendi . quorum
graviores grana 62. non e cedunt , is vero
cuius typus hic datur, temporis injuriam non effugit, granaque si . non transgreditur . Mareeui pretium a primaeva sui institutione inditum fuit librae semis ; Quum enim sub Praecessore Trono libralis moneta , de qua supra . impressa suerit ; ad uberius commercii commodum . Marcello Duce . & semilibra percussa est ἔ cujus pretium ab anno x 473. ad annum usque Isi 8. immotum hoc eodem an. no vi Literarum Ducalium diei 13. Martii sex parvulis . sive denariis adauctum est. Anno tandem Isas. sensim crescente 8e aliarum monetarum valore, vi alterius Ducalis decreti dieito Novembris ad solidorum duodecim pretium
pertigit . . De hoc nummo. utpote tunc temporis adm
dum celebri, pluries mentionem iacit Albertus Beunus insignis I. C Al ensis in tuo Trin. de aue. , dimis. momet. deque eo pari. 4. asserit qαod eius tempore floruit enim ineunte Sae. eulo XUI. loco Mocenicorum , de quibus infra , Uenetiis Marcelli fiebant . Hujus tan. dem nummi percussi γ sub diversis Ducibus , vel saltem usus usq te ad annu n circiter 217 . substitit , quo tempore , novis monetae specie
bus signatis . ejus usus obsolevit . Quintus nummus . quamvis Andreae Gritti nomen praeferat . qui Ducale solium conscendit a no MDXXIlI communi tamen usu a Ducis no mine sicut de reliqui aliorum Dueum sub quo primo Cusus est, meeniet nomenclaturam accepit . Fuit is Petrias Meenteus , qui in cella e vivis excesso . Anno MCCCCLXXIV. ad Ducale fastigium pervenit, cuius nummo incassum quaesito . hic Grilli substitutus est . Essigiem hic exhibet Redemptoris dextera manu in modum benedicentis . sinistra vero Cru cem sustinentis: circumstat Epigraphes G-RIΑ . Tl Bl . SOLI ; in ima vero parte visun. tur sigiae . I. M. rei monetariae Praesidis nomen in icanties . Cernitur in postica Ducis genuflexi Imago, cui S. Marcus stans Reipublicae vexillum porrigit cum literis in girum scriptis:
Venetus . sive Uenetiarum Protec or . Vidimus superius sub Trono Duce decem tam . impressamque libralem monetam i Caeterum quum , ut pariter prietati sumus . Trois ni ectypon suppressum fuisset . ut nova libra monetaria recuderetur . aliud substituere necesse fuit . Praetens igitur elaboratum est tam seliciter. ut in venustate caeteris Italicis Numismis tunc praeiret . Testem prosem Franciscum Sanisvinum, qui in Petri meeniet Ducis haec habet r Ε non moIto dopo iI Dge rinovo Iamoneta , Ia quaD se per raυvenire ebia malada ι DO eorname . Mocenico e di beua forma . e. Ia piu grata che se potesse sedere alIora in Italia . Non est eue heic prodam hujus celebris nummi tum honitatem , tum pondus , tum demum pretium ; nam quae de Troni num nodicta sunt , eadem omnino & de meenies afferenda ita ut si typum demas . Trois nur, Se meenteus in re monetaria voces synonymae habeantur . quod ne gratis dixisse videar. sententiam prodo Andreae Magni Cremae Praetoris . qui die t. Sept. anni Isor. contra Uectigalium Exactores in haec verba judicium protulit et Teneantur exigere Exactores pro eortim doliis Marcellum ad eomputa n soldorum septem .'denariorum octo imperiatium . 9
denariorum quatuor imperiatium , prout in pWasentiarum commaniter currunt , expeno
Quod de celeberrimo hoc nummo suspicere non desino est, quod fabellicus qui tum Troni , tum Marcelli mentionem facit . Mocent .
407쪽
,85 MANTISSA AD NUMMOS VENETOS.
eenteum tamen insalutatum relinquit; Et quod magis mireris . se hic idem nummus diligenatiam fugit accuratissimi Sanati ; sed . mea quidem sententia , obvenit quod uterque eandem
cum Tront moneta Macenicum reputarit. Qua . propi r ea quae tum de Trono . tum , servata
proportione . de Marcello dicha sunt , helcrecoli possunt . Sextus nummus ex eodem Museo depromptus non heic appositus est . quod inter Vene. eos annumerandus sit , sed quod omnimodam pene cum aureis Uenetis Ducatis similitudinem praeserat. In ipsius antica Redemptors echatur librum si nil ra tenens , stellulis cir. eum datus ad modum aureorum Venetorum , ei reumstantibus literis r SIT. T. XPE . DATUS . S . REGIS . ISTE . DUCAT . Quis sic interpretari libelr SIT TIBl CHRl8 PEDATUS. SICUT REGIS. I SPE DUC TUS . Ac si dicat r Iste Ducatus o Christe sit tibi datus . scut ipsum regis .
Varias Muratorius conglomeravit interpretationes in consimilein leoninum versum aurei
Veneti Ducati . quae mihi , parcit doctissi aut
Author . prosus non arrident tanquam duriuiis culae . te extortae ἔ planior me hercle . faciliorque est subsequens rSit tibi Christe datur , quem tu regis , iste
Idest i Christe . sit tibi datus iste Duratus ,
Omnem a se anxietatem abjeci Tei Cl. M ratorius , si hunc nummum visere ipsi datum fui Tet ; nec enim pro to dati exstofuisset dat iis . sed dat: ιν . sicuti in nummo hoa ape tissi ne legitur . sine sigiis . que aequivocatio. ni . sve potius dubitationi ansam dederunt . Frequentissimi erant rudibus Saeculis leonini versus , & maxime in inscriptionibus lapidi-riis , quorum plures refert tum Muratori ut tum alii plurimi . presertim hi: torici . ii vero dicuntur in quibus in media sylliba . se in se extrena servatur figura similiter cadens , , . ut e frar, pree r , u ori Frater fureuereia Sorori . Appellati sunt leonini a Leonio ., quodam S. Benedicti Canonico . & Mona- ., sterii S. Victorii Parisiensis Religioso . quiis circa annum Christi raso. eos non invenitis quidem , sed in pri nis frequentavit,. . Uerisba sunt Faceiolati in Lexico . U. Leonio ur . Nee absimilis sententiae eis Ducangius , qui aq roda n Leone Poeta citea tempora Ludovici Uil. inventos autumat ; unde Leonius ille . 6 hic Leo unum se idem reputandi sunt . Age nanc ad praesentem nummum redeo . In postica visitur S Ioannes Baptista Duci sive Regi genuflexo ex more vexillum concedens circumstant literae r S. IOHANI . EMERICUS . DAM . Sequitur in calce BOS . inrotin den loco in aliis prope Vexillum apponil olet D ι X, in illa , si bene video . MD F. legitur . ni sorte legi debeat r Mis.
Qui iste aureus nummus sit Moneta percunsu , num Italica num externa ; ad quem vel Regem , vel Ducem spectet . prorsus ignoro . Nec enim obtigit mihi in Hiltoriis aliquem inter Principes legere Emeriei nomine insignitum . Cui possit hic nummus adscribi . Duos revera tamen Emerios suppeditat Hungariae Regnum . in quo per plura leeula aureos Ducatos cudi , quos Hungaros appellamus , perspicuum est γ . Ex istis primus S. Andreae Primi Filiu stri praemortuus circa annumtor'. Regale sceptrum non obtinuit. sed . quod magis optandum , clarus virtutibus in Caelis coronatus S. ne orum Fastis adscriptus et . Alter vero Bele lil. exeunte Saeculo XII. R-x quidem inauguratus est ; verum ad hune ipsum pertinere affirmare non audeo . Ut ut sit . si ad ipsum spectet . quum praeeat aureis Ducatis tum Venetis . tum Romanis a Senatu percussis quorum duo a Cl. Muratorio jam editi sunt qui certe non nisi inseguente Saec lo signati sunt , concludere est, Italos Hungarici nummi exemplae suisse seguutos . Verum de hoe Peritorum judicium expecto . Pondus eius . uno dempto granulo , ad a. mussi n cu n aliorum pondere coheret . non sic auri bonitas, quae quidem Aurificum , qui-hux subjeci . iudicio . duplarum aurea rura probitatem non transgreditur ; quod & prosecto me detinet ad ipsum laudato Emerico adjudi. cantum . quum aliunte nolun sit. retrocessis Saeculis Hungaricum Ducatum eidem auri perfectione praeditum fuisse . qua gaudent &caeteri. ut testatur Cl. Sitoni in Dissert. Itali eε edita Mediol. r ret ubi producit monetarium ei ictum anni is 66. . in quo idem dissignatur pretium Ducato Hungarico . ac aliis ; Quam pretii aequalitatem in plurimis expensarum lce. veteribus libris comperi , quod Certe non evenisset . si tunc integra auri persectione Percussus non fui sset . MAN