Quinti Horatii Flacci Opera denuo emendata

51쪽

Sidera nautis et

Otiunt bello furiosa Thrace s

otium Medi pharetra decori, Grosphe . non gemmis, neque purpura vena

te, neque auro ,

Non enim gagae, neque consularis Summovet lictor naiseros tumultus : . Mentis, & curas laqueata circum Tecta volanteis. Vivitur parvo bene, cui paternum

Splendet in mensa tenui salinum, . Nec leveis somnos timor, aut Cupido

Sordidus aufert v

Quid brevi sortes iuculamur aera Multa 3 quid terras alio calenteis

Sole mutamus 3 patriae quis exul Se quoque sugit 3 . Scandit aeratas vitiosa naveis Cura: nec turmas equitum relinquit Ocyor cervis , & agente nimbos Ocyor Euro. Laetus in praesens animus, quod ultra est

Oderit curare: & amara lento Temperet risu, nihil est; ab omni i

Parte beatum.

Abstulit clarum cita mors Achillem, Longa Tithonum minuit senectus: Et mihi forsas, tibi, quod negarit,

Porriget hora. Te greges centum, Siculaeque circum Mugiunt 'vaccae 3 tibi tollit hinni tum apta quadrigis equar te. bis Afro . . .,

. Murice tinctae . . .

Vestiunt lanae . mihi Parva rura , Spiritum Graiae tenuem Camaenae 'Parca non mendax dedit , & malignum Spernere Vulgus A D

52쪽

AD MAECENATEM A GROTUM. O DE XUII.

negat se ei supersitem velle esse.

CUr me querelis exanimas tuis pNec Diis amicum est , nec mihi, te priuiobire, Maecenas, mearum Grande decus, columenque rerum. Ah, te meae si bartem animae rapit Maturior vis, quid moror altera pNec carus seque, nec superstes Integer 3 ille dies utramque Ducet ruinam . non ego perfidum

Dixi sacramentum: ibimus, ibimus, Utcumque praecedes, supremum Carpere iter comites parati. Me nec Chimaene spiritus igneae, Nec si resurgat centimanus Gyas, Divellet unquam . sic potenti Iustitiae, placitumque Parcis. Seu Libra , seu me Scorpius aspicit . Formidolosus , Pars violentior Natali; horte, seu tyrannus e Hesperiae Capricornus undae: Utrumque nostrum incredibili modo , Consentit astrum. te Iovis impio Tutela Saturno resulgens

Eripuit, yolucrisque fati

Tardavit alas , cum populus frequent Laetum theatris ter crepuit sonum i Me truncus illapsas cerebro Sustulerat, nisi Faunus ictum Dextra levasset, Mercurialium Custos virorum et reddere victimas sedemque votivam memento:

humilem feriemus agnam, o D E

53쪽

Se in re tenui, Da tamen forte contentum vivere in alios nullum aedisitandi , nullam quaren / , nullam rapiendi modam facere, nihil de morte cogitanteis o

Non ebur, neque aureum ' i Mea renidet in domo lacunar et Non trabes Hymettiae . Premunt columnas ultima recisas Africa: neque Attali, Ignotus naeres regiam occupavit. Nec Laconicas mihi Trahunt honestae Purpuras clientes. At fides , & ingeni /Benigna vena est et pauperemque dive' . Me petit, nihil supra Deos lacesso: nec potentem amicum Largiora flagito ; Satis beatus unicis Sabinis . . Truditur dies die, . . Novaeque Pergunt interire Lunae, iTu secanda marmora Locas sub ipsis in funus et & sepulchri Immemor struis domos: Marisque Baiis obstrepentis urges Summovere littora, Parum locuples continente ripa. Quid, quod usque proximos Retalis agri terminos & ultra Limitis clientium Salis avarus 3 pellitur paternos In sinu serens deos Et uxor, & vir , sordidosque natos . Nulla certior tamen

Rapacis orci sede destinata Aula divitem mane;

54쪽

i I B R P Ir. ' ut Helum: quid ultra tendis p aequa tellus Pauperi recluditur, Regumque pueris et nec satelles Orci Callidum Promethea Revexit auro captus: hic superbum Tantalum , atque Tantali Genus coercet; hic levare functuin Pauperem laboribus,

Vocatus, atque non vocatUs audit .

IN BACCHUM. O DE XIX.

Sibi licere Bacchi laudes , , eius nisminis plecto s

B A cchum in remotis carmina rupibus Vidi docentem (credite posteri Nyinphasque discenteis , ct aureis

Capripedum Satyrorum acutas. Eu , recenti mens trepidac in erit , Plenoque Bacchi pectore turbidum Laetatur: Euoe, Parce Liber , Parce gravi metuende thyrsb.

Fas perustaceis est mihi Thyadas , Uinique sontelli, lactis, & uberes

Cantare rivos r atque truncis

Lapsa cavis iterare mella Fas, & beatae conjugis additum Stellis honorem , tectaque Penthei Disjecta non levi ruina, Thracis & exitium Lycurgi. Tu flectis amneis, tu mare barbarum , Tu separatis uvidus in jugis Nodo coirces viperino Bistonidum sine fraude crineis . Tu, cum Parentis regna per arduurn Cohors Gigantum scanderet impia, Rhodicum retorsisti leonis Unguibus, honibilique mala et

55쪽

es CA RMINUM

iamquam choreis aptior, & jocis, ludoque dictus, non sat idoneus Pugnae serebarisi sed idem Pacis eras mediusque belli .

Te vidit insons Cerberus aureo Cornu decorum, leniter atterens Caudam, & recedentis trilingui Oxe pedes, tetigitque crura.

AD ME CAENATEM. O DE XT

. Famam suam aeternam fore.

Non usitata, nec tenui serar Penna bilarmis per liquidum aethera

Vates et neque in terris morabor Longius: invidiaque major Urbeis relinquam . non ego Pauperum Sanguis Parentum: non ego , quem vocat,

Dilecte Maecenas, obibo, Nec Stygia cohibebor unda.Jam jam residunt curribus asperae Pelles, & album mutor in alitem Superner nascunturve leves Per digitos, humerosque plumae et Jam Daedaleo Ocyor Icaro . Visam gementis littora Bosphori , Syrteisque Getulas canorus Ales, Hyperboreosque campos .

Me Colchus, &, qui dissimulat metum Marsae cohortis Dacus, & ultimi Nosset Geloni, me peritus Dicet Iber, Rhodanique Utor.

Absint inani lanere naeniae, Luctusque turpes, & querimoniae. Compesce clamorem , ac sepulchii Mitte supervacuos honores. in il o-

56쪽

FLACCICARMINUM

LIBER III. O D E L

Non opibus , aut honoribus, sed animi tranquilli . tale vitam beatam esset.

ODi profanum vulgus , & arceo.

Favete linguis: carmina non Prius Audita, Musarum sacerdos , Virginibus, puerisque canto. Regum timendorum in Proprios greges , Reges in ipsos imperium est Iovis Clari Giganteo triumpho, Cuncta supercilio moventis. Est , ut viro vir latius ordinet Arbusta sulcis s hic generosior Descendat in campum petitor . Moribus hic, meliorque fama Contendat; illi turba clientium Sit major. AEQUA lege necessitas Sortitur insigneis, & imos.

Omne capax movet urna nomen,

Districtus ensis cui super impia Cervice pendet, non Siculae dapes Dulcem elaborabunt saporem iNon avium, citharaeque cantus Somnum reducent. somnus agrestium Lenis virorum non humileis domos Fastidit , umbrosamque ripam: Non Zephyris agitata Tempe Desiderantem quod satis est, neque

57쪽

C A R M I N ii MTumultuodum sollicitat mare , Nec seeuus Arcturi cadentia

' Impetus . aut orientis Haedi r . - - Nola verberatae grandine vineae, ,- Fundusque mendax, arbore nunc aquas Culpante , nunC torrentia agroS --

Sidera, nunc hiemes iniquas , Contracta Pisces aequora sentiunt, Jactis in altum molibus . . huc frequens Cenaenia dimittit redemptor Cum famulis, dominusque terrae Fastidiosus. sed timor, & mimae Scandunt eodem, mo dominus : nequo ioecedit aerata triremi, &Post equitem sedet atra cura,

Quod si dolentem nec Phrygius lapis,

Nec, purpuratum sidere clarior Delenit usus, nec Falerna Vitis, Achaemeniumque cculum , Cur invidendis aestibus , & noUO . Sublime ritu moliar atrium Cur valle permutem Sabina Divitias operosi es 3

AD AMICOS. O DE II,

Pueros ab ineunte aetate assuefaciendos esse pauperis. tali , rei militari , vitaque taber sese,

ANgustam, amici, pauperiem pati

Robustus acri nuistia. Puer Condiscat; & Parthos feroceis Vexet eques metuendus hasta. Vitamque sub dio, & trepidis agat - . In rebu3: illum ex maenibus hosticis Matrona bellantis turanni . . :Prospiciens, & adulta virgo , Suspiret i Heu, ne rudis agminum

Sponsus ticessat regius asperum .

58쪽

L I B E R III. o Tactu leonem , quem cruenta Per medias rapit ira caedeis. Dulce, & decorum est pro patria moe i. Mors, & sugacem persequitur virum , Nec parcit imbellis juventae Poplitibus, timidoque tergo.virtus repulsae nescia sordidae, in contaminatis fulget honoribus et Nec sumit aut ponit sectareis Arbitrio popularis aura . virtus recludens immeritis mori Coelum, negata tentat iter via: Coetusque vulgareis, & udam Spernit humum fugiente Penua,

Est & fideli tuta silentio

Merces vetabo, qui Cereris sacrum Vulgarit arcanae, sub iisdem Sit trabibus, fragilemque mecum Solvat laseelum: saepe Diespiter Neglectus, incesto addidit integrinii

Raro antecedentem scelestum Deseruit pede poena claudo.

O DE III.

Oratio Iunonis de bino Troiano finito , di imperis

Romam a Troianis gnitium e tur so

JUtam , & tenacem propositi virum

Non civium ardor prava jubentium, Non vultus instantis D ranni Mente quacit solida, neque Auster, Dux inquieti turbidus Adriae , Nec miminantis .magna Iovis manus. Si fraetiis illabatur orbis, Impavidum ferient ruina . Hac arte Pollux , & vagus Hercules Innixus, circeis attigit igneas: Quos inter Augustus recumbens C . Pur-

59쪽

3o CARMINDMPurpureo bibae ore neetar.uac te merentem. Racche Pater, tuae

vexere tigres, indocili iugum Collo trahentes et hac Quirinus Martis equis Acheronta fugit: Gratum elocuta consiliantibus Iunone divis. Ilion , Ilion F talis, incestusque judex , Et mulier peregrina vertit In Pulverem, ex quo destituit deos Mercede pacta Laomedon mihi, Castaeque damnatum Minervae Cum populo, & duce fraudulento. Iam nec Lacaenae splendet adulterae Famosus hospes: nec Priami domus Periura pugnaceis Achivos Hectoreis opibus refringit: Nostrisque ductum seditionibus Bellum resedit: protinus & graveii , Iras , invisgm nepotem , Troica quem peperit sacerdos, Marti redonabo : illum ego lucidast . inire sedeis, ducere nectaris Succos , & adscribi quietis

ordinibus patiar deorum, ' .

Dum longus inter taviat Ilion:Romamque pontus , qpalibet exules In parte regnanto beati. Dum Priami , Paridisque busto Insultet armentum et & catulos serae Celent inultae : stet Capitolium Fulgens , triumphatisque possit Roma ferox dare iura Medis .

Horrenda late nomen in ultimas Extendat oras ; qua medius liquor Secernit Europen ab Afro,

Qua tumidus rigat arva Nilus .

60쪽

LIBAR I I L se Aurum arrepertum, & sic melius situm sCum terra celat, spernere fortior, Quam cogere humanos in usus, Omne sacrum rapiente dextra. uicumque mundo terminus obstitit, Hunc tangat armis, visere gestiens, Qua parte debacchentur ignes ; a nebulae, pluviique rores.

Sed bellicosis lata Quiritibus

me lege dicor ne nimium pii, Rebusque fidentes, avitae Tecta velint reparare Troiae. Triae renascens alite lugubri Fortuna, tristi clade iterabitur , Ducente victrices catervas Coniuge me Iovis, & sorore . Ter si resurgat murus aheneus Auctore Phoebo et ter pereat meis Excisus Argivis, ter uxor Capta virum puerosque ploret. Non haec iocose conveniunt lyra , o Musa tendis 3 desine pervicax Referre sermones deorum, &Magna modis tenuare parvis.

Se a multis perieulis , Milarum ope , ereptum sufse. Male cessisse omnibus, qui advertum eas aL- quid moliri voluerins .

DEscende coelo, & dic , age, tibia Regina, longum, Calliope, melos et

Seu voce nunc mavis acuta,

Seu fidibus, citharave Phoebi. Auditis 3 an me ludit amabilis Insania 3 ainlire , & videor pios