장음표시 사용
221쪽
sed ab introrsum curvata efformetur Dividitur porro in duo loculamenta, quorum singula unico semine saeta reperiuntur oblongo, & anguloso . Hoc vero semen in his regionibus nunquam maturitatem acquirit : ita saepe re fructus in unicam tantum capsulam creseit, altera compressa & informi. Flores, & sevictus nucuntur eodem ordine, ac in Herniaria glabra I. B. Ex his liquet, hanc Plantam non solum differre ab Heliotropii genere, sed etiam a quocunque alio ; quare novum creandum esse judico : idcirco veniam alimquam mihi dabis, si e tuo nomine uerardiam dixero, atque in Tabulas retulero sub hac descriptione. Shera
ilia est genus Plantae producens Florem Monopei tam , Campaniformem proprie diiuium , cujus psillum efformatur in frudium triangularem , in duo loculamenta diruisum , semine foeta oblongo , di angulose . Quod autem novi, quae sit natura tua, & qui animus ab huiuscemodi rebus alienus , ideo etiam atque etiam rogo, ut amicitiae nostrae hoc dones, genusque
hoc Plantae , quo nemine ego princeps appellavi , in tuum Pinacem reseras; non enim fas est a suis sedibus deturbare genera , cum his , quo deseras, aptiorem locum haud reperias . Quod si feceris , pergratum erit non solum mihi, sed & caeteris Bolanicis . sin minus, quod minime dubito , dabo operam , ut te istius 8b-c om ac paeniteat ; notavi enim alias Plantas, quibus te adjungam , di per plura genera vocabo, si te ab hoc uno gravatum sensero . Exposui tibi breviter etiam de secundis Tabulis sententiam nostram , quibus ad calcem addam opusculum, quod in manibus est , de Cicada, Fabium Colurnnam praestantissimum visum inter caeteros imitatus, qui nonnullorum animalium historias suis Plantis adjecit . Porro hoc animalculum, quo nihil celebrius , α illustrius apud priscos, ct recentiores Physicos inve-citur, jacet adhuc in hac Philosophiae luce multis tenebris Disitipod by Co le
222쪽
nebris obvolutum. Nam , etsi praeciaris inventis p sterior aetas plurimas antiquorum sententias, quas de caeteris animantibus constituerunt , Iabefactaverit : in Cicada tamen non solum nihil profecit, quin etiam, siquid minus a verisimili abhorrens ab illis fuerit iraeditum , obscurius reddidit , incertiusque . Causa hujusce rei , si quaeris , ipsemet Cicada fuit ; primum
quod nunquam eam deprehenderunt, dum nidum excavat , & ova deponit; nam simul ac aliquis accedit, antequam conspiciatur , evolat; deinde in anatome instituenda , ut plurimum dissicultatis inest : ita praenotio quaedam ipsius naturae requiritur ; ego quidem non prius germanum partium usum adeptus sum , dc si innumerabiles secuerim , quam in arvis Cicadarum mores fuerim perscrutatus. Adde plerosque ab hoc laborioso philos handi genere abhorrere . nescientes illos tantum posse Cicadae naturam assequi , qui eam assidue fuerit insecutus, dum illa, ut ait Hesiodus,
m nobis haec omnia Plantarum perquisitio facillima effecit. Quare universalem Cicadae historiam suscipiam: interim dabo operam, quoniam cognovi te huiusmodi etiam rebus delectari, ut hic compendiariam descriptionem habeas. Primum autem Cicadas in duo genera dividam ,
quod re Aristoteles fecerat lib. v. Hi t. Anim. cap. xxv,
γ γyoγTG, vi into o3 -- vG , quem & Ulysses Aldrovandus secutus est in M. v. , quem inscripsit de animalibus insectis. Ego quoque, cum alias non noverim, in majores, & minores distribuam; majores autem , quas Philosophus vocat, Primum recensebo: deinde minores nHγonac dictas, quibus nominimbus etiam ego utar. Majorum duae species sunt, mas
223쪽
tempe, & foemina; minoruni totident. In utroque gonere mares tantum fritinniunt, foeminis mutis quinniam hae musicis organis destituuntur. Quod autem Aristoteles de telligoniis maribus dixerit-δ. mepop
iant, aliquantulum cantillant L ideo telligoniarum nomine aliquando etiam foeminas intelligit, ut Ad. iv. cap. vi I. - δε τετ ιγ , - -(quivis nimirum Demime sive , ut a Gara vertitur, cicadas rae non habent,( membranam nempe perspicuam minime verum cognovi ; aeque enim sonorae sunt hae tertigoniae, ac sunt achetae , habita corporis ratione. Quae autem sint haec organa , quibus Cicadae strepunt , nondum ita clare apud auctores traditum fuit, ut quid sit intelli geretur. Afferunt alii Cicadarum cantum pendere ex alarum motu, quo percussus aer vibrationes illas , &tremores sensibus nostris communicet, ut ille: irh υγ-
vulgo ab hominibus tenetur , deceptis similitudine Cryllorum, & quarundam custarum. Alios autem affirmantes audivi Cicadas, dum infimus venister inaequali velocitate modo accedit, modo recedit a pectore. Caeterum, quicunque diligentius cicadarum structuram contemplati sunt, haec nμvi Acam ad membranam, qua mares in utroque genere instruuntur, referunt. Aristoteles, ex quo reliqui excerpserunt, ita
tit Iulius Maliger) appellantur, ad pracincturae locum inci se sant , membranamque ejusmodi habent , ut oculis perspici
224쪽
aemia sonum eient membrana, quae obtenta es ad praecinctu.rae incisuram, quemadmodum Cicada attritu spiritus. Libro autem v. cap. XXv. oμοιω; δἐ hn em c μαεαι , s e
habent et quibus autem continua ea pars , eae nora canum.
Haec fere sunt, quae de hoc organo Aristoteles scripta reliquit: ex quibus ostendam verum sonitus instrumen, tum ignorasse; primum quod affirmat unam esse membranam sunt enim in singulis Cicadis geminae hinc re inde sitae ad latera et deinde quod appellat hunc perspicuam nimirum, apparens, ct c interprete Scaligero I tit oculis perspiri possi. Quod minime ita se habet ; nam in achetis ( de quibus potissimum intelligit Phi Iosophus ; quoniam telligonias vix inter m. noras Cicadas recipit , ut supra innuimus ) squamis
obteguntur illae membranae, neque apparent, nisi desquamentur ; in telligoniis tantum nudae sunt. Postremo quod hanc membranam sub iso visim collocat, ecaliis Insed is concedit xu- δἐ τά--- ίMFi iam,
isi xy ixi eso enim hanc sive potius has semperiri thorace reperi, de in solis Cicadis. Quid vero ninmine intelligat Aristoteles iconibus explicabo cinterea descriptionem Ulyssis Atarovandi tibi subjuciam. Nam ( ait M. II. is InstE . cap. XIII. de Cica da ) ex diligenti tritisque sexus inspectione cognovi , mares omnes membranam habere exterius L en ellterius o circa princinditam in meatum bis iam , cujus naris fruet Ita respondetral N parta uerorifolii a Liaelio Militi; haeque metretis . na foeminas carere et hoc rusicis notum est, qui etiam om-I. firmarunt cicadas tali membrana destitutas Aere; cavere vero , quae ea sunt praeditae. Idem repetit Ioannes Io, stonus lib. I. cap. v. de Instra. , sed planius: Membranu-
225쪽
postrema crura ventri adhaerentia retierberationi id afrassemaeum. Haec autem , quam referunt membranam , n ε- Tie lucem minime inservit; nam , ea pertusa , adhuc fri- tinnit Cicada et laceratis autem nostris, muta evadit .
Haec est de Cicadarum cantu sententia; reliqui autem sive Philosophi, sive Poetae idem fere sentiunt; ut AElia
mi. Hunc sequitur Phile in hae de Animal. proprietatnbus, dum canit
Ioachimus etiam Camerarius ( ut unum e nostris quinque memorem in libro, qui incipit, net his, ita
T,U δε λεHoc sola copγ- , Porro ego has membranas accuratius in Tabulis delineandas curabo , & t mana dicam non solum ex certa partium similitudine , sed etiam ex non diverso usu; quemadmodum enim militum animi ad dimicandum ferocius bellicis illis instrumentis accenduntur :ita Cicadae, cum Irritata tument loca semine , Itque voluntas Cicere id, quo se contendit dira tabido , iconcussionibus illis majorem concipiunt rabiem , saeviuntque avidius in libidinem . Foeminae autem , quae his organis privantur, ne segniores ad ineundam venerem conveniant, marium cantu solicitantur, & rapiuntur etiam eo, quo loca stimulantur, interno su- rore . Etenim ego arbitror nulla alia de causa institutum fuisse hoc organum in Cicadis, quam ut esset certum signum, quo convenirent ad generationis opus. In caeteris fere animantibus natura huic potissimum in tenta aliquid non dissimile posuit . Mares Gryllorum, di quarundam Locustarum scemellas invitant pinnarum stridore, pinnarum quoque Plausu Bombyces venerem
ineunt ; at mirabilius est, quod in Cicindelis non ita
226쪽
pridem animadverti . Hae non cantu, non pinnarunt attritu congregantur, sed luminis vibratione. Hoc autem observandum sors mihi ultro obtulit; dum enim foemellas noetu colligerem, iisque manus volae impositis, lucidam partem inspicerem, ecce mas lumine earum invitatus advolavit, optat ue dedit amplexus ; hoe autem remoto, alii devenere. Quod denique saepissime evenit, ut experirer . Neque hoc sine ratione factum ;nam cum foeminae pinnis destituantur, ideoque terrestres
sint ; mares autem volucres, Ac per aerem vagentur rnon ita facile ad conjugium convocarentur , nisi ab utraque parte signum daretur . Quare lumen invenis tum est mirabili naturae artificio, quo nihil longius, aut clarius a nocturnis animalculis percipi potuisset .
Eadem fortasse est Cucuji Indi natura, qui quodammodo ad Cicindelarum genus revocari potest . nam reipsunt noctu lucere gravissimorum scriptorum monumenta testantur . Cur autem ad prolatam facem coinveniant Cucuji, ancipites video historiae naturalis auctores . Cucuji autem naturam Petrus Martyr refert
Primo , ait , noctis crepusculo exit domo Cuculorum in uus . titionem manu gesat ignitum; tumulum, unde queat a Cuc tibi, prospici, adpendit vicinum , elatis vocibus tacdum appella
Eo , circumrotat titionem , Cum, , Cumbe inclamitando, iam rem obtundit . Ad vocantis reboatum simplices putant nonnu A Cumbos eo delectatos strepitu contiolare et veniunt namque
properanti , di praecipiti accessu oec. . Ego suspicor ad lumen convenire ea ratione, qua ad Cicindelam Cici delae convocantur . Et haec obiter dicta sint de usu,
cui inservire arbitror Cicadarum cantum ; & possem aliquid non absimile ostendere in avibus, in animalibus , quae persecta dicuntur, & etiam in serpentibus , quod ob eandem causam his omnibus natura ingeneravit et sed jam haec satis . Exhibebimus deinde in Tabulis generationis instrumenta, quibus in utroque genere, tam mas, quam scemina
227쪽
instruitur . Postea ad sternellam JMTi suetam me con- tam . Hanc enim, quamvis natura ei armonica illa nega.verit tympana, malori tamen, atque alio eximio veluti munere recintegravit, addendo prudens ingenium, ac solertiam quam pro specie cor ris majorem . A didit namque circa medium almomen aculeum quen, dam pollicis quadrantem longum, ac in vagina qua, dam recondidit, in sulculum excavata, atque pube te,nus extensa . Teres quodammodo hic aculeus est , firmus , serrisque in fine instructus , quo nullum unquam aptius ad terebrandum instrumentum ars excingitavit; huic interior pars pervia, & canaliculata est,
cujus oscillum externum circa serras terminatur, internum in utero aperitur .
Ut primum igitur penitale semen Cicada suscepit circumspicere incipit, locum, sedemque inquirens, quibus ova iam vivida concredat . ac deponat . Invento autem arido cinuscunque arbulculi ligno, educta ter bella , statim cieri accingitur . Ter at lignum , ac nidum ercavat, tantumque descendit, quantum eminet extra ventrem aculeus . Magna deinde fit in abdo. mine vis, re comprimentibus undique musculis , exestruduntur ova per canaliculum intra foramen , quae forma teretia sunt, utrinque acuminata, ac candiuata
Disponuntur propinqua , sibi mutuo parallela, sed ad
diametrum ligni obliqua, numero autem in singulis alveolis octena , vel novena, vel decena, aut plura, pauciorave . Linitur postremo gummitio quodam succo loculus , atque sic contra Coeli inclementiam munitun. Primo ita perfecto nido, pergit ad secundum , mox ad tertium , ad quartum , donec effetia reddatur Singuli autem nidi sua obteguntur gummitione . Ovorum autem foecundissimae sunt, totumque ovis repletum iamum ventrem ferunt, ideoque natura, ut capaciorem ad continenda tot ova haberent, ad praecinctum Iocum eas non divisit, ut mares . Porro Ogulae ova gignunt
228쪽
modo quingenta , modo sercenta, di aliquando a n bis repertae sunt , quae septingenta continerent. Porro haec omnia, q- hic tibi compendiario scribimus , fusius explanabimus in Tabulis , subjicientes harum omnium partium iconismos; nam si mr omanum in tum esse ostendi , di anceps apud Physicos, incertiora mihi videntur. ac pleraque etiara talia , quae de Cicadarum generatione nabemus . Suquidem Aristoteles c quem video non mediocriter in Cicadat historia versatum ; quoniam probabiliora, quam caeteri , tradit commemorat & ipse aculeum , quo
Cicadas locum steturae excavare docet, dum v. cap.
oi cisti aestat ' pariunt ( ut interpretatur Acaligero in arvis cessantibus , Aut S Bruci et quorum partus in ipsi item P : perforantes mucrone illo, quem ad iamnes habeat. Verum quis sit hic mucro , sive asperitas peracuta cui vertit Gara , quam illis verbis Gomeθεν S, describit , nescio et noster detectus aculeus inediusfidius non erit qui in abdominis regione collocatur : haec Philosophi asperitas orio&ε3 ponitur, quod verbum Plinius lib. XI. Nat. H F. cap. xxvi, dum locum illum Aristotelis excerpit, exponit in dorso dicens:
Asperitas praeacuta in dorso , qua excavant feturae locum
in terra . Theodorus quoque Gara , qui interpretis fungitur munere, eandem Aristotelis sententiam iisdem foere verbis latinae consuetudini reddit: Pariunt , inquit,
in arvis cessantibus excavantes asperitate praeacuta , quam
parte habent posteriore et quomodo Eruci etiam solo ejusmodi pariunt. Quare facile adducor, ut assentiar Iulio Scis ligero , qui mucronem hunc ad clunes situm explicat et addens: cujusmodi ruerum habent Gammari: non absimilem mucronem ad Clunes habent Cicadae. Porro ad Clunes ex.tremitas est praelongior in taminis, quam in maribus, quae & nonnullis Brucis communis est. De hac, niti intellexerit Philosophus, salso addidit illud
229쪽
dit ae Rae Oi ego enim nunquam vidi, aut legi non silum in Brucis, sed neque in quocunque alio insecto instrumentum simile Cicadarum aculeo, nisi in Muscatae Rosei a CI. Viro Antonio vallisnerio primo detecta, quam Aristoteles ignoravit. Quod vero ad faeturae locum spectat, vidit & ipse Philosophus in Arundinibus, quae ad pedandas vites adhibentur, & etiam in Scillis rum caulibus Cicadarum ova deposita; nam in eodem
lib. v. & cap. eodem xxv. addidit-δε re cxto lut oes, O sta irae r ms κατελκσ. viet uTZirris TEgμBC Tia crat hic Resainvis . Hoc est pariunt etiam in Arundinibus , quibus pedantur vites , excavantes in inrunis inibus f aetura locum et di in Scillae caulibus . Sed cum a
principio statuisset , Cicadas in arvis cessantibus parere TtRTEM δε D etvli M γ c, statim adjecit , hujulinodi scelus, quos nempe in Arundinibus, ct in Scillae caulibus deponunt, in terram decidere : vG - δἐ rae xv μα- - χαμε - -s Tlω γ O . Quod utrumque est salsum vi neque enim terrae committuntur ova, neque, quae lignis , aut Arundinibus ( nam & ego in his Cicadarum foetus inveni, sed perraro; quippe plerumque virgulta haud inania seliguntur in terram dilabuntur. Quinetiam in his dc nascuntur Cicadae, & tota hyeme per. manent. Adde a natura hoc cautum fuisse, quae in Cicadis ita aculei instituit articulationem, ut nequirent non solum sursum accedendo, ipsum erisere ad excavandum nidum, sed neque etiam ad horirentem flectere, idcirco coguntur deorsum demittendo fieturae terebrare alveolum . Insuper quid sibi volunt gummitiones illae 3 His certe prohibetur ne sursum reptando vermiculus , aperto ostiolo nido egrediatur. Haee fere sunt a Philosopho de Cicadarum generatione tradita , quae plana & aperta reddemus fusius in Tabulis pertractantes. Quae autem ab aliis Philosophis dicuntur aut eadem sunt, aut deteriora, ut illa Baldi Angeli lib. vii I. cap. VII. Ego vero , inquit, tesari veraci
230쪽
ter possum, quod in terra non pro m aut culta, ad inrientem solam spectante , cum effoderetur sub sciercubus rarioribus , flatim effosae sunt Cicadae non perfectae , sed forma olita , o multae , alta , De alis, qua sub terra latebant .
Propterea ego nescio , an omnes ex semine, ut dicit AriRoteles , vel quaedam etiam ex putri materia oriantur . Ego i naturae repugnare minime censeo, ut haec animalcula es spon. te oriantur ex semine &c. Vide hominis acumen: invenerat Tettigometras, alas nondum explicatas
necessario ferunt, hinc statim pulcherrimas rationes sibi excogitavit. Sed, ut in putri materia relinquamus hunc : ego rejectis his fabellis, recensebo in postrema parte illius opusculi primum Cicadae ortum, deinde quo tempore de nido egrediatur, quo alimento vivat, usque dum sub terram abdatur, di fiat tet tigometra ;nam neque eo anno, quo nascitur, tettigometra eva.dit , , neque quo tettigometra , Cicada . ciuibus absolutis, claudam libellum illo Aristotelis problemate cγίγω θ δἐ netvγεc, tau ZDux , cur nimirum non inveniantur Cicadse circa loca arboribus . virgultisque nuda. Ostendam ideo fieri; primum quod illis destituuntur fulcimentis , in quibus suos canere hyme-Daeos , atque celebrare solent ; deinde quod , foemellis ad deponenda ova aptam frustra quaeritantibus sedem, cito genus perit. Quod minatus est jampridem Locrensibus Italiae populis Dionysus Syracusanus illis
verbis oTι ot E iγε; - reps vG cxμοθεν, significans o scure non solum ipsorum agros vastaturum, sed ita in excidium venturum , ut Cicadae, si canere vellent, e terra canerent. Nihil enim extra terram eminens relicturus erat, neque ipsas quidem Cicadas; cum fieri non possit, ut exciss arboribus superfnt. Haec tibi, Praestantissime Vir, de Cicada, di etiam de nostris Tabulis scribenda habeo . & vellem ut quid de his quoque sentias , quam primum potestneri pro tua erga me benevolentia, & humanitate me I - - B h per