Collectanea medica inauguralia, sive Systematis vasorum absorbentium succincta descriptio ...

41쪽

quo ulterius per canales, glandulasque suo in itinere m. rit progressa x .

NUM SOLIDA AEQUE AC FLUID

Concessariam, quam a nemine amplius negari posse confido, absorptione, quaeri adhuc liceat, de natura materiae ad absorptionem propriae num scilicet fluida tantum, an vero solida etiam abirbeantur Non sane dubitandum esse mihi videtur, quin solida aeque bene ac ipsa fluida, absorbeantur: - Quid enim solidum 8 - Quid fluidum 8 - Anne fluidorum constituen. te partes, ultimae, sic dictae , particulae verae solidae a. hendae sunt 8 - An distinguendum inter sui dumis solidum neglecta ualidi notione 2 - An praeterea fluida ab. sorpta homogenea quidem sunt 8 - An autem potius plu- res

lx Per longum tempus, tanquam vitaeis regni animalis chara.cteristica nota habita fuit gelatinosa illa, seu potius fibros concretio. 'cum aptitudine caseum praeparandi ex humoribus animalibus secretis laete scilicet verum hac in parte nullatenus ab animali regno differre regnum vegetabile, docet jam a Parisinis inventa, atque facili fatis negotio instituta caseosiae materiae praeparatio ex vegetabilium farina; nec etiam multis jam amisplius accepta est illa distinctio in regnum cilicet animale, vegeis sabde, fossile. - Plures dantur animalium atque vegetantium notae , antehac tanquam characteristicae traditae, quae autem, tales non esse accurato magis Xamine jam apparent, dum ambobus , sic dictis, regnis, aequaliter competant: - Potius ita. que distinguunt naturam rutantes Philosophi inter regnum organicium' in organicum prius conti De Omnia animantia ac vegetantia, posterius autem fossilia.

42쪽

res intermixtas habere minimas olidi particulas cenχnda - Inne sussicit vehiculum quali,' taenitruum adeste fluidum ut ita solidi partes liberius absorbeantur . In dubia in sane reddunt sol juorum absorptionem, quae in aneurismatibus; - in abscessibus tediastini, capitis; - in ex .liationibus ossium, praesertim exiliationibus internis; in depressione cataractae, Win plerisque aliis cassibus accidentia, quivis facile observare potest: - scrophulosus ille.

atque achjticus morbus , in quo mollities omnium, praesertim autem longiorum, corporis ossium obtinet, splendi. dissimum praebet absorptionis solidorum specimen: -- ν ossium quoque incrementum in foetu; - atque alveolorum dentium, in maxilla praesertim inferiori, abolitio saepius plenaria, tot sunt argumenta, quae nullum, sana ratione praeoditum, haesitantem amplius linquere possunt, quin certo, solida, aeque ac fluida, absorbeantur, credat.

Q. UM VASA TMP VATICA SOL D. N CORPORE ANIMALI ABSOR.

Sunt qui putant, dari quidem absorbentia in corpore mstro, verum non omne ab illis Vasculis absorptionis in corop0re negotium peragi; - in opere autem perficiendo venu- Plura de hocce morbo in Pathologicis dicenduinc

43쪽

las sanguiseras lymphatica vasa adsistere: - Illudque pio,

bant institutis injectionibus, quibus via in canalem intesti. nalem patere, conspicebatur Uerum inscii manserant illi de facili admodum vasculi tenuioris ruptura, atque de transsudatione, in Venis saltem atque arteriis intestinorum, post mortem facile locum habente. Alii autem, ex visa albicante materia in venis meserateis a), aliisve in locis nostri corporis a , lympham lacteorum ibi morari, absorptam prius ex intestinali tubo, vel aliunde, concludunt: - Falluntur autem, dum alii serum quandoque albicantis prorsus coloris esse observarint duru lacteam materiam, in vasis placentae exhalantibus maternis, haerere posse nullus dubitaverim. Negarunt alii absorptionem omnem per lymphatica vasa fieri, dum illa vasa in plerisque animalibus non reperiri censeant, in quibus tamen animalibus, haec vasa revera, magna satis copia Mnumerosa valde, ademe, recentior do. it observatio. Alim autem obmoveri adhuc posse dubia, quae, spinosis argumentis intricatim proposita, prima fronte, haud adeo facile eruenda, videntur, non ignoro; fusius haec omnia pertractandi in praesenti tempus non datur: id autem perficiendum posthac; - dixi si nunc sussiciat: - lymphaticorum saltem systema unice factum fuisse a ad

xxVid. Elem. hys. HALLE Ri . . Sect II l. variis in locis. to Vid. A. OL observatio demum0re lacte coagulat in lo

cenita humana reperto.

44쪽

ad generalem absorptionis functionem in corpore peragen dam, probabilius videri. i

FERIS ANASTOMOSIS.

Vero quoque videtur simillimum dari lymphaticorum v sorum pluribus in partibus cum venis sanguiferis communicationem, unde omne, quod absorptum fuerat a lymphaticis, fluidum, ad ductum thoracicum unice tendere, dici non potest: - Quin immo majorum quidem lymphatico. rum rami, ut supra in descriptione partium natomica bdimus, ad latus dextrum in vena terminantur jugulari; in ventriculo quoquctaymphaticorum ramuli venis immisceri testis est EcRELIU pater H NECRELIU c autem filius idem refert de absorbentibus auris; - sana praeteris ea, atque Physiologo digna ratiocinatio, id amplius adstruisere videtur: raromatica enim ore assumpta, aliaeque Deotidae magis materiae, in secundas citius penetrare vias oboservantur, quam sueta tantum digestione subacta, ad talia perduci possent organa Etenim quae actitans mulier ore ingerit aromatica intra breve admodum temporis spatium in lacte mammarum percipiuntur qualis etiam si urinae,p0st pleraque ingesta, status, nemini latet: - Quorumdam

praeae

45쪽

praeterea medicamentorum mi topica nimis peragitur l. to quam si circulatione per totum corpus facta prius, tum demum ad partem adfectam delata, effectum sisterent. Illud tamen addere liceat: - materiem absorptam aliquam saltem subire coctionem, antequam sanguinem intret, pr babile videri, dum omnia lymphatica prius glandulas tra-.jicere, quam sanguiferas venas intrare hucdum ex observotis concludere fas sit.

Nutriuntur omnes in corpore partes allata per vasa sanguifera materia nutrititia, quam in suam privam naturam mutat, format, disponitque pars nutrienda: -- Uidetur autem probabilius hanc perfici nutritionem particularum p. positione ab extus; - d quod praesertim probatur: i'. ex faciliori tuli modo longatione ossium in foetu, dum nutritio fiat per appositionem extrinam; -- exfoliationibus internis; - ' experimentis in animalibus institu. tis quae materia, ossa colorante, nutriuntur; - v. granulationibus ulces um; 4'. tandem ex cohaesionibus in. sammatoriis, praeternaturali partium unione, atque long tione vasorum his in casibus ii

Ex dictis itaque concludendum e e judicaverim: - Quod a vasas Nutrititiam ii ateriam laetum accipere per absorptionem poti simum culaneam maxime mihi probabile videtur.

46쪽

vasa lymphatica in corpore nostro, peculiare quoddam asystemate vasorum sanguiferorum tot coelo diversuin, va sorum systerna constituant; - fluidum haec vehant, ducant. que proprio mechanismo ab omni corporis ambitu absorptum Solida vero ac fluida certis sub conditionibus ab illis vasis accipiantur; - quod autem ablbrptum est praein parent Avel naturae reddant amicum, aut saltem larva vetuisti induant; - nutrimenti denique atque fulcimenti corporis omnis biteria ab hisce vasis ad sanguinem vehatur; atque irritabilitate gaudeant insigni, hincque sistant in mor. bis tam auxilii quam mali, fontem uberrimum.

IV. PATHOLOGIAE

Sicuti C. m. partes reliquae morbis, felicitatis humanae in praesenti vita diris pestibus, veXantur, sic lymphaticorum vascula a malis istiusmodi libera non sunt licet enim subtilis sit vasorum lymphaticorum structura non essu.git tamen Omnem morborum aggressionem, qui saepius in minimis corporis partibus sedem figunt eadem enim subtilitas atque arietas, ut magnam medendi facultatem prae . het, sic magnam etiam aberrandi facilitatem.

O CAUSSARUM PRAEDUPONENTIUM NOTIO.

Sanitatis notio dum relativa sit; - dum cuivis peculiaris secundum propriam partium structuram competat sanita-

47쪽

iis gradus - dunt inde pendere sanatas videatur, ut omnes corporis partes organa agant harmonice placide; . dum partium actio harmonica ex minutissima saepe organorum structura es deat; - dum quoque minutior partium structura dissicillime eruatur; - facili negotio inde cuivis patere potest, quanti operis sit sanitatis punctum in actionum nostrarum scala figere. Id autem certum, quod qua magis a requisita organisatione interiori, structura habitu generali; - sueto agendi ordine abludant partes, tanto major adsit in . . morbi similitudo, atque imag0veia: - Quin immo haec a statu generali ablusio non raro e procedit usque, ut morbi nomine stricto sensu in signiri mereatur. - Quid itaque mirandum, si ex ipsa partium organismo interiori velis generali constitutione profluentem dissensum in toto, primam atque originariam quasi ac simplicissimam deduxerim in Pathologicis causiam praedisponentem e , sive internam; - talem scilicet, quae pendet vel ex originali connato in partibus corporis constituentibus omnibus, aut in singula parte, vitio organico: - ' Dixerim alium dari morbi fontem, ex laesa scilicet

Parisce Causa praedisponens Aonio audit 'conditio quaeDis orpori im, haer- qua aptum Gilud est nata occasione moHum suscipere V q. 50. In tit. Gihoc edit tert. - summo Pathologo eatenus dissentire utilleni, ut praedisponentem caussam etiam sua pia fon a morbum aliquando dicere vellem nostra de caussa morbi praedisponente idaea convenit magis una ΛUBII sententia de morborum seminus.

48쪽

partium structura non per originale connatum vitium, sed per casum fortuitum quam tunc appellare Vellem caussam morbi externam. -- Sufficiat autem haec tantum generaliori modo de caussa praedisponente disteruisse, ulterior ejus. modi disquisiitio jam a scopo nimis aliena est, nec etiam tempus datur, ut pro rei dignitate haec pota pertractari. Illud notasse praesenti scopo magis respondere videtur, quod generalis illa ad morbos disponens caussa, aeque in systemate particulari lymphatico locum habeat, ac in reliquis nostri, corporis partibus: -- dum autem partes coris poris constituentes, aliae fluidae, aliae solidae sint; sive contentae aliae, aliae autem continentes sic etiam generatim vi. tia spectant vel ad solida, vel ad fluida. Peccat saepius lymphaticorum vasorum systema tam natu, ra materiae contentae, quam Vitiatis quibusdam continenti. um solidorum proprietatibus.

Enim vero lymphae natura variat saepius , sic albicantem lympham vidit EWsoNUs f ὶ - flavescentis magis c0loris ipse observavi in puellis chloroticis, maxime convenientem clim ea singulari materia flavescente, quae in sanis guine puellarum chio ticarum de vena iis apparet, nec non interdum in corbulo quaeque nec ad serum, nec ad

LVid. lib. supra saepius ustinis

49쪽

bras particulas, nec ad fibram sanguinis sive lympham cci.

agulabilem pertinere videtur. - De lymphaticorum vulnere saepius lympham stillantem, in

neque formatam excrescentiam quasi fungosam, albicantem prorsus .facile amovendam Viderunt UNTERUS, ON-ROUS pater, NEWSONUS, BEL aliique Rubet saepius ym.

pha ex absorpto sanguine: - saepius quoque purulenta de intestinali cavo aut aliunde absorbetur materia, quae hoc pacto lympham sanam vitiat saepius magna satis terreae a. teriae copia in lymphaticis fuit observata, praesertim eo in morbo ubi omnium ossium obtinet mollities g). -- Lyrrispham exhalantium vasorum majori concrescendi nisu tiam naturali gaudere in Hydropicis saepius observare mihi licuit. --Semel quoque post emplastrum vesicatorium, in doloribus Rheumaticis applicatum Xternae raphii parti, vidi vesiculam elevatam fuisse, admodum flavescentem, mi onus jam pellucentem, quam quidem ut plurimum conspicitur dum autem vesiculam 1ecarem, obstupefactus ne guttulam quidem seros liquoris stillantem de vulnusculo inflecto vidi disserta autem magis cuticula elevata unam solidam, coaguli tam flavescentem alliam demere potui, quain che mice examinandam quidem seposui, Verum , dum alia inte rea

ut vim hujus morbi vidi exempla ossa primo admodum fragiis lia evadunt ita ut ipsi motu placidissimo in lecto rumpantur a. 2 cile vidi ejusmodi os semotis quod OV testa crassius nou erat. --

50쪽

rea peragenda essent, penitus negligere coactus sui Clarissimus Promotor FoR,TEN, amica sua ben .gnitate, duos ejusmodi estius mecum communicavit, quos ille in aegrotis pleuriticis observavit, post vesicatorii parti dolenti applicu

In debilioribus animalibus, qui de lymphaticis stillat i. quor, ac ille qui in avitatibus corporis viversis invenitur exhalatus, minus cohaerere, dissicilius coagulari observa' tur: -- Ex absorpto vir uenereo, vir varioloso, aliis que contagiis intumescunt glandulae, quod sane pro effectu stimuli inordinati, mutata scilicet contenti liquoris natura. babendum. Peccat adeoque lymphaticorum succus, mutatis, natura sua blanda cohaerentia, uiditate, aliisque proprietatibu5, quae persectae in statu sano reperiuntur. --

Continentium quoque solidorum vitia in systemate Lymphatico pleraque sunt: - Irritabilitate dum gaudeant haee vasa, admodum insigni, a priori etiam patet, quot quan iisque morbis, seu potius actionibus irregularibus, innodimibus, subjecta esse possint haec vasa --. Tenacitate gaudent haec vasa in statu naturali valde in-sgni, ita ut facili satis negotio mercurii prementem columnam quatuordecim pollicui ultra ferant, eadem vero ill