Dissertatio inauguralis anatomico-physiologica de iride ...

31쪽

disse, in quo oculi iam non fuissent indigi lati etenim pigmentum oculorum jam 4 dio in incu-hato ovo adesse, jam immortali ALB. ab HALLERnotum fuit, quod per totam quae patet retinam extensum, eX quo dein 12 die iris propullulat;

quae 21 die penitus evoluta censetur δ). In embryone humano quarta iam Septimana ex interna choroideae facie pigmentum secernitur, EX quom OX corpuS ciliare, eodemque fonte deinceps et iris exoritur; haec tamen initio decolor, anguSta item, postmodum latior Semper evadonS, tandem corpus ciliare penitus Obtegit; quo facto, a margine interno eXtrorsum Versus solum tingi incipit. Invenit porro summus hic Physiologiis, et cum illo et celeberrimus I. CZERMAK in catulo leonis , ad 7 usque hebdomadam annulum duntaXat solum Digrescentem iridem efficere, non tamen persecte

tus, tum tardiori aetate se tantum claudit, ita tamen , ut tenuior ibidem annulus iridis . 6) sena-

per maneat. Membrana tamen haec, ut idem coluberrimi viri docent: 11-a septimana in foetu adhuc mollis, gelatinosaque invenitur; quintoque Solum mense durior eVadit, Vasisque providetur; donec 7 mense pupillam penitus abscondat, unde m E m- ) BURDACII: Physiolog. ais Erlahrung8-Wissonsiliast.

Τoni. II. pag. 459.

32쪽

21brana pupillaris, vel ab inventore eius M a-ehelistorsiana nuncupatur δ). In diversis animalibus divorso te mi Ore membrana haec oritur, ut in solibus 20 diu, cani-Dus mitio Secundi mensis, porcis medio tertii, Vaccis sine huitis, equis initio solum quarti Mombrana haec pupillaris λ) in flore suo constituta, Stricte DXtensa, tenuis, pellucidave ut arachnoidea cerebri conspicitur; si ma tamen constat unica R) tantum lamina, tamque anteriori, quam posteriori facie membrana hyaloidea tuta ob estitur, quae deinceps solum magis ab illa recedit. Falsum itaque duabus componi laminis, cuius posterior in marginem pupillarem, anterior Vero in membranam hyaloideam abeat'; falsum

quoque ut CLooUΕΤ porro adducit humorem aqueum utraque in camera tunc jam adeSSe ; cum membrana haec strictum limitem inter ambas oculi cameras efficiens, donec in statu persecto adest adhuc, Vel penitus socernere cohibeat, Vel minima quantitate in camera solum anteriori ut EDi RDS ducet solum adesse possit.

Constat in umbrana haec Machendor fiana vasis, textus collulosi ope intimo junetis; pro par

33쪽

io continuatione iridis ipsius, pro parte vero propriis , diversissimas anastomosus efficiuntihus, vorsusque t upilla in magis accumulatis. Dissori a membrana triclis maiore subtilitate teneritudineque,

desectu item I DI Arum.

Culmino evolutionis 7 imo in rarioribus casi-hus 5 jam mense attingente θ), Vasa illius in centro primo fatiscere incipiunt; ob oculorum enim

rapidum incrementum adeo membrana haec tenditur, ut tandem etiam rumpatur; ita quidem ut vasa se retrahendo reflectendoque annii l una minore in nunc primum in conspectum Venientem ossorment; est attamen hic pluribus diebus ob nubilum scolorum iridis, non distinguibilis R); - adeoque ut membranae huius pupillaris post 7 mensum iuxta alios saltem S-vo nulla Vestigia passim in-

lius eliin neonatis adinvenisse dicant, creditquo horum prior, illam sub Vel post partum solum penitus per humoris' aquei uberiorem Secretionem, sollicitatione specifico stimulo lucis, item musculo-

34쪽

ri; maxillic tamen probabilis est sententia moderno tempore a BΕiCH prolata, qui asserit: a centro peripheriam versus VaSa obliterari, sicque anorganicam membranam remanere, quae humore aqueo solvitur. Est quoque meritum recentioris aevi Physiologorum membranae capsu 1ο- pupillaris

adinventio: quam primo HUΝTER , dein vero MuLLEu adinvenit, ΗΕΝΙ Ε autem descripsit δ). Detecta haec primo in embryone Vaccino, poStmodum agnino, ac tandem injectione prius facta in humano. Originem capit haec a margine anteriori capsulae Ientis, tum, tendendo Versus marginem pupillarem

iridis, tam huic quam pupillari membranae jungitur. In animalibus illis, quae clausis palpebris nascuntur, membrana pupillaris in flore adhuc constituta est, pedetentimque tantum a centro peripheriam Versus Vasa illius reflectuntur; ut sic 3 die Post partum ut cel. CZERΜAK vidit apud leonem catulum, item cuniculos, - 10 adhuc vero apud

canes conspiciatur.

Videtur id usus esse, ne cito increscente bulbo reliquo iris nimie diducatur β). Iris Mamma lium. ζ. 17. - Omnibus mammatibus, demto Spa Iaco Ty- ) CLOQUET I. e. pag. 638.

35쪽

phio qui Oculis integumentis communibus obtectis, impersecteque eVolutis Solum gaudet, propria est iris, diversissima inStructa figura, colore

Uigssin δ) sormam pupillae ut momentosum characterem quoad cognOScendam Vitae rationem, adducit; ita, ut haec horigonialiter ovata vel diducta propria sit animalibus diurnis, in quibus Ruminantia Supremum occupant locum cum Solidungulis, ad quae tamen juxta alios et Multan

rus , in Specie Spectant; - perpendiculariter Vero sissa vel ovata pupilla animalia nocturna gaudeant; quorum ordo Fele inchoat. - Εvolvit ulterius magnus hic observator: animalia illa quae magnae collustrationi radiorum solis exposita; uti in planitie, item regionibus nivalibus , in quibus repercussio lucis magna, quae itaque vitam ibi degere destinata, iridem Summa luce moderari Valentem habere, ita ut horum pupilla linearis evadere possit; talia adfert esse: Equum, Camulum etc. ad quae quoque resurrenda: Felis, Lupus, Uyaena Τ); et Zonae frigidae mammalia cuncta. - Illis vero nilimn-

Iibus, quorum oculi potius tenebritati dicati, pu- λ) F. S. VOIGΤ Lohrbusti dor Zoologio Τ. VI. Stult-

42. h. c.

36쪽

pula est sphaerica, resuriqite huc Vespertitiones, Hystricem, I alpam, Meletum Taxum; ad quae juxta aliorum observationes Bosores Omnes, item

Leo, Canis et Vulpes pertinent; - his addit adhuc cl. IciΕSER : Simiam et Hominem ipsum, qui plu-

nam lucem , ut apprime ait, ferre non par CSt. Observatio haec ingeniosa eXperientia omnino comprobari videtur; ut adeo non Spernendum characterem in determinanda mammatium constituat vita.

Est in genere mammatium iris prosundiore co-Iore tincta ac illa hominis, quod imprimis de Feris valet; nam Rusoribus jam minus vivax δ). Felis item Lupi pupilla elliptica cum flammeo colore iridis, qui tardius solum evolvitur; nam initio Pupilla sphaerica, iris autem caerulescens ut ipse vidi, conspicitur q). Ibici inter omnia mammalia maxime socosa β); tum Canibus nigra, caesiaque q), imo in Equis nonnullis et glauca') conspicitur. Compages iridis tenuissima in Cuniculis albis, crassissima vero in Phocis maritimis I. Ast ost latitudo iridis in proportione cum magnitudino huthi totius directa, ita ut cel. CARUS adnotavit': major sit in herbivoris, minor item carni, oris; est igitur Muribus, Rattisque maxima latitudo annuli iridis, cum minima pupillae. Est insuper quibusdam animalibus processus uVaelarinis pigmento admodum saturato tin-

37쪽

cius in margine superiore pupillas, illisque solum proprius, qui pupilla horizontali Vel oblongo-ovata

instruuntur; prout id in plurimiS Ruminantibus occurrit, qualesve in Equo et Lama clare Videntur. Iris Avium.

Est aperte continuatio Iaminae eXternae c h oro ideae, excepta Stryge β. 5), cuius mirifica

structura jam descripta. Infinita item est varietas colorum, licet mctallicus splendor nulli bi inveniatur '), pupilla tamen parum ab illa formae sphaericae aberrat; variat porro habitus illius ratione aetatis , QSique plerarum teXturn tam tenera, ut detrito pigmento non solum utraque in facie idem ObServetur color, Verum etiam iota pellucida evadat. - Dis cilius quoque annuli duo discernuntur. Possidet nociva iridem pulcherrimi flavi coloris, quod a collulis minimis substantiam olousam tenentibus, ut et in Gallo quoque, repetendum eSSecl. Knoux demonstra Vit δ); et maXima quoque pul- luciditate iris noctuae instructa, in qua splendidis- Sima Vasorum nerVorumque distributio, qui posteriores in omnibus avibus pleXuS efficiunt, apparet. Plurima colorum divorsitas occurrit in Psittacis , qui inde a cinerescente, flaVO Scente, aurantineo, item rubro Vatiat usque illum suscum. Et

Aquilae quoque insignis pictura; est porro Gallo dο-

mestico iris rubre colorata, Anseribus autem albis, λ) I. MULLER Handbueli dor Physiologio dos Mensch.

38쪽

.30 quibus Omne deest pigmentum anterius, ob posterius translucidum, caerii iescens; quibus etiam ut

Columbis pupilla parum transverse diducta; Strygibus autem longitudinaliter magis'; in quibus 90-

sterioribus adeo iris luce intensiore constringitur, ut Pupulam penitus claudat. Cum porro plurimae aVes lucem maiorem perferre debeant, ad necessariam autem constrictionis gradum, tanto quanto opus, inerteS Sint; a honigna natura alio adhuc organo provisi sunt, quod huic efficiendo omnino par, utpote pectine plicato δ); quod constat velo tenui, totam ob vestiens pupillam. Nam licet et membrana nictitante gaudeant, haec tamen pellucida ut cornea, frangendis radiis lucis plane insufficiens. Iris Reptilium. ζ. 19.

Possident omnes huius classis animalia oculum persecte evolutum, adeoque et iride omnia praedita.

Variam habet in diversis speciebus pupilla fguram; Batrachiis rhomboidea; Ophidiis Cholonibusque Sphaericae magis accedens δ). Ε Sauriis Crocodilo longitudinalis q), utque totus oculus sursum directa; Ascalabotes Gelio pupilla gaudet fissa, qu0ditem sed minori in gradu in Chamaeleone Observatur β).

39쪽

Pieturam hac in Classo diVersissimam nanciscitur, saepeque Stupendae Pulchritudinis; potissimum metallice Splendens, ut in Crocodilo itoni Alligatore, quorum iris pomaeeo-Viridis; in Ranis

aureo-siisca , in Serpentibus Saepe punctata, divorsi saepe coloris annulis, ita ut eXternus suscam, internus Vero flavam praeseserat picturam λ). Est motus iridis huic classi animalium segnis; observaturque Ranarum, Testudinumque iridem Iuco ViX mutari, attactu autem sormam triquetram nancisci δ) ; observavit item cel. SOEMMERIΝs in Rana: pupillam luce dilatari potius, tum illa deficionio

constringi.

Cum nonnulla huius classis animalia et validioribus radiis lucis collustrentur, et his ut caeteris

iris immobilis sere sit, natura pro 'ida his quoque Speciem pectinis plicati, ut in avibus sk. 183

vidimus dedit; sino instructa lucem et intensiorem ferre Valent, intuerique; qui apparatus imprimis multis Laceriis communis. Iris Piscium.

d e a propuluilare aperte Videtur. Formam oneri pupilla rhomboidalem plus minus Sphaericae necedentem , Omniumque immobilis'; et supersua videtur fuisse omnis mobilitas

40쪽

in aqua degentes, utique hac lux omnis

Sunicieliter frangitur. - Accumbit autem iris stricto corneae, ita, ut camera anterior distingui non

possit λ). Est Deipli ino cordis Ormis ) , habetque Anab leps itidem per membranam divisam in duas partes, undo et pupilla necessario duplex δ) ; duplicatura tamen haec non conunia, imo vero νο- tius tardiori aetato evolvitur Cum choro idea l)ellucida sit, huius Vero continuationem iris constituat, et ibi manet talis si), Sinitque transiticere liveam , ubi striae radiatae ap- sat ent, quas Im. ΠΛLLER pro manifesta reduplicatione tunicae nigrae habuit si). Color varius elegans, plerisque Rur AB, V. Rr genteae nitens In specie Percae fluviatili aurantiu-susca; Splibu aenae vulgari ut Platina, Mullo

D in hac Classe nonnullis speciebiis ut Italis, item Monodonti Monoceronii')in margine superiori pupillae Veliam , quale simile in Equis adesse β. 18) vidimus, quod ve hanc penitus claudere Valet, est proprium. ) ROSEΝΤΗAL Zorgliodoriing dos Fischnugos in Iloi l

ii nil Autonrieth's Archiv. l. c. pag. 402. - ΒΕR- ΤΠOLD Physiolog. l. c. pag. 330.